عراق خسارت‌های جنگ را بدهد تا مشکل تحریم و سیل کمتر شود

دیدارهای زودهنگام و پشت سر هم کشورهای همسایه در یک منطقه از جمله نمودهای بارز دوستی وصلح بین آنهاست و نشان از روابط مسالمت آمیز آنها دارد، این سطح از روابط باعث بارور شدن همکاریهای اقتصادی و سیاسی و عمق پیدا کردن روابط کشورها در سطح منطقه می شود.

به گزارش خبرنگار ایمنا، روابط دو همسایه دیرین یعنی ایران وعراق نیز از این قاعده مستثنی نیست و سفر روزهای اخیر عادل عبدل المهدی، نخست وزیر عراق به ایران به فاصله اندکی از  دیدار ماه گذشته حسن روحانی از عراق نوید بخش شکل گیری رابطه‌ای استراتژیک بین دو کشور در دوران جدید است. در همین رابطه گفت و گویی داشتیم با مرتضی موسوی خلخالی، دیپلمات سابق ایران در وزارت امور خارجه و تحلیلگر ارشد مسائل خاورمیانه و نظر وی را در مورد ماهیت روابط ایران و عراق و پیامدهای منطقه ای این مسأله جویا شدیم که در ادامه می خوانید:

بعد از سفر روحانی به عراق در اسفند ماه سال گذشته روابط دو کشور وارد فصل تازه ای شد و به نظر می رسد سفر اخیر عادل عبدالمهدی در راستای تقویت بیشتر این روابط بوده است، تحلیل شما از مناسبات جدید ایران و عراق چیست؟

عراق امروز بعد از شکست داعش، آمادگی بیشتری برای همکاریهای اقتصادی و سیاسی با ایران دارد، البته در مقطع کنونی روابط عراق با همسایگان خود بسیار خوب است، زیرا مقامات عراقی به توسعه  همه جانبه روابط  با همسایگان و سایر کشورها در راستای منافع کشورشان می اندیشند. در این میان ایران و عراق نیز با توجه به اشتراکات مذهبی و فرهنگی خود باید به رفع مسائل تنش زای بین خود توجه بیشتری داشته و بیشتر به اشتراکات دو ملت جهت تعمیق روابط بیاندیشند.

اروند رود یکی از مسائلی است که در روابط بین دو کشورایران وعراق نقش راهبردی واستراتژیک دارد و در ارتقای حیات اقتصادی هر دو کشور بسیار مهم و حیاتی است؛ در حالی که نزدیک به ۳۶ سال است که ایران وعراق  برای لایروبی این رودخانه بین المللی هیچ گونه اقدامی انجام نداده‌اند و در حال حاضر به طور تقریبی فضای رودخانه قابل استفاده نیست.

طبق قرار داد ۱۹۷۵، اروند رود رودخانه ای بین المللی و قابل کشتیرانی است که باید از طرف هر دو کشور لایروبی شود، با این حال از زمان جنگ تحمیلی عراق علیه ایران و غرق شدن انواع سلاح‌ها ومهمات جنگی و مین گذاری های صورت گرفته لایروبی به صورت جدی انجام نشده، این در حالی است که اروند رود یکی از ظرفیت‌های مهم کشتیرانی برای دو کشور است و این نیاز به صورت جدی وجود داد که دو کشور در این مورد به توافق رسیده و لایروبی و مین روبی این رودخانه را شروع کنند، البته اروند رود علاوه بر حیات اقتصادی در مسائل زیست محیطی هر دو کشور نیز تاثیرگذار است.

از بین رفتن میل‌های مرزی بین دو کشور در زمان جنگ تحمیلی ، باید یکی دیگر از موضوعات گفتمان ایران با عراق باشد. لازم است بار دیگر این میل گذاریها توسط ارتش و بخش لجستیکی دو کشور صورت بگیرد تا مرزها طبق قراردادهای بین المللی مشخص شود و اینکه نشان دهد مرز کشور ما در چه نقطه ای بوده است. هنوز سرزمین ایران از مین های کاشته شده توسط حزب بعث و ارتش عراق در زمان جنگ پاک نشده و و به حال خود رها کردن این مین ها باعث کشته شدن تعداد زیادی از چوپان ها و کشاورزان ایرانی منطقه شده است.

