به گزارش ایمنا، تنها شکل تزیینی موجود در کل عرصۀ خانۀ محمدتقی بهار، یک ردیف آجر چینی تیزه دار قطاری در پیشانی بام است که البته جلوه خاصی به نمای بیرونی داده است.
این خانه در تهران خیابان طالقانی، خیابان ملک الشعرای بهار، کوچه گوهر، پلاک ۹ قرار دارد و خیابان اصلی به نام ملک الشعرای بهار است که خود نشان دهنده اهمیت و ارزش این شخص و خانۀ اوست. بنای موجود در این ملک که به سبک بناهای دوران تجدد و نوگرایی در تهران و بعد از احداث خیابان های مطابق با اصول شهرسازی و با شکل جدید ساخته شده، مربوط به اواخر دوران پهلوی اول بوده و قدمتی تقریبا ۷۰ ساله دارد. در ساخت این بنا از مصالح مرسوم و محصول همان دوران مانند آجر قزاقی، چوب، موزاییک، شیشه، گچ، تیر چوبی و تیر آهن و مانند اینها استفاده شده است.
خانه قدیمی بهار، از جمله خانه های سبک ایرانی با پلان مستطیل شکل در انتهای کوچه ای بن بست یادگار یکی از نوادر شعر و موسیقی کشور و محل زندگی شاعری توانا و سیاستمداری بزرگ است. دری بزرگ ما را به حیاطی وسیع با بنایی در بخش شمالی هدایت می کند. کل عرصه ملک مستطیل شکل است و تقریبا در تمام بخش شمالی دارای ساختمان نواری است. بنا شمالی جنوبی است و حیاط در بخش جنوبی با تقسیم بندی های جزیی و محوطه سازی با چند درخت و درختچه است. این اثر فرهنگی تاریخی متعلق به ۷۰ سال پیش و دارای دو طبقه شامل زیرزمین و طبقه اول است. ورودی بخش زیرزمین در قسمت غربی بناست و بعد از ورود به خانه و رسیدن به حیاط کوچک جلوی ورودی و طی کردن چند پله می توان به کف زیرزمین رسید.
زیرزمین دارای یک راهرو و در مرکزی است. این راهرو در بخش اول خود کمی باریک‌تر به عرض حدود ۱ متر و دارای سه اتاق در سمت شمال و جنوب خود است. در قسمت جنوبی اتاقی بزرگ روبه روی اتاق کوچک تر پلکانی در بخش جنوب راهرو واقع شده است که با ۸ پله به همکف و با ۶ پله به طبقه اول می رسد. از این قسمت راهرو که بگذریم به فضایی چهارگوش می رسیم که دستشویی زیرزمین در این قسمت قرار گرفته و در ادامه مسیر به اتاق مربع شکل و با پنجره ای بزرگ به سمت جنوب می رسیم. این بخش اصلی ترین بخش زیرزمین و مهم ترین اتاق در این طبقه است. سقف زیرزمین اتاق غربی با تی‌ریزی آهنی است که به شکل خوبی بدون تزیینات اجرا شده است. در و پنجره ها تماما چوبی و به فرم گذشته باقی مانده است.
کل فضای عرصه ملک بالغ بر ۶۰۰ مترمربع است، راه ورودی به طبقه اول توسط پلکانی از جنس موزاییک ریختگی و در حیاط جنوبی است. بعد از ورودی از پله های نمای جنوبی به سطح طبقه اول می رسیم. در بخش طولانی پلان رو به سمت جنوب ایوانی کوچک و به شکل نیم دایره با دو ستون مدور چهره زیبایی به بنا داده و البته تنها تنوع پلانی بناست. در و پنچره ای کوچک این طبقه را به فضای شرقی بنا متصل جدا می نماید که البته اکنون به فاصله کمی از این بنا دیواری قرار گرفته که خانه بهار را از همسایه شرقی جدا می کند.
سقف بنا شیروانی با خرپای چوبی است. زیر شیروانی لته کوبی شده و روی آن از ملات کاهگل و روی آن از ملات گچ استفاده شده که البته این بخش آسیب های فراوانی دیده و نیاز به مرمت اضطراری دارد. درها و پنجره های این طبقه همگی چوبی بوده و البته آسیب های جدی اغلب آنها را در معرض نابودی کامل قرار داده است. محوطه سازی وضع موجود در عرصه اثر به دیل عدم رسیدگی و توجه کافی تقریبا از بین رفته و شکل اولیه آن تغییرات زیادی نموده، بزرگ‌ترین تغییر آن ایجاد دو اتاق به عنوان بخش سرایداری در بخش جنوب غربی عرصه است که هیچ تناسب و توازنی با بنای قدیمی ندارد.
در حال حاضر متأسفانه از این ساختمان به عنوان انبار لوازم اداری فرسوده استفاده می شود که به هیج عنوان شایسته نام بهار نیست. مرکز اسناد ملی به عنوان متولی و بهره بردار و با شخصیتی کاملا فرهنگی، کمترین توجه به اثر ننموده و با ادامه این روند یکی از اسناد ملی معتبر و تاریخی کشور به فراموشی سپرده می شود. این خانه که به دوران پهلوی اول تعلق دارد، در تاریخ ۲ بهمن ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۱۰۸۶۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
نظر شما