به گزارش خبرنگار ایمنا، فروردین‌ماه سال جاری در دیدار رهبر انقلاب با دانشجویان بار دیگر حرف از خاطرات شهدا به میان آمد، توصیه موکدی که ایشان بارها به آن اشاره داشته و از همه مردم به‌خصوص جوانان خواسته‌اند که خواندن شرح حال شهدا را از دست ندهند: «در دروان دفاع مقدس دو فرصت تعالی و عروج به صورت مشترک در کنار هم قرار گرفتند، جوان‌هایی که وارد میدان جنگ شدند، حرکتشان و اوج‌گیریشان جوری بود که فردی مثل امام راحل امام بزرگوار که سال‌های متمادی سلوک و عرفان را تجربه کرده بود به حال آنها غبطه می‌خورد، من نمی‌دانم شماها شرح حال این شهدا را می‌خوانید؛ این کتاب‌ها را یا نه؟ من می‌خوانم و اشک می‌ریزم و استفاده می‌کنم برای من حقیقتاً استفاده دارد، من خیال می‌کنم شما یکی از کارهایی که می‌کنید حتماً همین باشد شرح حال این شهدای عزیز را به خصوص بعضی‌هایشان را که خیلی معنویت دارند، بخوانید، اینها استفاده کردند.»
توصیه‌های پدرانه رهبر انقلاب برای بهره‌گیری از خاطرات شهدا که به سبک و سیره زندگی آنها می‌پردازد، سبب شده است تا نویسندگان متعددی در این حوزه قلم بزنند و کتاب‌های متنوعی در این ارتباط راهی به بازار نشر پیدا کند، برای آگاهی از مسیری که این کتاب‌ها از ابتدا تا انتها طی می‌کند با سعید معتمدی، مدیر دفتر فرهنگ پایداری حوزه هنری استان اصفهان در خصوص فرآیند تدوین کتاب به گفت‌وگو نشستیم.
رصد سوژه راه ورودی برای پرداختن به موضوع
در ابتدا از او در مورد انتخاب موضوع پرسیدیم که صحبت‌هایش را این‌طور آغاز کرد: قبل از انتخاب موضوع مرحله‌ای داریم به اسم رصد سوژه، در واقع رصد سوژه فرآیندی است که در آن به بررسی سوژه در موضوعات متفاوت، می‌پردازیم. در این مرحله با شناسایی اولیه، ویژگی‌های سوژه مشخص می‌شود و در نهایت این ویژگی‌ها و شاخص‌ها در یک فرم جمع‌بندی می‌شود.
معتمدی رصد را یکی از راه‌های ورودی جهت پرداختن یا نپرداختن به موضوع دانست و گفت: برای رسیدن به سوژه، چند راه ورودی داریم مثل نویسنده‌ها، فعالان حوزه پایداری، خبرنگاران، پیشکسوتان دفاع مقدس، مراکز و سازمان‌هایی که با افراد مرتبط در حوزه دفاع مقدس فعالیت دارند به عنوان مثال جایی مثل جهاد، در واقع طی گفت‌وگو با این افراد و رفت و آمد به مراکز مرتبط، معمولاً سوژه‌ها شناسایی می‌شوند.
شورای پایداری، معبری برای ارزیابی سوژه
وی رصد سوژه را یکی از مبادی ورودی جهت نگارش کتاب دانست و صحبت‌هایش را این‌چنین ادامه داد: ممکن است پیشنهاد سوژه توسط نویسنده‌ها یا خانواده‌ها و دوستان رزمنده‌ها و شهدا انجام بگیرد، پیشنهاد سوژه از هر کدام از مسیرها انجام شود، در نهایت در شورایی به نام شورای پایداری مورد ارزیابی قرار می‌گیرد، شورای پایداری ترکیبی از نویسنده‌ها، خبرنگاران، بچه‌های جنگ، مستندسازان و افرادی است که ظرفیت شناسایی سوژه‌های مناسب را داشته باشند، ما تلاش کرده‌ایم که از ترکیب متنوعی برای اعضا شورا استفاده کنیم، بعد از مطرح شدن سوژه اگر به این نتیجه رسیدیم که مناسب عملیاتی شدن است، کار وارد مرحله بعدی می‌شود.
