به گزارش خبرگزاری ایمنا، اجلاس سران کشورهای عربی و اسلامی در ریاض با حضور آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور کشورمان، برای اولین بار در عربستان بعد از برقراری مجدد روابط با این کشور برگزار شد. بر اساس گزارش خبرگزاری رویترز، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، با هدف اِعمال فشار بیشتر بر آمریکا و رژیم صهیونیستی برای متوقف کردن خشونت آنها علیه غزه، سران کشورهای عربی و اسلامی را به این نشست دعوت کرد.
شرکت‌کنندگان برجسته این اجلاس از نظر رویترز در کنار بیش از ۱۰ کشور دیگر عبارت بودند از آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور کشور ایران، رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهور کشور ترکیه، امیر شیخ تمیم بن حمد آل ثانی رهبر کشور قطر و بشار الاسد رئیس‌جمهور کشور سوریه که چند ماه قبل نیز به اتحادیه عرب دعوت شده بود.
به گفته رویترز، محمد بن سلمان درباره وضعیت اضطراری در فلسطین گفته است که «عربستان سعودی [موضع] محکومیت و رد قاطعانه این جنگ وحشیانه علیه برادران ما در فلسطین را تأیید می‌کند. ما با یک فاجعه انسانی روبه‌رو هستیم که شکست شورای امنیت و جامعه بین‌المللی را در پایان دادن به نقض آشکار قوانین بین‌المللی توسط اسرائیل ثابت می‌کند.»
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، در اظهارات خود گفت که مردم فلسطین با یک نسل‌کشی روبه‌رو هستند و از ایالات متحده خواست که به حملات رژیم صهیونیستی پایان دهد.
آیت‌الله سیدابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران، از مقاومت جنبش حماس برابر دشمن اشغالگر تمجید کرد و از کشورهای اسلامی درخواست کرد صادرات کالا و نفت به سرزمین‌های اشغالی را تحریم کنند.
وی افزود «هیچ راهی جز مقاومت در برابر رژیم اسرائیل وجود ندارد.»
بر اساس گزارش رویترز، این جنگ ائتلاف‌های سنتی خاورمیانه را به هم ریخته است زیرا ریاض که با ایران تعامل نزدیک‌تری دارد، فشارهای ایالات متحده برای محکوم کردن حماس را پس زده و برنامه‌های خود برای عادی‌سازی روابط با رژیم صهیونیستی را متوقف کرده است. سفر آیت‌الله رئیسی به عربستان سعودی اولین سفر یک رئیس‌جمهور ایران به این کشور در بیش از یک دهه گذشته است.
رئیس‌جمهور ترکیه خواستار برگزاری کنفرانس بین‌المللی صلح برای یافتن راه‌حلی دائمی برای مسئله فلسطین شد.
اردوغان در این نشست گفت: «آنچه ما در غزه نیاز داریم توقف چندساعته نیست، بلکه به یک آتش‌بس دائمی نیاز داریم.»
امیر قطر گفت: کشورش -که میزبان چندین رهبر حماس است- به دنبال میانجی‌گری برای آزادی زندانی‌های اسرائیلی است و امیدوار است به‌زودی آتش‌بس بشردوستانه حاصل شود.
وی تاکید کرد: «جامعه بین‌الملل تا کی با اسرائیل به‌گونه‌ای رفتار خواهد کرد که گویی این کشور فراتر از قوانین بین‌المللی است؟ جامعه بین‌المللی در مقابل همه این صحنه‌ها بی‌تفاوت مانده است. چه کسی می‌توانست تصور کند که بیمارستان‌ها می‌توانند در قرن بیست‌ویکم به طور علنی بمباران شوند؟»
رویترز در پایان نوشته است که حماس پیش از برگزاری نشست از این اجلاس خواسته بود که «تصمیم تاریخی و قاطعی اتخاذ کند و برای توقف فوری تجاوزات صهیونیستی اقدام کند.»
دو نماینده حاضر در نشست به رویترز گفتند، وزرای خارجه کشورهای عرب در حالی که برخی کشورها به رهبری الجزایر خواستار قطع کامل روابط دیپلماتیک با رژیم صهیونیستی شده بودند، اختلاف نظر داشتند.
آنها گفتند که سایر کشورهای عربی که روابط دیپلماتیک با رژیم اسرائیل برقرار کرده‌اند، عقب‌نشینی کردند و بر لزوم باز نگه‌داشتن کانال‌ها با دولت نتانیاهو تاکید کردند.
فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی، به خبرنگاران گفت: «در مورد آینده غزه نمی‌توان گفت‌وگویی جز مذاکره درباره آتش‌بس فوری انجام داد.»
شرکت‌کنندگان این نشست همچنین خواستار پایان محاصره غزه، دسترسی به کمک‌های بشردوستانه و توقف فروش تسلیحات به اسرائیل شدند.
وبگاه خبری نیو عرب گزارش داده است که نشست اضطراری اتحادیه عرب و سازمان همکاری اسلامی در پایتخت عربستان پس از آن برگزار شد که حمله هوایی و زمینی رژیم صهیونیستی به نوار غزه موجب شهادت بیش از ۱۱ هزار نفر در غزه شد که اکثر آنها غیرنظامیو شامل بیش از ۴ هزار کودک و بیش از ۳ هزار زن بوده‌اند.
نیو عرب مدعی است که این دو اجلاس ابتدا قرار بود به‌طور جداگانه برگزار شود، اما به دلیل اجماع نیافتن بین کشورهای عربی در مورد ماهیت واکنش مشترک به جنگ رژیم اسرائیل علیه غزه طی نشست مقدماتی کشورهای عضو اتحادیه عرب که روز پنجشنبه برگزار شد، به اجلاس عربی اسلامی ادغام شدند. وزارت امور خارجه عربستان اعلام کرد که نشست مشترک با توجه به وضعیت «فوق‌العاده اضطراری» غزه جایگزین این دو گردهمایی شد.
این وبگاه به نقل از شاخه عربی خود «العربی الجدید» نوشته است که چهار «کشور پرنفوذ» در اتحادیه عرب از پذیرش پیشنهادهایی که اقدامات مشخصی را علیه اسرائیل انجام می‌دهند، ممانعت کرده‌اند و در عوض بندهای غیرتعهدی مبهم‌تری را پیشنهاد کرده‌اند.
نیو عرب در ادامه نوشته است که به‌نظر می‌رسد بندهای بحث‌برانگیز شامل ممنوعیت استفاده از پایگاه‌های نظامی آمریکا و دیگر پایگاه‌های نظامی در کشورهای عربی برای تأمین سلاح و مهمات اسرائیل، تعلیق روابط دیپلماتیک، اقتصادی، امنیتی و نظامی اعراب با اسرائیل و تهدید به استفاده از نفت و ظرفیت‌های اقتصادی کشورهای اسلامی برای اعمال فشار و توقف جنایات جاری بوده است.
به گفته نیو عرب، لیبی همچنین پیشنهاد داده بود که بیانیه نهایی اجلاس باید شامل بندی در حمایت از حق مردم فلسطین برای مقاومت در برابر اشغالگری رژیم صهیونیستی باشد. این اقدامات توسط ۱۱ کشور عربی شامل فلسطین، سوریه، الجزایر، تونس، عراق، لبنان، کویت، قطر، عمان، لیبی و یمن پیشنهاد و تأیید شد. چهار کشوری که رأی مخالف و ممتنع دادند، اما معلوم نیستند.
هم‌زمان با اجلاس اضطراری سران کشورهای اسلامی، سیدحسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان، در سخنرانی به مناسبت روز شهدای راه قدس به احتمال زیاد با توجه به انتظار انفعال و کارشکنی برخی کشورهای عربی اظهار داشت: «چشم‌ها باید به میدان دوخته شود، نه سخنان سیاسی. ما در نبرد مقاومت، پایداری، صبر، زمان هستیم. نیروهای مقاومت به زمان نیاز دارند و همچون گذشته پیروزی و شکست دشمن نیازمند صبر است.»
به گفته رجب سویلو، خبرنگار میدل ایست آی، بیانیه نهایی نشست مشترک کشورهای اسلامی و عربی خواستار:
-
توقف فوری جنگ اسرائیل علیه غزه و محاصره آن
-
توقف صادرات سلاح تمام کشورها به اسرائیل
-
محکومیت «عملیات‌های انتقام‌جویانه» رژیم اسرائیل علیه نوار غزه و رد توصیف آن به عنوان «دفاع از خود»
-
تکمیل فوری تحقیقات دادستان دیوان کیفری بین‌المللی علیه اسرائیل به دلیل جنایات جنگی و جنایت علیه بشریت این رژیم
-
گرفتن حکم فوری از دیوان بین‌المللی دادگستری علیه رژیم صهیونیستی
-
تشکیل یک کنفرانس صلح توسط سازمان ملل برای حذف تمام سلاح‌های کشتارجمعی از جمله سلاح‌های هسته‌ای اسرائیل
وبگاه شبکه خبری الجزیره به جزئیات سخنان رهبران اسلامی حاضر در جلسه پرداخته است و به نقل از محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، نوشته است: «این فاجعه بشری استانداردهای دوگانه به کار رفته در دنیا را اثبات کرد. ما مطمئن هستیم که تنها راه صلح پایان اشغالگری اسرائیل و شهرک‌سازی‌های غیرقانونی و احیای حقوق ثابت مردم فلسطین و تشکیل کشوری با توجه به مرزهای ۱۹۶۷ به پایتختی بیت‌المقدس شرقی است.»
محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین، همچنین به افزایش خشونت در کرانه باختری از جانب شهرک‌نشینان اشغالگر و ارتش رژیم صهیونیستی اشاره کرد و خواستار پایان اشغال و توهین به اماکن مقدس شد.
عبدالفتاح السیسی، رئیس‌جمهور مصر، تاکید کرد که سیاست «مجازات دسته‌جمعی» با کشتار، محاصره و انتقال اجباری غیرقابل قبول است.
وی گفت: «این را نمی‌توان به عنوان دفاع از خود تعبیر کرد و باید فوری متوقف شود.» او همچنین خواستار آتش‌بس پایدار فوری در غزه شد.
الجزیره در خصوص موضع ایران نوشته است که در چند روز گذشته ایران در خصوص گسترش دامنه منازعه در صورت عدم پایان جنگ هشدار داده است و سید ابراهیم رئیسی در این اجلاس افزود: «دولت‌های اسلامی باید ارتش رژیم اشغالگر و متجاوز [اسرائیل] را در فهرست سازمان‌های تروریستی قرار دهند.» آیت‌الله رئیسی همچنین تاکید کرد که آمریکا در سازمان ملل از رژیم صهیونیستی فعالانه حمایت می‌کند و قطعنامه‌هایی را که از کشتار فلسطینی‌ها جلوگیری می‌کنند وتو می‌کند.
حسام زکی، دستیار دبیرکل اتحادیه عرب، این هفته اظهار داشت که این سازمان قصد دارد نشان دهد «چگونه اعراب در صحنه بین‌المللی برای توقف تجاوز رژیم صهیونیستی، حمایت از فلسطین و مردم آن، محکومیت اشغالگری اسرائیل و پاسخگو کردن آن در صحنه بین‌المللی حرکت خواهند کرد.»
وبگاه روزنامه سعودی الشرق الاوسط به نقل از سمیح المعایطه، وزیر سابق اطلاعات اردن، نوشته است که اقدامات اعراب بر اعمال فشار سیاسی بر دولت آمریکا برای دستیابی به آتش‌بس و کاهش درد و رنج انسانی فلسطینیان متمرکز شده است.
وی تصریح کرد که آتش‌بس کامل «نه در دستور کار اسرائیل است و نه در دستور کار واشنگتن» و توضیح داد که رهبران عرب به دنبال آتش‌بس موقتی هستند که امکان افزایش کمک‌رسانی، درمان مجروحان، و تقویت قابلیت‌های دستگاه پزشکی در غزه را فراهم کند.
المعایطه به مواضع کشورهای عربی در رد طرح رژیم صهیونیستی برای آواره کردن بخشی از مردم غزه به مصر نیز اشاره کرد.
این روزنامه همچنین مدعی است که تلاش‌های عربستان برای پایان جنگ و دست یافتن به راه‌حلی عادلانه با اعمال فشار بر واشنگتن در راستای مسیر «صلح منطقه‌ای» هستند زیرا تاکنون تلاش‌های بین‌المللی برای وادار کردن رژیم صهیونیستی به پایان تهاجم ناموفق بوده است.
با در نظر داشتن این ادعا، احتمال دارد برخی کشورهای عربی به دنبال جنگ طولانی برای ادامه روند عادی‌سازی با رژیم صهیونیستی و حل مسئله فلسطین با نظر به اولویت‌های خود باشند.
شبکه خبری سی‌ان‌ان وابسته به دموکرات‌ها و دولت جو بایدن روز شنبه به وقت محلی گزارش داد: این اولین سفر یک رهبر ایران به عربستان سعودی در ۱۱ سال گذشته و پس از احیای روابط دیپلماتیک دو کشور در ماه مارس است.
سی‌ان‌ان ادامه داد: ایران روابط نزدیکی با حماس و حزب الله لبنان دارد که با اسرائیل دشمن هستند. اجلاس سران کشورهای اسلامی به میزبانی عربستان، اسرائیل را محکوم کرد.
نظر شما