رابطه استراتژیک برای ارتقای امنیت مرزی

کارشناس مسائل پاکستان با اشاره به سفر اخیر رئیس‌جمهور کشورمان به پاکستان گفت: امروزه ایران برای پاکستان اهمیت استراتژیک دارد و سفر آیت‌الله رئیسی از این منظر مهم است که پاکستان می‌تواند به واسطه جمهوری اسلامی ایران از بعضی تنگناهای موجود خارج شود.

به گزارش خبرگزاری ایمنا، آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور اسلامی ایران در اولین سفر خارجی خود در سال جدید، صبح روز دوشنبه بنا بر دعوت رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر پاکستان وارد اسلام‌آباد شد. پس از استقبال رسمی محمد شهباز شریف، نخست‌وزیر پاکستان از وی، رایزنی‌هایی توسط هیئت‌های بلندپایه به ریاست سران دو کشور برگزار شد. در این سفر مقامات ایران و پاکستان هشت تفاهم‌نامه همکاری امضا کردند.

آیت‌الله رئیسی در ادامه با آصف علی زرداری، همتای پاکستانی خود دیدار کرد و دو طرف طیف گسترده‌ای از موضوعات مهم دوجانبه، تحولات منطقه و بین‌المللی به‌ویژه تحولات منطقه و جنایات رژیم غاصب صهیونیستی علیه غزه و فلسطین را مورد بحث و بررسی قرار دادند. دیدار رؤسای مجالس سنا و ملی پاکستان، فرمانده ارتش این کشور با رئیس‌جمهور و برگزاری نشست صمیمانه با نخبگان و اندیشمندان پاکستانی از دیگر برنامه‌های این سفر بود.

تاثیر سفر رئیسی به پاکستان، در ارتقای امنیت مرزی/رابطه با تهران برای پاکستان استراتژیک است

مقصد بعدی آیت‌الله رئیسی در ادامه این سفر لاهور به عنوان پایتخت فرهنگی پاکستان بود.

وی ضمن بازدید از آرامگاه اقبال لاهوری و ادای احترام به این فیلسوف مسلمان و پارسی گوی، در نشست نخبگان علمی و فرهنگی دانشگاه «جی سی» حاضر شد و با سروزیر و استاندار ایالت پنجاب دیدار کرد. به گفته سفیر ایران در پاکستان و سرکنسول کشورمان در کراچی توافقات مطلوبی در این سفر حاصل شده و هر دو همسایه مصمم به افزایش حجم تجارت‌های دوجانبه و تقویت پیوندهای مردمی هستند.

این سفر در حالی صورت گرفت که چند روزی است از عملیات وعده صادق جمهوری اسلامی ایران می‌گذرد و شاهد بازتاب تنبیه موشکی صهیونیست‌ها در پاکستان بوده‌ایم تا جایی که یکی از اساتید دانشگاه پاکستان در این سفر خطاب به آیت‌الله رئیسی گفت: «شما ایرانی‌ها پادشاه جهان اسلام و شیر خاورمیانه هستید.»

تاثیر سفر رئیسی به پاکستان، در ارتقای امنیت مرزی/رابطه با تهران برای پاکستان استراتژیک است

در ادامه برای بررسی بخش دیگری از ابعاد سفر آیت‌الله رئیسی به پاکستان به گفت‌وگو با محمدرضا کمیلی، کارشناس مسائل پاکستان پرداختیم.

ایمنا: روابط تهران و اسلام‌آباد در چه سطحی قرار دارد؟ آیا اشتراکات فرهنگی، اقتصاد و مذهبی ایران و پاکستان می‌تواند زمینه‌ساز ارتباطی گسترده باشد؟

