گرانی کاغذ را مچاله کرد/جولان واسطه ها در بازار سیاه کاغذی

به گزارش ایمنا، افزایش قیمت کاغذ طی سه ماهه اخیر شیب تندی داشته است. به نحوی که بسیاری از روزنامه های کثیرالانتشار از تعداد صفحات خود کم کرده اند و برخی مجلات نیز در اعتراض به دوبرابر شدن قیمت کاغذ اقدام به انتشار نسخه اینترنتی خود کرده اند.

برخی از فعالان بازار کاغذ و چاپ معتقدند که متاسفانه به یکباره عرضه کاغذ نسبت به تقاضای آن در فصل پاییز کاهش یافت و شاهد آشفته بازار و بی نظمی در خرید و فروش این محصول هستیم از سوی دیگر نیز مصرف کنندگان نیز در انتظار کاهش قیمت کاغذ هستند. به گفته فعالان بازار کاغذ، جهش قیمت ارز و حذف ارز مبادله‌ای مهمترین عامل برای افزایش قیمت کاغذ وارداتی به کشور است از سوی دیگر ثبت سفارش کاغذ نیز کاهش یافته که خود عاملی بر کمبود این محصول در بازار است. همچنین قیمت جهانی مواد اولیه و خمیر کاغذ روندی صعودی داشته که این ها خود موجب گرانی کاغذ شده است. از همه مهمتر اینکه پای سودجویان این روزها به بازار کاغذ باز شده که به دلیل نبود نظارت کافی توسط دولت شاهد بی ثباتی در بازار کاغذی هستیم.

حذف ارز مبادله‌ای برای کاغذ وارداتی

رییس سندیکای تولید کنندگان کاغذ و مقوای ایران نیز در مورد علت گرانی ۲۵ درصدی کاغذ از ابتدای سال جاری تاکنون، گفت: گرانی کاغذ چند دلیل مختلف داشت که یکی از آنها حذف ارز مبادله‌ای برای کاغذ وارداتی بود. علاوه بر این نرخ ارز به طور معمول بالا رفت و عامل بعدی این بود که شرایط برای تولید کنندگان داخلی به سختی پیش رفت و شاهد کاهش قابل تامل محصولات آنها هستیم تا جایی که به دلیل زیان‌ده بودن تولید خود را به شدت کاهش دادند.

روغنی با اشاره به اینکه از سوی دیگر ثبت سفارش کاغذ کاهش یافته و همین مساله موجب شد زمینه‌ کمبود کاغذ در کشور پیش آید، افزود: یکی از مسائل دیگری که ازابتدای سال با آن مواجه بودیم افزایش قیمت خمیر کاغذ بود تا جایی که به ازای هر تن ۱۲۰ تا ۱۳۰ یورو قیمت‌ها بالا رفت.

وی با درخواست از دولت مبنی بر شفاف سازی سیاست‌ها و ساماندهی بازار کاغذ، گفت: کاغذ یکی از محصولاتی است که در GDP و رشد اقتصادی تاثیر قابل اشاره‌ای دارد و باید در ارتباط با ساماندهی بازار آن چاره‌اندیشی شود. متاسفانه از ابتدای سال جاری روند تدریجی افزایش کاغذ آغاز شد و طی سه ماهه اخیر شاهد افزایش بسزای این محصول به ازای هر بند بودیم.

تاثیر نوسانات نرخ دلار بر گرانی دلار

نائب رئیس اتحادیه چاپخانه داران اصفهان در خصوص گرانی کاغذ به ایمنا، گفت: از ابتدای سال جاری تاکنون به دلیل نوسانات نرخ دلار، قیمت کاغذ بین ۲۰ تا ۳۰ درصد افزایش یافته است.

رضا کیوانفر افزود: متاسفانه نوسانات نرخ ارز، بر تمام اقلام کشور چه مصرفی و چه غیرمصرفی تاثیر مستقیم دارد و این یکی از دلایل گرانی کاغذ است.

وی با اشاره به اینکه حدود ۹۰ درصد کاغذ و مقوای مورد نیاز و مورد استفاده در کشور وارداتی است، تاکید کرد: بی ثباتی نرخ ارز به خصوص طی دو ماه گذشته موجب شده تا قیمت کاغذ حتی ساعتی نیز تغییر کند.

