به گزارش خبرنگار ایمنا، در هفته های گذشته، واکنش‌های جهانی به ناپدید شدن خبرنگار سعودی، عربستان را زیر ذره بین افکار عمومی قرار داده است و بسیاری از رهبران و چهره‌های سیاسی خواستار پیگیری دقیق این ماجرا شده‌اند. چنین تقاضایی از سوی افکار عمومی در حالی است که واکنش دولت‌های غربی بیشتر در حد بیانیه و ابراز نگرانی و درخواست تحقیق است، چرا که متحدان غربی عربستان را برای بقای معاملات اقتصادی خود ضروری می دانند و دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا نیز اعلام کرده نمی‌خواهد سرمایه‌گذاری‌های عربستان در کشورش را متوقف کند.
عربستان معامله می‌کند تا بن سلمان برکنار نشود
پیر محمد ملازهی، کارشناس مسائل خاورمیانه با اشاره به فشار افکارعمومی علیه عربستان و سرنوشت بن سلمان در مجامع بین‌المللی به خبرنگار ایمنا می گوید: فشاری که در سطح بین‌الملل به ویژه از سوی آمریکایی‌ها بر عربستان وارد شده، این کشور را مجبور به عقب نشینی کرده است، اما عربستان برای اینکه از عواقب این مسئله فرار کند، نپذیرفته که خاشقجی با برنامه ریزی و دستور قبلی به قتل رسیده و اعلام کردند که در جریان درگیری کشته شده است.
وی معتقد است که به صورت طبیعی اگر فردی دستور قتل را داده باشد نمی‌تواند بعد هم مامور پیدا کردن عاملان آن باشد؛ این در صورتی است که پادشاه عربستان، متهم اصلی این پرونده یعنی محمد بن سلمان را مسئول پیگیری این حادثه کرده است و این امر برای تحقیقات منصفانه نیست و یکی از دلایل فشارهای بین‌المللی نیز همین امر است و به جز آمریکا، آلمان و فرانسه، سایر کشورها نیز پاسخ عربستان به قتل این روزنامه نگار را قانع کننده نمی‌دانند.
ملازهی با بیان اینکه هنوز تا شفاف شدن موضوع قتل خاشقجی زمان زیادی لازم است، می‌گوید: نحوه رفتار عربستان نشان می‌دهد که یک عقب نشینی جزئی به قصد مخدوش کردن اوضاع اتفاق می‌افتد تا بن سلمان را از اتهام اصلی خارج کند و در همین زمینه هم با ترک‌ها، آمریکا و غربی‌ها معامله می‌کنند. عربستان یک قدرت مالی بزرگ است و با گذشت زمان مخالفت‌ها کاهش پیدا می‌کند.
وی ادامه می‌دهد: کشورهای اروپایی و آمریکایی تحت فشار افکار عمومی و مطبوعات هستند، اما در نهایت فرمول مشترکی را با عربستان پیدا خواهند کرد که ولیعهد را از این اتهام خارج کنند و کشورهای اروپایی پاسخی برای افکار عمومی داشته باشند. در نتیجه به نظر می‌رسد دست اندرکاران این ماجرا را برای آرام کردن افکار عمومی مجازات کنند، اما بن سلمان برکنار نشود.
چهارچوب ذهنی بن سلمان نشان می‌هد معتدل نیست
علی امیدی، استاد روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان نیز در این باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: چهره بن سلمان به دنبال این جریان شدیدا در سطح داخلی و بین‌الملل مخدوش شده است. با توجه به اینکه سیاست و بازی‌های سیاسی گزینه‌های محدودی دارند، در عربستان هم گزینه دیگری به جز بن سلمان وجود ندارد؛ احمد بن عبدالعزیز که در تبعید خودخواسته در انگلستان است و اشتیاقی به حکومت نشان نمی‌دهد؛ بنابراین رقابت بین نوه‌های ملک عبدالله رخ می‌دهد.
وی با بیان اینکه برخی حوادث، چهارچوب ذهنی بن سلمان را مشخص می‌کند، به بیان چند نمونه می‌پردازد و ادامه می دهد: جنایت‌هایی که در جنگ یمن رخ داد با فرض اینکه عربستان یک هفته‌ای در آن پیروز می‌شود، برخورد شدید با ایران به شکلی که تمام روزنه‌های سازش بسته شده، حبس نخست وزیر لبنان و در آخر هم قتل فاجعه بار روزنامه نگار سعودی، نشان می‌دهد همه این حوادث در عالی‌ترین سطح در عربستان برنامه‌ریزی شده و بن سلمان به عنوان نقش اصلی آن، فرد معتدلی محسوب نمی‌شود.
اصلاحات عربستان جوک است
این عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان معتقد است عربستان اهمیت استراتژیک فراوانی برای جهان دارد؛ زیرا منبع اصلی نفت جهان از سوی این کشور تامین می‌شود و هرگونه جنگ قدرت در آن و نوسان قیمت نفت، معادلات سیاسی و اقتصادی جهان را به هم می‌زند. بنابراین دست‌های عربستان بسته نیست، جهان می‌داند اگر آمریکا بخواهد زیاد هم به بن سلمان فشار بیاورد، سبب جذب او به سمت روسیه می‌شود. بنابراین کشورهای غربی از جمله آمریکا از یک سو نگران اینگونه رفتارهای عربستان هستند و می‌خواهند او را تحت فشار قرار دهند تا رفتارهایش تعدیل شود و دیگر چنین اقداماتی را انجام ندهد، از سوی دیگر گزینه دیگری هم ندارند و ناچار به تعامل با عربستان هستند.
نگرانی جامعه بین‌المللی از جنگ قدرت در عربستان
وی با بیان اینکه اگر جنگ قدرتی در داخل عربستان صورت گیرد، هزینه زیادی بر جامعه بین‌الملل و داخل عربستان خواهد داشت، می‌گوید: با جنگ، عربستان لیبی دوم می‌شود و اقتصاد جهان را متلاطم می کند و جامعه بین‌الملل به این موضوع آگاه است؛ از این رو می‌بینیم که چین، کاملا موضع بی‌طرفانه و خنثی در پیش گرفته و یا روسیه گفته است که گزارش رسمی عربستان از قتل را تائید می‌کند.
این متخصص مسائل بین‌المللی تاکید می‌کند: در عربستان به دلیل اختناق موجود، مردم خودآگاهی‌های سیاسی لازم را ندارند، اما به هر حال دموکراتیک شدن، اصول ثابتی دارد، نمی‌شود یک خانواده بر یک کشور حکومت کنند و بعد ادعای دموکراسی داشته باشند. نخبگان عربستان مانند خاشقجی نیز که به ظاهری بودن این اصلاحات پی‌برده‌اند، همواره اعلام کرده اند که اصلاحات بن سلمان پایدار و همه جانبه نیست و فقط یک سری ابعاد ظاهری و اقتصادی دارد؛ به عبارت دیگر اصلاحات بن سلمان بیشتر نوعی جوک محسوب می‌شود.
گزارش از: ریحانه شهبازی_خبرنگار سیاسی ایمنا
نظر شما