به گزارش ایمنا، نوجوانی سن شور است و حرارت، سنی که باید در آن به رشد عقلی رسید و در کنار آن به نوجوانی کردن بپردازند، اما گویی این شور جای خود را به انزوا، غم و در نهایت افسردگی داده است به نحوی که بیشترین آمار خودکشی در ایران متعلق به نوجوانان است.
برخی این موضوع را به بلوغ و برخی دیگر به فضای مجازی نسبت می‌دهند، چرایی افسردگی نوجوانان بهانه‌ای شد تا با دکتر محمدرضا مرادی رواشناس حوزه نوجوان هم صحبت شویم تا بیشتر از دلایل و راه‌های پیشگیری و علائم این موضوع بدانیم؛
دلیل اصلی شیوع افسردگی بین نوجوانان چیست؟
ناکامی و ناامیدی منشا اصلی افسردگی است، انسان وقتی به سن نوجوانی می‌رسند به خاطر مسائل نوجوانی وقتی به اولین ناکامی بر می‌خورند و به هدف موردنظر خود نمی‌رسند احساس ناامیدی می‌کنند، یعنی نوجوان تا زمانی که ناکام نشده باشد به راحتی افسرده نمی‌شوند، اما به محض اینکه ناکام شود احساس افسردگی و بی ارزشی وجودش را پر می‌کند.
آیا افسردگی نوجوانان به به سن بلوغ رسیدن آنها ارتباط دارد؟
دوره بلوغ به دلیل اینکه هورمون‌های بدن تنظیم نیست روی سیستم عصبی نوجوان نیز تاثیرگذار است، این هورمون‌ها رفتارهایی همچون غم، خشم و هیجان را کنترل می‌کند و به دلیل اینکه در سنین نوجوانی هورمون آنها تنظیم نیست یک غم منجر به افسردگی و یک خشم منجر به پرخاشگری می‌شود و تنظیم نبودن این هورمون‌ها دلیل اصلی این رفتارها است.
نقش خانواده‌ها در این میان چیست؟
در خصوص خانواده‌ها باید دید خود آن خانواده پتانسیل افسردگی را دارد یا این رفتارفقط در نوجوان دیده می‌شود، اگر خانواده این پتانسیل را دارد باید بیشتر مواظب نوجوان خود باشد و اگر خانواده این شرایط را ندارد، هر زمان علائم خودکشی و افسردگی را در نوجوان مشاهده کرد نباید نسبت به آن بی اهمیت باشد و آن را یک رفتار عادی در سن نوجوانان بداند. اعضای خانواده و به ویژه والدین باید با دیدن علائم افسردگی، علائمی همچون، حضور زیاد در فضای مجازی و پناه به تکنولوژی، احساس غم زیاد، اهمیت ندادن به خود، خستگی شدید، فقدان انرژی، بی حوصلگی، عدم ارتباط با همسالان و کناره‌گیری از جمع‌های دوستانه، عصبانیت، گریه، خنده‌های بی موقع، حواس پرتی، افت تحصیلی، مشکلات انضباطی و غیبت در مدرسه، عدم آراستگی کافی، کم خوابی، اشتهای کم و شکایت‌های جسمانی حساسیت نشان داده و برای رفع مشکل و درمان نوجوان اقدام کند.
رفتار اعضای خانواده در برابر یک نوجوان افسرده باید چگونه باشد؟
در این شرایط خانواده‌ها باید از نصیحت کردن نوجوان بپرهیزند، باید یه نوجوان فرصت حرف زدن بدهند، به حرف های او با دقت گوش دهند و تا جایی که ممکن است با او همدلی و همراهی کنند؛ نوجوان مقابل نصحیت جبهه می‌گیرد و دیگر نمی‌توان نزدیک او شد، در گام دوم خانواده‌ها باید بدانند که توانایی مواجه با همه مسائل نوجوانی را ندارند و بعضی مواقع نیاز است از یک متخصص کمک بگیرند؛ اگر خانواده‌ها به این دو امر توجه کند نوجوان می‌تواند به سلامت این معضل را سپری کند.
انزوا باعث افسردگی است یا افسردگی باعث انزوا؟
رابطه انزوا و افسردگی یک رابطه یک سویه نیست بلکه رابطه‌ای همبسته دارند و هر دو دیگری را تقویت می‌کند،انزوا باعث افسردگی و افسردگی باعث انزوا است و و من معتقدم نباید نوجوان را تنها گذاشت، زیرا هر چه تنهایی و عدم توجه بیشتر باشد نوجوان بیشتر در مرداب افسردگی فرو می‌رود.
نقش فضای مجازی در افسردگی نوجوانان چیست؟
نوجوان مقایسه‌گر است، به همین دلیل فضای مجازی و مقایسه او با کسانی که در شهرهای بزرگ و با امکانات خوبی زندگی می‌کنند، می‌تواند موجب ناراحتی یا افسردگی نوجوان شود و نوجوان در ذهن خود با سوالاتی همچون"چرا من اینطوری نیستم" مواجه می‌شود که اثرات مخرب آن اجتناب ناپذیر است.
پس باید فضای مجازی را از زندگی نوجوانان حذف کرد؟
خیر، زیرا نوجوان امروز در فضای مجازی زندگی می‌کند و استفاده از آن طبیعی است، اما اگر استفاده از آن بیش از اندازه شود یا فعالیت در آن کنترل شده نباشد آن موقع منجر به نتایج خوبی نمی‌شود.
در این میان گاهی اوقات خانواده‌ها مدیریت کردن را با محدود کردن اشتباه می‌گیرند و وقتی گفته می‌شود استفاده از فضای مجازی باید مدیریت شود، تلفن همراه نوجوان را می‌گیرند در حالی که مدیریت یعنی شما بدانید چه نرم افزارهایی روی گوشی فرزند شما است یا اگر نوجوان در صفحات مجازی فعالیت دارد، چه مطالبی را دنبال می‌کند.
آیا فشار درسی می‌تواند موجب افسردگی شود؟
تاثیر فشار درسی بر افسردگی بستگی به شخصیت نوجوان دارد، برخی از نوجوانان خود را به شدت درگیر تحصیل می‌کنند، اما برخی خانواده‌ها بیش از حد توان نوجوان برای درس خواندن به او فشار وارد می‌کنند و زندگی نوجوان تک بُعدی می‌شود به این صورت که خانواده بُعد عاطفی، تفریحی و اجتماعی را رها می‌کند و فقط به درس توجه می‌کند، در این شرایط درس می‌تواند عامل افسردگی باشد، اما اگر بتوانند همه این‌ها را هماهنگ کنند و به هر چیز در جای خود بپردازند نوجوان شرایط خوبی را خواهد داشت.
نوجوان افسرده بیشتر به خود ضربه می‌زند یا جامعه؟
نوجوان در زمان افسردگی بیش از همه به خود ضربه می‌زند که نمونه آن خودکشی است، بیشترین خودکشی نیز در همین سن است، اما نمی‌توان به تاثیر منفی افسردگی او در دوستان، اطرافیان و در نهایت جامعه نگفت اما تاکید می‌کنم نوجوان با افسردگی بیش از همه به خود ضربه می‌زند.
برای پیشگیری از افسردگی چه باید کرد؟
برای پیشگیری از افسردگی ابتدا باید خانواده باید از نظر روانی و جسمی در دسترس نوجوان باشد و به جای نصیجت راهکار بدهند، علت افسردگی را از نوجوان جویا شود زیرا بهترین راهکار برای افسردگی، پیشگیری است.
نظر شما