به گزارش خبرنگار ایمنا، حدود ۷۰ درصد از سطح زمین را آب تشکیل می‌دهد که سه درصد آن آب شیرین بوده و برای مصرف انسان‌ها مناسب است؛ حدود دو سوم از این میزان نیز در یخچال‌های طبیعی یخ‌زده قرار گرفته و برای استفاده انسان‌ها در دسترس نیست. متأسفانه میلیون‌ها نفر در سراسر جهان به آب دسترسی ندارند یا اگر امکان دسترسی به منابع آب برای آن‌ها وجود داشته باشد، نمی‌توانند از آن استفاده کنند.
یکی از دیگر حقایقی که درباره این منبع جهانی وجود دارد این است که آب آشامیدنی سالم و تمیز، کمیاب است و میلیون‌ها نفر در سراسر جهان تمام روز خود را برای جست‌وجوی آن صرف می‌کنند. با این حال افرادی که به آب آشامیدنی تمیز دسترسی دارند عاقلانه از آن استفاده نمی‌کنند.
زاینده‌رود به طول افزون بر ۴۰۰ کیلومتر بزرگ‌ترین رودخانه منطقه مرکزی ایران است که از کوه‌های زاگرس مرکزی سرچشمه می‌گیرد و در کویر مرکزی ایران به سمت شرق پیش می‌رود و در نهایت به تالاب گاوخونی در شرق اصفهان می‌ریزد.
این رودخانه که نقش اصلی و مؤثر در پایداری محیط‌زیست، تأمین آب آشامیدنی، حیات محیط‌زیست، رونق کشاورزی، اقتصاد و گردشگری منطقه مرکزی و هستی تالاب گاوخونی دارد در دهه‌های اخیر به علت برداشت‌های غیرقانونی در بالادست، انتقال آب به حوضه دیگر، تراکم جمعیت و تا حدودی کاهش نسبی بارندگی‌ها به یک رودخانه با جریان دوره‌ای تبدیل شده است. برای بررسی بیشتر این موضوع با صدیقه تقی‌پور، پژوهشگر حوزه زمین شناسی گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:
زاینده‌رود چگونه با کم‌آبی مواجه شد؟
برهم زدن نظم طبیعی علت اصلی مواجهه زاینده‌رود با کم‌آبی طی سالیان اخیر است. تصمیم اشتباه انتقال آب زاینده‌رود به یزد و کرمان یکی از دلایل اصلی کم‌آبی این رودخانه بود. درصورتی‌که تقسیم آب براساس حقابه‌های کشاورزان بود، مشکل کم‌آبی زاینده‌رود به وجود نمی‌آمد.
مشکل استان اصفهان در حوزه آب چیست؟
درحال‌حاضر مشکل، انتقال آب زاینده‌رود به شهر دیگر است؛ آبی که متعلق به مردم اصفهان بوده است را به شهر دیگر منتقل کردیم و نظم طبیعت را بر هم زده‌ایم. آبی که براساس نظم طبیعی قرار بوده در نهایت به تالاب گاوخونی وارد شود به‌سمت دیگری هدایت شده است.
آیا کم‌آبی تنها مشکل استان اصفهان است و برای حل این مشکل چه باید کرد؟
خیر. جهان به سمت گرم شدن پیش می‌رود و کم‌آبی مشکل ایران و اصفهان نیست؛ بلکه تمام جهان با آن مواجه هستند. باید خودمان را با این شرایط سازگار کنیم.
دولت چگونه می‌تواند در دوران کم‌آبی به کشاورزان کمک کند؟
دولت می‌تواند در راستای برنامه میان‌مدت به کشاورزان کمک کند و ازآنجاکه کشاورزان در حوزه مدیریت آب، علم کافی ندارند باید مسئولیت حل این مشکلات در دست مسئولان قرار بگیرد. سیستم آبیاری در کشور باید تغییر کند؛ البته باید الگوی مصرف آب در صنایع نیز دستخوش تغییرات شود.
حجم زیادی از آب توسط کارخانه‌ها و شرکت‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ همان‌گونه‌که صنایع باید در این زمینه از سیستم‌های مدرن استفاده کنند، کشاورزان نیز باید به کشت محصولاتی که به آب کمتر نیاز دارد روی بیاورند.
آیا حل مشکل کم‌آبی زاینده‌رود تنها به استان اصفهان وابسته است؟
خیر. اگر می‌خواهیم زاینده‌رود به بستر خود برگردد نه تنها مردم اصفهان بلکه شهرهای اطراف استان هم باید نسبت به مشکلات پیش رو و راه‌حل‌های آن آگاه شوند. نباید بدون آگاهی چاه حفر شود؛ حفر چاه بدون توجه به ذخایر زیرزمینی در سالیان بعدی مشکلاتی را ایجاد خواهد کرد.
آموزش چگونه می‌تواند به حل معضل کم‌آبی کمک کند؟
آموزش همگانی تمام افراد جامعه در این مسیر می‌تواند بسیار مفید باشد. باید روش‌های استفاده از آب در کشورهای پیشرفته را برای مردم مثال بزنیم؛ آموزش و پرورش در این زمینه بسیار باید نقش‌آفرینی کند و سیاست‌های خود را تغییر دهد؛ حتی می‌تواند یک واحد درسی با عنوان الگوی مصرف صحیح آب به دروس اضافه کند.
نظر شما