به گزارش خبرنگار ایمنا، علی سلاجقه رئیس سازمان محیط زیست در موضع‌گیری اخیرش درباره استحصال آب‌های ژرف گفته است: با استحصال این منابع برای تأمین آب شرب مشکلی نداشته و رئیس سازمان مدیریت بحران کشور نیز این منابع را راه حلی برای تأمین آب مناطق کم آب دانسته است.
تیرماه سال ۱۳۹۵ پیشنهاد طرح استفاده از آب‌های ژرف در مجلس شورای اسلامی ارائه شد تا بر اساس آن مطالعات برای بهره‌برداری و استفاده از ظرفیت آب‌های ژرف در سیستان و بلوچستان آغاز شود. پروژه استحصال آب‌های ژرف در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تعریف شد تا بر اساس آن تمام جوانب برداشت یا عدم برداشت از این منابع آبی مورد پژوهش و بررسی قرار گیرد.
اخیراً معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اعلام کرده که با حفر ۳ چاه این پروژه تحقیقاتی منتج به شناسایی منابع آبی جدید در استان سیستان و بلوچستان و استحصال آب شده است.
پس از اعلام این نتایج، علی سلاجقه رئیس سازمان محیط زیست درباره اینکه آیا انجام این پروژه با موافقت سازمان محیط زیست بوده و موضع وی چیست، برداشت آب‌های ژرف در سیستان و بلوچستان را آزمایشی دانست و گفت: معاونت علمی و فناوری باید گزارشی از این طرح به محیط زیست ارائه دهد.
اما چند روز پیش سلاجقه در حاشیه یک نشست علمی و تخصصی با اشاره به اینکه موضوع آب‌های ژرف برای ما همچنان ناشناخته است، گفته است: در خصوص چاه‌های با عمق تا ۲۵۰ متر به عنوان چاه‌های عمیق با توجه به اینکه نیم‌رخ عمقی چاه موجود است از لحاظ لایه‌های زمین‌شناسی، نوع مواد و شکستگی‌هایی مانند گسل قابل تجزیه و تحلیل هستند؛ اما زمانی که در خصوص چاه ژرف در عمقی مثل ۳۲۰۰ متر صحبت می‌کنیم، در این حوزه موارد ناشناخته‌ای مثل گسل‌های نهفته مطرح می‌شود که نیازمند بررسی است.
به نظر می‌رسد رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست به نوعی از مواضع اولیه خود درباره توجیه ناپذیر بودن برداشت آب‌های ژرف در سیستان کوتاه آمده است وی در ادامه ابراز داشته است: علاوه بر آن در مورد آب استحصال شده از چاه ژرف باید کمیت و کیفیت به دقت بررسی شود که در این حوزه ظاهراً بررسی‌های انجام شده روی مجموعه آنیون‌ها و کاتیون‌هایی که درون آب وجود دارد نشان داده مشکل خاصی وجود ندارد و با توجه به دبی موجود وضعیت آب به نحوی بوده که پس از فرآیند تصفیه قابل شرب است.
سلاجقه اضافه کرد: فرآیندهایی که در بحث شوری‌زدایی آب حاصله صورت می‌گیرد نیز ترکیبی و پیشرفته است و همین امر راندمان آب را از لحاظ کیفی افزایش داده است.
وی خاطرنشان کرد: اعلام شده پس از تصفیه حدود ۱۰ درصد پساب تولید می‌شود که در بستر تالاب هامون اجازه تخلیه ندارد و باید برای آن برنامه‌ریزی شود که خوشبختانه با توجه به اعلام مسئولان منطقه نظر به شدت بالای تبخیر از جنبه استحصال نمک وضعیت مناسبی وجود دارد و از بعد اقتصادی می‌شود روی آن حساب کرد.
