به گزارش خبرنگار ایمنا در شهرستان شهرضا، مدتی به جماعت خیره میشوم، تازه یادم میافتد خیلی وقت است شمع را در دستانم نگه داشتهام؛ با شعله یکی از شمعها روشنش میکنم و کنار بقیه شمعها میگذارم،جمعیت در جنب و جوش است و شمعها روشن؛همه زیر لب زمزه میکنند: «شام غریبان حسین(ع) است امشب» تو را با ناخودآگاه با خود همراه میکنند.
گوشهگوشه خیابان پر است از شمعهایی که مردم عزادار روشن کردهاند،تاقچههای خانههایی که رو به خیابان است هم میزبان شمعهای مردم شده ، رفته رفته هوا تاریکتر میشود و نور شمعها فضا را معنویتر میکند.
امشب مراسم شام غریبان و اینجا شهرضا است، سوگواران حسینی در این شهرستان در قالب هیئتها و دستههای عزاداری برای شرکت در مراسم شام غریبان امام حسین(ع)در مساجد، تکایا، حسینیهها و به ویژه در آستان مقدس امامزاده شاهرضا(ع) جمع شدند و به عزاداری میپردازند.
مراسم شام غریبان حسینی در شهرضا به سبک و سیاق خاصی برگزار میشود،این مراسم در شهرضا از غروب روز عاشورا آغاز و تا پاسی از شب ادامه مییابد،سوزاندن نمادین خیمهها که یادی از سوزاندن خیمههای اهل بیت امام حسین(ع) است نیز برگزار میشود،تعزیه خوانها ماجرای به اسارت گرفتن اولاد خاندان رسالت توسط لشکر یزید را نیز اجرا و عزاداران با روشن کردن شمع برای سید و سالار شهیدان عزاداری میکنند.
خیابانهای شهرضا همزمان با شام غریبان حسینی تاریکتر و محزونتر ازدیگر شبهای دهه اول ماه محرم است. دیگر خبری از دستههای عزاداری پرتعداد در خیابانها نیست و عدد آنها بسیار کاهش یافته است. سقاخانههای موقت و ایستگاه صلواتی در بسیاری از خیابانها دیده میشود. آلونکهای کوچک از جنس گِل و آجردر کنار سقاخانهها و ایستگاههای صلواتی بنا شده و مردم دسته دسته میآیند و شمع روشن میکنند.انگار واقعاً عاشورا همین امروز اتفاق افتاده است، چلچراغهایی با فانوسهای روشن جلودار گروههای کوچک عزاداری هستند و برخی از مردم با پاهای برهنه، گروههای عزادار را مشایعت میکنند تا در عزاداری سالار شهیدان شریک باشند.
از روزگاران گذشته عزاداریهای مردم ایران در نقاط گوناگون با شیوههایی مختلف انجام میپذیرفته است؛ شیوههایی که شاید در بعضی موارد دچار آفات و اشتباهاتی میشده است، اما در گذر از صافی زمان، همواره نابترین و البته شرعیترین شیوههایش، از سوی دلباختگان اهل بیت عصمت و طهارت(ع) ادامه یافته و حفظ شده است.
بیشک محرم وعاشورا دارای عمیقترین اثر بر فرهنگ مردم کشور ماست. واقعه عظیمی که بیهیچ تردیدی، پایههای فکری و اعتقادی انقلاب اسلامی ایران را تشکیل داده و اساس بسیاری از آثار ماندگار هنری شده است.
حفظ احترام امام حسین(ع) و خاندان و یاران ایشان در بالاترین درجه از اهمیت قرار دارد و اتفاقات ناگوار نیز هرگز توان کاهش میزان ارادت مسلمانان این سرزمین به محرم و عاشورای حسین(ع) را نداشته است.
روشن کردن شمع یا استفاده از وسایلی مانند فانوس در مراسم شام غریبان برای روشن کردن معابر، درحقیقت نوعی از یادآوری شام تاریک و بدون روشنایی فرزندان و اهل بیت امام حسین(ع) است که به تدریج تبدیل به نوعی همدردی شده است و اکنون صورتی از شکلهای متنوع عزاداری در میان اقوام مسلمان است.
محمدرضا الصاق – پژوهشگر فرهنگ عامه و استاد دانشگاه در گفت و گو با خبرنگار ایمنا از شهرستان شهرضا، عنوان کرد: مصائب فراوانی که بعد از واقعه عاشورا بر اهل بیت امام حسین(ع) وارد شد بسیار زیاد بود به همین دلیل شیعیان ایشان تلاش کردند تا با عناوین مختلف این مصائب را زنده نگه دارند.
وی تصریح کرد: ایجاد آداب و رسومی که بیان کننده بخشی از اعتقادات مذهبی مردم است از گذشته های دور ایجاد شده است، در واقع علت ایجاد اینگونه رسمها، تکرار انجام مناسک دینی مختلف بوده است.
این استاد دانشگاه تأکید کرد: آنچه به عنوان مراسم شام غریبان نامیده می شود در واقع نمادی از همه سختیهای اسرای دشت کربلا است، زیرا آن بزرگان بعد از واقعه عاشورا تا پایان عمر شریفشان همواره از سوی حکام اموی مورد ستم واقع می شدند.
الصاق بیان کرد: انجام اموری از قبیل نوحه خوانی، زنجیر زنی، سنگ زنی، تعزیه خوانی، سحر خوانی و حتی قمه زنی ویژه شام غریبان در بسیاری از مناطق ایران رواج داشته است اما در مناطق مختلف استان اصفهان و در مجموع فلات مرکزی ایران و از آن جمله در شهرضا، مراسم شام غریبان همراه با تعزیه خوانی، زنجیرزنی و سینیه زنی بوده است.
نظر شما