به نظر شما در مقطع کنونی مهمترین مسأله مورد بحث بین دولت ایران و عراق باید بر سر چه موضوعاتی باشد؟

در حال حاضر مهمترین مسئله ای که ایران و عراق باید در مورد آن گفت‌وگو کنند، خسارت های ناشی از جنگ هشت ساله است،  بعد از جنگ تحمیلی سازمان ملل  به طور رسمی عراق را شروع کننده جنگ و متجاوز به خاک ایران دانست و طبق مقررات بین المللی دولت متجاوز باید هزینه ها و خسارت های ناشی از جنگ را به ایران بدهد، حجم خسارت‌های ایران در این جنگ بسیار زیاد است و این درحالی است که در شرایط کنونی ایران به دریافت این غرامت نیاز شدیدی دارد. میزان مطالبه ایرانی‌ها سال ۱۳۶۸ چیزی در حدود ۲۰ میلیارد بود که با توجه به خسارت تأخیر تادیه، این رقم  بسیار بالاتر رفته است و ممکن است حداقل ۱۰ برابر شده باشد. به طور حتم میزان این غرامت دیگر رقم ۳۰ سال پیش نیست و این حق ملت ایران است.

ایران در سالهای قبل به دلیل شرایط حاکم بر عراق به طور جدی مطالبات خود را از این کشور پیگیری نمی کرد، اما امروز با توجه به وضعیت نسبتا رضایت بخش عراق و شرایط تحریم اقتصادی ایران اوضاع تفاوت کرده و دولتمردان ایرانی باید به فکر تحصیل این مطالبات باشند. با وجود تحریمهای آمریکا و عواقب ناشی از آن و نیز با توجه به حجم  سیلاب های  ویرانگر اخیر که خسارت های میلیاردی به ایران وارد کرده است، مقامات عراقی باید حداقل مقداری از خسارتهای جنگ را به ایران پرداخت کنند؛ همانطور که به کویت غرامت جنگی پرداخت می کنند.

در شرایط کنونی آیا دولت عراق می تواند غرامتی به ایران پرداخت کند؟

امروز دولت عراق در وضعیت مالی و شرایط اقتصادی نسبتاً خوبی است وتوانسته با اکثر کشورهای اروپایی و آمریکا، کشورهای عربی و همسایگان منطقه ای خود روابطی نزدیک وقابل توسعه داشته باشد،  بنابراین نقش امروز عراق در بهبود روابط و شرایط اقتصادی ایران نقش کارا و سازنده ای خواهد بود. گرچه معتقدم عراق آنقدرها اندوخته مالی ندارد که خسارت کامل ایران را پرداخت کند، روابط ایران و عراق در شرایط حساس کنونی نباید بر سر مسائلی مثل دریافت خسارات جنگ دچار خدشه و آسیب شود، اما این کشور باید خود را ملزم بداند تا جایی که ممکن است مقداری از مطالبات و خسارت های ایران را بدهد. مقامات ایران نیز باید پیگیر حق ملت ایران باشند و مکرر این  خواسته به حق را دنبال کنند.

در روزهای اخیر عراق در حدود یک میلیارد دلار از عربستان سعودی کمک‌های مالی و نقدی دریافت کرده است؛ همچنین عربستان سعودی به عراقی‌ها  قول داده که به اندازه یک سال پول نفت ایران به آنها پول پرداخت کند و اگر عراق پول خسارتهای ناشی از جنگ را به ایران پرداخت کند با توجه به تحریمها و شرایط بد اقتصادی ناشی از تحریم  کمک شایان توجهی به ایران کرده است.

