به گزارش خبرنگار ایمنا، بازار سرمایه یکی از ابزارهای مهم و کاربردی تأمین مالی در نظام‌های اقتصادی مدرن قرن ۲۱ است و بسیاری از کشورهای توسعه یافته یا در حال توسعه می‌کوشند با بسط و گسترش تعداد و نقش کاربران و فعالان این بازار، سرمایه در گردش صنایع و شرکت‌های خدماتی بورسی خود در بازار سرمایه را تقویت کرده و مشکلات تأمین مالی در شبکه ارتباطات اقتصادی را تا حد امکان رفع کنند.
بازار سرمایه ایران به عنوان پربازده‌ترین بازار در سال گذشته و تقریباً شفاف‌ترین شبکه مبادلات مالی این روزهای نظام اقتصادی بیمار کشور از ابتدای سال جدید، رشد چشمگیر و قابل توجهی را تجربه کرده و این روند افزایشی تنها مربوط به ارزش شاخص‌های بازار نبوده زیرا فعالان و مخاطبان بورس در سال جدید نیز بر اساس آخرین آمار ارائه شده از سوی کارگزاری‌ها، افزایش چشمگیری پیدا کرده‌اند.
برنامه‌ریزی عمومی برای کسب منفعت از امواج مثبت بورس
در این میان بسیاری از مردم که تا پیش از این به دنبال افزایش میزان درآمدهای خود از طریق سرمایه‌گذاری در بازارهای پر مخاطره و نوسانی همچون طلا، سکه، ارز، خودرو و مسکن بودند برای حضور فعال در بازار سرمایه و کسب منفعت از موج مثبت این روزهای بورس به تکاپو افتاده و برای سرمایه‌گذاری در این بازار برنامه‌ریزی می‌کنند.
این در حالی است که بسیاری از کارشناسان و فعالان اقتصادی معتقدند، روند افزایشی این روزهای برخی از شاخص‌ها در بازار سرمایه، بدون پشتوانه بوده و این رشد ناشی از حبابی است که دستگاه‌های اقتصادی دولت در روند معاملات بازار سرمایه ایجاد کرده اند و پس از ترکیدن حباب، بسیاری از سرمایه‌های عمومی وارد شده به بورس با ضرر و زیان قابل توجهی روبرو خواهند شد.
اما اغلب سرمایه‌گذاران تازه وارد به بازار سرمایه سعی می‌کنند تا با تبدیل ریالی دارایی‌های خود، ارزش سرمایه‌گذاری خود در این بازار پر ریسک را افزایش دهند و هیچکس از آینده این بازار خبردار نیست.
به فکر رفتارهای هیجانی پس از ترکیدن حباب باشید
محمدرضا اختریان، کارشناس بورس و بازار سرمایه در این خصوص به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: هیچ‌گاه تا این حد مردم به ویژگی‌های بازار سرمایه و ظرفیت‌های سرمایه گذاری در آن توجه نکرده بودند و در حال حاضر بورس به عنوان یکی از ارکان نظام اقتصادی ایران، بیشترین جذب سرمایه‌های مردمی را به خود اختصاص داده است.
وی ادامه می‌دهد: اما به نظر می‌رسد بازار سرمایه با همه ظرفیت‌های مهم و کارآمد مالی و اعتباری‌اش در مسیر ناصحیح و غیرکاربردی قرار گرفته و قرار است به یک ابزار پوششی برای ناکارآمدی بسیاری از دستگاه‌ها و شرکت‌ها در اقتصاد ایران تبدیل شود؛ این در حالی است که اغلب کشورهای توسعه یافته یا در حال توسعه از بورس به عنوان ابزار مقابله با ناکارآمدی‌های اقتصادی خود استفاده می‌کنند.
اختریان با اشاره به ورود بیش از ۸۰ هزار میلیارد تومان سرمایه مردمی به بازار سرمایه، اضافه می‌کند: متأسفانه تبلیغات گسترده و جذب قابل توجه سرمایه‌های سرگردان مردمی توسط این بازار موجب شده بسیاری از مردم و سرمایه‌گذاران گمان کنند، فعالیت در بورس و استفاده از ظرفیت‌های اعتباری بازار سرمایه بدون هرگونه ریسک یا خطر است؛ این در حالی است که علم اقتصاد از بورس به عنوان محل تبادل اطلاعات و ارتباطات اعتباری میان شرکت‌های مختلف یاد می‌کند و بدون ریسک نشان دادن ظرفیت‌های مالی بورس در تضاد با این تعریف است.