کمیلی: پاکستان و ایران کشورهای بسیار مهم منطقه هستند. ایران در منطقه غرب آسیا (چیزی که اروپایی‌ها به آن خاورمیانه می‌گویند و ما قبول نداریم) و پاکستان در جنوب آسیا قرار گرفته است. این دو کشور در مجموع نزدیک به ۳۳۰ میلیون نفر جمعیت دارند که معادل یک‌سوم جمعیت قاره اروپا است. ایران و پاکستان نزدیک به ۹۱۰ کیلومتر مربع مرز مشترک دارند و روابط دو کشور هم‌زمان با استقلال پاکستان شکل گرفته است یعنی ایران نخستین کشوری است که استقلال پاکستان را در سال ۱۹۴۷ به رسمیت شناخت و متعاقباً پاکستان هم نخستین کشوری بود که انقلاب اسلامی ایران را به رسمیت شناخت. همان‌طور که می‌دانید دفتر حافظ منافع ایران در آمریکا، سفارت پاکستان است. شعر ملی کشور پاکستان که نماد هویت یک ملت است به زبان فارسی سروده شده است و جز یک حرف اضافه «کا» کسری مالکیت در سرود ملی پاکستان همه واژگان فارسی هستند که نشان‌دهنده عقبه مشترک ایران و پاکستان است و این در حالی است که زبان اصلی مردم پاکستان زبان اردو است.

مردم پاکستان مسلمان شده دانشمندان، ادیبان و عرفان ایرانی هستند که همزمان با حمله مغول به سمت پاکستان کنونی هجرت و بسیاری از مردم مناطق پاکستان را مسلمان کردند. دو کشور عقبه تاریخی، فرهنگی و تمدنی مشترک بسیار غنی و عمیقی دارند و در ابعاد نظامی و سیاسی نیز بسیار تأثیرگذار هستند. پاکستان در جنوب آسیا به عنوان یگانه کشور هسته‌ای جهان اسلام قرار دارد. بدنه پاکستان همیشه علاقه‌مند به دستاوردهای انقلاب اسلامی بوده‌اند؛ چیزی که واشنگتن پُست در سال ۲۰۱۳ به آن اعتراف می‌کند و می‌گوید که انقلاب اسلامی ایران از هر جای دیگر جهان بیشتر در پاکستان دوست داشته می‌شود و اعلام می‌کند که ۷۶ درصد مردم پاکستان به انقلاب اسلامی ایران علاقه‌مند هستند.

پاکستان سال‌ها بزرگ‌ترین کشور اسلامی جهان بوده است و به لحاظ جمعیت دومین کشور بزرگ اسلامی است و همه اینها نشان‌دهنده ظرفیت عظیمی است که باید از آن بهره برد، چیزی که در سال‌های قبل هم برنامه‌ریزی‌هایی برای آن دیده شده تا جایی که ۱۰.۷ درصد از ظرفیت فرهنگی خارج از کشور ما در داخل خاک پاکستان است که عدد بزرگی است. همچنین ۹ مرکز فرهنگی ایران در داخل پاکستان قرار دارد و آن هم به دلیل قرابت فرهنگی ریشه‌دار بین دو ملت انجام شده است، چرا که ما معتقدیم پاکستان، بهترین همسایه جمهوری اسلامی از نگاه محبت‌آمیز نه تسخیری است و مردم پاکستان با وجود زبان اردو بیشترین همدلی و همراهی را با مردم ایران به دلیل پیشینه‌های تاریخی دو کشور دارند.

تاثیر سفر رئیسی به پاکستان، در ارتقای امنیت مرزی/رابطه با تهران برای پاکستان استراتژیک است

ایمنا: سفر آیت‌الله رئیسی به پاکستان و انعقاد قراردادهای متعدد چه دستاوردی را به دنبال خواهد داشت؟

کمیلی: نزدیک به هفت دهه از عمر پاکستان کنونی می‌گذرد و این کشور ۷۴ سال نزاع سنگین و شدیدی با هند به عنوان یکی از ابرقدرت‌های جهان داشته است با این وجود یکی از ویژگی‌های مهم مشترک ایران و پاکستان این است که هیچ‌گاه این دو کشور در سازمان ملل علیه یکدیگر رأی نداده‌اند و دو کشور در دشمنی با رژیم صهیونیستی دیدگاه مشترکی دارند و متحد هستند. بارها علیه پاکستان فشارهایی وجود داشته است. در زمان عمران‌خان، نخست‌وزیر سابق پاکستان چندین دوره اعلام شد که کشورهای حاشیه خلیج‌فارس به پاکستان فشار می‌آورند تا اسرائیل را به رسمیت بشناسد و به عادی‌سازی روابط با این رژیم بپردازد، اما عمران‌خان اعلام کرد که هرگز وجدان من چنین چیزی را قبول نمی‌کند.

