به گزارش خبرنگار ایمنا، در حالی در ۹ ماه گذشته شاهد روند ریزشی بازار سرمایه بودیم که با گذر زمان صف فروشهای حقیقیها بیشتر شده و اکنون بازار سرمایه حتی خاصیت نقد شوندگی خود را از دست داده است. در چنین شرایطی دولت سعی دارد با تزریق منابع از ادامه این ریزش جلوگیری کند اما این که چقدر این سیاست میتواند مؤثر باشد مورد بحث و اختلاف نظر بین کارشناسان بازار سرمایه است.
یکی از مهمترین عوامل رشد بازار سرمایه اعتماد سازی است به طوری که اگر این بازار از محدودیتهایی همچون قیمت گذاری دستوری و مداخلههای بیجا در فرآیندها رهایی یافته و ساز و کارهای درونی آن از جمله حجم مبنا و دامنه نوسان نیز اصلاح شود، نقدینگی خود به خود وارد بازار خواهد شد.
به علاوه اقداماتی که در بالا ذکر شد، دولت بعد برای اصلاح بورس میتواند نرخ بهره بانکی را کاهش دهد در این صورت اگر ایرادهای فعلی بازار از جمله دامنه نوسان و تصمیمهای روزانه مسئولان در زمینه بورس و بر هم زدن تعادل در بازار برطرف شود، کاهش نرخ بهره بانکی میتواند سرمایه گذاران را به سرمایه گذاری مجدد در بورس تشویق کند.
با توجه به این که حدود ۴۰ میلیون سهامدار در بازار بورس وجود دارد، نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری شعارهایی در خصوص بهبود بورس خواهند داد و به نظر میرسد که اگر هر کدام از نامزدها، راه حل های علمی مبتنی بر مشورت با فعالان بازار بورس و اساتید این بازار را ارائه دهند شانس بیشتری برای پیروزی در انتخابات خواهند داشت. در این بین بسیاری از فعالان قدیمی بازار سرمایه پیشنهادهای علمی خود را به مسئولان دادهاند. باید دید که آیا مسئولان دولت فعلی اقدامات لازم را در خصوص اصلاح بورس انجام خواهد داد یا این مهم در دولت بعدی حل خواهد شد؟
برخی از کارشناسان معتقدند بازار سرمایه ایران از بلوغ کافی برخوردار بوده و اگر اعتمادسازی در این بازار انجام شود، مردم برای ورود به بورس رغبت نشان خواهند داد و نیازی به مداخلات غیر ضرور مانند تزریق ۲۴ هزار میلیارد تومان نقدینگی به بازار نخواهد بود.
اما در مقابل نیز برخی دیگر از کارشناس معتقدند شرایط فعلی بازار به گونه است که به شدت نیازمند تزریق نقدینگی است تا بتواند روند خود را اصلاح کرده و سپس با اعتمادسازی به دوران صعود خود بازگردد.
در همین رابطه علی جبل عاملی، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه به خبرنگار ایمنا میگوید: تزریق منابع در طولانی مدت تأثیری نخواهد داشت و همچون سیاستهایی که در مدت اخیر به کار گرفته شد و نتوانست به طور مؤثر جلو ریزش بازار را بگیرد خواهد شد. تنها چیزی که منجر به صعود مجدد بازار خواهد شد اعتمادسازی برای مردم است.
وی با بیان این که با معاملات درشت نمیتوان بازار را تغییر داد بلکه باید معاملاتی با حجمهای فراگیر اتفاق بیفتد، اضافه میکند: تنها سیاستی منجر به نجات بورس میشود که اعتماد مردم به بازار را برگرداند اکنون مردم هیچ اعتمادی به بازار ندارند و متأسفانه شاهد این هستیم که در روزهای اخیر نیز چندین بار اعتراضات خود را نشان دادهاند بنابراین لازم است برای جلب اعتماد مردم تصمیمگیری شایستهای بشود.
مدیریت بازار رمز ارزها به بورس سپرده شود
این کارشناس بازار سرمایه معتقد است: بانک مرکزی باید تکلیف بازار رمز ارزها را به طور مشخص روشن کند و به سازمان بورس اجازه ورود به معاملات بازار رمز ارزها را بدهد، سازمان بورس ایران زیرساختهای لازم برای ورود به بازار رمز ارزها را دارد بنابراین اگر مدیریت بازار رمز ارزها به سازمان بورس سپرده شود، سرمایه مردم نیز به بازار سرمایه باز میگردد.
جبل عاملی اضافه میکند: علاوه بر این، با توجه به این که مردم میتوانند از این طریق درآمد دلاری داشته باشند و این موضوع بر نحوه نگرش مردم به بازار سرمایه و بازگشت اعتماد آنان مؤثر خواهد بود. در ابتدای سال گذشته با حمایت بیش از حد مقامات مردم اعتماد کرده و به سمت بازار سرمایه آمدند زمانی که بازار به طور طبیعی وارد اصلاح شد، اصلاح برای تمام بازارهای دنیا همانند دم و بازدم بوده و اگر وجود نداشته باشد آن بازار زنده نیست، زمانی که بازار سرمایه ایران به طور طبیعی وارد فاز اصلاحی شد، مردمی که فقط به دلیل تبلیغات و توصیههای مقامات به آن وارد شده بودند و علم و آگاهی از روند آن نداشتند، ترسیده و رفتار صحیحی در معاملهگری انجام نداده، به صفهای فروش رفتند و اصلاح را به تغییر روند و ریزش تبدیل کردند.
