به گزارش خبرنگار ایمنا، در تاریخ سی‌ویکم خردادماه ۱۳۹۰، با رأی مجلس و تأیید شورای نگهبان، وزارت راه و ترابری با وزارت مسکن و شهرسازی ادغام شد و وزارت راه و شهرسازی را تشکیل داد. این وزارتخانه، اموری مانند شهرسازی، تعیین تکلیف جاده‌ها، اداره امور ترابری کشور، تأمین رفاه اجتماعی در زمینه مسکن، بررسی درباره راه‌های حمل و نقل بین‌المللی، تعیین مشخصات مجاز وسایل حمل و نقل را برعهده دارد و انجام این امور در کشور برعهده اداره کل راه و شهرسازی هر استان است.
یکی از طرح‌های وزارت راه و شهرسازی در استان اصفهان، کنارگذر شرق است. آزادراه کنارگذر شرقی اصفهان حدفاصل آزادراه نطنز-اصفهان تا اتصال به بزرگراه اصفهان-نائین به طول ۶۳ کیلومتر است که بار حمل و نقل کریدور شمال‌جنوب را از مجاورت شهر اصفهان هدایت می‌کند. آزادراه کنارگذر شرق اصفهان از آزادراه نطنز-کاشان-اصفهان آغاز و به آزادراه اصفهان-شیراز ختم می‌شود. کنارگذر شرق اصفهان شریان مهمی برای ارتباط هر چه بهتر و سریع‌تر ترافیک جنوب به جاده‌های منتهی به مرکز و شمال کشور به شمار می‌آید.
این پروژه از نظر اجرایی به سه قطعه مجزا تفکیک شده است؛ قطعه اول آزادراه شرق اصفهان از آزادراه اصفهان-نطنز تا آزادراه اصفهان- اردستان به طول ۳۰ کیلومتر، قطعه دوم آن در ادامه تا جاده اصفهان-نائین به طول ۳۳ کیلومتر و قطعه سوم این کنارگذر از جوار باغ رضوان تا گردنه لاشتر پس از بهارستان، به طول ۳۰ کیلومتر است. آئین افتتاح و بهره‌برداری از قطعات یک و دو این آزادراه قرار است طی روزهای آینده انجام شود و قطعه سوم آن در خردادماه سال آینده مورد بهره‌برداری قرار خواهد گرفت.
به دلایل مختلف اجتماعی و اقتصادی، عملیات احداث آزادراه کنارگذر شرق اصفهان به مدت یک دهه متوقف شده و روی زمین ماند تا اینکه سرانجام اواخر سال ۹۵ و اوایل سال ۹۶ با مشارکت صندوق بازنشستگی کشوری و وزارت راه و شهرسازی این پروژه فعالیت خود را ادامه می‌دهد. این پروژه با دو هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری صورت گرفته و زمینه بازگشت سرمایه نزدیک به ۹۳ هزار میلیارد ریالی را فراهم می‌کند؛ همچنین در توسعه استان و شهرستان اصفهان نیز تأثیر قابل توجهی دارد.
همچنین پروژه‌های زیربنایی مهم دیگری ازجمله، قطار سریع‌السیر اصفهان-تهران در استان اصفهان در دست اجرا است. برای آگاهی از آخرین وضعیت این پروژه‌ها با علیرضا قاری‌قرآن، مدیرکل راه و شهرسازی استان اصفهان و معاون وزیر راه و شهرسازی به گفت‌وگو نشستیم که بخش‌هایی از آن را می‌خوانید:
وضعیت فعلی راه‌های استان اصفهان به چه صورت بوده و طول راه‌های موجود چه‌قدر است؟
طول راه‌ها در سطح استان ۱۱ هزار و ۱۸۳ کیلومتر است که شامل آزادراه ۴۸۰ کیلومتر، بزرگراه ۲۱۷۴ کیلومتر، راه‌های اصلی ۲۲۴۵ کیلومتر، راه‌های فرعی ۱۰۸۵ کیلومتر و راه‌های روستایی حدود ۵۷۰۰ کیلومتر است. در استان اصفهان که یکی از پهناورترین استان‌ها بوده و در مرکز شاهراه‌های کشور قرار گرفته، تاکنون اقدامات مهمی انجام شده است. اصفهان در کریدور شمال‌جنوب قرار گرفته و توجه ویژه‌ای برای ساخت راه‌ها به این استان شده است. استان اصفهان با دارا بودنِ بیش از ۱۱۰ شهر، بیشترین تعداد شهر را در اختیار دارد.
اصفهان دارای چند اقلیم است و تنوع اقلیمی، نیاز به راهسازی را بیشتر ساخته است. طول راه‌های استان حدود ۱۱ هزار کیلومتر است که دو بانده کردن راه‌های اصلی، مهم‌ترین اولویت استان بوده است. رساندن امکانات به مراکز جمعیتی کوچک‌تر، ازجمله اهدافی محسوب می‌شود که برای استان تعریف شده است. استان اصفهان از منظر شاخص‌های کلی در کشور نسبت به سایر استان‌ها وضعیت مناسبی دارد اما همچنان کارهای زیادی در استان باید انجام شود.
