به گزارش ایمنا، «مهمان‌های ناخوانده» عنوان کتابی است که در بخش دوم مجموعه یادداشت‌های »ک» مثل کتاب، مثل کودکی، به آن پرداخته می شود. قصه «مهمان‌های ناخوانده»، قصه‌ای قدیمی است که سینه به سینه از سوی مادربزرگ‌ها یا دایه‌ها برای کودکان روایت شده است. این کتاب که در شمار پرتیراژترین کتاب‌های کودک در نیم قرن گذشته است، برای اولین بار در سال ۱۳۴۵ برای گروه سنی «الف و ب» (۳ تا ۹ سال) از سوی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان منتشر شد. از این اثر ماندگار در عرصه ادبیات کودک و نوجوان در همه این سال‌ها اقتباس‌های زیادی صورت گرفته و کتاب‌ها، آثار سینمایی، رادیو تلویزیونی، نمایش‌ها و آثار صوتی متعددی ساخته شده است.
مهمان‌های ناخوانده داستان پیرزن مهربانی است که در خانه کوچکی در روستایی کوچک، تنهای تنها زندگی می کند. پیرزن مهربان در یک شب سرد و بارانی زمستان، گنجشک کوچولو، مرغ پاکوتاه، سگ پاسبان، گاو سیاه و حیوانات دیگر را از سرمای شدید و باران تند نجات می دهد و در خانه کوچک خود پناه می دهد. نویسنده این کتاب «فریده فرجامی» است که داستان مادربزرگی مهربان را در قالب اشعار زیبا و کودکانه برای کودکان به تصویر می‌کشد. مهدی مردانی در کتاب «مهمان‌های ناخوانده» داستان قدیمی مادربزرگ مهربانی را در قالب اشعار زیبا و کودکانه برای بچه‌های گروه سنی «ب» بیان می‌کند که در یک شب بارانی حیوانات زیادی به خانه او پناه می‌برند تا جایی که خانه‌اش دیگر جایی برای بقیه حیوانات ندارد. حیوانات آنقدر به پیرزن علاقمند می شوند که با اصرار فراوان در خانه او می مانند. پیرزن از آن ها قول می گیرد که اتاق دیگری در خانه اش بسازند. آن ها به قول خود عمل می کنند و سال های سال با خوبی و خوشی کنار پیرزن زندگی می کنند.
«فریده فرجام» کارگردان سینما و تئاتر، نمایش‌نامه‌نویس و داستان‌نویسی است که تنها یک سال پس از تاسیس کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان و در سال ۱۳۴۵ به کار در این مجموعه دعوت می‌شود و در همان سال پیشنهاد می‌کند که «مهمان‌های ناخوانده» را که ۶ سال قبل از آن نوشته بود، در اختیار کانون بگذارد و درست در اسفند آن سال انتشارات کانون با چاپ کتاب مهمان‌های ناخوانده شروع به کار کرد و کتاب«مهمان‌های ناخوانده» در سال ۱۳۴۵ عنوان برگزیده شورای کتاب کودک را بدست آورد.
داستان «مهمان های ناخوانده» با درون مایه عاطفی روانشناختی و اجتماعی تعامل میان پیرزن و حیوانات را بازگو می کند و افزون براینکه یکی از قصه های قدیمی فولکلور محسوب می شود اولین کتاب کودک چاپ کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان است. این قصه مبتنی بر ارتباط انسان و حیوانات است و دوستی شخصیت های متضادی مثل سگ و گربه در کنار هم مفهوم صلح و پذیرش تفاوت ها را از راه قصه گویی به کودکان می آموزد. یکی دیگر از ویژگی های این قصه مهمان نوازی است که می تواند به طور مستقل یک اثر ناملموس برای فرهنگ ایرانی محسوب شود. آداب مهمان نوازی و خواباندن مهمان در خانه ای که برای خود صاحبخانه نیز جای کافی ندارد دقیقاً منطبق با فرهنگ مردم ایران است و این قصه به خوبی این ویژگی را ارائه می دهد که همچنان نیز جاری و ساری است و قصه «مهمان‌های ناخوانده» نه تنها بر اصل مهمان پذیری تاکید دارد بلکه مفهوم ناخوانده بودن مهمان را نیز در بر دارد. ضمن اینکه این قصه می تواند به خوبی مفهوم مدیریت بحران را به کودکان بیاموزد چراکه مفهوم پناه آوردن از مفاهیم معنوی پنهان در فرهنگ ایرانی است که با جوانمردی پاسخ داده می شود.
داستان «مهمان‌های ناخوانده» به همت دفتر آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی ناملموس با شماره ۱۳۹۴ در فهرست میراث ناملموس ثبت شه است.
نظر شما