به گزارش خبرنگار ایمنا، امروزه نحوه برپایی سنت چهارشنبه‌سوری تغییر کرده، به بازی‌های خطرناک با موادمنفجره و آتش‌زا تبدیل و این جشن و سرور شادی‌بخش، به شبی تلخ و غم‌انگیز مبدل شده است که صحنه‌های دردناک آن چشم و دل هر بیننده‌ای را محزون می‌کند.
بیشترین طیفی که درگیر حوادث این شب می‌شوند، جوانان و نوجوانان هستند که شور، هیجان و انرژی بیشتری دارند؛ البته سایر سنین نیز دارای هیجانات هستند، اما با تجربه خود قادر به کنترل احساسات و هیجانات خود بوده و آنها را در مسیر صحیح هدایت می‌کنند؛ در واقع جوانان، احساساتی عمل کرده و در معرض آسیب‌های بسیاری هستند.
هشدارها تکراری است، اما نیازمند تکرار مجدد هستند. آمارهای اورژانس نشان می‌دهد بیشترین گروه آسیب‌دیده در حوادث چهارشنبه سوری، گروه سنی ۱۶ تا ۲۳ سال و سپس گروه سنی هشت تا ۱۵ سال محسوب می‌شود.
کارشناسان اعتقاد دارند سوختگی‌های ناشی از بازی با موادمحترقه خطرناک در چهارشنبه‌سوری دارای دو نوع عوارض هستند؛ بعضی از آنها به عنوان عوارض زودرس مطرح هستند و بعضی دیگر در درازمدت ایجاد عوارض می‌کند.
قطع عضو بدن از عوارض زودرس سوختگی‌ها و عفونت ثانویه در محل زخم ناشی از سوختگی، یک عارضه زودرس دیگر است. موادمحترقه و هر نوع آن، عامل انفجار از سطح کوچک تا بزرگ هستند و در صورت استفاده در موقعیت‌هایی که قابلیت اشتعال و انفجار داشته باشند، به طور قطع قدرت تخریب و خسارات جانی و مالی بیشتر خواهد بود.
آسیب‌های چشم
کوری چشم در صورت اصابت مستقیم ترکش‌های ناشی از انفجار موادمحترقه یکی از مواردی است که در مراسم چهارشنبه سوری دیده می‌شود. میزان کوری‌های ایجاد شده به حدی است که عنوان «نابینایی در چهارشنبه سوری» را به خود اختصاص داده است.
بر اساس آمار موجود، ۴۴ درصد از آسیب‌هایی که در این مراسم وارد می‌شود، در چشم راست، ۳۷ درصد در چشم چپ و ۱۹ درصد در هر دو چشم است و ۲۶ درصد آسیب‌ها به دلیل نارنجک، ۵۱ درصد به دلیل سیگارت و شش درصد نیز به علت فشفشه اتفاق می‌افتد؛ همچنین ۵۸ درصد آسیب‌دیدگان، مردانی با میانگین سنی ۱۷ سال بوده‌اند.
مراجعه سریع به چشم پزشک در صورت برخورد هر جسم خارجی با چشم می‌تواند شدت ضایعه را کاهش دهد. در موارد خفیف با انجام مراقبت‌های طبی یا انجام اعمال جراحی می‌توان بینایی فرد را به او بازگرداند، اما در موارد شدید، چاره‌ای جز تخلیه چشم باقی نمی‌ماند.
پس از هر گونه آسیب به چشم، تنها اقدامی که باید صورت گیرد آن است که چشم را با یک کاور، بدون آنکه با خود چشم آسیب‌دیده تماس داشته باشد بپوشانید و بیمار را بلافاصله به یک مرکز چشم پزشکی بفرستید.
عارضه‌های پوستی
پوست مهم‌ترین سطح دفاعی بدن افراد و جسم سالم، نیازمند پوست سالم است. عارضه ناشی از خطرات موادمنفجره از قرمزی، سوزش و درد آغاز می‌شود و تا عمیق‌ترین نوع سوختگی یعنی عفونت، مشکلات حرکتی و ایجاد جوشگاه با اسکار در پوست بروز می‌کند.
بسیاری از سوختگی‌های ناشی از انفجار موادمحترقه در قسمت‌های مختلف بدن مانند انگشتان، آرنج‌ها، زانو و گردن باعث اختلال و چروکیدگی پوست شده و در نتیجه توانایی‌های حرکت و انجام فعالیت‌های روزمره را به طور دائمی از فرد می‌گیرد.
