به گزارش ایمنا، شفافیت، سنگ بنا و اساس تحقق «شهرداری شیشه‌ای» است که افزایش اعتماد شهروندان، تحقق نظارت همگانی و پیشگیری از فساد را به دنبال دارد. در حوزه اداره شهرها «شفافیت» از چنان ضرورت و فوریتی برخوردار است که شهرداری اصفهان در دوره جدید برای رسیدن به یک راه هدفمند، مدیریت شفاف را در دستور کار خود قرار داده است.
مرتضی طهرانی، معاون مالی و اقتصادی شهردار اصفهان معتقد است «شفافیت، به معنای انضباط مالی است و به معنای این نیست که با راه‌اندازی یک سایت تمام اتفاقات را منعکس کنیم، بلکه باید به قوانین موجود عمل کنیم تا شفاف‌سازی به معنای واقعی اتفاق افتد.»
مشروح گفت و گوی خبرگزاری ایمنا با «مرتضی طهرانی،» در خصوص شفافیت، بدهی‌های شهرداری، اعتبارات مترو اصفهان، درآمدهای پایدار، بسته تشویقی ساخت و ساز و وضعیت درآمدی شهرداری‌ها را در ادامه می‌خوانید.
یکی از شعارهای مطرح شورای شهر و شهرداری به محض آغاز فعالیت «شفافیت» در امور شهرداری بود، پس از قبول مسئولیت معاونت اقتصادی و مالی شهرداری چقدر ثبات مالی و سلامت در نظام اقتصادی شهرداری را شاهد بودید و به نظر شما تا چه اندازه می‌توان به سمت شفافیت حرکت کرد؟
به شعار شفافیت هم علاقه داریم و هم اعتقاد؛ بخش عمده‌ای از مشکلاتی که قبلاً در دستگاه‌های دولتی، خصوصی و بنگاه‌های اقتصادی ایجاد شده، با شفافیت برطرف خواهد شد. شفافیت به معنای واقعی این نیست که با راه‌اندازی یک سایت تمام فعل و فاعل را در آن منعکس کنیم، البته این اقدام پسندیده است، اما باید به قوانین موجود عمل کرد تا شفاف‌سازی به معنای واقعی اتفاق افتد.
شفافیت نباید در حد شعار باشد، شهرداری اصفهان در عمل به بسیاری از تعهدات شفاف‌سازی بدون سروصدا و جار و جنجال سیاسی عمل می‌کند. یکی از مصداق‌های شفافیت سیستم «سرای ۸» است که تمام اطلاعات ملکی در آن وجود دارد و روز به روز در حال تقویت است تا فراگیرتر شود.
از طریق این سیستم شهروندان در خانه خود می‌توانند به تمام اطلاعات محله، کوچه و ملک خودشان دسترسی پیدا کنند و اطلاع داشته باشند هر ملکی که در همسایگی آنها نوسازی می‌شود تا چه اندازه می‌تواند ارتفاع ساخت داشته باشد؛ این اقدام نوعی شفاف‌سازی مالی یا به روایتی دیگر انضباط مالی است. نکته دیگر اینکه از زمانی که مسئولیت معاونت مالی و اقتصادی شهرداری را بر عهده گرفتم، اعلام و تاکید داشتم که هیچ چیزی خارج از مناقصه یا مزایده انجام نشود.
آیا قبل از این طرح و پروژه ای خارج از مزایده و یا مناقصه‌ای اجرایی شده است؟
بله، پیش از این فراوان بوده است.
یکی از وجهه‌های شفاف‌سازی، مشارکت مردم است. در بعضی از شهرها مشارکت مردم در بودجه‌ریزی نیز لحاظ می شود، چقدر در شهرداری اصفهان مشارکت مردم به ویژه در بودجه و مباحث اقتصادی مطرح بوده و اگر نبوده آیا مدیریت جدید قصد حرکت به این سمت را دارد؟
اطلاعات لازم برای بودجه‌ریزی شهری از مناطق و سازمان‌های مختلف دریافت و در نهایت به شورای اسلامی شهر ارسال می‌شود، در واقع شورای شهر حرف اول و آخر بودجه را می‌زند. با توجه به اینکه اعضای شورای شهر منتخبان مردم هستند، تصمیم‌گیری توسط نمایندگان شورای اسلامی شهر اتفاق می‌افتد.