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست تصریح کرد: در مجموع در بحث آب‌های ژرف با توجه به اینکه نیاز به آب شرب اولویت اول مردم منطقه سیستان محسوب می‌شود ما در این حوزه مشکلی نداریم و حتماً کمک می‌کنیم که آزرده‌خاطری احتمالی مردم از این باب برطرف شود و بدون شک در این زمینه حاکمیت مکلف است.
محمد حسن نامی، رئیس سازمان مدیریت بحران کشور نیز چند روز پیش درباره مدیریت بحران آب، اظهار داشت: یکی از مسائل مهم و پیش روی ما، ایجاد چاه‌های ژرف در برخی استان‌های کم آب کشور است، در این راستا چندین حلقه چاه آب در استان سیستان و بلوچستان حفر شده است و ادامه دارد.
رئیس سازمان مدیریت بحران کشور تأکید کرد: امید است بتوانیم برای استان‌هایی که کم آب هستند مثل سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و خراسان رضوی از چاه‌های ژرف بهره مند شویم.
این در حالی است که کارشناسان این حوزه از جمله علیرضا شهیدی؛ رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی از مخالفان استحصال آب ژرف است و ضمن اعلام مخالفت خود با این موضوع، استحصال آب ژرف را آخرین راهکار مدنظر برای رفع تشنگی سیستان و بلوچستان دانسته‌اند.
همچنین مجید مخدوم، عضو شورایعالی محیط زیست و از اساتید برجسته محیط زیست کشور گفته است که هیچ مستندات قانع‌کننده، علمی و فنی در مورد احیا پذیری ذخایر آب ژرف وجود ندارد.
به نظر می‌رسد نوعی شتابزدگی در میان برخی مسئولان کشور برای حل بحران آب در استان سیستان و بلوچستان به وجود آمده در حالی که با تأمین حقابه تالاب‌ها و شیرین سازی آب دریای عمان به راحتی می‌توان این معضل را حل کرد.
تخصیص ۱۷ میلیارد تومان برای اطفا حریق / در ۵ ماه اول سال ۸۶۷ هکتار در آتش سوخت
حسن اکبری معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: اطفای حریق در مناطق چهارگانه جز وظایف سازمان حفاظت محیط زیست است البته این کار با همکاری سایر نهادهای مرتبط مانند منابع طبیعی انجام می‌شود، اگرچه سطح مناطق چهارگانه ما نسبت به کل کشور کم است اما چون عمدتاً مراتع و جنگل‌های بکر را پوشش می‌دهد از این رو از اهمیت بیشتری نسبت به سایر مناطق برخوردار است.
وی اظهار کرد: چون در مناطق حفاظت شده نسبت به سایر مناطق کمتر چرای دام صورت می‌گیرد از این رو پوشش علفی فصلی در این مناطق بیشتر است به همین دلیل بیشتر مستعد آتش‌سوزی هستند بنابراین معمولاً کم و بیش در بیشتر استان‌های کشور درگیر مساله آتش سوزی هستیم.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در استان‌هایی مانند فارس و مازندران و در مجموع استان‌هایی که مناطق جنگلی و مرتعی زیادی دارند آتش سوزی بیشتر رخ می‌دهد، برخی استان‌ها همانند استان‌های مرکزی و شرقی کمتر درگیر آتش‌سوزی می‌شوند.
وی درباره میزان اعتبارات برای مقابله با آتش‌سوزی در مناطق چهارگانه تصریح کرد: تاکنون اعتبارات محدود در قالب طرح‌های عمرانی به استان‌ها داده می‌شد اما امسال مبلغ ۱۷ میلیارد تومان اعتبار را بین استان‌ها تقسیم کردیم، اگرچه این مبلغ اعتبار برای خرید دستگاه‌های سنگین اطفای حریق ناچیز است اما نسبت به سال‌های گذشته رشد خوبی داشته است، در سال‌های گذشته این عدد دو تا سه میلیارد تومان بود.