وی ادامه میدهد: البته مردم نیز تقصیری نداشتند زیرا برای ورود به بازار سرمایه آموزشی ندیده بودند. اگر مردم ببینند دولت دلسوزانه محلی را برای کسب درآمد آنان ایجاد کرده است، به آن اعتماد خواهند کرد، به خصوص در شرایط کنونی کشور ما که به عنوان نمونه روغن در چند ماه اخیر ۲۰۰ درصد گران شده است و هیچ درآمدی با این سرعت رشد نمیکند، فقط درآمد دلاری است که پاسخگوی تورم موجود است.
دولت شرایط کسب درآمد دلاری را فراهم کند
این کارشناس بازار سرمایه تاکید میکند: مردم هوشمندند زمانی که ببینند دولت برای آنها تصمیمی گرفته که بتوانند درآمد دلاری داشته باشند به بورس بازمیگردند، تحریمها منجر به چنین تورمی شد، دولتهای پیشین معتقد بودند تحریمها کاغذ پارهای بیش نیست و مردم را به آرامش دعوت میکردند، اما اکنون همین مردم درمانده تهیه روغن یا حتی مرغ شدهاند. همین مردم میدانند با وجود تحریمها و تورم، اگر دولت از کسب درآمد دلاری جلوگیری نکند، میتوان به سطح قابل قبولی از رفاه دست یافت.
وی تصریح میکند: یکی از بدترین تصمیماتی که در چند ماه اخیر انجام شد و ضررهای آن اکنون گریبان بازار سرمایه را گرفته است، برکناری آقای شاپور محمدی از ریاست سازمان بورس بود علاوه بر این وضع مالیات ارزش افزوده برای مناطق آزاد منجر شده سرمایه گذاران از سرمایه گذاری در بورس خودداری کنند. در تمام بازارهای مالی مقدار پول مهم نیست، سماجت در طول سفارشات منجر به تغییرات قیمتی و بازار سازی میشود، بنابراین هر چقدر منابع مالی در روشهای ناصحیح تزریق شود، هیچ تأثیری نخواهد داشت.
تزریق منابع میتواند جلوی ریزش بازار سرمایه را بگیرد
اما ایمان کرمی، دیگر کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه معتقد است: تزریق منابع میتواند جلوی ریزش بازار سرمایه را بگیرد. قوانین بازار آزاد را نمیتوان در بورس ایران پیاده سازی کرد، عمق بازار سرمایه ایران به آن اندازه گسترده نیست که حجم و ارزش معاملات زیادی را داشته باشد همچنین این بازار دولتی است و بخش زیادی از سهام آن در اختیار مالکیت دولتی بوده و سهامدار حقیقی قدرت، مالکیت و توان بسیار کمتری از حقوقیهای بازار دارد.
وی اضافه میکند: زمانی که دولت به این بازار نیاز دارد، همچون اتفاقی که سال گذشته افتاد، بازار روند صعودی گرفته و در این روند صعودی اقدام به فروش سهام میکند، دولت این کار را به دو روش که یکی افزایش حجم عرضه حقوقیها و فروش صندوقهای دولتی (ETF) انجام داد.
بخشی از ریزشهای سنگین بازار ناشی از خروج پول توسط دولت بوده است
به گفته کرمی، بخشی از ریزشهای سنگین بازار ناشی از خروج پول توسط دولت بوده و اکنون بخش زیادی از مردم مالباختگان بورس هستند، بنابراین در این زمان لازم است، همان دولت نقدینگی به بازار تزریق کند. مشخص نیست ۱۰ هزار میلیارد تومان منبعی که قرار بود به بازار سرمایه تزریق شود، صرف چه کاری شد، بر اساس برخی آمار منتشر شده، دولت امسال حدود ۱۸ هزار میلیارد تومان مالیات نقل و انتقالات از بورس گرفته است و این در حالی است که ارزش معاملات روزانه گاهی یک هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان است.
این کارشناس بازار سرمایه میگوید: بازار سرمایه اکنون با ورود ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان وجه نقد اصلاح خواهد شد و دولت نیز پس از آن که بازار مجدداً صعودی شد میتواند سهمهای خود را عرضه کرده و مجدداً سرمایههای خود را از آن خارج کند. صف فروشها مدتها است جمع نمیشود، برخی سهمها همچنان در صف فروش هستند، حتی مشخص نیست بازار گردانها چه تأثیر و نقشی در بازار دارند افزایش شفافیت عملکرد بازار گردانها میتواند به واکنش مثبت فعالیت بورس منجر شود.
کرمی با بیان این که بازار به منابع مالی نیاز دارد البته با تأمینهای مالی هزار میلیارد تومانی نیز اتفاق خاصی در بازار نمیافتد، اضافه میکند: همچنین لازم است دامنه نوسان مجدداً متقارن شود، منابع لازم میتواند از مدلهای مختلفی از جمله انتشار اوراق اجاره توسط شرکتها انجام شود، نرخ بهره بانکی کاهش یابد و یا میزان اعتبارات پرداختی به افراد افزایش یابد تا بازار به روند صعودی خود بازگردد.
وی با بیان این که بسیاری از افراد منتظر فرصت خرید هستند، تصریح میکند: تزریق منابع میتواند جلو ریزش بازار را بگیرد، مردم تجربه تلخ بورس را فراموش نمیکنند، اما لازم است بازار حداقل یک ماه تعادلی و مثبت شود تا دوباره شاهد صف خریدهای سنگین باشیم.
گزارش از: فرشته بابایی، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما