به گزارش خبرنگار ایمنا، مجید نمینی، مدیر پروژه شرکت مهندسین مشاور نقش محیط در جمع مهندسین مشاور در جلسه شورای راهبری طرح جامع اصفهان اظهار کرد: فرایند ۱۴ گانه‌ای با صلاحدید وزارت راه‌وشهرسازی و بر اساس نقد به طرح‌های قبلی که از اثربخشی و کارآیی لازم برخوردار نبودند در نظر گرفته شد که این طرح بر دو محور جدید مشارکت مردمی و مسئله محوری پایه‌گذاری شده است.
وی با تاکید بر حضور همه ذی‌نفعان در این برنامه افزود: مراحل اولیه این برنامه در حد اطلاع‌رسانی‌های اولیه و تشکیل شورای راهبری که مهمترین نقش این فرآیند را دارد انجام شده است همچنین زمینه مشارکت بخشی‌هایی از دیگر اقشار و دستگاه‌های دولتی، خصوصی و عمومی لحاظ شده است.
نمینی با اشاره به مهم بودن بررسی مطالبات سهم‌داران جامعه تصریح کرد: در اینجا مهم بود گروه‌هایی که صدایشان در فرآیند تهیه طرح‌ها تا به حال شنیده نشده در این طرح مشارکت کنند که همه این موارد ما را با فرصت‌ها، تهدیدات و مسائل شهر آشنا می‌کند.
مدیر شرکت مهندسی نقش محیط با بیان این که گزارش تشخیص به تایید شورای راهبری استان خواهد رسید اظهار کرد: هدف از این طرح ترسیم چشم‌انداز، اهداف و راهبردهای کلانشهر و ارسال آن برای شورای عالی شهرسازی است که پس از این مراحل طرح برای اجرا به استان ارجاع داده خواهد شد.
وی با اشاره به اینکه در حال حاضر در مرحله تهیه گزارش تشخیص هستیم افزود: پنج شهر برای تهیه طرح توسعه شهری به صورت پایلوت انتخاب شدند که اصفهان اولین شهری است که عملیات تدوین طرح توسعه شهر را آغاز کرده است.
نمینی در خصوص مهمترین سئوال مطرح در تدوین این طرح گفت: مهمترین سئوال این است که اگر بخواهیم با همین روال حرکت کنیم با چه اصفهانی تا دو دهه آینده اعم از اقتصاد شهری، ترکیب جمعیتی و جهت توسعه روبه‌رو خواهیم بود.
مدیر برنامه توسعه شهری با تاکید بر این که نباید همه مشکلات را به گردن طرح‌ها انداخت افزود: در موفقیت‌آمیز نبودن طرح‌های گذشته قطعا مواردی چون نبود عزم و اراده کافی یا امکان‌ناپذیری اقتصادی و اتفاقات خاصی که در اختیار ما نیستند موثر بوده و همواره عیب از ناکارآیی طرح‌ها نبوده است.
نمینی با بیان این که در دیگر کشورها روش‌های مشارکتی در حال انجام است گفت: اما در ایران چندان به این گونه روش‌ها توجهی نشده است که در گام اول این طرح با عنوان تشخیص درست مسائل و در گام دوم که تایید موضوعات توسط شورای راهبری است سعی در دیده شدن نظرات همه اقشار جامعه داریم که در همین راستا گروه‌های اجتماعی این برنامه در حال تدوین نظرات و مصاحبه‌های مردمی هستند.
باید از الگوهای بهتری برای برنامه توسعه شهر استفاده کرد
مهدی ابراهیمی، عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور استان در ادامه این جلسه اظهار کرد: در الگوی سنتی طرح‌های توسعه شهری تخصص‌گرایی و عامرانه بودن از ویژگی بارز آنهاست که این ویژگی در قوانین کشور هم متبلور است.
وی با اشاره به این که در طرح‌های قبلی به برخی موضوعات بی‌توجهی شده است افزود: در شهرها سه رکن مهم "سرمایه، محیط (طبیعت) و سیاست" تولیدکننده طرح‌های توسعه شهری هستند که در گذشته به این موارد بی‌توجهی شده است.
