یکی از رایج ترین روش های بررسی چاقی یا لاغری، محاسبه bmi یا شاخص توده بدنی است. طبق این شاخص مشخص می شود که وزن شما نسبت به قدتان متناسب است یا خیر. در این نوشتار با ما همراه باشید تا به چگونگی محاسبه شاخص توده بدنی و اینکه این شاخص برای چه افرادی کاربرد دارد بپردازیم.
Bmi چیست و چه کاربردی دارد؟
شاخص توده بدنی (BMI) یک روش رایج برای بررسی تناسب اندام است که با تقسیم وزن بر مجذور قد به دست می آید. در صورتی که عدد به دست آمده بین 5/18 تا 25 باشد نشان دهنده شاخص توده بدنی استاندارد است. در صورتی که شاخص توده بدنی شما کمتر از 5/18 باشد یعنی دچار کمبود وزن یا لاغری هستید که احتمال اینکه مشکلاتی مثل کم خونی و افت فشار خون داشته باشید زیاد است. BMI بین 25 الی 30 نشان دهنده اضافه وزن و بیشتر از 30 به معنی چاقی است. اما اگر در هنگام محاسبه bmi عدد به دست آمده بیشتر از 35 باشد این به معنای چاقی مفرط است.
آیا شاخص توده بدنی بین مردان، زنان و کودکان متفاوت است؟
محاسبه شاخص توده بدنی برای تمامی افراد در هر سنی یکسان است اما تفسیر نتایج آن برای کودکان و سالمندان متفاوت است. اما تفاوتی بین شاخص توده بدنی مردان و زنان وجود ندارد. تنها تفاوت بدن مردان و زنان در میزان چربی ذخیره شده بدن آنها است که چندان فاحش نیست. چربی ذخیره شده در بدن زنان حدود 21 درصد و برای آقایان حدود 13 الی 17 درصد محاسبه می شود.
محاسبه bmi برای چه افرادی کاربرد دارد؟
شاخص توده بدنی شاخصی است که نشان می دهد که برای این مقدار قد چه وزنی استاندارد می باشد. باید توجه داشته باشید که گاهی توده بدنی به دلایلی مثل بارداری یا افزایش حجم عضله بیشتر می شود که این موارد منجر به خارج شدن شاخص توده بدنی از محدوده استاندارد می شود.
فرمول محاسبه شاخص توده بدنی
محاسبه bmi بسیار آسان است شما می توانید وزن خود را بر حسب کیلوگرم تقسیم مجذور قد خود بر حسب متر کنید.
محاسبه شاخص توده بدنی کودکان
توده عضلانی کودکان کوچکتر از بزرگسالان است به همین دلیل توده بدنی آنها از بزرگسالان کمتر است. یعنی اگر از همان فرمول و تفسیر عادی نتایج شاخص توده بدنی را پیاده کنیم به نتایج درستی دست نخواهیم یافت. اما چاره چیست؟ برخی از متخصصان دخیل کردن مواردی مثل سن و جنسیت را برای محاسبه شاخص توده بدنی کودکان پیشنهاد داده اند. در همین راستا مرکز CDC (مرکز کنترل و پیشگیری در آمریکا) یک ابزار برای محاسبه شاخص توده بدنی کودکان و نوجوانان بین 2 تا 19 سال ارائه داده است. این ابزار با گرفتن سن و جنسیت در کنار وزن و قد، محاسبه دقیق تری از توده بدنی کودکان و نوجوانان ارائه می دهد.
محاسبه شاخص توده بدنی بزرگسالان
همان طور که قبلا گفتیم، مردان و زنان از لحاظ توده بدنی چندان تفاوتی با یکدیگر ندارد و برای محاسبه bmi آنها از همان فرمول استاندارد شاخص توده بدنی استفاده می شود.
محاسبه شاخص توده بدنی بر اساس استخوان بندی
در فرمول شاخص توده بدنی هیچ جایگاهی برای تفاوت های بدنی، استخوان بندی، حجم عضله و .... وجود ندارد. برای مثال برای ورزشکاران سنگین وزن اگر از این فرمول استفاده کنید، نشان می دهد که این فرد دچار اضافه وزن یا حتی چاقی است. در حالی واقعیت چیز دیگری است و توده بدنی او عضله است نه چربی! در واقع بزرگ ترین ایراد فرمول شاخص توده بدنی، در نظر نگرفتن توده عضلانی است.
مقدار استاندارد شاخص توده بدنی چقدر است؟
همان طور که گفتیم در حالت عادی و برای یک بدن معمولی، محدوده 5/18 تا 25 محدوده استاندارد شاخص توده بدنی است. البته این محدوده برای افراد بالای 20 سال است. سالمندان هم در صورتی که توده عضلانی آنها تحلیل رفته باشد نیازمند فرمول و تفسیر متفاوتی از شاخص توده بدنی است. اما در حالت معمول نتایج فرمول شاخص توده بدنی بر مبنای زیر تفسیر می شود:
- کمتر از 5/18: فرد دچار کمبود وزن و لاغری است و احتمال کمبود مواد معدنی و مغذی در بدن این افراد وجود دارد.
- بین 5/18 تا 25: وزن فرد در حالت استاندارد است و مشکل چاقی یا لاغری ندارد.
- بین 25 تا 9/29: فرد دچار اضافه وزن است و با رژیم لاغری اصولی و ورزش می تواند به وزن استاندارد برسد.
- بیشتر از 30: فرد دچار چاقی است و احتمال بروز بیماری های مرتبط با چاقی مثل دیابت، بیماری های قلبی عروقی، فشار خون، آرتروز، آپنه خواب و .... در وی بسیار بالا است.
- بیشتر از 35: فرد مبتلا به چاقی مفرط است که با روش های معمول مانند رژیم لاغری و انجام ورزش احتمال کاهش وزن بسیار کم است و این افراد تنها با انجام چاقیی لاغری می توانند به وزن استاندارد برسند.
نظر شما