به گزارش ایمنا، تاریخچه میدان امام علی(ع) نشان می دهد که از گذشته های دور تاکنون یکی از مهمترین نقاط شهر بوده است از این رو احیاء میدان امام علی(ع) با سابقه‌ای ۸۰۰ ساله در دستور کار قرار گرفت. از حدود ۳۰ سال پیش مطالعات پروژه احیای میدان امام علی (ع) آغاز شد، ولی به دلایلی اجرای طرح به تأخیر افتاد تا اینکه در سال ۷۹ با توجه به مذاکرات و تفاهم مدیران وزارت مسکن و شهرسازی و شهرداری اصفهان، این مهم محقق شد و پس از طرح در جلسه علنی شورای اسلامی شهر اصفهان در اواخر سال ۸۱ به تصویب رسید.
سال ۸۲ تمام مباحث این طرح از جمله مطالعات و آزادسازی در دستور کار مدیریت شهری قرار گرفت و تیرماه سال ۸۸ رسماً عملیات اجرایی این پروژه که در ۳ فاز تعریف شده بود، آغاز شد. مباحث و نقد و انتقادات زیادی به اجرای این طرح که در قلب شهر قرار دارد و روزانه تعداد زیادی از شهروندان در این مسیر تردد می کردند، وارد شده است، به منظور بررسی زوایای مختلف اجرای طرح احیای میدان امام علی(ع) گفت و گویی را با «حسین کارگر، مدیر منطقه سه شهرداری اصفهان» که میهمان خبرگزاری ایمنا بود انجام داده‌ایم که بخش اول این گفت و گو در ادامه از نظرتان می‌گذرد:
تا چه اندازه طرح احیاء میدان امام علی(ع) موفقیت‌آمیز بوده است؟
اگر مباحث اقتصادی یا رضایتمندی کسبه و ساکنان را مورد توجه قرار دهیم، از جنبه احیاء بافت تاریخی صددرصد موفق بوده‌ایم. افرادی که ساکنان منازل اطراف میدان امام علی(ع) یا همان میدان کهنه قدیم بودند، وقتی طرح احیاء میدان اعلام شد، صد در صد رضایت داشتند، زیرا معابر اطراف محل سکونت آنها امکان عبور حتی یک موتورسیکلت را هم نداشت.
احیاء میدان میدان امام علی(ع) ارزش افزوده زیادی برای خانه های اطراف میدان داشت؛ به عنوان مثال فردی اظهار می‌کرد: «با همین پولی که در میدان کهنه قدیم یک خانه خریدم می‌توانستم در جنوب شهر اصفهان بهترین خانه را خریداری کنم، اما در این نقطه از شهر خرید کردم، در حالی که قیمت ملک در جنوب شهر رشد اما قیمت خانه من خیر.»
شاید از بُعد اقتصادی و مالی تا حدودی نارضایتی برای مغازه‌داران میدان ایجاد شده باشد و آنها اظهارکنند که شهرداری حق و حقوق آنها را پرداخت نکرده در حالی که این گونه نبوده است. واقعیت این است که قیمت کارشناسی انجام شده و حق و حقوق واقعی پرداخت شده است، به هر حال عده‌ای پولی که بابت ملک خود دریافت کردند را هزینه کردند و حالا نمی توانند مغازه خرید کنند که این موضوع مربوط به شرایط اقتصادی فرد است، تقصیر با شهرداری نیست.
در مجموع تجاری های ساخته شده به سبک زمان میدان عتیق سابق صورت گرفته و در طرح احیاء میدان، قرار است مسجد جامع بَرِ میدان جلوخان قرار گیرد و احیاء شود. تلاش زیادی داشتیم اتفاقاتی که در سنوات قبل افتاده بود، حادث نشود و به همین منظور در خصوص آزادسازی میدان جلوخان تأمین معوض می‌دهیم تا مباحثی که قبلاً وجود داشت، تکرار نشود. از این رو پروژه مجموعه مشارکتی تجاری بازار طلای کمرزرین در حال احداث شود تا واحدهای آن به عنوان معوض ارایه شود.