تمام جلسات شورای شهر به صورت آنلاین از شبکه‌های مجازی پخش و در اختیار مردم قرار می‌گیرد، بنابراین هر کس بخواهد در جریان بودجه‌ریزی و مباحث مربوط به بودجه قرار گیرد، می‌تواند از طریق شبکه آنلاین که مذاکرات و جلسات شورای شهر را پخش می‌کند، از مباحث مورد نظر باخبر شود و در جریان تصمیم‌گیری‌های شورای شهر در بودجه‌ریزی شهر قرار گیرد، البته جلسات بررسی بودجه سال آینده از آبان ماه ۹۷ آغاز خواهد شد.
در حال حاضر میزان بدهی‌های شهرداری اصفهان چقدر است؟
بر اساس آنچه ثبت شده، میزان بدهی‌ها و تعهدات شهرداری اصفهان سه هزار میلیارد تومان است.
اینکه در روز معارفه شهردار اصفهان، رییس شورای اسلامی شهر از بدهی حدود ۱۷۰۰ میلیارد تومانی شهرداری اصفهان سخن به میان آورد، منظور تنها بدهی‌های ثبت شده بود و شامل تعهدات نمی‌شد چرا که شهرداری در دوره قبل به عنوان مثال برای اجرای یک پروژه مبلغی به عنوان پیش پرداخت ارایه و تعهد کرده بود که مابقی اعتبار مورد نیاز را پس از چند ماه پرداخت کند.
آیا شهرداری اصفهان مطالبات مالی دارد؟
مطالبات شهرداری عدد سنگینی نیست و تنها شامل عوارض نوسازی، خودرو و سایر مواردی است که مردم به صورت سنتی پرداخت می‌کنند.
یکی از پروژه‌های اولویت‌دار شهرداری اصفهان، مترو است، خط یک این پروژه مهم سال‌ها به دلیل مشکلات مالی طول کشید، شهرداری در این دوره برای احداث خط دو و سه چه تمهیداتی در نظر گرفته تا این وسیله حمل و نقل ریلی در کمترین زمان انجام و در اختیار مردم قرار بگیرد؟
برای خط دو مترو ۵۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت فروخته شد، ۳۵۰ میلیارد تومان نیز جزء تعهدات شهرداری است، بنابراین در مجموع می‌توان گفت برای خط دو مترو اصفهان ۸۵۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.
قرارداد برای خط دو مترو اصفهان این‌گونه است که هزینه‌های زیرساختی برای حفر تونل، ساخت ایستگاه و اقدامات معماری را شهرداری اصفهان پرداخت می‌کند و تعهدات وزارت کشور فاینانس تجهیزات و تحویل آنها به شهرداری است. زیرساخت‌های خط دو با اعتباری معادل سه هزار میلیارد تومان ساخته خواهد شد و تجهیزات را دولت تأمین خواهد کرد که امیدواریم با این رقم‌های پیش‌بینی شده بتوانیم خط دو را سریعتر به سرانجام برسانیم.
برای خط سه، چه مقدار بودجه در نظر گرفته شده است؟
برای خط سه هنوز بودجه‌ای در نظر گرفته نشده است، البته قصد داریم از طریق فاینانس خارجی یا داخلی هزینه‌های آن را تامین و راه‌اندازی کنیم.
نکته قابل توجه اینکه خط یک مترو برای شهرداری با قیمت‌های قبل و دلار هزار تومانی، سه هزار میلیارد تومان هزینه داشته است، حال اگر شهرداری را یک شرکت اقتصادی در نظر بگیریم، هزینه سه هزار میلیارد تومان باید در طول ۳۰ سال باز گردد در حالی که در زمان بهره‌برداری نیز هزینه می‌کند، چرا که هر مسافری سوار مترو می‌شود پنج هزار تومان هزینه دارد، اما تنها ۷۰۰ تومان از بهای بلیت را شهروندان پرداخت می‌کنند.