وی افزود: زمانی که نرخ دلار ۳۳۷۰ تومان بود یک بند کاغذ حدود ۹۰ هزار تومان بود اما اکنون با دلار ۴۰۱۰ تومان حدود ۲۰ درصد بر قیمت کاغذ اضافه شده است.

کیوانفر در ادامه با اشاره به اینکه برخی صحبت ها و تصمیمات انجام نشده نیز بر افزایش قیمت کاغذ تاثیر گذاشته است، بیان داشت: در پی زمزمه هایی نسبت به حذف ثبت سفارش کاغذ و خرید آن با دلار آزاد که البته هنوز اجرایی نشده است متاسفانه برخی واردکنندگان کاغذهای خود را که با دلار دولتی ثبت سفارش کرده بودند با بهای دلار آزاد عرضه می کنند.

عدم نظارت و بی ثباتی در بازار کاغذ

وی با انتقاد بر اینکه متاسفانه این زمزمه ها و بی ثباتی بازار ارز، کاغذ را گران کرده است، گفت: به عنوان مثال روز گذشته قیمت صد گرم کاغذ ۹۰*۶۰ معادل ۱۰۸ هزار تومان بود در حالیکه امروز به دلیل عدم نظارت و بی ثباتی در بازار همین میزان کاغذ با قیمت ۱۲۸ هزار تومان فروخته شده است.

نائب رئیس اتحادیه چاپخانه داران اصفهان با اشاره به اینکه به طور معمول قیمت اصلی کاغذ در تهران تعیین می شود، اظهار داشت: با احتساب هزینه های بار و جابجایی، هر بند کاغذ در اصفهان ۵ هزار تومان گران تر از پایتخت است.

وی با بیان اینکه اکثر کاغدهای مورد مصرف در کشور وارداتی است، افزود: تنها کارخانه مازندان آن هم به میزان محدودی توانایی تولید کاغذ روزنامه را دارد که این نوع کاغذ مورد استفاده در صنعت چاپ نیست همچنین چند کارخانه داخلی توانایی تولید مقوای پشت طوسی برای جعبه های شیرینی را دارند.

۵ درصد نیاز کاغذ در کشور تامین می شود

به گفته کیوانفر، تولیدات کاغذ و مقوای داخلی تنها ۵ درصد نیاز کشور را تامین می کند و اکثر کاغذهای گلاسه تا تحریر مورد استفاده در کشور، وارداتی هستند.

وی بیان داشت: در مجموع کاغذهای وارداتی از کشورهای چین، کره، ژاپن، پرتقال، اندونزی و بعضا برزیل وارد کشور می شوند اما بیشترین مصرف کاغذهای خارجی مربوط به اندونزی، چین و کره است.

به گفته نائب رئیس اتحادیه چاپخانه داران اصفهان، کاغذهای چینی با کیفیت پایین و ارزان تر در سطح بازار موجود است و کاغذهای ژاپنی با کیفیت و گران تر هستند.

وی گفت: با توجه به اینکه در ماه های پایانی سال قرار داریم و به دلیل نیاز کشور به چاپ سررسید متاسفانه قیمت کاغذ به طور ساعتی رو به افزایش است.

گرانی کاغذ متاثر از افزایش قیمت های جهانی است

رئیس اتحادیه کتاب و لوازم‌التحریر اصفهان نیز با اشاره به افزایش ۲۰ تا ۲۵ درصد قیمت کاغذ طی ماه های گذشته، گفت: این گرانی بستگی به کاغذ خام یا غیرخام دارد و به طور قطع بر افزایش قیمت لوازم‌تحریر نیز اثرگذار خواهدبود.

اکبر چیت‌ساز با بیان اینکه درحال حاضر قیمت لوازم التحریر تغییری نداشته و تأثیر تغییرات قیمت کاغذ بر روی قیمت لوازم‌التحریر به تدریج خود را نشان می‌دهد، افزود: به طور قطع گرانی کاغذ متاثر از افزایش قیمت های جهانی است و ارتباطی با شهر یا کشور ما ندارد و تغییرات قیمت دلار نیز بر آن تأثیر داشته است.

افزایش نرخ کاغذ چاب کتاب و مجلات را کاهش می دهد

نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز پیرامون گرانی کاغذ به خصوص در نیمه دوم امسال به خبرنگار ایمنا، گفت: کاغذ به عنوان یکی از ضروریات کشور است که باید جلو افزایش بی رویه قیمت آن گرفته شود.