میدان جلوخان چند درصد پیشرفت داشته است؟
میدان جلوخان مسجد جامع حدود ۲۰ درصد پیشرفت در آزادسازی داشته است، امسال حدود ۵۰۰ مغازه سمت شرق و ۳۰۰ مغازه سمت غرب در محدوده مسجد جامع آزادسازی خواهد شد تا طرح میدان جلوخان محقق شود. با توجه به تاکید شهردار اصفهان مبنی بر تکمیل پروژه های نیمه تمام، اولویت فعالیت های این معاونت آزادسازی مغازه های واقع در طرح میدان جلوخان است.
برای آزادسازی مغازه های در طرح، امسال ۱۰ میلیارد تومان اعتبار در نظر گرفته شده است، البته ارزش ریالی پروژه مشارکتی کمر زرین ۲۰۰ میلیارد تومان است که واحدهای آن را به عنوان معوض واگذار می‌کنیم و تسریع در انجام این امور همکاری مغازه داران و کسبه را می‌طلبد. شهرداری منطقه سه اصفهان آماده توافق ملکی با مغازه داران است و بهتر است کسبه بدانند مغازه‌های پیش بینی شده، از نظر مالکیت و کیفیت، استاندارد و به روز است و بر اساس قیمت کارشناسی واگذار می‌شود.
نکته مهم این است که به عنوان مثال اکثر مغازه های واقع در پاساژ «مهدیه» یا «سینایی» زیر ۱۰ متر هستند، بدان معنا که یک مالک حدود هفت متر مغازه دارد، اما مغازه‌ای که بر اساس استانداردهای شهرسازی و معماری در مجموعه کمرزرین در نظر گرفته شده حدود ۲۰ متر است و این اختلاف قیمت باید کارشناسی و توسط کسبه پرداخت شود، ضمن اینکه برای هر فرد ارزش افزوده ایجاد می‌کند. ملک مغازه داران میدان امام علی(ع) در حال حاضر تحت عنوان سرقفلی است، اما ملکی که در مجتمع کمر زرین واگذار می شود سرقفلی و مالکیت است.
این اتفاق در میدان امام علی(ع) هم افتاد؛ یعنی مغازه‌ها تبدیل به واحدهای تجاری شد که کسبه نتوانستند آنها را خریداری کنند، چقدر این تجاری‌سازی‌ها بر اساس فرهنگ آن منطقه اتفاق می‌افتد؟ آیا بر اساس توان مالی کسبه و مردم منطقه انجام می‌شود؟ چقدر فکر می‌کنید این شکل تجاری‌سازی با توجه به اینکه اعلام می کنید مطابق استانداردها است، می‌تواند موفق باشد؟
ساخت و سازی که در میدان امام علی(ع) انجام شده بر اساس استانداردهای جهانی و شاخصه‌های شهرسازی و معماری بوده است. شهرداری مشاوری دارد که حتی جابه جایی یک آجر را نیز باید با او در میان گذاشت، اینگونه نیست که تصمیم شخصی گرفته شود مغازه ها کوچک باشد یا مقیاس بزرگ.
به هر حال از زمان قدیم هر فردی قصد خرید جنسی ارزان را داشته به این محدوده وارد می شده است، در آستانه ایام نوروز به خصوص هفته آخر سال دست فروشان به خیابان علامه مجلسی می‌آمدند و عبور و مرور شهروندان را مختل می کردند، به طوری که مسیر حدفاصل میدان امام علی(ع) تا میدان قدس تردد قفل می‌شد و برای ساکنان یا مغازه داران معضل اجتماعی به وجود می آمد و با بحران رو به رو می‌شدیم.
امسال تصمیم گرفته شد از کف میدان امام علی(ع) برای این موضوع استفاده کنیم، البته در دنیا دست‌فروشی منسوخ شده است، زیرا از نظر بهداشت مواد خوراکی و استاندارد دیگر کالاهای مصرفی مشکلاتی ایجاد می‌کند.
در میدان جلوخان حدود ۸۰۰ مغازه در برنامه آزادسازی قرار دارد، چرا بر اساس استقبالی که می‌شود، طراحی انجام نمی‌شود؟
بسیاری از مغازه‌های واقع شده در این بخش طلافروشی است، در میدان امام علی(ع) صد در صد مالکیت ها واگذار شده است. افرادی که حتی معوض نگرفتند، مغازه‌ها را خریداری و تملک کردند، ولی متأسفانه شرایط اقتصادی در سال‌های اخیر به گونه ای بود که فعالیت اقتصادی کسبه محدود شده است.