وی با اشاره به سبزپوشی اغلب نمادها در روند معاملات روزهای اخیر بازار، تصریح می‌کند: بسیاری از سرمایه‌گذاران تازه وارد، ریسک اعتباری هیچیک از شاخص‌ها را به خوبی نمی‌شناسند و منفی شدن روند رشد شاخص‌ها در بازار سرمایه باعث بروز رفتارهای هیجانی از سوی آنها در روند معاملات بازار خواهد شد.
اختریان اضافه می‌کند: کارگزاری‌ها صحبتی از ریسک سرمایه‌گذاری با تازه واردها به دنیای بورس نمی‌کنند و متأسفانه بازار سرمایه ایران با حجم زیادی از فعالان کار نابلد مواجه شده است. نظام رتبه بندی شرکت‌ها در بازار سرمایه که قرار بود سال‌ها پیش تدوین شود نیز به تاریخ سپرده شده است.
وی خاطرنشان می‌کند: نباید به گونه‌ای با فعالان و تازه واردان بازار رفتار کنیم که گمان کنند سرمایه گذاری در بورس بدون ریسک و خطر است؛ بهتر است مسئولان بورس و اعضای شورای عالی این بازار به فکر رفتارهای هیجانی پس از ترکیدن حباب باشند.
بورس بخش‌نامه‌ای، سرپا نمی‌ماند
فاطمه روح الله امینی، فعال و کارشناس بازار سرمایه معتقد است؛ عرضه اولیه شرکت‌های فعال و دارای ارزش اقتصادی در بخش خصوصی می‌توانست نقدینگی کشور را به سمت جهش تولید ببرد اما متأسفانه دولت با ورود به روند عرضه سهام و واگذاری سهم شرکت‌های دولتی تحقق جهش تولید از طریق ظرفیت‌های اعتباری بازار سرمایه را مختل کرده است.
وی در گفتگو با خبرنگار ایمنا، اظهار می‌کند: بسیاری از صنایع و شرکت‌های خدماتی بزرگ کشور برای تحقق جهش تولید در روند فعالیت‌های اقتصادی خود روی ظرفیت مالی، اعتباری بازار سرمایه حساب کرده بودند اما عرضه اولیه سهم شرکت‌های دولتی وابسته به نهادهای مختلف در بازار، محاسبات بنگاه‌های اقتصادی را خطرپذیر کرده است.
روح الله امینی ادامه می‌دهد: متأسفانه بخش زیادی از سرمایه‌های مردمی تازه وارد در بورس برای کاهش ریسک و خطرپذیری به سمت سهم بنگاه‌های اقتصادی دولت سوق داده شده و به رغم امواج خبری روزهای اخیر در اغلب رسانه‌ها در خصوص رشد و رونق چشمگیر شاخص‌های بازار، اغلب شرکت‌های خصوصی از سرمایه‌های تازه وارد بی‌بهره مانده اند.
وی اضافه می‌کند: بورس دولتی نه تنها کمکی به ارزش آفرینی و خلق ثروت در نظام اقتصادی نمی‌کند، بلکه تحولات دستوری در آن مردم را نسبت به بازار سرمایه و سرمایه گذاری پایدار بی‌اعتماد می‌کند. نباید سرمایه‌گذاری در نزد مردم جلوه بد و نامناسبی پیدا کند.
روح الله امینی تصریح می‌کند: رشد بخش‌نامه‌ای و ابلاغیه‌ای که این روزها در بازار سرمایه ایران به شدت زیاد شده نمی‌تواند بورس و بازارهای مرتبط با آن را سرپا نگه دارد و دولت باید سعی کند با استفاده از عرضه سهام شرکت‌های خصوصی در بورس این بنگاه‌های اقتصادی دارای ضعف مالی را از ورشکستگی در بحران اقتصادی ناشی از شیوع ویروس کرونا نجات دهد.
گزارش از سپهر زارع – خبرنگار ایمنا
نظر شما