پس نخستین مورد در ابعاد سیاسی سفر همین اتفاقاتی است که دنیای اسلام در مواجهه با صهیونیست‌ها با آن مواجه بوده است؛ برای همین است که سفر پیروزمندانه و مقتدرانه‌ای که رئیس‌جمهور اسلامی ایران به پاکستان داشت با استقبال مردمی زیادی در شهرهای مختلف پاکستان مواجه شد. همان‌طور که در فضای مجازی شاهدیم، احزاب شیعه و اهل سنت پاکستان برای استقبال از آیت‌الله رئیسی فراخوان‌های بسیار زیادی دادند تا برای استقبال از رئیس‌جمهور ایران در لاهور به نزدیک مزار علامه اقبال لاهوری بیایند یا در شهر کراچی پیام‌های متعددی را در همین رابطه می‌بینیم و مورد دیگر اجتماع عظیم بانوان پاکستانی در استقبال از آیت‌الله رئیسی است.

ایمنا: حمایت آشکار مردم پاکستان از عملیات وعده صادق در حاشیه سفر رئیس‌جمهور به پاکستان ناشی از چیست؟

جدا از پاکستان، در این سو ایران در معادلات منطقه‌ای و جهانی تأثیرگذاری زیادی دارد؛ بنابراین بُعد سیاسی سفر رئیس‌جمهور کشورمان بسیار حائز اهمیت است، چرا که این سفر بلافاصله پس از عملیات بزرگ وعده صادق انجام شد؛ عملیاتی که ابهت اسرائیل را در سراسر جهان از بین برد. مردم پاکستان روزها پس از عملیات وعده صادق در خیابان‌های شهرهای بزرگ این کشور از جمله کراچی، لاهور، راولپندی و پیشاور به خیابان‌ها آمدند و آسمان را نورافشانی کردند و جشن گرفتند، چرا که برای آنها پاسخگویی قدرتمند یک کشور اسلامی به ظلم‌های رژیم صهیونیستی در این سال‌ها به‌خصوص ماه‌های اخیر در غزه و فلسطین جای خوشحالی داشت.

ایمنا: با توجه به بحران‌های سیاسی اخیر در اسلام‌آباد و تنش مرزی بین پاکستان با کشورهای همسایه، دولت مستقر در این کشور چه راهبردی برای تنش‌زدایی دارد؟

کمیلی: یکی دیگر از ابعاد سفر رئیس‌جمهور کشورمان به پاکستان این است که سفر اخیر پس از حدود سه سال از ساقط شدن دولت عمران‌خان انجام شده است و پاکستان تازه توانسته است رنگ ثبات نسبی و یک دولت مستقر را به خود ببیند، چون سال‌ها دولت‌های پاکستان موقت بودند یا دولتی که حکومت قبلی را تکمیل کند وجود نداشته است. هرچند در انتخابات اخیر پاکستان هم ابهامات زیادی وجود داشت و بسیاری می‌گفتند که تقلب صورت گرفته و عمران‌خان پیروز انتخابات بوده است، اما به هر حال با یک دولتی مواجهیم که خود را دولت مردمی می‌داند و احتمالاً تا مدتی هم قدرت را به دست داشته باشد.