روابط عراق با دیگر کشورهای همسایه اش را چگونه ارزیابی می کنید؟

عراق در پی نوعی سیاست حکیمانه است که بر اساس آن روابط خود با همه کشورها از جمله ایران، آمریکا، عربستان، امارات و بقیه را متعادل کند، بنابراین می کوشد با ارتباطات گسترده سیاسی، اقتصادی و ... در جهت توسعه این روابط گام بردارد. البته ایجاد تعادل در سیاست خارجی کاری بسیار مشکل است؛ کما اینکه ایران از ارتباط عراق با آمریکا چندان استقبال نمی کند و به این روابط خوش بین نیست. با این وجود عراق تلاش می کند تا روابط ایران با سایر کشورها از جمله روابط ایران با عربستان، مصر و امارات را عادی سازی کند و همچنین مایل است که هرچه بیشتر از تشنج بین ایران و آمریکا جلوگیری نماید.

  ارزیابی شما از آینده روابط سیاسی ایران و عراق چیست؟

آینده روابط این دو کشور با توجه به نقش همسایگی و این که نخست وزیر کنونی عراق مدتی در ایران زندگی کرده و به ایران علاقه مندی نشان می دهد روشن است. عبد المهدی از شیعیان عراق و از خانواده بسیار سرشناس و محترم بغدادی است، وی دانش آموخته رشته حقوق از دانشگاه سوربن فرانسه است و در ملاقات‌هایش با رهبر انقلاب و رئیس جمهور روحانی از نقش ایران در شکست تروریسم و داعش تشکر کرد.

مهم ترین و سرشناس ترین مرجع تقلید شیعیان جهان در حوزه علمیه نجف یعنی آیت الله سیستانی نیز تابعیت ایرانی دارد و هنوز گذرنامه و شناسنامه ایرانی خود را حفظ کرده است. آیت الله سیستاتی شخصیت بین المللی و مورد احترام جهانیان است که می تواند در تقویت مناسبات آینده ایران و عراق مؤثر باشد.

 در مراسم استقبال از عادل عبدل المهدی، نخست وزیر عراق، رییس جمهور ایران از وی استقبال کرد، درحالی که از نظر پروتکل های سیاسی موجود این کار وظیفه معاون اول رییس جمهور بود، اما به خاطر احترامی که دولت ایران برای عبدالمهدی و توسعه روابط با عراق قائل است، رییس جمهور ایران به استقبال وی رفت از سوی دیگر در شرایط کنونی اینکه دولت عراق اعلام کرده به هیچ وجه در تحریم ها علیه  ایران شرکت نمی کند، یک امتیاز بسیار مهم برای ایران محسوب می شود.

در حال حاضر مبادلات اقتصادی و تجاری ایران با عراق در حدود ۱۲ میلیارد دلار است که این میزان باید در آینده ای نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار برسد، اما برخی کالاها و مواد غذایی که از طرف ایران به عراق ارسال شده استانداردهای لازم را نداشت واین کیفیت پایین کالاهای ایرانی باعث شده که عراقی ها مایل به استفاده از کالاهای ایرانی نباشند و این امر بسیار باعث تاسف است.

در حال حاضر بازارهای مصرفی عراق عرصه ورود کالاهای کشورهای مختلفی چون ترکیه، لبنان و مصر است که در حوزه صادرات مواد غذایی و سایر کالاها در رقابت شدید با ایران هستند؛ از این رو ایران باید سعی کند اجناس و کالاهای خوب، مرغوب و با استانداردهای کمی و کیفی برای استفاده شهروندان عراقی ارسال کند تا آنها طالب کالاهای ایرانی باشند، ایران نباید  اجازه دهد که  بازار مصرفی عراق از دست برود.

گفت و گو از: آناهید بیدکانی بختیاروند- خبرنگار ایمنا

کد خبر 372506

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

نظرات

  • نظرات منتشر شده: 1
  • نظرات در صف انتشار: 0
  • نظرات غیرقابل انتشار: 0
  • رضا نوروزی IR ۰۱:۵۳ - ۱۳۹۸/۰۱/۲۴
    0 0
    درود سرکار خانم بیدکانی از مصاحبه زیبای شما لذت بردم درود بر شما درود بر تسلط شما