ابراهیمی با تاکید بر اینکه شهر یک موجود زنده است تصریح کرد: برای این موجود زنده نمی‌توان حریمی بدون درنظر گرفتن فرآیندهای کلان و ملی جامعه مشخص کرد.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور استان در خصوص شیوه توسعه شهر اصفهان گفت: توسعه شهر در طرح‌های تفضیلی و جامع عموما از جنوب شهر بوده که پادگان‌ها هم در این منطقه واقع شده‌اند و حتی توسعه اقماری در آن با مناطق فولادشهر، بهارستان و سپاهانشهر دیده شده است.
وی با بیان اینکه در گذشته افق جمعیتی شهر را تا صد هزار نفر در نظر گرفتند اظهار کرد: اما در حال حاضر بیش از دو میلیون نفر در چنین شهری که گنجایشی بسیار کمتر دارد ساکن هستند و این شهر غالباً از منطقه شمالی گسترش داشته است.
ابراهیمی با تاکید بر اینکه نباید تمام طرح‌های قدیمی را به طور کامل رد کرد گفت: در طرح‌های جامع و تفضیلی برخی ارزش‌ها وجود داشت اما امروز باید از الگوی بهتری برای تدوین سند توسعه شهرها استفاده کرد.
وی در خصوص انواع کاربری‌ها افزود: کاربری‌ها شامل انتفاعی و غیرانتفاعی است که کاربری‌های انتفاعی خود شامل معابر، فضاهای تجاری و مسکونی و کاربری‌های غیرانتفاعی شامل فضاهای آموزشی، ورزشی و فضای سبز است که عمدتا شهرداری باید برای آنها هزینه کند.
عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور استان، مشارکتی بودن برنامه جدید توسعه شهری را ارزشمند دانست و تصریح کرد: روش‌های گذشته هم مردم و هم مسئولین را دچار مشکل می‌کرد و وقتی نتوانیم درآمد شهر را تامین کنیم طبیعتا مشکلات تراکم در شهر به وجود می‌آید و بهتر است موضوع کمبود درآمد شهرداری حل شود.
اصفهان با بارگذاری مازاد در ظرفیت شهری مواجه است
سید عبدالرسول قریشی از مهندسین مشاور آتک در ادامه این جلسه هم‌اندیشی اظهار کرد: شیوه برنامه‌ریزی بسیار مهم است متاسفانه در ایران شناسایی مسائل به خوبی صورت نمی‌گیرد و در جامعه ما به جای فکرگرایی بیشتر عمل‌گرایی وجود دارد.
وی با بیان این که مسائل و مشکلات اصفهان در خارج از آن به وجود آمده‌اند افزود: پس باید راه حل این مشکلات را هم در خارج از آن جستجو کرد و امروز مسئله اصلی اصفهان موضوع آب است.
این مهندس مشاور شهرسازی که سابقه طرح‌نویسی طرح‌های قبلی را هم در کارنامه خود دارد تصریح کرد: بسیاری از بارگذاری‌های صنعتی با طرح‌های شهری مغایر بوده است در حالی که جمعیت و صنعت اصفهان باید در تبعیت از موضوع آب باشند.
قریشی با تاکید بر این که اصفهان در ۵۰ سال گذشته توفیقی در ساماندهی و بهبود محیط شهری نداشته است اظهار کرد: به جای حل مسئله حتی مسئله‌سازی هم کرده‌ایم و تنها با ایجاد انواع آلودگی‌های آب، هوا و خاک و موضوعاتی نظیر ترافیک بر معضلات اجتماعی این شهر افزوده‌ایم.
وی ریشه چنین مشکلاتی را ناشی از اقتصاد نفتی دانست و افزود: متاسفانه نه مدیران و نه مردم اعتقادی به برنامه‌ریزی ندارند و تصمیمات مقطعی را به برنامه‌ریزی بلندمدت ترجیح داده‌اند.
