به گزارش خبرنگار ایمنا، کلانشهر شیراز از دیرباز به دلیل پهنه سبز خود مورد توجه بوده و این روزها نیز به عنوان پاک‌ترین کلانشهر ایران و شهر سبز پایدار شناخته می‌شود که یکی از مهمترین دلایل ایجاد این تعریف، وجود باغات وسیع و متعدد در دل این شهر است.
باغات شیراز علاوه بر اهمیتی که در حوزه شهر سبز برعهده داشته به عنوان میراثی طبیعی شناخته می‌شوند، در دل خود میراث تاریخی گرانبهایی را نیز جای داده‌اند.
این میراث در کنار بافت منحصر بفرد تاریخی کهن‌شهر شیراز و اهمیت حفظ و حراست از این میراث، همچنین کنترل آسیب‌های اجتماعی ناشی از مهاجرت‌ها و حاشیه‌نشینی‌های سالهای اخیر و نیز لزوم ترویج طرح‌های ورزشی سبب شد تا با احمد تنوری، رئیس کمیسیون فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شورای اسلامی شهر شیراز با موضوع آخرین اقدامات مدیریت شهری ور این حوزه‌ها گفت‌وگو کنیم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید:
درحال حاضر پروژه‌های شهری با چه رویکردی دنبال می‌شود و تا پایان دوره پنجم شورای شهر شیراز چه پروژه‌هایی در زمینه اجتماعی، فرهنگی و ورزشی به اجرا درخواهند آمد؟
برای اجرای پروژه‌ها ابتدا باید توان اجرایی و عملیاتی شهرداری و شرایط اقتصادی و قیمت تمام شده پروژه‌ها را درنظر بگیریم وگرنه اینکه بخواهیم بدون محاسبه وعده بدهیم که قرار است چند پروژه را افتتاح یا کلنگ‌زنی کنیم، مناسب نیست.
بهتر آن است که پروژه‌ها زمانبندی مشخصی داشته باشند و شهروندان نیز در جریان آن قرار گیرند نه اینکه فقط شعار بدهیم و تعداد پروژه‌ها را ثبت کنیم؛ در دولت سابق نیز از این تعداد پروژه‌ها زیاد بود اما وقتی به سراغ لیست می‌رفتیم، پروژه‌ها آنقدر کوچک مقیاس بودند که به چشم نمی‌آمد اما تعداد آنها محاسبه می‌شد.
با این حال پروژه‌های بزرگی نیز آغاز شده‌اند مانند مجتمع تفریحی ورزشی گلستان شیراز که در روزهای اخیر کلنگ‌زنی آن انجام شد که امید است چنین پروژه‌هایی به سرنوشت برخی پروژه‌ها که در دوره‌های گذشته به تصویب شورا رسید و عملی نشد دچار نشود.
در دوره چهارم شورای شهر، مطالعات برای ایجاد تله کابین انجام و به تصویب رسید اما تاکنون سرمایه‌گذاری برای ایجاد این امکانات در محیط کوهستانی داخل شهر مانند ارتفاعات مشرف به دروازه قرآن و بلوار حسینی الهاشمی اعلام آمادگی نکرده با توجه به اینکه اجرای چنین پروژه‌هایی از توان شهرداری به تنهایی خارج است.
قطار کوهپیما که در ایران هنوز نمونه‌ای از آن وجود نداشته و وجود آن در شیراز می‌تواند منحصر بفرد باشد و نیز شهربازی بزرگ شیراز نیز از دیگر پروژه‌هایی هستند که در دوره چهارم به تصویب رسید اما همچنان اجرا نشده‌اند.
البته در دوره پنجم نیز سالن‌های سینما و آنفی تئاتر به ویژه در مناطق محروم مانند پروژه‌ای که در میدان کوزه‌گری ایجاد شد، دردست اقدام قرار گرفته و تاکید کرده‌ایم شهرداری به گونه‌ای در این طرح‌ها ورود پیدا کند که صرفه اقتصادی داشته و زیست شهری را ارتقا بخشد.
در میان پروژه‌هایی که مورد توجه شهرداری است، به احیای بافت‌های تاریخی شهر نیز توجه می‌شود؟
باید توجه داشت که بافت تاریخی شیراز با بافت تاریخی شهرهای دیگر ایران قدری متفاوت است و دلیل آن را می‌توان در وجود تعداد زیادی امامزاده در بافت تاریخی شیراز دانست که شاهچراغ شناخته شده ترین آنهاست.