بسیاری از سوختگی‌های ناشی از این مواد غیرقابل درمان هستند و با توجه به پیشرفت‌های صورت گرفته در علم پزشکی مانند لیزر درمانی و انجام جراحی‌های زیبایی، بسیاری از مشکلات پوستی قابل رفع است، اما سوختگی‌هایی مانند جوشگاه‌ها قابلیت درمان قطعی ندارند.
لیزر درمانی به علت حرارتی که دارد منجر به انفجار مواد جای گرفته در محل اسکارها یا جوشگاه‌های ایجاد شده در پوست می‌شود و سوختگی‌های پوستی را شدیدتر و گسترده‌تر می‌کند. عفونت مهم‌ترین عارضه ناشی از سوختگی‌های پوستی محسوب می‌شود.
بسیاری از افراد پس از قرار گرفتن در معرض سوختگی با خودداری از مراجعه به مراکز درمانی و خود درمانی‌های غیرمجاز و غیرعلمی منجر به عفونت‌های وسیع و کشنده می‌شوند.
ضایعات ریوی و پوستی مواد شیمیایی
کارشناسان اعتقاد دارند که هیچ ماده شیمیایی غیرخطرناکی وجود ندارد. نیترات پتاسیم، کلرات باریم، ارسنیک، نیترات سالیسیوم و پرکلرات پتاسیم به کار رفته در موادمحترقه و منفجره به علت ترکیب با اکسیژن و کربن، همگی به نوعی خطرناک هستند و ممکن است حتی هنگام کار و تهیه، عوارضی را به همراه داشته باشد.
به عنوان مثال، مواد شیمیایی با پایه کلر و کلرات به لحاظ درجه آتش‌گیری بسیار پایین، ناراحتی‌های پوستی ریوی ایجاد می‌کنند، حتی در مقیاس بالاتر آثار خونی را بر جای می‌گذارند.
دردهای شکمی، سرگیجه، حالت استفراغ و اسهال و در بعضی موارد و ناراحتی‌های تنفسی پیشرفته از آثار این مواد شیمیایی برای تولیدکنندگان است. تماس با ترکیبات نیتراته نیز سبب خوردگی پوست می‌شود.
ترکیبات نیتراته حساسیت‌های پیشرفته بر غشای پوستی و حتی در صورت جذب از راه پوست، سوختگی‌های پیشرفته را به همراه و تنفس پودرهای گوگردی آثار تنفسی، سرفه‌های شدید و تنگی نفس را در پی دارد. در صورتی که مواد شیمیایی با پوست شما برخورد کرد، بلافاصله آن را با آب فراوان شست‌وشو دهید و به یک مرکز درمانی مراجعه کنید.
توصیه‌های ایمنی به منظور پیشگیری از حادثه شدن حوادث و ایجاد آسیب‌های متعدد به سلامت افراد
به منظور تأمین ایمنی هر چه بیشتر شهروندان توصیه می‌شود، والدین و مسئولان واحدهای آموزشی با هشدار به نوجوانان و جوانان آنها را از خطرات و عوارض وحشتناک بازی با آتش، ترقه و موادمحترقه آگاه کنند. هیچگاه برای سرگرمی آتش روشن نکنید و در تهیه وسایل بازی بی‌خطر و مفرح همراهی کنید.
در صورت بروز هرگونه آتش‌سوزی و حادثه دیگری ضمن حفظ خونسردی با شماره تلفن ۱۲۵ سازمان آتش‌نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تماس بگیرید و فرزندان خود را از نگهداری موادمحترقه، تهیه و ساخت وسایل آتش‌بازی دستی حتی در مقادیر بسیار کم در جیب، لباس یا کیف منع کنید.
افراد خاموش‌کننده‌های دستی را در منزل، محل کار و خودرو به صورت آماده و در دسترس داشته باشند تا در صورت نیاز از آنها استفاده کنند. کبریت و مواد آتش‌زا از جمله نفت و امثال آن را از دسترس کودکان دور و مراقبت کنید که با آتش زدن بوته یا هیزم در محیط خانه و گذرگاه‌های عمومی برای جان خود و دیگران و محیط زیست ایجاد خطر نکنند.