قریشی با اشاره به پایین بودن سطح دانش شهرسازی در ایران گفت: درصد زیادی از بحران‌های امروز به دلیل بارگذاری مازاد ظرفیت در اصفهان است و شهری که نهایتاً تا یک میلیون نفر گنجایش داشته را به سمت سه میلیون نفر پیش برده‌ایم که متاسفانه سطح خدمات و زیرساخت‌ها هم تا حد همان یک میلیون نفر است.
مهندس مشاور شرکت آتک تراکم فروشی تا حد امروز را در اصفهان غلط دانست و اظهار کرد: ۸۰ درصد معابر اصفهان چهار تا هشت متری است و چنین معابری مختص خانه‌های ویلایی نهایتا دو طبقه است و مختص آپارتمان‌هایی با پنج یا شش طبقه و بیشتر نیست.
قریشی با تاکید بر این که امروزه به جای خانه زندان می‌سازیم تصریح کرد: تمام اینها کارهایی است که خودمان کردیم و امروز باید تاوان آن را پرداخت کنیم و بهتر است اگر نمی‌توانیم هزینه‌ای را تامین کنیم هزینه و دردسر مازاد برای شهر ایجاد نکنیم.
وی الگوی رشد و توسعه در اصفهان را غیر برنامه‌ریزانه خواند و افزود: اگر شهرهای اطراف مانند شاهین‌شهر، بهارستان، فولادشهر و سپاهانشهر نبودند امروز فضای اصفهان با جمعیتی چندین برابری روبرو بود چرا که شهر سه هکتاری را در مدت ۳۰ سال به ۲۰ هزار هکتار افزایش دادیم.
این مهندس شهرسازی با بیان این که نسل‌های بعد از گناهان ما عدول نخواهند کرد گفت: شهر اصفهان از نظر سلامت در موضوعاتی چون سکونت، تردد، خدمات شهری و بافت تاریخی در امان نبوده است و کمبود فضا و خدمات عمومی سیمای زشت و ناهماهنگی از شهر ساخته است.
قریشی تامین هزینه‌های شهر را یکی از موضوعات ضروری دانست و افزود: باید به دنبال ارتقای کیفیت زندگی در اصفهان بود و قبل از این که مسائل به بحران تبدیل شوند برای آنها چاره‌یابی کرد و راه‌حل‌های فوریتی برای آنها درنظر گرفت.
این مهندس مشاور در طرح‌های شهرسازی برنامه‌ریزی بومی را ضروری خواند و تصریح کرد: مسائل کشورهای دیگر که نرخ رشد جمعیت پایینی دارند قطعا با ایران متفاوت است و باید واقعیات شهری را درنظر گرفت. اگر محیط شهر، دانش و تجربه شهرسازی را کنار هم بگذاریم قطعا به دنبال ایده‌های افراطی نخواهیم رفت.
ویژگی مثبت طرح‌های قبل توجه به توسعه شهری است
همچنین امید خسروی دانش، کارشناس طراحی شهری از مهندسان مشاور شارستان در ادامه این نشست اظهار کرد: طرح تفضیلی گذشته ویژگی‌های مثبت و منفی داشته که ویژگی مثبت آن توجه به موضوع توسعه شهری بوده است.
وی در خصوص بارگذاری‌های مازاد شهر گفت: ما به دنبال اضافه شدن خوراسگان یا رهنان و روستاهای شمال اصفهان نبوده‌ایم اما ویژگی انعطاف‌پذیری بیش از حد باعث اشتباه رفتن راه شد.
خسروی‌دانش عدم مشارکت مدیریت شهری را از بارزترین ویژگی منفی طرح‌های قبل دانست و گفت: عامرانه بودن طرح‌ها یکی از معضلات آنها بوده و باید به زمان اجرای طرح‌ها دقت کرد چرا که وقتی طرحی از زمان خود خارج شود خاصیت انعطافی خود را از دست می‌دهد.
این کارشناس طراحی شهری افزود: باید برای گردشگری زیرساخت لازم ایجاد شود و اصفهان به یک الگوی زیست طبیعی دست یابد.
نظر شما