شهرداری تا چه زمان قصد دارد به این روند ادامه دهد، با توجه به اینکه در برخی کشورهای دیگر حتی از تولید پسماند نیز عوارض دریافت می‌شود؛ تا چه زمان باید حمل و نقلی ارایه کرد که شهرداری هزینه‌های هنگفتی برای آن بپردازد و شهروندان در آن دخیل نباشد؟
شهرداری‌ها برای حمل و نقل عمومی در تمام شهرهای دنیا کم یا زیاد هزینه می‌کنند و سوبسید می‌دهند، زیرا حمل و نقل عمومی در واقع از پیامدهایی مثل آلودگی هوا جلوگیری می‌کند. برای کاهش آلودگی هوا ناچار به پرداخت سوبسید به حمل و نقل عمومی هستیم هرچند تاکنون اثر ملموسی در ترافیک نداشتیم. بی شک بخشی از مالیات و عوارض را باید مردم پرداخت کنند تا بستر ارتقاء حمل و نقل عمومی فراهم شود.
تا وقتی در کشور سوخت فسیلی و ارزان است و ارزشی ندارد، شهروندان بیشتر تمایل به استفاده از خودرو شخصی دارند، این در حالی است که خیابان‌های شهر استانبول با ۱۶ میلیون نفر جمعیت ترافیک چندانی ندارد، زیرا آنجا یک باک بنزین خودرو هزینه‌های زیادی دارد. در اصفهان علیرغم افزایش ۲۰ درصدی هزینه‌های دستمزد طبق قانون اداره کار، تنها با ۱۰ درصد افزایش قیمت بلیت اتوبوس موافقت شده است، زیرا این نگاه به شهرداری وجود دارد که منابع لایتناهی دارد، این دید باید تغییر پیدا کند و دخل و خرج شهرداری با هم همخوانی داشته باشد.
در نخستین مصاحبه خودتان پس از انتصاب به تامین درآمدهای پایدار تاکید زیادی داشتید. برنامه شهرداری در این راستا چیست؟ با توجه به اینکه لایحه درآمدهای پایدار توسط دولت برای بررسی به مجلس ارایه شده است، چقدر با نمایندگان مجلس رایزنی داشتید؟
ایجاد درآمد پایدار برای شهرداری و وضع درآمد جدید برای این نهاد به تنهایی امکان‌پذیر نیست و باید با همکاری دولت و مجلس شورای اسلامی انجام شود، خوشبختانه با تعدادی از نمایندگان استان اصفهان در مجلس شورای اسلامی مذاکراتی انجام شده است، در واقع فعالیت‌هایی که در ارتباط با مجلس وجود دارد را از طریق نمایندگان پیش می‌بریم؛ همچنین تلاش برای احیاء عوارض سوخت و آلایندگی که کم‌کم از بین رفت در حال انجام است.
در حال حاضر سه درصد عوارض ارزش افزوده مربوط به شهرداری به دلیل رکود اقتصادی کاهش یافته و دنبال هستیم با روش هایی بتوانیم میزان درصد سهم شهرداری را افزایش دهیم؛ البته روش های مختلفی را باید مد نظر قرار داد تا درآمدهای شهرداری افزایش پیدا کند.
۵۰ درصد درآمدهای شهرداری وابسته به ساخت و ساز است، با توجه به رکود اقتصادی ایجاد شده آیا تحصیل این درآمد با دشواری رو به رو نشده است؟
مهمترین درآمد شهرداری از طریق عوارض نوسازی بوده که به عنوان درآمد پایدار برای شهرداری تعریف شده است، البته محدودیتی که وجود دارد اینکه دولت با افزایش بیش از ۱۰ درصد نرخ عوارض نوسازی موافق نیست.
علیرغم اینکه قیمت ملک و فعالیت‌های عمرانی و ساخت و ساز به شدت افزایش پیدا کرده است، به دلیل جلوگیری از تورم شهرداری اجازه افزایش بیشتر از ۱۰ درصدی به نرخ عوارض نوسازی را ندارد و این یک محدودیت است؛ از این رو به دنبال پیدا کردن راه حلی هستیم تا این درصد را افزایش و از ۱۰ درصد بالا تر ببریم.
در سال‌های اخیر برای بهبود فضای کسب و کار اقداماتی همچون بسته‌های تشویقی ساخت وساز ارایه می‌شد، آیا این روند ادامه پیدا می‌کند؟
البته همین طورخواهد بود. شهرداری اصفهان بسته تشویقی خوبی برای ساخت و ساز به شورای اسلامی شهر پیشنهاد کرد که تصویب آن در هفته کرامت خبری شد و در هفته‌جاری تبلیغات بصری آن در شهر انجام خواهد شد.
مدیریت شهری اصفهان بسته تشویقی برای ساخت و ساز، عوارض نوسازی و خودرو در نظر گرفته که امیدواریم جزییات این بسته‌های تشویقی به خوبی اطلاع‌رسانی شود و شهروندان بتوانند از آن استفاده کنند.
چالشی که در بسته تشویقی ساخت وساز در دریافت پروانه ساختمانی وجود دارد، این است که شهروندان از بسته تخفیفی شهرداری استفاده می‌کنند، اما هنگام مراجعه به بیمه تأمین اجتماعی، تمام هزینه‌ها به صورت نقدی دریافت می‌شود در حالی که بیمه در قبال دریافت این هزینه‌ها، خدماتی ارایه نمی‌دهد و این موضوع به سوبسید شهرداری لطمه وارد می‌کند. برای رفع این مشکل چاره اندیشی شده است؟
در بحث بیمه تامین اجتماعی تمهیداتی اندیشیده شده و از ظرفیت قانونی استفاده کرده‌ایم. در حال حاضر برای صدور پروانه هماهنگی‌هایی با تأمین اجتماعی انجام داده و آیتم‌های مشمول بیمه را به این سازمان ارایه می‌کنیم و انتظار می رود تامین اجتماعی ظرف مدت ۱۰روز بیمه را صادر کند، در غیر این صورت پروانه ساختمانی بدون بیمه صادر خواهیم شد. این اتفاق خوشایندی برای سازندگان و نوعی بسته تشویقی محسوب می‌شود.
برای استفاده از سرمایه‌گذاران بخش خصوصی چه برنامه‌هایی دارید؟
برای جذب سرمایه گذاران تمهیداتی فراهم و بسته‌های تشویقی لحاظ شده است. در واقع بسته‌های تشویقی ساخت و ساز بیشتر مشمول سرمایه‌گذاران می شود؛ علاوه بر این برخی پروژه‌های نیمه‌تمام در سطح شهر وجود دارد که قصد داریم با مشارکت سرمایه‌گذاران آنها را تکمیل یا برای اجرا و تکمیل به بخش خصوصی واگذار کنیم؛ پروژه هایی همچون هتل جهان نما، سالن اجلاس، هتل‌های سالن اجلاس، هتل پروژه شهر رویاها، هتل هما و تعدادی از ایستگاه‌های مترو؛ همچنین در یک پروژه مشارکتی با تامین اجتماعی برای ساخت بیمارستان شهرداری زمین مورد نیاز را در اختیار این سازمان قرار داده است. با شرکت‌های سرمایه‌گذاری در تهران نیز مذاکراتی انجام شده و سرمایه‌گذاران از طرح‌های پیشنهادی بازدید کردند.
آیا مردم می‌توانند در سرمایه‌گذاری‌های خرد شرکت کنند؟
سازمان سرمایه‌گذاری شهرداری اصفهان چند قطعه زمین را برای سرمایه‌گذاری معرفی کرده که متقاضیان می‌توانند زمین و پروانه را از شهرداری دریافت و برای ساخت آن در قالب پروژه‌های مسکونی و تجاری اقدام کنند. در مراکز تفریحی نیز پروژه‌هایی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد.
