محمدعلی هوایی در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، اظهار کرد: زمانی که فعالیت در عرصه کتاب و کتابفروشی را آغاز کردم، دردمند و دغدغه‌مند این جریان فرهنگی بودم و با انگیزه کار مؤثر، وارد این حوزه شدم.
وی با بیان اینکه آن زمان ابعاد اقتصادی کتاب را مدنظر نداشتم، تصریح کرد: پس از انقلاب فضای تشویق به مطالعه و کتابخوانی بیشتر از دوران سابق بود اما مشکل جایی بود که در بحث اقتصادی روز به روز این وضعیت بدتر و گرایش به مطالعه کمتر شد.
مدیر کتابفروشی امام خمینی (ره) اصفهان گفت: بیشتر افراد کتاب‌خوان از قشر متوسط جامعه هستند، از این‌رو گرانی کتاب بر سرانه مطالعه آنها تأثیر مستقیم داشته و زیست فرهنگی آنها را بر هم زده است.
وی با تاکید بر اینکه کتاب متولی خاصی ندارد، ادامه داد: امروز هر بخشی در موضوع قیمت‌گذاری، متولی بالادستی خودش را دارد اما در عرصه فروش کتاب، این موضوع رها شده و بدون مسئول است.
هوایی اظهار کرد: آن‌هایی که به‌عنوان متولی شناخته می‌شوند بیشتر اوقات در موضوع قیمت‌گذاری ورود و دخالت نمی‌کنند، چرا که همین دخالت کردن، مسئولیت می‌آورد و آنها نمی‌خواهند زیر بار این مسئولیت فرهنگی بروند.
وی گفت: هر بند کاغذ در دهه ۸۰، هشت هزار تومان بود اما در سال جاری به یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان رسیده است. کتاب به همان دلیل نبود متولی در قیمت‌گذاری و واردات کاغذ، رها شده است.
این فعال در عرصه کتاب تصریح کرد: در فضاهای مجازی و رسانه‌ای همه متولی هستند اما نشر کتاب در عرصه عمل و اجرا سروسامانی ندارد. امروز هر ناشر یک صفحه را با قیمت اختصاصی خودش منتشر و عرضه می‌کند و هیچ‌کسی هم جوابگو نیست.
وی ادامه داد: بخشی از گرانی‌ها مربوط به کاغذ و بخش دیگر مربوط به کارهایی همچون صحافی و طراحی است که روی کتاب انجام می‌شود. بخش دیگر این موضوع آن است که مصالح کار برای هر انتشاراتی یک قیمت است و نباید در مرحله فروش، این قیمت رها شود و نامعلوم باشد و هر فردی کتاب را با هر قیمت و فرمولی که خواست بفروشد.
هوایی خاطرنشان کرد: همین عوامل و رهاشدگی است که بر فرهنگ مطالعه و کاهش سرانه خوانش کتاب در جامعه تأثیر می‌گذارد و باعث دوری مردم از این کالای مؤثر فرهنگی می‌شود. در حقیقت همه این عوامل، عامل کمک کننده در نخریدن کتاب و استقبال نکردن از مطالعه است.
وی گفت: متولیان امر در موضوع قیمت‌گذاری کتاب باید از صفر تا صد این موضوع را رصد، پیگیری و نظارت کنند تا شاهد این وضعیت آشفته در بازار کتاب نباشیم. در واقع نه حمایتی صورت می‌گیرد و نه نظارتی بر آن می‌شود؛ آن‌هایی هم که در عرصه کتاب و کتابفروشی ماندگار شده‌اند، به اجبار یا صرف انگیزه کار فرهنگی بوده است.
مدیر کتابفروشی امام خمینی (ره) اصفهان افزود: کتاب با این وضعیت گرانی‌اش به کالایی لوکس تبدیل شده و مشکل قیمت از مرحله نشر تا خرید را در بر گرفته است. این موارد افراد را به نخواندن و نخریدن کتاب تشویق می‌کند.
وی تصریح کرد: سابق بر این هدیه دادن کتاب رواج خوبی داشت اما امروزه هر کالایی از کتاب ارزان‌تر و به صرفه‌تر شده است و کتاب خریدن حتی برای تهیه هدیه یا جایزه هم به صرفه نیست.
هوایی تاکید کرد: همه روندهای تولید و توزیع کتاب از صدر تا ذیل اشتباه است؛ چرا که زمانی که مجموعه و عرصه‌ای متولی نداشته باشد، طبیعی است که همه ارکان و اجزای آن بخش، ناهمگون و اشتباه از کار درآید.
آثار منفی نخواندن و نخریدن کتاب
وی اضافه کرد: اثر مطلوب کتابی که امروز خوانده شده است ۱۰ سال بعد مشخص می‌شود، بنابراین فقری که در آینده دچار آن خواهیم شد، ناشی از همین نخواندن‌ها است که به مرور اتفاق افتاده است. وقتی کتاب مصرف نشود آثار منفی آن در نهاد خانواده و جامعه فراگیر می‌شود و نسل‌های بعدی را در بر می‌گیرد.
مدیر کتابفروشی امام خمینی (ره) اصفهان گفت: یک فرد کتاب‌خوان زمان مطالعه خود را مشخص و جدا کرده است اما زمانی که با گرانی سرسام‌آور کتاب روبه‌رو می‌شود، چاره‌ای جز نخریدن و نخواندن ندارد.
وی تصریح کرد: عناصری همچون کتاب‌های صوتی یا نسخه‌های پی‌دی‌اف در گوشی‌های تلفن همراه، هر چند به نظر کار راه‌انداز است، اما نمی‌تواند جایگزین کتاب شود.
هوایی افزود: متولیان امر در وزارت فرهنگ شاید ادعا کنند که اقداماتی در این زمینه کرده‌اند اما این فقط یک ادعا است و در بازار مشهود نیست.
نظر شما