در ارتباط با نوع شغل مشکلی نداریم زیرا مغازه های خوراکی، تعمیری، پوشاک، طلا، نقره، صنایع دستی و ... در این میدان وجود دارد، واگذار هم شده اما برخی اینجا را برای ارزش افزوده‌ای که در بر دارد، ذخیره کرده‌اند و در حال حاضر فعالیت نمی‌کنند، بخشی دیگر نیز به دلیل مشکلات اقتصادی فعال نشده‌اند.
ارزش ریالی مغازه های بازار مسجد جامع و بازار میدان امام علی(ع) بسیار بالا است، اما نوع جنسی که برای فروش فراهم می‌کنند مربوط به شهرداری نیست که بخواهد نوع شغل را تعیین کند؛ ما باید بر اساس استانداردها و ایمنی سازه‌ها پیش برویم.
قرار بود کل مجموعه تجاری کمر زرین به فعالیت طلافروشان اختصاص پیدا کند، محقق شد؟
بله، با توجه به فروش اوراق مشارکت عمده طلافروشان برای خرید واحدهای تجاری کمرزرین اقدام کردند، اما مسایل مالی ایجاب کرد برخی دیگر از کسبه اوراق مشارکت مجتمع را خریداری و تحت عنوان ارزش‌افزوده آن را کنار بگذارند. در مسجد جامع پاساژهای بسیار نا ایمنی از نظر ایستایی، ایمنی و آتش نشانی وجود دارد به طوری که کوچکترین اتفاق پلاسکوی تهران را رقم می‌زند.
نمونه بارز آن «پاساژ جعفری» است که برای اکثر شهروندان اصفهانی نام آشنا است، از این رو با توجه به مباحث ایمنی به کسبه این پاساژ اخطار داه شده تا سیستم برق را اصلاح کنند.
در بازدید ماه گذشته از این پاساژ مشاهده شد که سیم های برق پاساژ جعفری هیچ گونه ایمنی نداشته و دیگر موارد که باید اصلاح شود. به هر حال این بافت قدیمی میدان باید احیاء شود، زیرا ممکن است معضل اجتماعی ایجاد کند؛ باید به سمت و سوی استانداردها حرکت کنیم.
هجمه‌ای به دلیل نارضایتی‌ها بر علیه شهرداری در میدان امام علی(ع) به وجود آمد، موضوع چه بود؟
قانون آزادسازی شهرداری این است که دو تا سه جلسه تحت عنوان کمیسیون توافق بین شهرداری و مالک واحد تجاری یا مسکونی واقع شده در مسیر طرح برگزار می‌شود. اتفاقی که در میدان امام علی(ع) افتاده بر اساس مباحث کارشناسی بوده است، برای تملک یک هزار واحد تجاری و مسکونی توافق صورت گرفته که پرونده‌های مربوطه موجود است.
در ارتباط با عده‌ای که اعلام نارضایتی می کنند و تاکید دارند حق و حقوق آنها پرداخت نشده است، آمادگی داریم پرونده مربوطه را باز کنیم تا آگاه سازی شود، قیمت های کارشناسی به نسبت پلاک های مجاور، انجام شده است.
گاهی قیمت ها حتی بر اساس نظر کارشناس مورد نظر مالک تعیین شده است، بدان معنا که چنانچه توافقی بین شهرداری و مالکان انجام نشد، شخص ذی نفع می تواند کارشناس خود را معرفی، شهرداری نیز کارشناس خود را معرفی کند و قیمت گذاری انجام شود و باز هم اگر به نتیجه نرسید کارشناس از سوی مقام قضایی معرفی می‌شود. به هر حال ما در کشور باید تابع قانون باشیم، برای اجرای طرح‌های شهرداری نیز باید توافق انجام شود.
نمونه ای دیگر از نارضایتی ها مربوط به فرد کاسبی است که به عنوان مثال در بازار میوه نه مالکیتی داشته نه سرقفلی، تنها با استفاده از یک سینی امرار معاش می کرده است، من به عنوان مدیر منطقه باید استناد کنم که فرد سند مالکیت ارایه کند تا حق و حقوق قانونی او پرداخت شود، اما بسیاری از این افراد سندی در دست نداشتند و تنها در گذر زمان مکانی در مکان مشخصی دست فروشی می کرده است. به عنوان مثال دو متر فضا در اختیار داشته که شهرداری اگر برای هر متر ۵ میلیون تومان نیز پرداخت می کرد، مجموع دریافتی کسبه ۱۰ میلیون تومان می‌شد، در حالی که مغازه ۲۰ متری واقع در پاساژها را متری پنج میلیون تومان خریداری می‌کنیم.