در مجموع ۴۰ بقعه متبرکه در بافت تاریخی هرچند محدود شیراز وجود دارد که در پیرامون آن مساجد و تکایای بسیاری در دل تاریخ ایجاد شده و هرکدام ارزش تاریخی خاص خود را دارند.
احیای این بافت تاریخی با نگاه تفرجگاهی نمی‌تواند باعث شکل‌گیری طرح‌های پایدار شود بنابراین طرح‌های توسعه در این مناطق به گونه‌ای خواهند بود که هدفگذاری ان‌ها به جای جذب سیاح، بر جذب زائر استوار باشد.
پیرو همین موضوع اخیرا بحث تبدیل شدن گورستان تاریخی دارالسلام به مکان گردشگری نیز مطرح شده؛ گورستانی که در خود شخصیت‌ها، عالمان و عارفان بزرگی را جای داده است.
همواره تاکید داشته‌ام که جنبه‌های زیارتی برخی اماکن باید از جنبه‌های سیاحتی که سایر مراکز تفریحی و گردشگری دارند، متمایز باشد بنابراین به این گورستان نیز نمی‌توان به چشم تفرجگاه نگاه کرد.
با این وجود احیا و بازآفرینی محور زندیه در کمیسیون معماری و شهرسازی مورد بررسی قرار گرفته، علاوه بر آن میدان توپخانه که از عصر قاجار باقی مانده و احیای باغات محور بلوار زند که در تملک بخش خصوصی و مراکز حاکمیتی است نیز از جمله اهدافی است که در جلسات شورای شهر مورد بررسی قرار گرفته است.
از باغات شیراز می‌توان به عنوان یکی از مهمترین میراث طبیعی این شهر نام برد، برای حفظ و بهره‌برداری مطلوب از این باغات چه اقداماتی انجام شده است؟
پیشتر قرار بود این باغات تملک شود که اختصاص بودجه آن در صحن شورای شهر نیز مطرح شده است. اکنون ۲۲۰ هکتار از باغات قصردشت تنها در منطقه یک شهرداری است.
در کنار تملک باغ توسط شهرداری آن قسمتی که جزء تملکات اوقاف است، قرار شده شهرداری به عنوان یک مستاجر بزرگ شناخته و بدون آنکه بخواهد تملک کند متولی باغات شود یعنی مجوز گزدشگری شدن این باغات صادر شده تا این باغات حفظ شود که البته این موضوع در انتظار تایید نهایی است و باید به‌طوری طرح‌ریزی شود که ماهیت گردشگر پذیر شدن باغات به اصل این میراث طبیعی به ویژه باغ‌هایی که مقیاس کوچک‌تر دارند آسیب وارد نکند.
شهرداری دغدغه توسعه گردشگری در بافت باغات تاریخی شیراز را دارد که تاکید کرده‌ایم نباید این طرح‌ها باعث لطمه خوردن یا حذف بافت تاریخی در دل باغات شود.
حفظ باغات قصرالدشت مصوبه ملی نیز دارد که شورای عالی معماری و شهرسازی ایران در سال ۷۸ آن را به تصویب رسانده است؛ این مصوبه محدود به باغات همان منطقه بوده و باغات دیگر شیراز را شامل نمی‌شود.
با این اقدامات حفظ میراث تاریخی و طبیعی شیراز را در چه وضعیتی می‌دانید؟
به‌طور کلی قوانین مربوط به حفظ میراث تاریخی در ایران کافی نیست و وزارت میراث فرهنگی و گردشگری نیز تاکنون همت زیادی در این زمینه نداشته است.
باید بر این اصل تاکید شود که از هویت، سیما و منظر تاریخی شهرها در هر شرایطی حفظ و حراست به عمل آید اما متاسفانه در بسیاری از شهرهای تاریخی کشور می‌بینیم که این اصل رعایت نمی‌شود.
در بافت تاریخی شیراز اکنون هتل سازی‌ها بدون درنظر گرفتن خط آسمان انجام می‌شود که می‌تواند تهدیدی برای میراث تاریخی شهر باشد مانند سازه‌هایی که در مجاورت ارگ کریمخان ایجاد شده‌اند؛ بنابراین منهای مصوبات شورای شهر نیاز است قوانین ملی جدی‌تری برای این موضوع به تصویب برسد.