به نظر می‌رسد دولت فعلی پاکستان به زودی با چالش‌های جدی مواجه خواهد شد؛ پاکستان مشکلات سیاسی و اقتصادی بسیار زیادی دارد و از زمان استقرار طالبان در افغانستان با مشکلات امنیتی نیز مواجه شده است و برای این کشور مهم است که مسیر گشایشی را پیش روی خود باز کند. تمام مرز شرقی پاکستان یعنی حدود ۲۶۰۰ کیلومتر از مرز این کشور با هند مشترک است و این در حالی است که پاکستان با هند نزاع دارد؛ همچنین افغانستان نیز مرز مشترک بین دو کشور پاکستان و افغانستان را مرز رسمی نمی‌داند و معتقد است که پاکستان خاک افغانستان را اشغال کرده است، اما پاکستان می‌گوید مرزبندی صحیح است و سازمان ملل متحد نیز این مرز را قبول دارد. پاکستان مرز کوچکی نیز با چین دارد و رابطه آن با چین مطلوب است. در این بین مرز ایران و پاکستان اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد و مردم و سران پاکستان معتقدند که خداوند ایران و پاکستان را جدای از هم نیافریده است و باید زمینه‌های دوستی را فراهم کنیم.

تاثیر سفر رئیسی به پاکستان، در ارتقای امنیت مرزی/رابطه با تهران برای پاکستان استراتژیک است

ایمنا: همان‌طور که شاهدیم سفر آیت‌الله رئیسی به پاکستان به دعوت رئیس‌جمهور و نخست‌وزیر این کشور صورت گرفت. رابطه با جمهوری اسلامی ایران تا چه میزان برای پاکستان اهمیت دارد؟

کمیلی: امروزه ایران برای پاکستان اهمیت استراتژیک دارد و سفر آیت‌الله رئیسی از این منظر مهم است که پاکستان می‌تواند به واسطه جمهوری اسلامی ایران از برخی تنگناهای موجود خود را بیرون بکشد؛ یکی از این تنگناها فشار بسیار زیاد آمریکا بر پاکستان به‌ویژه در خصوص پروژه انتقال گاز است، اما علی‌رغم تمام این تنگناها در اولین روز سفر آیت‌الله رئیسی به این کشور فقط هشت تفاهم‌نامه همکاری در زمینه‌های مختلف دانشگاهی و کشاورزی بین سران دو کشور امضا شد.

دو کشور هدف‌گذاری کردند که فرایند تجاری و روابط اقتصادی خود را از حدود دو میلیون دلاری که اصلاً در شأن دو کشور نیست به ۱۰ میلیارد دلار برسانند و این اتفاق مثبتی است که موجب تسهیل سرمایه‌گذاری‌ها خواهد شد و اقلام ممنوع‌الورود یک لیست ۳۵۰ تایی را به ۵۰ مورد کاهش خواهد داد. اینها قدم‌های مثبتی است که هم ایران و هم پاکستان به آن احتیاج دارند و دو کشور می‌توانند برادرانه این موارد را پیش ببرند.

ایمنا: با توجه به حضور آیت‌الله رئیسی در اسلام‌آباد و دیدار با مقامات ارشد نظامی این کشور، چه آینده‌ای را برای گروهک‌های تروریستی و تجزیه‌طلب آینده متصورید؟

کمیلی: با توجه به تحرکات اخیر برخی گروهک‌های تجزیه‌طلب بلوچ در بلوچستان پاکستان، تحریم طالبان پاکستان، تروریست‌هایی که اسلام‌آباد مدعی است داخل خاک افغانستان حضور دارند و مستنداتی در این زمینه منتشر کرده است به علاوه تحرکات جیش الظلم داخل ایران نشان می‌دهد که ایران و پاکستان باید دست در دست هم دهند تا با تروریست مقابله کنند؛ چیزی که فرمانده ارتش پاکستان هم در دیدار با آیت‌الله رئیسی به آن اشاره کرد و گفت که به تروریست‌ها اجازه نمی‌دهیم روابط دو کشور را خراب کنند.

البته رسیدن به این مهم عزم جدی تری نیاز دارد و به صرف شعار دادن مشکلی حل نخواهد شد، بنابراین لازم است عملیات‌های مشترکی از سوی مسئولان نظامی و امنیتی دو کشور برنامه‌ریزی و اجرا شود که در هیئت عالی‌رتبه همراه رئیس‌جمهور کشورمان حضور دارند و جلسات تخصصی در این زمینه برگزار خواهند کرد و تصمیمات مهمی را خواهند گرفت.

