به گزارش گروه علم و فناوری خبرگزاری ایمنا، مسمومیت یکی از علل شایع مراجعه کودکان به اورژانس بیمارستان‌هاست که انواع مختلفی دارد و به علل گوناگونی ایجاد می‌شود.
مسمومیت در کودکان فقط به نوع گوارشی محدود نمی‌شود، کودکان ممکن است از طریق خوردن غذاهای آلوده، داروها و حتی استنشاق بعضی مواد دچار مسمومیت شوند؛ اما عمده‌ترین مسمویت‌ها از نوع گوارشی است یعنی مسمومیتی که از طریق میکروب‌هایی مثل استافیلوکوک طلایی ممکن است در یک مدرسه یا مهدکودک در یک جشن یا مهمانی یا مراسم تولد، همگی کودکان به دلیل مصرف کیک‌های خامه‌دار دچار علایم مسمومیت شوند.
این علایم معمولاً از نیم تا سه ساعت بعد از خوردن غذای آلوده ایجاد می‌شود و شامل استفراغ، تب و گاهی اسهال و دل درد است.
گاهی ممکن است این مسمومیت به وسیله بعضی میکروب‌هایی ایجاد شود که از مواد غذایی حاوی گوشت‌های کاملا پخته نشده یا همبرگر ایجاد شود که در این صورت نیز علایمی نظیر دل درد، استفراغ، تب و حتی اسهال ایجاد می‌کند.
مصرف بعضی کنسروها که ظاهرشان نیز نشان می‌دهد که نباید مورد استفاده قرار گیرد، می‌تواند سبب تولید بیماری بوتولیسم شود که سم آن موجب بروز اختلالات بینایی حرکتی و فلج شده و یبوست ایجاد می‌کند. مصرف بعضی قارچ‌های سمی که معمولا در کوه‌ها و کشتزارها رشد می‌کند نیز ممکن است سبب بروز مسمومیت شود.
همچنین مصرف بعضی گیاهان زمانی که کودکان برای تفریح به طبیعت برده می‌شوند دیده شده که سبب بروز مسمومیت و علایمی نظیر تنگی مردمک‌ها شده است.
مصرف اشتباه و بیش از حد برخی داروها از جمله استامینوفن نیز باعث ایجاد مسمومیت می‌شود.
گاهی به دلیل اینکه والدین داروهای ضدتشنج و اعصاب می‌خورند، این داروها اگر در دسترس کودکان قرار بگیرد و کودک چند قرص با هم مصرف کند، دچار مسمومیت دارویی و بروز نشانه‌هایی مانند تهوع، استفراغ، اختلال هوشیاری و گیجی می‌شود.
مصرف ایبوپروفن و آسپیرین هم می‌تواند در کودکان خونریزی گوارشی ایجاد کند.
در بچه‌های شیرخوارگاهی والدین به علت بی‌قراری و ناآرامی و گریه زیاد به او ترکیبات حاوی تریاک می‌دهند که مصرف این ماده یا حتی استنشاق آن در کودکان باعث ایجاد مسمومیت و علایمی مثل بی‌حالی و یا کاهش تعداد ضربان قلب و کاهش تعداد تنفس می‌شود.
همچنین تنفس هوای آلوده به گاز کربونیک ناشی از بخاری هم سبب بروز مسمومیت‌های شدید در کودکان می‌شود.
علاوه بر مواردی که ذکر شد، انواع شوینده‌ها و پاک کننده‌ها و ترکیباتی نظیر گاز پاک‌کن یا چنته نیز سبب بروز مسمومیت‌های شدیدی در کودکان و حتی منجر به بروز عوارص غیرقابل برگشت و زخم‌های مری و معده می‌شود.
با توجه به شیوع بالای این نوع مسمومیت‌ها که بعضا دیده شده والدین در داخل ظروف آب ریخته و ماده حل‌کننده‌ای مثل چنته یا محلول ضدعفونی را در آن رقیق کرده‌اند و کودک به اشتباه آن را نوشیده است و دچار مشکلات شدیدی شده است.
مصرف حتی یک قرص متادون باعث مرگ کودک می شود
متخصص مسمومیت های بالینی درباره مسمومیت در کودکان به خبرنگار ایمنا می گوید: طبق آمارها بیشترین مسمومیتی که در اطفال طی سال های اخیر گزارش شده، مسمومیت با متادون بوده است.
دکتر غلامعلی دُروشی تاکید می کند: متادون و مشتقات آن می تواند برای افراد کشنده باشند، به طوری که مصرف حتی یک عدد قرص متادون باعث مرگ کودک می شود.