گفته می شود بسیاری از شهرداری‌های کشور ورشکسته شده‌اند، آیا این موضوع شامل حال شهرداری اصفهان هم می‌شود؟ اگر جواب مثبت است دلایل آن چه بوده و پیش بینی شما درباره آینده درآمدهای شهرداری چیست؟
برای شهرداری‌ها که دولت‌های محلی هستند، واژه "ورشکستگی" مصداق چندانی ندارد، زیرا شهرداری‌ها شرکت‌های خدماتی نیستند، بلکه به عنوان یک نهاد غیردولتی فعالیت می‌کنند و واژه "ورشکسته" مربوط به شرکت‌های تجاری است که نیمی از سرمایه‌های خود را از دست داده باشند.
شهرداری ها با توجه به اینکه درآمدهای مستمر دارند و خدمات خود را به صورت مستمر ارایه می‌کنند، هیچ‌گاه ورشکست نمی‌شوند؛ آنچه باعث ایجاد چنین ذهنیتی می شود این است که برخی از شهرداری‌ها در پرداخت‌ها مشکل دارند، زیرا در گذشته هزینه‌های بیشتری انجام داده و دیون بیشتری بر گردن گرفته‌اند.
درباره شهرداری اصفهان خوشبختانه این اتفاق به هیچ عنوان واقعیت ندارد و اگر اخباری می‌شنوید که برخی از کارکنان شرکت‌ها یا سازمان‌های شهرداری حقوق عقب افتاده دارند، باید اعلام کنم که مدیریت جدید شهرداری حقوق عقب افتاده ایجاد نکرده است. اگر سازمان عمران شهرداری اصفهان پنج ماه حقوق عقب افتاده داشته، این میزان مربوط به دوره گذشته بوده و مدیریت جدید این پنج ماه را شش ماه نکرده است.
در حال حاضر ممکن است حقوق ها با تاخیر یا بدون تاخیر پرداخت شود، ضمن اینکه این سازمان‌ها نسبتا مستقل هستند و فقط سرمایه آنها متعلق به شهرداری است.
ممکن است یک سازمانی ایجاد، منحل یا حتی ورشکست شود و این ربطی به شهرداری ندارد؛ به عنوان مثال شهرداری در بانک شهر و سامان گستر سهامدار است و احتمال اینکه این شرکت یکسال سوددهی داشته یا زیان‌ده باشد و حتی سال دیگر ورشکست شود، وجود دارد و این به معنای ورشکستگی شهرداری نیست.
برنامه‌ریزی برای مباحث اقتصادی نیاز به آمار و اطلاعات دارد، آیا اطلاعات منسجمی از وضعیت اقتصادی مناطق مختلف داریم که بتوانیم برای آنها برنامه‌ریزی و توسعه‌ای برای سیاست کلی اقتصادی شهرداری داشته باشیم؟
اگر منظور شما اقتصاد منطقه‌ای است، اطلاعات نداریم. سازمان برنامه و بودجه اقتصاد شهرستانی دارد، درآمد و هزینه هر شهرستان را محاسبه می‌کند، بعد بودجه استان و سپس بودجه کشور تعیین می‌شود، اما در مناطق شهری چنین اتفاقی نمی‌افتد.
آیا فکر نمی‌کنید ما نیاز به چنین آمار ریز در مناطق شهری داریم؟
البته بسیار مفید است و جهت دهی خوبی به فعالیت‌های شهری می‌دهد، ضمن اینکه مردم این موضوع را به خوبی درک می‌کنند که اگر پروژه عمرانی مانند یک پارک قرار است در محله آنها احداث شود و پنج میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد، بخشی از مبلغ را شهروندان می‌پردازند که درآمد هزینه به شمار می رود و این خدمت را بیشتر متوجه می‌شوند.
نظر شما