در بحث ترویج ورزش‌های همگانی و حمایت از ورزش حرفه‌ای چه اقداماتی در دوره پنجم شورای شهر شیراز انجام شده است؟
در ابتدای شورای پنجم به مردم قول داده شد که یک تیم ورزشی توسط مدیریت شهری اداره شود چون به دلیل فوتبالخیز بودن شیراز مردم این خواسته را از شورای شهر داشتند اما وزارت کشور تیمداری حرفه‌ای توسط شهرداری‌ها را منع کرده است به همین دلیل در این حوزه حمایت‌ها آنچنان قابل توجه نبوده است.
یکی دیگر از ماموریت‌های شهرداری گسترش ورزش‌های همگانی است که در این زمینه شهرداری شیراز کارنامه موفقی از خود باقی گذاشته است به‌طور مثال مسیرهای دوچرخه‌سواری که از سالهای گذشته زیرساخت آن ایجاد شده اکنون نیز دنبال می‌شود.
پیاده‌راه سلامت و تسهیل در انجام ورزش‌های همگانی در دل باغات، ساماندهی پارک‌های بزرگ ۴۳۰ و ۷۲۰ هکتاری در ارتفاعات داخل شهر و تجهیز پارک‌های سطح شهر به وسایل ورزشی، زمینه‌های مناسبی برای گسترش ورزش همگانی در شیراز ایجاد کرده است.
در زمینه کنترل آسیب‌های اجتماعی و زیست‌پذیری شهر برای تمام اقشار جامعه، در شهر شیراز چه اقداماتی انجام شده است؟
مرکز ماده ۱۶ قانون مبارزه با مواد مخدر که برای نگاداری معتادان متجاهر توسط شهرداری ایجاد و اداره آن به بهزیستی واگذار شده است یکی از بینطیرترین‌مراکز کشور است.
برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر اجتماعی مانند متدکیان، کارتن خواب‌ها و کودکان کار نیز اقدامات فرهنگی و اجتماعی خوبی انجام شده اما ماهیت گردشگری بودن شیراز همچنان باعث مهاجرت متکدیان زیادی به این شهر می‌شود.
من شخصا به متکدی و کارتن خوابی که اهل خود شهر شیراز باشد برنخورده‌ام و به نظر می‌رسد اغلب این افراد مهاجر هستند بنابراین اداره کنترل آسیب‌های اجتماعی، راه سختی را درپیش داشته که به نسبت این شرایط، کارنامه قابل قبولی در این زمینه وجود دارد.
در زمینه دسترس پدیر بودن شهر نیز از شهرداران مناطق خواسته شده تا پروژه‌های مناسب‌سازی شهری برای تحقق شهر دوستدار معلول، دوستدار کودک و دوستدار زنان طرح‌ریزی شود که در برخی مناطق این پروژه‌ها به مرحله اجرا نیز رسیده است.
البته در این زمینه الگوی مشخصی در تمام شهرهای کشور وجود دارد که تجربه موفقی نیز بوده است به همین دلیل در شیراز نیز سعی کرده‌ایم همین رویه را دنبال کنیم مانند ایجاد پارک‌های مخصوص بانوان و برگزاری برنامه‌های خانواده‌محور در سطح شهر.
در پایان در حوزه اجتماعی، فرهنگی و ورزشی مهمترین خلاهای شیراز را چه می‌دانید؟
در حوزه ورزش جای خالی استعدادیابی ورزشی در اقدامات شهرداری حس می‌شود که در این زمینه هنوز هم بزنامه قابل دفاعی ارایه نشده درحالی که این مهم یکی از وظایف شهرداری‌ها بشمار می‌آید.
شهر شیراز با وجود آنکه میراث معنوی بسیاری دارد، اقدامات برای ثبت جهانی این میراث معنوی تاکنون به کندی پیش رفته که لازم است مانند شهرهای دیگر در این زمینه نیز اقدامات قابل توجه صورت پذیرد.
همچنین برخی بناهای تاریخی شهر نیز درحال تخریب هستند مانند عمارتی که در میدان تاریخی قصردشت با نام عمارت نواب هندی شناخته می‌شود؛ عقیده دارم این بناها باید در لیست شهرداری قرار گیرد که در این زمینه نیز اقدامات بیشتری لازم است.
گفت‌وگو از: علی یگانه نسب - خبرنگار سرویس پارلمان شهری ایمنا
نظر شما