اکبری افزود: ۱۷ میلیارد تومان اعتبار برای خرید ۲۰۰ دمنده، یک‌هزار عدد فلاکسی پت (کوله پشتی که مشک آب دارد و قابل حمل است)، چهار دستگاه روت فایر که روی خودرو نصب می‌شود و آب را با قدرت پخش می‌کند، یک دستگاه موتور چهارچرخ برای یکی از استان‌ها تا ببینیم تا چه حد کاربرد دارد، تعدادی تانکر حمل آب و تعدادی منابع ذخیره آب هزینه شده است.
وی ادامه داد: در نظر داریم تانکرهای آب را در مکان‌هایی که پتانسیل آتش سوزی بیشتری دارند نصب و آب را در آنها ذخیره کنیم، همچنین بخشی از این اعتبار برای تأمین هزینه‌های مصرفی جوامع محلی مانند بیل، آتش کوب و خوراک که در اطفای آتش سوزی به ما کمک می‌کنند هزینه می‌شود.
معاون محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: بخش زیادی از مناطق ما در ارتفاعات قرار دارند و صعب العبور هستند به همین علت زمانی که دچار آتش سوزی شوند ارسال امکانات و حتی نیرو به آن مناطق دشوار است، در چنین شرایطی بالگرد بسیار کمک کننده است که با هماهنگی‌های انجام شده با مدیریت بحران و وزارت دفاع در این شرایط بالگرد ارسال می‌کنند، چندی پیش در ارتفاعات کهگیلویه و بویراحمد به علت رعد و برق آتش سوزی رخ داده بود که بالگرد با هلی‌برد نیروها به منطقه کمک زیادی کرد.
وی درباره اینکه در ۵ ماه اول سال ۱۴۰۰ حدود ۶ هزار و ۲۷۲ هکتار آتش سوزی رخ داد که این میزان در مدت مشابه امسال ۸۶۷ هکتار است، از نظر تعداد هم در سال گذشته ۱۸۴ فقره آتش سوزی داشتیم که امسال به ۱۰۲ فقره رسید، اظهار کرد: تعداد آتش سوزی‌ها هم امسال قابل توجه بود اما خوشبختانه آمادگی نیروها، کمک وزات دفاع و همکاری دستگاه‌های دیگر از جمله منابع طبیعی، آتش نشانی به ویژه جامعه محلی مانع گسترش آتش سوزی شد.
اکبری افزود: امسال هم آگاهی مردم و نیروها در بحث اطفای حریق بهتر بود و هم اینکه خشکسالی باعث شده بود تا شرایط پوشش گیاهی کف جنگل‌ها و مراتع ضعیف‌تر باشد از این رو پتانسیل آتش سوزی کمتر شده بود.
وی درباره اینکه آیا برآورد خسارتی از آتش سوزی‌ها شده است؟ گفت: خیر تاکنون این کار انجام نشده است، زیرا اکوسیستم‌ها خیلی متفاوت هستند، اگر قرار باشد برآورد خسارت انجام شود باید برای هر نقطه‌ای که آتش رخ می‌دهد به طور جداگانه مطالعه صورت گیرد، البته در هر آتش سوزی گونه‌های مهره‌دار و پرتحرک مانند پرندگان یا مهره‌داران بزرگ جثه متواری می‌شوند اما بی‌مهره‌گان مخصوصاً گونه‌های کم تحرک از بین می‌روند.
افغانستان "تغییر اقلیم" را بهانه عدم پرداخت حقآبه ایران از رودخانه هیرمند کرده است
علی سلاجقه رئیس سازمان حفاظت محیط زیست گفت: افغانستان مطرح می‌کند که شرایط موجود به‌دلیل تغییر اقلیم است اما داده‌های ما نشان می‌دهد که بر اساس داده‌های خود کشور افغانستان سه تا چهار میلیارد متر مکعب آب وارد رودخانه هیرمند شده و سپس به سمت گودزره منحرف شده است.