تاثیر سفر رئیسی به پاکستان، در ارتقای امنیت مرزی/رابطه با تهران برای پاکستان استراتژیک است

ایمنا: طی چند ماه اخیر شاهد حوادث امنیتی متعددی در منطقه مرزی مشترک بین دو کشور ایران و پاکستان بوده‌ایم که منجر به گسترش ناامنی به‌ویژه در پاکستان شد، از نظر شما ریشه گسترش ناامنی در جنوب شرق کشور ما و مناطق مختلفی از پاکستان از کجا نشأت می‌گیرد و چه اقداماتی باید در این خصوص انجام داد؟

کمیلی: همانطور که مطرح شد هم جمهوری اسلامی ایران و هم پاکستان چالش‌های بسیار جدی در حوزه امنیتی دارند. پاکستان از بین چهار همسایه با دو همسایه خود یعنی هند و افغانستان نزاع جدی دارد و مهم است که دو همسایه دیگر خود یعنی ایران و چین را حفظ کند، بنابراین نباید اجازه دهد چالش‌های امنیتی سبب تخریب روابط این کشور شود.

روایتی که رسانه‌های پاکستان و ایران از یکدیگر دارند مثبت نیست و واقعیت بسیار فراتر از چیزی است که رسانه‌ها می‌گویند. مقام معظم رهبری در دیدار با عمران‌خان در سال ۱۳۹۸ فرمودند که روابط ایران و پاکستان برخلاف میل دشمنان باید تقویت شود. این بدان معنی است که دو کشور دشمنان مشترکی دارند که به دنبال تخریب روابط دو کشور دوست و همسایه ایران و پاکستان هستند و در این بین برای معاندان چه چیزی بهتر از این است که عملیات‌های تروریستی را طراحی و در هر دو کشور اجرا کنند و آن را به گردن دیگری بیندازند و جو رسانه‌ای دو کشور را ملتهب کنند. واقعیت این است که تروریست‌ها از طریق منابع بیگانه تقویت می‌شوند و برای بر هم زدن روابط دو کشور تلاش می‌کنند.

اینکه بگوییم پاکستان در مبارزه با تروریست کم‌کاری می‌کند صحیح نیست و این مدعا ممکن است از طرف پاکستان نیز مطرح شود، بنابراین باید چنین مواردی در جلسات و مذاکرات حل شود، چرا که هم ایران قوای نظامی قدرتمندی دارد و هم پاکستان و تمام سرمایه‌گذاری پاکستان در این هفت دهه معطوف قوای نظامی این کشور بوده است و در تقویت قوای نظامی خود کوتاه نیامده است برای همین است که هند به عنوان ابرقدرت بعد از آمریکا و روسیه هنوز نتوانسته است به خاک پاکستان حداقل بعد از سقوط بنگلادش تجاوز کند.

خواسته دشمنان ما تقابل نظامی ایران و پاکستان است و ما باید در این زمینه عاقلانه و زیرکانه برخورد کنیم، چرا که مشکلات بین دو شکور با مذاکره قابل حل و فصل است و حتی مشکلات امنیتی را هم می‌توان با کارهای فرهنگی مانند تکریم زائران پاکستانی حل کرد. برای مبارزه با فعالیت‌های گروهک‌های تروریستی مانند جیش الظلم از بلوچستان پاکستان و ایران به عنوان مکانی برای قتل و کشتار و تخریب روابط باید دو کشور دست به دست هم دهند و این موضوع را پیگیری کنند.

اگر قرار است تفاهم‌نامه‌ای در سطح کلان صورت بگیرد باید در جریان همین سفرها انجام شود و دو کشور اجازه ندهند که این گروهک‌ها برای ارتباط بسیار مهم عمیق و ریشه‌دار دو ملت عظیم ایران و پاکستان تصمیم‌گیری کنند.

کد خبر 747476

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.