اقدامات لازم برای جلوگیری از آلودگی به باج افزار "واناکرای"

به گزارش ایمنا و به نقل از مرکز ماهر، این باج‌گیر از یک حفره بسیار خطرناک در سیستم اشتراک فایل ویندوز استفاده کرده، و تنها اگر File Sharing یک سیستم باز باشد قادر به آلوده کردن آن است. حفره مزبور در تمامی نسخ ویندوز از XP تا ده و از سرور2003 تا سرور 2016 وجود دارد. البته دو ماه پیش میکروسافت وصله‌­ای برای این حفره منتشر کرده است اما اغلب سیستم­‌ها هنوز این وصله‌­ها را نصب نکرده و آسیب‌­پذیر هستند.

در ایران نیز به علت استفاده از ویندوزهای XP و 2003 که دیگر آپدیتی برای آن‌ها منتشر نمی‌­شود و نیز غیرفعال کردن آپدیت ویندوز بخصوص در سازمان‌ها، خطر این بدافزار بسیار جدی است. به علاوه آنکه این باج‌گیر نیز مانند اغلب باج‌گیرها دارای علاجی نبوده و اگر سیستم به آن آلوده شود راهی برای برگرداندن اطلاعات وجود نخواهد داشت.

در اینجا قصد داریم نکات تکمیلی را برای مدیران شبکه سازمان­‌ها ذکر کنیم:

 ۱- از داده های خود پشتیبان تهیه کنید

سرتیتر همه خبرها در مورد باج‌گیرها همین یک جمله است. همه می­‌دانیم که اگر مدیر شبکه یک سازمان از اطلاعات خود بکاپ مناسب و بروز نداشته باشد، چه خطر بزرگی در کمین اوست. با این همه گاهی به علت نبود سخت­‌افزار یا امکانات مناسب از داده‌­ها پشتیبان تهیه نمی‌­شود.

این فرصت خوبی است که به مدیران بالایی دوباره گوشزد کنیم که چقدر تهیه امکانات پشتیبان‌گیری مناسب و راه‌­اندازی آن مهم است.

۲- سیستم عامل­‌های شبکه خود را بروز کنید

بدافزار WannaCry حتی آخرین نسخه ویندوز را نیز آلوده می­‌کند؛ مگر اینکه آن را آپدیت کرده باشید. بنابراین بسیار مهم است که از آپدیت بودن سیستم‌­های شبکه اطمینان حاصل کنید.

توصیه می‌شود، همه آپدیت­‌ها را نصب کنید، اما اگر قصد نصب همه آپدیت­‌ها را فعلا ندارید، حداقل آپدیت MS17-010 را نصب نمایید. دستورالعمل دریافت و اجرای این بروزرسانی روی سیستم‌­ها در انتهای این نوشته آمده است.

۳- از ابزار ضدباج گیر پادویش در کنار ضدویروس خود استفاده کنید

هیچ ضدویروسی به تنهایی نمی‌­تواند جلوی باج‌گیرها را بگیرد، حتی اگر نمره یک جهانی باشد! حتما باید ابزار مکملی به نام ضدباج گیر داشته باشید.

ضدباجگیر پادویش کنار ضدویروس شما نصب می­‌شود، نیاز به آپدیت ندارد و حتی اگر شش ماه است ضدباج­گیر پادویش را بروز نکرده‌­اید، باز هم می­‌تواند با تشخیص رفتاری خود جلوی این بدافزار بدقلق را بگیرد. در واقع ضدباجگیر پادویش بدافزار WannaCry را قبل از اینکه این بدافزار حتی تولید شود، تشخیص می­داده است!

برای نصب ضدباجگیر پادویش در شبکه امکاناتی از قبیل نصب از راه دور یا نصب خودکار و یک کنسول مرکزی مدیریتی وجود دارد که عملیات یافتن سیستم­‌های بدون محافظت و نصب و تنظمیات در شبکه را آسان می­‌کند.

۴- از یک ضدویروس قوی و به روز جهت محافظت سیستم خود استفاده کنید

اگرچه باج‌گیر WannaCry از بهترین ضدویروس­‌ها نیز عبور می­‌کند، اما بالاخره ضدویروس خوب ریسک آلودگی شما را کاهش می‌­دهد. بنابراین هرگز سیستم را بدون ضدویروس رها نکنید.

۵- در صورتیکه امکان آپدیت ندارید، اشتراک فایل ویندوز را غیرفعال کنید

باجگیر WannaCry از مکانیزم Shared Folder ویندوز سیستم را آلوده می‌­کند. این مکانیزم برای دیدن و انتقال فایل درون شبکه به کار می‌­رود. بسیاری از سرورها در سازمان نیازی به فعال بودن این امکان ندارند، و هیچ کلاینتی نیز نیاز به این امکان ندارد. مکانیزم‌­های Active Directory میکروسافت فقط لازم دارند که اشتراک فایل روی سرور دامین فعال باشد.

به همین دلیل و بخصوص در مورد ویندوزهای قدیمی می­‌توانید با غیرفعال کردن این امکان ریسک خطر را کم کنید. البته این ویندوزها اینقدر مشکل دارند که بهتر است در اولین فرصت (یعنی همین دیروز) آنها را تعویض کنید!

۶- ویندوزهای قدیمی را کنار بگذارید

اگر هنوز در شبکه شما ویندوز XP یا 2003 وجود دارد، دست بجنبانید!