وی اظهار کرد: جمهوری اسلامی حصول حق‌آبه‌های زیست محیطی خود از کشورهای همسایه را با جدیت دنبال می‌کند و این کار در قالب نشست‌های دو جانبه در حال انجام است. پیگیر حقآبه تالاب هامون هستیم تا بتوانیم از ظرفیت حقآبه در سال‌های بعد به نحو مطلوب بهره ببریم.
رئیس سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه تالاب بین‌المللی هامون از وضعیت مناسبی برخوردار نیست، افزود: متأسفانه با توجه به اینکه کشور همسایه به تعهدات خود در قبال حقآبه تالاب هامون عمل نکرده، تالاب وضعیت خوبی ندارد. تالاب هامون خدمات اکوسیستمی فوق‌العاده‌ای به جوامع محلی داشته و فرهنگ و زندگی مردم مبتنی بر خصوصیات این تالاب شکل گرفته است.
وی در رابطه با کارشکنی‌های طالبان در مسیر حصول حقآبه خاطر نشان کرد: آنچه که افغانستان مطرح می‌کند این است که شرایط موجود به‌دلیل تغییر اقلیم است اما داده‌های ما نشان می‌دهد که بر اساس داده‌های خود کشور افغانستان سه تا چهار میلیارد متر مکعب آب وارد رودخانه هیرمند شده و سپس به سمت گودزره منحرف شده است.
سلاجقه ادامه داد: با توجه به حُسن همجواری و پیشینه فرهنگی دو ملت و اینکه ایران همیشه یار و یاور افغانستان بوده از هیئت حاکمه این کشور انتظار نداریم به تعهدات بین‌المللی خود عمل کنند.
وی با اشاره به طرح معیشت جایگزین برای بومیان تالاب هامون گفت: در سیستان یک طرح بین‌المللی در حال اجراست که موضوع توانمند سازی جوامع محلی تالاب را دنبال می‌کند که امیدواریم بتواند به نحو مطلوب با توجه به شرایط دگردیسی تالاب بین‌المللی هامون معیشت‌های متعددی را دنبال کنند. به مردم اطمینان می‌هم که اگر شرکت‌های تخصصی هم وارد منطقه شوند از ظرفیت جوامع محلی استفاده خواهد شد.
معاون رئیس جمهور در خصوص چاه‌های ژرف سیستان اظهار کرد: با توجه به روش‌های ترکیبی که برای شوری‌زدایی از آب چاه‌های ژرف منطقه انجام شده، چاه‌ها بیش از ۹۰ درصد راندمان آب دارند و ۱۰ درصد پسماند حاصل از استحصال نیز در غالب حوضچه‌های تبخیری ایجاد شده مدیریت می‌شوند.
وی با اشاره به موضوع ریزگرد در سیستان افزود: موضوع مرطوب‌سازی از راهکارهای اصلی برای حل معضل ریزگردهای سیستان است که امیدوارم با حصول حقآبه و استفاده از ظرفیت آب‌های داخلی، برای مرطوب‌سازی اقدام کرده و موضوع ریزگردها را در استان کاهش دهیم.
فضایی برای دفن زباله در کشور نداریم!
ایرج حشمتی سرپرست معاونت انسانی سازمان حفاظت محیط زیست گفت: در برخی از نقاط کشور دیگر فضایی برای دفن زباله وجود ندارد و زمانی که از وزارت نیرو استعلام می‌گیریم که فضایی را برای دفن پسماند معرفی کند، می‌گوید که دیگر فضای مناسبی وجود ندارد.
وی اظهار کرد: در اصل ۵۰ قانون اساسی حفاظت از محیط زیست یک وظیفه عمومی است و همه دستگاه‌ها باید در چارچوب قانون در این زمینه اقدام کنند.
