به گزارش ایمنا، در این میان اما کتابداران به واسطه اینکه شغلشان با کتاب و کتاب خوان ها گره خورده، تصویر بهتر و واقعی تری از وضعیت سطح مطالعه در میان اقشار مختلف مردم داشته و چه بسا بهتر بتوانند موانع و معضلاتی را که بر سر راه افزایش سطح مطالعه ایجاد می شود شناسایی کنند.
صادق الماسی یک کتابدار باسابقه در اصفهان است که روزانه با تعداد زیادی از دانشجویانی که برای دریافت کتاب به کتابخانه دانشگاه هنر اصفهان مراجعه می کنند مواجه می شود. او که خود یک کتاب باز است و بهترین دل مشغولی اش را مطالعه کتاب می داند، از بی میلی مردم نسبت به مطالعه کتاب و حتی روزنامه ها و مجلات اظهار تاسف می کند.
صادق الماسی در ابتدا و در پاسخ به این سوال کلی که چرا مردم ایران کتاب نمی خوانند گفت: این موضوع را نباید بصورت کلی مورد نظر قرار داد و باید آن را با توجه با تاثیر عوامل مختلف در افزایش و یا کاهش سرانه مطالعه در یک جامعه بررسی کرد.
او ادامه داد: به نظر من مطالعه پیش از هر چیز یک فرهنگ است که باید از طریق ایجاد بستر مناسب و هماهنگ با ابعاد مختلف زندگی اجتماعی مردم در میان آنان نهادینه شود. این فرآیند از دوران کودکی آغاز می شود، یعنی از همان زمانی که کودکان ما به دست سیستم آموزشی سپرده می شوند و باید ذهن و تصوراتشان نسبت به مطالعه و آگاه شدن از اهمیت وضرورت آن شکل بگیرد.
کتابدار دانشگاه هنر اصفهان با اشاره به اینکه نوع عملکرد خانواده برای آموزش فرهنگ مطالعه به کودکان پیش از نقش و جایگاه نظام آموزشی مورد نظر قرار می گیرد عنوان کرد: در تمامی حوزه های آموزشی نقش و جایگاه خانواده به عنوان اولین نهاد انسان ساز مورد توجه جدی قرار می گیرد. این مسئله در مورد آموزش فرهنگ مطالعه هم مورد نظر است. پدر و مادری که خودشان اهل مطالعه نیستند و بیشتر اوقاتشان را صرف امور سطحی زندگی می کنند، چطور می توانند توقع داشته باشند که فرزندشان به مطالعه علاقمند شود؟ در چنین وضعیتی حتی شاید از دست نظام آموزشی هم کاری برنیاید!
وی با تاکید بر اینکه مطالعه و کتاب خواندن در کشور ما یک ارزش تلقی نمی شود اظهار داشت: در یک مقایسه اجمالی میان کشورهای پیشرفته و غیرپیشرفته می توان به این نتیجه رسید که در کشورهای پیشرفته قشر فرهنگی و کتاب خوان، هنرمندان و نویسندگان از ارزش و اهمیت بسیار زیادی در نگاه مردم و مسئولین کشور برخوردار هستند، اما در کشور ما این قشر همواره از نظر جایگاه اجتماعی و اقتصادی در محاق بوده و افرادی با برخورداری از ویژگی های غیرفرهنگی در مرکز توجه قرار گرفته اند.
وی افزود: مثلا نویسندگانی مثل موراکامی که امروز در کل جهان از اسم و رسم بسیاری برخوردار اند و کتاب هایشان به چند زبان و با تیراژهای بسیار بالا منتشر می شود، درحقیقت نویسندگان دست دوم و یا سومی هستند که به دلیل ارزش و اهمیتی که ازسوی نظام حاکم بر کشورشان به آنها داده شده، در نگاه مردم جلوه کرده اند و در نهایت مورد توجه جهان قرار گرفته اند.
او با اشاره به اینکه در کشور ما نویسندگان بزرگی بوده و هستند که همواره با بی مهری از سوی مسئولین فرهنگی کشور مواجه می شوند عنوان کرد: این اتفاق در نهایت باعث به حاشیه رانده شدن اهالی فرهنگ می شود و عمل کتاب خواندن و مطالعه و یا امثال آن را در نگاه مردم به کاری زائد و بیهوده تبدیل می کند.
صادق الماسی در ادامه در پاسخ به اینکه کتابخانه ها چه نقشی در پیشبرد اهداف فرهنگی در این حوزه دارند گفت: امروز کتابخانه های ایران از امکانات نسبتا مناسبی برخوردار هستند، اما مراجعین قابل توجهی ندارند، چون تا زمانی که در حوزه مسائل فرهنگی اقدامی برای نهادینه کردن فرهنگ مطالعه صورت نگیرد، کاری از دست کتابخانه ها برنمی آید.
وی همچنین به پایین بودن میزان حوصله و سطح سلیقه مردم در انتخاب کالاهای فرهنگی اشاره کرد و گفت: برای بررسی علل پایین بودن سرانه مطالعه در یک جامعه، به میزان حوصله مردم هم باید دقت کرد. وقتی عمده توجه و حوصله مردم صرف رفع و رجوع مسائل اقتصادی می شود، دیگر حوصله ای برای پرداختن به امور فرهنگی باقی نمی ماند.
او خاطرنشان کرد: هرچند در همین وضعیت هم افرادی هستند که بخش قابل توجهی از درآمد خود را به خرید کتاب و کالای فرهنگی اختصاص می دهند.
وی در پایان از ابهام در تعیین شاخصه برای بررسی سرانه مطالعه در کشور سخن گفت و افزود: امروز ما معیار مشخصی برای بررسی سرانه مطالعه در کشورمان نداریم. هنوز نمی دانیم که سرانه مطالعه آیا تنها با مطالعه کتاب تعیین می شود، یا مواردی مثل شبکه های اجتماعی هم در تعیین آن نقش دارند./
نظر شما