این نسخه­‌ها منسوخ شده‌­اند و دیگر آپدیت نمی‌­شوند. حتی ضدباجگیر پادویش روی این سیستم‌­ها فاقد مکانیزم داده­بان است و فقط از طریق مکانیزم محافظت اطلاعات خود می‌تواند داده‌­های شما را حفظ کند. می‌دانید که یک لایه‌­ی محافظتی کم است و جهت اطمینان نیاز به چند لایه دارید. این ویندوزها در معرض خطر جدی هستند. باز هم اگر نیاز به اقناع مدیران بالادستی جهت تغییر سخت‌­افزار رایانه­‌های شبکه یا تهیه نرم‌­افزارهای به روز که با ویندوزهای جدید سازگار باشند دارید، این فرصت خوبی است که یکبار دیگر این موضوع مهم را به آن‌ها گوشزد کنید.

۷- فایروال خود را تست کنید

اگر از مکانیزم Shared Folder استفاده نمی­‌کنید حداقل می­‌توانید آن را روی فایروال خود ببندید. برای این کار فرقی نمی­‌کند فایروال ویندوز را استفاده می‌کنید یا هر فایروال دیگری. دقت کنید که اگر رایانه‌­ای دارید که از طریق اینترنت قابل دسترسی است، حتما پورت­‌های مربوط به Shared Folder یعنی 445، 137، 138 و 139 باید از بیرون به سرورهای شما بسته باشند.

روش نصب آپدیت MS17-010

طبیعتا ما توصیه می‌­کنیم همواره همه وصله‌­های امنیتی را نصب کنید و بروز باشید. بهترین راه برای این کار این است که مکانیزم آپدیت خودکار ویندوز فعال باشد و کار کند. اما برای کاربرانی که ویندوزشان به اینترنت متصل نیست، یا به هر دلیلی آپدیت ویندوز را غیرفعال کرده‌­اند، روش زیر جهت نصب آپدیت و جلوگیری از آلودگی WannaCry توصیه می­‌شود:

۱- به صفحه MS17-010 در سایت میکروسافت مراجعه کنید.

۲- از جدول موجود در این صفحه، شماره نسخه ویندوز خود را با دقت انتخاب کنید.

مثلا اگر ویندوز ده دارید، بسته به 32 بیت یا 64 بیتی بودن سیستم و اینکه آپدیت 1511 یا 1607 هستید یا خیر باید بسته مناسب را انتخاب کنید. نسخه ویندوزتان را می‌توانید با زدن همزمان کلیدهایWin+R و اجرای برنامه msinfo32 ببینید.

اما اگر در مورد نسخه ویندوز خود شک دارید، می‌توانید چند آپدیت را دریافت کرده و امتحان کنید.

۳- بعد از پیدا کردن شماره نسخه ویندوز، روی آن کلیک کنید. (مثلا Windows 7 for 32-bit Systems Service Pack 1)

۴- در صفحه جدید یکباردیگر نام ویندوز خود را پیدا کنید و فایل مربوطه را دانلود کنید.

۵- سپس فایل را روی ویندوز خود نصب کرده و در صورت نیاز حتما سیستم را ریستارت کنید.

۶- توجه: آپدیتی برای ویندوزهای XP و 2003 وجود ندارد و این ویندوزها در معرض خطر هستند. تنها راه مقابله برای این ویندوزها بستن File Sharing ویندوز است که در ادامه می­آید.

روش بستن File Sharing ویندوز

در مورد کلاینت‌­ها و سرورهایی که نیازی به این سرویس ندارند، یا به علتی (مثلا منسوخ بودن ویندوز XP و 2003) امکان بروزرسانی وجود ندارد، با این روش می‌­توانید File Sharing را غیرفعال کنید. توجه کنید که این کار نباید روی این سیستم­‌ها انجام شود:

۱- سیستم­‌هایی که فایل به اشتراک می­‌گذارند؛

۲- سرورهای Domain Controller (اکتیو دایرکتوری) ؛

۳- هر سروری که از این مکانیزم استفاده می‌­کند (برخی ضدویروس­‌ها غیر از پادویش از این روش برای آپدیت استفاده می‌­کنند. یا برخی اتوماسیون­‌های اداری و مانند آن)؛

۴- یا سیستم‌­هایی که پرینتر خود را روی شبکه به اشتراک می­‌گذارند

اگر هیچ یک از این‌ها را استفاده نمی­‌کنید، می‌توانید File Sharing را به روش زیر غیرفعال کنید:

۱-  برای ویندوز XP: به کنترل پنل ویندوز رفته و گزینه Network Connection را انتخاب کنید.

۲-  برای ویندوزهای هفت به بعد: منوی استارت را باز کرده و دنبال گزینه View Network Connections بگردید و آن را باز کنید.

۳- در پنجره باز شده روی هر کارت شبکه فعال کلیک راست کرده و Properties را انتخاب کنید.

۴- در پنجره بعدی، گزینه File and Printer Sharing را غیرفعال کنید.

حواستان باشد که غیرفعال کردن یک گزینه موقتی است و باید سیستم خود را حتما بروز کنید.

در نهایت؛

توصیه اکید نصب ضد باجگیر روی سیستم است، چرا که نه تنها WannaCry را – حتی قبل از اینکه منتشر شود! – تشخیص داده و خنثی می ­کند؛ بلکه جلوی انواع دیگر باج گیرها را نیز خواهد گرفت. و البته تهیه یک پشتیبان خوب از داده­ ها نیز هرگز نباید فراموش شود.