تجربه‌های نزدیک به مرگ

به گزارش خبرنگار ایمنا، سمینار بررسی ابعاد و مسائل مرتبط با "تجربه‌های نزدیک به مرگ" (Near Death Experience) همزمان با هفته پژوهش و فناوری، شامگاه دوشنبه ۲۶ آذرماه با حضور اساتید دانشگاه، متخصصان و دانشجویان حوزه‌های روانشناسی و فلسفه در دانشگاه اصفهان برگزار شد.

در آغاز این سمینار، عباس موزون محقق، پژوهشگر و کارگردان در حوزه تجربیات نزدیک به مرگ با بیان اینکه در جوامع دنیا نگرش اشتباهی راجع به NDE" یا تجربه نزدیک به مرگ" وجود دارد، اظهار کرد: در غرب و آمریکا نگرش علمی و پژوهشی در این باره آغاز شده است.

وی با اشاره به تاریخچه NDE گفت: تابلو نقاشی به نام (صعود برادران) از سال‌های (۱۵۰۵-۱۵۱۵میلادی) در ونیز ایتالیا وجود دارد که فرشتگان در حال انتقال ارواح به مکانی دیگر هستند و همچنین بر اساس شواهد و قرائن در ایران باستان مردم و کاهنان معابد زرتشتی نیز به زندگی پس از مرگ اعتقاد داشتند.

موزون افزود: بر اساس آماری که سال ۲۰۰۱ میلادی منتشر شد در میان ۷۸۷ نفری که در جهان با نژاد و مذاهب و ملیت مختلف تجربه نزدیک به مرگ داشته‌اند، ۵۴ درصد افراد، مشاهداتی شبیه به هم از دنیای پس از مرگ گزارش کرده‌اند.

وی اضافه کرد: این افراد پس از تجربه نزدیک به مرگ دیدگاهشان به دنیا، انسان‌ها، طبیعت، زندگی و عشق تغییر کرده است. چرا که نسبت به مادیات جهان بی‌تفاوت می‌شوند و به روابط معنوی و انسانی، محبت و عشق در زندگی  بیشتر اهمیت می‌دهند.

۱۳۰۰ نفر تجربه نزدیک به مرگ داشته‌اند

همچنین، غلامحسین توکلی استاد دانشگاه و متخصص حوزه فلسفه اخلاق با بیان اینکه همه افرادی که NDE را تجربه می‌کنند در کلیات مشاهدات تعاریف مشابهی دارند اما راجع به جزئیات با هم متفاوت هستند، اظهار کرد: این تجربه تا کنون برای حدود ۱۳۰۰ نفر، نیک سرشت و بد سرشت اتفاق افتاده و هر دو گروه این تجربه را لذت بخش یاد می‌کنند.

وی ادامه داد: غربی‌ها معتقد هستند در تجربه نزدیک به مرگ، اعتقاد به روی دادن واقعی مرگ وجود ندارد، این مسئله برای کسانی که این تجربه را از سر گذرانده‌اند بسیار اهمیت دارد و سوال اینجاست آیا می‌توان با استناد به تجربه‌ها، جاودانگی را اثبات کرد؟

توکلی با اشاره به اینکه علوم به دو گروه تجربی و عقلی تقسیم می‌شوند، افزود: اثبات کردن در علوم تجربی باید مشاع و مشترک باشد و در علوم عقلی فقط با استدلال به نتیجه می‌رسیم اما NDE تجربه و تعقل ندارد، شهود عرفانی و وحی هم نیست، منبع دیگری از تجربه است که در صورت تایید شدن باید به رشته‌های تحصیلی اضافه شود.

وی اضافه کرد: ماتریالیست‌ها واکنشی سخت گیرانه به عقیده و تجربه نزدیک به مرگ دارند و به آن مشکوک هستند اما اکثر فیلسوفان آن را پذیرفته‌اند .

توکلی گفت: برخی از افراد وقتی پس از مرگ از جسم خود خارج می‌شوند مشاهداتی در خصوص نور، صدا و رنگ‌ها دارند که بر همین اساس قابل پژوهش است.