سید ناصر موسوی لارگانی بیان داشت: زمانی که قیمت کاغذ افزایش بی رویه پیدا کند نویسندگان ما که غذای روح مردم را تامین می کنند مجبور می شوند از کار دست بکشند و توانایی چاپ کتاب های خود را نخواهند داشت.

وی با تاکید بر اینکه یکی از مهمترین سفارشات بزرگان دینی و دانشمندان ما مطالعه است، گفت: افزایش نرخ کاغذ موجب می شود به مرور چاپ کتاب، هفته نامه، روزنامه، مجلات و ... کمتر شود.

وی افزود: با توجه به اینکه عمده قشر مصرف کننده کتاب و کاغذ در کشورمان دانشجویان و طلاب حوزه علمیه هستند بیشترین ضرر را از افزایش نرخ کاغذ خواهند دید.

ناچار به واردات کاغذ به کشور هستیم

نماینده مردم فلاورجان در مجلس با تاکید بر اینکه افزایش قیمت کاغذ مصرف کنندگان آن را در تامین این مهم دچار مشکل می کند، اظهار داشت: با توجه به اینکه در ماه های پایانی سال قرار داریم و چاپ سالنامه و تقویم در دستور کار بسیاری از نهادها و شرکت ها قرار دارد به تبع افزایش قیمت کاغذ آنها را دچار مشکل خواهد کرد.

وی با اشاره به اینکه ایران عمدتا واردکننده کاغذ است، تاکید کرد: به دلیل حفظ جنگل های کشور به ناچار واردکننده کاغذ به کشور هستیم بنابراین باید جلوی افزایش بی رویه قیمت کاغذ گرفته شود.

موسوی لارگانی با اعتقاد بر اینکه افزایشی نرخ کاغذ را واسطه ها رقم زده اند، گفت: واسطه ها بدون هیچ زحمتی کاغذی را که با ارز مبادله ای وارد کشور شده را با ارز آزاد به مصرف کنندگان می دهند.

ضرورت تخصیص ارز مبادله ای به واردات کاغذ

وی تاکید کرد: تخصیص ارز مبادله ای به واردات کاغذ ضرورت دارد و از این طریق می توان جلو افزایش قیمت آن را گرفت.

وی با بیان اینکه دولت باید به طور مستقیم بر واردات کاغذ نظارت کند، افزود: از سوی دیگر ما باید توان تولید کاغذ را بدون استفاده از چوپ افزایش دهیم و اگر هنوز به این تکنولوژی دست نیافته ایم، باید ارز مبادله ای را به واردات کاغذ تخصیص دهیم.

نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: با توجه به شرایط موجود به نظر می رسد که واسطه ها عامل ۲۰ درصد گرانی کاغذ هستند.

تصمیمات جدید برای بازگشت ثبات به بازار کاغذ

با این وجود ۱۳ آذر ماه امسال معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از اتخاذ تصمیماتی برای بازگشت ثبات به بازار کاغذ خبر داد و گفت: با تصویب ثابت ماندن تعرفه واردات کاغذ چاپ و تحریر و اعطای ارز مبادله‌ای به واردکنندگان این نوع کاغذ شرایط باثباتی در بازار کاغذ حکمفرما خواهد شد.

محسن جوادی با اشاره به برگزاری جلسه ای در وزارت صنعت، معدن تجارت، گفت: در این جلسه مقرر شد تعرفه واردات کاغذ افزایش پیدا نکند.

وی تاکید کرد: این تصمیم اقدامی هوشمندانه و متناسب با شرایط فعلی بازار بود. با همکاری وزارت صنعت و بانک مرکزی دو موضوع ثابت ماندن تعرفه ۵ ‌درصدی کاغذ چاپ و تحریر و اعطای ارز مبادله‌ای به واردکنندگان این نوع کاغذ به تصویب رسید.

با این اوصاف به نظر می رسد دولت نباید اجازه دهد تا افراد سودجو به دلیل برخی از تصمیمات همچون حذف ارز مبادله بریا ثبت سفارش، برای به دست آوردن سودهای زودگذر، بازار کاغذ را در دست بگیرند و از طرف دیگر دولت باید با در نظر گرفتن راهکارهایی برای ثبت سفارش صحیح و نظارت درست از ایجاد بازار سیاه در کشور جلوگیری کند.

گزارش از ریحانه السادات سجادی