او انتخاب محقق را به عنوان گام دوم بعد از رصد سوژه دانست و افزود: در مرحله بعدی با توجه به شناختی که از سوژه پیدا می‌کنیم یک محقق اولیه برای سوژه انتخاب می‌شود، در این مرحله فرم روش تحقیق در اختیار محقق قرار می‌گیرد و به این وسیله او یک قدم در سوژه عمیق‌تر می‌شود، بعد از این مرحله توسط محقق دوم، تحقیق جامع‌تری روی سوژه انجام و خط سیر زیست سوژه مشخص می‌شود، در این مرحله طرح تحقیق توسط محقق ثانویه تنظیم می‌شود و پس از آن هم‌فکری جمعی و البته کشوری برای سوژه انجام می‌گیرد. اگر با دفاعیات ما طرح تحقیق که توسط محقق تدوین شده است تأیید شد، بعد از آن کار وارد مرحله تدوین نهایی می‌شود، خوب است به این هم اشاره کنم که محقق‌ها همه دارای قرارداد هستند، اما بعد از تحقیق توسط محقق ثانویه با نویسنده قرارداد بسته می‌شود. ممکن است محقق و نویسنده یکی باشند و نظر ما این است مولفی که بر تحقیق مسلط باشد، کار را انجام دهد چراکه اثر باکیفیت‌تری ارائه می‌دهد.
کیفیت فدای کمیت نمی‌شود
وی در خصوص راهبری پروژه هم صحبت کرد و در تکمیل حرف‌هایش تاکید کرد: حین کار، راهبری پروژه توسط چهره‌های ملی اصفهانی یا ملی از پروژه انجام می‌شود و سپس کار مرحله به مرحله کارشناسی می‌شود تا آماده چاپ شود. بر اساس پارامترهایی که مدنظر ما است محققان، دسته‌بندی شده‌اند، اگر به پروژه نگاه تخصصی داشته باشیم بر اساس شناختی که نسبت به موضوع پیدا می‌کنیم، محقق متناسب با سوژه انتخاب می‌شود، در بحث راهبری پروژه متناسب با نیازهای موجود مشورت‌های لازم انجام و در نهایت ناظر انتخاب می‌شود.
معتمدی با تاکید بر این مطلب که در فرآیند تهیه کتاب و خروجی کار پژوهشی، کیفیت حرف اول را می‌زند، افزود: حوزه ما به روایت‌های مستندی می‌پردازد که همه این موارد را جزو دسته تاریخ شفاهی به حساب می‌آوریم، عمده کارهایی که توسط مجموعه ما در دفتر پایداری حوزه هنری انجام می‌گیرد به کتاب‌های خاطره منتهی می‌شود، در واقع با تکنیک‌های داستانی به روایت‌ها می‌پردازیم و در آن زاویه دید، ترتیب و چیدمان خاطرات برای خواندنی‌تر شدن سوژه، همچنین داشتن نثر روان را ملاک عمل قرار می‌دهیم.
مدیر دفتر فرهنگ پایداری حوزه هنری استان اصفهان صحبت‌هایش را این‌طور تکمیل کرد: پیدا کردن آدم‌هایی که با سوژه ارتباط داشته باشند کار محقق است، اما متناسب با سوژه ممکن است ما هم در جاهایی که با مشکل مواجه می‌شود از محقق حمایت کنیم، در واقع برای پرداختن به سوژه با یک نمودار درختی مواجه هستیم که در آن شخصیت، زندگی خانوادگی، کاری، سیاسی و دیگر ابعاد سوژه به واسطه افرادی که اطلاعات مربوطه را دارند توسط محقق مورد بررسی قرار می‌گیرد.
وی در ادامه اشاره‌ای هم به موضوع نظارت بر اجرای پروژه دارد: بر اساس تجربه یک بازه زمانی برای پروژه مشخص می‌شود. رصد پروژه به صورت گام به گام و هفته به هفته انجام می‌شود، به نحوی که به‌طور کامل در جریان روند اجرای پروژه قرار می‌گیریم، البته بعد از اینکه مصاحبه‌ها انجام شد ممکن است در تدوین متوجه خلأهایی شویم که محقق با انجام مصاحبه‌های تکمیلی خلأها را پر می‌کند.
آغاز دفاع از طرح در سطح کشوری تا رسیدن به چاپ
مدیر دفتر فرهنگ پایداری حوزه هنری از طرح تدوین گفت: در این مرحله محقق، طرح تدوین به ما تحویل می‌دهد و در این قسمت مشخص می‌شود که چند درصد محتوا به دوران کودکی، نوجوانی، عملیاتی که شهید حضور داشته مربوط می‌شود که با این کار نقاط شاخص پژوهش مشخص می‌شود.
طرح تدوین که آماده شد یکی دو مرحله بین بچه‌های تهران و اصفهان رفت و آمد انجام می‌شود به این صورت که با دوستان گفت‌وگو می‌کنیم تا طرح تدوین تأیید و در این مرحله نیازها مطرح و سپس کار تدوین اثر انجام می‌شود، در نهایت بعد از اینکه متن نهایی شد کارشناس نشر تا چاپ کتاب، کار را دنبال می‌کند.
نظر شما