روح، هدف دهنده به زندگی است

 همچنین محمد باقر کجباف، استاد دانشگاه و متخصص حوزه روانشناسی در این سمینار با بیان اینکه از دو سال پیش تا کنون پژوهش‌هایی در خصوص تجربه‌های نزدیک به مرگ از سوی دانشجویان انجام شده است، اظهار کرد: اگر نتوان موضوعی علمی، پژوهشی را بی هیچ استدلالی به اثبات رساند، انکار هم نمی‌توان کرد همه جوانب یک موضوع پژوهشی را باید بررسی و قضاوت کرد.

وی افزود: برخی از دانشمندان در ۴۰ سال اخیر ۱۳۰۰ نفر تجربه گر NDE را بررسی کردند، چرا که روانشناسی، تجربه کردن است.

کجباف ادامه داد: امروز روانشناسان در برخی دیدگاه‌ها معتقد به وجود روح هستند و معنویت را به عنوان یک روش درمانی استفاده می‌کنند. اما دیدگاه اصلی‌گرایی هم وجود دارد.

وی گفت: ما در بررسی تجربه‌های نزدیک به مرگ به دنبال تکرار پذیری بین افراد با فرهنگ، نژاد و اعتقادات متفاوت هستیم؛ در یکی از مطالعات حدود ۹ ویژگی در بین افراد مختلف شبیه به هم مشاهده شد پس این بررسی‌ها نوعی تجربه تکرار پذیر، قابل اثبات یا انکار است.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: در مبنای نظری روانشناسی درباره تجربه نزدیک به مرگ، هوشیاری در کنار ناهوشیاری مطرح است، ناهوشیاری و هوشیاری در یک پیوستگی همواره از آغاز خلقت انسان وجود داشته است.

کجباف افزود:حیات پس از مرگ مشخص می‌کند آیا پس از این زندگی، زندگی دیگری وجود دارد چرا که افراد تجربه گر نزدیک به مرگ مشاهدات و گزارشات خود را از دنیای دیگری برای ما ارائه می‌دهند، این مشاهدات بیانگر حیات پس از مرگ است ولو اینکه ما تونل نور و ملاقات با اموات را انکار کنیم  و به روش آن بگیریم اما اصل ماجرا وجود دارد.

این روانشناس اظهار کرد: با نگاه ماتریالیستی نمی‌توان وارد مبحث ایدآلیستی و رئالیستی شد؛ بنابراین با استناد به مبنای نظری می‌توان گفت که تجربه‌های نزدیک به مرگ بخشی از ناهوشیاری‌های انسان را به هوشیاری تبدیل می‌کند.

وی با بیان اینکه ناهوشیاری بیانگر ناکامی‌ها و مجموعه‌ای از محدودیت‌ها و خاطرات انسان است، گفت: روانشناسان برخی افراد آسیب دیده را که نمی‌توانند با رفتار درمانی و شناخت درمانی، معالجه کنند از ناهوشیاری فرد در کودکی یا گذشته او استفاده می‌کنند.

کجباف ادامه داد: خواب و رویا دیدن بخشی از ناهوشیاری انسان است که گاهی آنچه را که آرزو دارد در حالت خواب می بیند.

وی خاطر نشان کرد: مجموعه هوشیاری و ناهوشیاری اجتماعی و فردی، انسان را به سطحی بالاتر از ماده بودن هدایت می کند. این ورای ماده، روح است. اگر روان تجلی روح باشد روح روان هم در بر دارد و هدف دهنده و معنا دهنده به زندگی انسان است.

کجباف با بیان اینکه تجربه نزدیک به مرگ به عنوان پدیده‌ای مهم در جهان شناخته می‌شود، گفت: آنچه با عنوان ناهوشیاری در روانشناسی به اثبات رسیده است تجربه نزدیک به مرگ را امکان پذیر می‌داند. انتقاداتی در این زمینه وجود دارد چون در آغاز راه این پژوهش هستیم، برخی افراد معتقد هستند که اینها توهم و خیال است اما فرد تجربه گر نزدیک به مرگ مشاهداتی داشته که خود آنها را قبول دارد.

این استاد دانشگاه تاکید کرد: ما باید پرژهش‌های خود را درباره تجربه نزدیک به مرگ ادامه دهیم تا نگرش جدیدی در علم روانشناسی کشف شود. تجربه نزدیک به مرگ را می‌توان به عنوان یک پدیده روانشناختی همچنان مورد ارزیابی و پژوهش قرار داد و نقش روح را پذیرفت