سرپرست معاونت انسانی سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در بحث مدیریت پسماند در کنار دستگاه‌ها که بر اساس قانون وظایف خود را انجام می‌دهند، نقش سمن‌ها نیز بسیار مهم است چرا که این سمن‌ها باعث تغییر رفتار و نگرش مردم در رابطه با پسماند می‌شوند و تا زمانی که این تغییر نگرش ایجاد نشود، قوانین حوزه پسماند جاری و ساری نخواهند شد.
وی ادامه داد: لذا از همه دستگاه‌ها می‌خواهم که اگر در خصوص همکاری با سمن‌ها در حوزه مدیریت پسماند، اعتباراتی در اختیار دارند، این موضوع را با ادارات محیط زیست استانی هماهنگ کنند تا در یک مسیر واحد با سمن‌ها همکاری شود.
حشمتی با بیان اینکه باید به سمت تفکیک زباله از مبدا برویم، خاطرنشان کرد: در برخی از نقاط کشور دیگر فضایی برای دفن زباله وجود ندارد و زمانی که از وزارت نیرو استعلام می‌گیریم که فضایی را برای دفن پسماند معرفی کند، می‌گوید که دیگر فضای مناسبی وجود ندارد.
افزایش روند «تبخیر» در ایران و لزوم اقدامات احیایی برای مدیریت گرد و غبار
علی محمد طهماسبی بیرگانی دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و مدیریت پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به تغییرات اقلیمی، کمبود بارش و افزایش بسیار زیاد تبخیر نسبت به ۵۰ سال گذشته، گفت: برای بهبود اوضاع باید از اقدامات بیولوژیک فاصله بگیریم و به سمت و سوی اقدامات احیایی و پیشگیرانه حرکت کنیم.
وی در خصوص همکاری و هم‌افزایی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری با سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص مقابله با بیابان‌زایی اظهار کرد: یکی از مصادیق اصلی بیابان‌زایی، فرسایش بادی و گرد و غبار است. در حوزه مقابله با بیابان‌زایی، گرد و غبار و فرسایش بادی بیشترین اقدامات را سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری انجام می‌دهد. تعاملات خوبی با سازمان منابع طبیعی داریم و هر دو سازمان عضو کارگروه‌های یکدیگر هستیم اما نکته مهم این است که سیاست‌های ما کمی با سیاست‌های قبلی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری تفاوت دارد.
دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و مدیریت پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: با توجه به تغییرات اقلیمی، کمبود بارش و افزایش بسیار زیاد تبخیر نسبت به ۵۰ سال گذشته از سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری درخواست کردیم تا از اقدامات بیولوژیک فاصله بگیریم و به سمت و سوی اقدامات احیایی و پیشگیرانه حرکت کنیم.
وی با ذکر مثالی خاطرنشان کرد: از اقدامات پیشگیرانه و احیایی می‌توان به مدیریت چرای دام‌ها اشاره کرد. ۱۵ میلیون هکتار از ۳۰ میلیون هکتار یعنی حدود ۵۰ درصد آن به پوشش گیاهی ضعیف مرتع مرتبط است که نیاز به اقدامات احیایی دارد البته در سطح کلان نیز باید سیاست‌های دولت با سیاست‌های دستگاه‌های اجرایی منطبق‌تر شود. یعنی وزارت جهاد کشاورزی وظیفه تولید پروتئین دارد و از سیاست‌ها و وظایف اصلی ستاد ملی سیاستگذاری و مدیریت پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست نیز این است که حفاظت و ایجاد تعادل کند تا اقتصاد آسیب نبیند.
طهماسبی بیرگانی افزود: وزارت جهاد کشاورزی وظیفه داشته است که در قالب برنامه‌های ششم و هفتم به میزان مشخصی پروتئین و گوشت تولید کند، یعنی جز الزامات است و این قضیه به دلیل وجود دام بیش از ظرفیت مرتع است که بیشتر در مناطق بیابانی اتفاق می‌افتد.
نظر شما