ترقه و دیگر مواد محترقه به نوعی به صورت ترکیبی مورد استفاده قرار می‌گیرد، این مواد بر اثر جابه‌جایی، حمل و نقل، ضربه و حرارت عمل می‌کنند و منفجر می‌شوند. نگهداری این مواد در مکان‌ها و ظروف غیر استاندارد ناایمن است و بر اثر شرایط مساعد بدون دخالت انسان می‌تواند حتی هنگام جابه‌جایی با دست یا داخل ساک و کیف بر اثر حرارت یا ضربه منفجر شود.
خطر پریدن از روی آتش با لباس‌های گشاد
موادمحترقه را هیچگاه در ظروف شیشه‌ای یا فلزی نگهداری نکنید چراکه در صورت انفجار ذرات آن موجب آسیب جانی می‌شود. از بازی با وسایل و موادمحترقه و از انداختن مواد منفجره، قوطی‌های در بسته، مخازن کوچک گاز و ظروف تحت فشار به داخل آتش که منجر به انفجار شدید می‌شود خودداری کنید.
از قرار دادن ظروف مایعات و مواد قابل اشتعال مانند ظرف نفت، بنزین، گازوئیل یا مخازن گاز در مجاورت شعله آتش یا ریختن مایعات قابل اشتعال روی شعله آتش خودداری کنید. هنگام آتش زدن بوته و هیزم باید توجه داشته باشید زمین محل مسطح و هموار باشد؛ بهتر است این اقدام را روی زمین خاکی یا سطح بتونی انجام دهید.
از روشن کردن آتش در گذرگاه‌های باریک و نزدیک پست برق یا ایستگاه‌های کاهش فشار گاز و پارکینگ‌های عمومی پرهیز و از آتش زدن بوته و هیزم نزدیک خودروها و مواد قابل اشتعال خودداری کنید.
برخی برای بر افروختن آتش، شاخه‌های درخت‌ها را می‌شکنند و از آنها استفاده می‌کنند یا در کنار درختان و داخل بوستان‌ها آتش روشن می‌کنند که توصیه می‌شود از انجام این اعمال خودداری شود و از این طریق فضای سبز و محیط زیست را در معرض نابودی قرار ندهید.
از آتش زدن لاستیک، کارتن خالی و امثال آن در محوطه مجتمع مسکونی، در گذرگاه‌ها، کوچه‌ها و خیابان‌ها و از آتش زدن مواد یا وسایل غیرمتعارف از جمله کپسول گاز و استفاده از مواد آتش‌زا از جمله بنزین و الکل خودداری کنید.
پریدن از روی آتش با لباس‌های گشاد، اقدامی بسیار خطرناک است محسوب می‌شود و در صورت امکان، آتش را با استفاده از وسایل خاموش‌کننده مانند آب، گونی و پارچه نم‌دار خاموش کنید. نزدیک محل ایجاد آتش، آب و خاموش‌کننده‌های دستی را آماده کنید و پس از خاموش شدن بوته‌ها و سایر مواد سوخته شده، خاکستر باقی‌مانده را با آب خیس و پس از خاموش کردن کامل محل را ترک کنید.
کمک‌های اولیه برای آسیب‌های صوتی و زنان باردار
در صورتی که پس از شنیدن صدای بلند ناهنجار، دچار تپش قلب، وزوز گوش یا کاهش شنوایی و علائمی مشابه شدید، در یک فضای آرام استراحت کنید و در صورتی که علائم بیش از ۴۲ ساعت ادامه داشت به پزشک مراجعه کنید.
زنان باردار بهتر است در این شب به جز موارد ضروری از منزل خارج نشوند، چراکه شوک ناشی از انفجارهای موادمحترقه می‌تواند منجر به سقط جنین شود. از جمله روش‌های به حداقل رساندن جراحات می‌توان به دور کردن بیمار از منبع ایجاد ضایعه، متوقف کردن روند سوختگی (با لحاف، پتو یا کت، آب و غلطاندن روی زمین)، در آوردن تمام لباس‌ها و محل‌های چسبیده را قیچی کردن، در آوردن تمام زیورآلات و سرد کردن سریع با آب تمیز در ۱۰ تا ۱۵ دقیقه اول اشاره کرد.
هدف از درمان سوختگی به حداقل رساندن خطر عفونت، التیام بخشیدن هر چه سریع‌تر زخم، حفظ کردن حرکات فیزیکی اعضا، به حداقل رساندن ناهنجاری‌ها از نظر زیبایی و باز گرداندن هرچه سریع‌تر توان فیزیکی و روحی و اجتماعی بیمار است.
نظر شما