وی با تاکید بر اینکه دادن هر گونه مخدر به کودک ممنوعیت مطلق دارد، ادامه می دهد: بدون دستور پزشک هیچ کسی حق ندارد به کودک مخدر بدهد.
متخصص مسمومیت های بالینی می افزاید: متادون ممکن است در خانه ها وجود داشته باشد، اما والدین باید سعی کنند آنها را دور بریزند، و داروها را بدون تجویز پزشک به بچه ها ندهند.
وی با اشاره به اینکه حساسیت بچه ها به مسمومیت بسیار بیشتر از افراد بزرگسال است، می گوید: ویتامین ها به خصوص از خانواده ویتامین C و B خطرناک نیستند اما ویتامین های محلول در چربی مثل ویتامین E و ویتامین A می توانند بسیار خطرناک باشند؛ ولی باز هم خطر آنها کمتر از زمانی است که حاوی آهن هستند زیرا آهن به تنهایی کُشنده است.
دکتر دروشی دسترسی بچه ها به انواع شوینده ها را بسیار خطرناک می داند و اظهار می کند: برخی از مواد داخل منزل هستند که از آنها به عنوان شوینده و لوله بازکن یاد می شود، این شوینده ها که بسیاری از اوقات در قسمت زیرین سینک های ظرفشویی نگهداری می شود، گاهی مشاهده شده که کودک حتی با خوردن کمی از شوینده ها بین ۳۰ تا ۵۰۰ سی سی دچار مسمومیت شده است.
وی می افزاید: اگر کودک پس از مسمومیت استفراغ کند، مواد سمی که مسیر دهان تا معده را پشت رسر گذاشته باز هم به این مسیر باز می گردند و دوباره این مسیر را می سوزانند، بنابراین ما هرگز توصیه نمی کنیم کودک مسموم شده را وادار به استفراق کرد بلکه باید رقیق کننده ای مثل شیر به او داده شود.
متخصص مسمومیت های بالینی یادآور می شود: شیر اثر سوزانندگی شوینده ها را کاهش و برخی سموم را دفع می کند.
وی با اشاره به علایم مسمومیت ها در کودکان، تصریح می کند: مهمترین علامت مسمومیت ها تغییر هوشیاری کودکان است؛ البته استفراغ، دل درد زیاد، اسهال، احساس سوزش در گلو، تند شدن نبض، تنگ شدن مردمک و سردرد از دیگر علایم مسمومیت در کودکان است.
دکتر دروشی تاکید می کند: در مواقع مسمومیت کودکان، والدین باید خونسردی خود را حفظ کنند و بلافاصله با اورژانس تماس بگیرند
چند نکته مهم برای پیشگیری از مسمومیت
برای پیشگیری از مسمومیت کودکان کافی است خانواده ها به چند نکته توجه داشته باشند.
همیشه هنگام مراقبت از کودک او را دقیق تحت نظر داشته باشند چرا که آنها سریع عمل می‌کنند و طبیعتا مسمومیت‌شان هم ممکن است سریع ایجاد شود.
همه وسایل و امکانات اتاق نگهداری کودک به دقت بررسی شود.
مواد مسمومیت‌زا از دسترس کودکان دور نگه‌داشته و در مقابل دید آنها قرار نگیرد.
بلافاصله بعد از استفاده از شوینده ها، آنها را به جای امنی انتقال دهیم.
قبل از استفاده از شوینده برچسب روی آنها را بخوانید و به کودکان بگویید که داروها و ویتامین‌ها شکلات نیستند.
داروها را جلوی کودکان مصرف نکنید، آنها از شما تقلید می‌کنند.
کیف لوازم بهداشتی و آرایشی‌تان را دور از دسترس کودکان قراردهید.
داروهای قدیمی و تاریخ گذاشته را را دور بریزید و محصولات خانگی خطرناک و مواد غذایی را به‌طور مجزا در جاهای مختلف ذخیره کنید.
محصولات خانگی خطرناک را از محل اصلی خود خارج نکنید و آنها را در ظروف غذا نریزید، هنگامی که در حال کار با ماده‌ای خطرناک هستید، پشت به کودک ننشینید.
کودک را تشویق کنید که به رنگ نقاشی و سایر مواد خطرناک دست نزند.
گیاهان سمی را در جایی بالاتر از دسترس کودکان قرار دهید و به کودک یاد بدهید که گیاهان را داخل دهان خود نکند.
نظر شما