پولی که دست مغازه‌دار را می گیرد ۱۰۰ میلیون تومان است اما کسبه دستفروش تنها ۱۰ میلیون تومان دریافت می‌کنند که با این پول نمی توانند مغازه‌ای برای خود خریداری کنند. باز هم تاکید می‌کنم ما قانون داریم و بر اساس آن باید گام برداریم؛ سعی داریم در آزادسازی های پیش رو به صورت ملکی و معوض کار کنیم تا مسایل گذشته تکرار نشود.
ایراد دیگری که بر روی آن تاکید می‌شد طراحی میدان امام علی(ع) بود. چقدر در طراحی‌ها مباحث زیباشناسی و تاریخی میدان مد نظر قرار گرفت؟
طراحی‌ها بر اساس سبک گذشته میدان عتیق صورت گرفته است، حتی در نوع مصالح از آجر استفاده شده، رواق‌ها، ورودی‌ها، بازارها همه به گونه‌ای دیده شده که احیاگر دوران قدیم میدان باشد. طرح مطالعات میدان از سال ۸۰ شروع نشده بلکه به سال ۵۸ باز می گردد که مرحوم میرمیران مباحث مربوطه را مطرح کرد. طراحی و مشاوره اجرای میدان امام علی(ع) به ۳۰ سال پیش باز می‌گردد، مباحث به صورت روزمره ادامه یافته و در این مقطع اجرایی شده است. با توجه به اینکه عنوان پروژه احیاء میدان امام علی(ع) است، تمام موارد براساس طرح و مباحث پیش‌بینی شده توسط مشاور انجام شده است.
بازار انقلاب نیز بر اساس همان دوران قدیم بازسازی شده، تغییری که آنجا پیدا کرد فقط به خاطر شرایط موجود زیرگذر میدان و پارکینگ ها بوده است، اما در بخش رو به صورت طرح قدیمی میدان عتیق صورت گرفته است. البته باید میدان اصلی رونق بگیرد تا بازگشت هزینه‌های شهرداری صورت گیرد. بعضی عکس‌ها مربوط به میدان امام خمینی(ره) وجود دارد که در آنها میدان خلوت و مغازه‌ها به وسعت فعلی وجود نداشته است.
میدان امام علی(ع) شش سال پیش احیاء شده و نباید بازدهی هزینه‌ها را در کوتاه زمان انتظار داشت، باید بازار اقتصادی رونق پیدا کند، کسب و کار راه افتد که امیدوارم در سال‌های آینده این اتفاق رقم بخورد. ۲۰۰ سال پیش این میدان خراب شده و اکنون احیا شده است بنابراین زمان می خواهد تا دوباره رونق بگیرد.
پروژه موزه میدان امام علی(ع) در چه مرحله ای است؟
با توجه به کشف برخی اشیاء تاریخی در مراحل حفاری برای احیاء این میدان تاریخی، قرار شد موزه ای احداث و این اشیاء و اسناد گرانبها به نمایش گذاشته شود.
موزه میدان امام علی(ع) در عرصه دو هزار متر مربعی توسط سازمان نوسازی و بهسازی شهرداری اصفهان در حال ساخت است، در حال حاضر سفت کاری موزه در حال اتمام بوده و ۲۰ درصد از ظریف کاری‌ها نیز انجام شده است. طبق برآوردهای انجام شده، موزه میدان امام علی(ع) تا پایان امسال مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد.
وضعیت پارکینگ‌های این میدان چگونه است؟
در خصوص وضعیت پارکینگ میدان امام علی(ع) باید اشاره کنم که در گذشته پارکینگ‌های روبازی در این میدان وجود داشت که با محدودیت‌هایی همراه بود، اما در حال حاضر گنجایش ۱۰۰۰ خودرو ظرفیت وجود دارد.
از سال ۸۲ و ۸۳ اتفاقی که در منطقه سه شهرداری اصفهان افتاده، سرانه پارکینگ منطقه افزایش چشمگیری داشته است، به طوری که سرانه پارکینگ منطقه سه تا قبل از سال ۸۴ کمتر از ۱۰۰۰ بوده و در حال حاضر به پنج هزار متر رسیده است.
نظر شما