درحال‌حاضر و با توجه به وضعیت موجود چه میزان از راه‌های استان نیاز به ارتقا دارد؟
به غیر از راه‌هایی که درحال‌حاضر احداث آن‌ها در دست اجرا است، حدود یک‌هزار و ۷۶۷ کیلومتر از راه‌های استان نیاز به ارتقا دارد که در جریان آن باید راه روستایی به فرعی، راه فرعی به راه اصلی و راه اصلی به راه بزرگراهی تبدیل شود. براساس اولویت‌بندی ۴۲۲ کیلومتر از محورها در اولویت درجه یک است که نیاز به اقدام فوری در سال‌های نزدیک دارد، یک هزار و ۲۸ کیلومتر در اولویت درجه دو و ۳۱۶ کیلومتر در اولویت درجه سه است.
طی سال‌های اخیر هزینه اجرای پروژه‌های راهسازی افزایش یافته است؛ اما سعی شده براساس اولویت‌بندی، ابتدا پروژه‌های نیمه‌تمام تکمیل شود. بنابراین بودجه‌های ملی و استانی صرف پروژه‌های نیمه‌تمام و پروژه‌های با اولویت یک می‌شود. محوری که به سمت استان خراسان وجود دارد و محور مبارکه-بروجن ازجمله پروژه‌هایی است که طی دو سال اخیر در دست اجرا است. عمده پروژه‌های دو سال گذشته در قالب تکمیل پروژه‌های نیمه‌تمام بوده است. حداقل در هر سال دو تا سه هزار میلیارد تومان بودجه لازم است تا راه‌های استان ساماندهی شود اما اکنون بودجه فقط ۱۰ درصد این مقدار است.
به جز منابع نقدی هیچ محل تأمین مالی برای پروژه‌های عمرانی حوزه راهسازی وجود ندارد. منابع دولتی هم محدود است که منجر شده در سال‌های گذشته وضعیت راه‌های استان به رشد و توسعه مورد انتظار نرسد.
تعداد نقاط حادثه‌خیز و پروژه‌های راهسازی در سطح استان که امسال در دست اجرا دارید و ارزش مالی پروژه‌های سال‌جاری چه‌قدر است؟
در کل استان حدود ۱۶۰ نقطه حادثه‌خیر شاخص‌گذاری شده است. از این تعداد ۴۸ نقطه در اولویت یک قرار گرفته و لازم است اصلاحات عمرانی، علامت‌گذاری و رفع شود. شبکه حمل و نقل حومه‌ای با عنوان ارتباط شهرهای بزرگ و مراکز صنعتی مهم به کلان‌شهر اصفهان تعریف شده که عمدتاً در غرب استان قرار گرفته است. طول این شبکه مجموعاً ۱۷۰ کیلومتر بوده که جدی‌ترین بخش آن، اصفهان-بهارستان است که شرکت عمران با همکاری شهر بهارستان در حال انجام آن است که زیرسازی آن تا پایان سال آینده به اتمام می‌رسد. اگر تأمین واگن انجام شود تا سال ۱۴۰۲ بهارستان به اصفهان متصل می‌شود.
در مشارکت با فولاد مبارکه، ریل‌گذاری مترو به فولادشهر در حال انجام است. در شاهین‌شهر هم با مشارکت شهرداری، مطالعات و اجرای پروژه در بخش زیرسازی شروع شده و طول آن هفت کیلومتر است. از کل طول این پروژه‌ها حدود ۲۰ کیلومتر در حال اجرا است. اگر شهرهای مبارکه، زرین‌شهر، فلاورجان، نجف‌آباد و شاهین‌شهر با قطارشهری به اصفهان متصل شود، الگوهای اقتصادی و مهاجرتی به اصفهان تغییر می‌کند.
امسال جمعاً ۳۳ پروژه عمرانی در حوزه مهندسی و ساخت در حال اجرا است. این پروژه‌ها شامل ۲۲ پروژه احداث و بهسازی، ۱۰ تقاطع غیرهمسطح و پل و یک پروژه ساخت تونل است. ارزش مالی پروژه‌های سال جاری ۴,۷۰۰ میلیارد ریال است که با افتتاح و بهره‌برداری آن‌ها ۱۲۰ کیلومتر راه به مجموعه راه‌های استان افزوده خواهد شد.
در رابطه با پروژه قطار سریع‌السیر اصفهان- تهران توضیح دهید.
این پروژه یکی از پروژه‌های بزرگی است که قابلیت سرمایه‌گذاری دارد و نیازمند برنامه‌ریزی است. قطار پرسرعت یک پروژه ملی است که در طول زمان تغییرات زیادی بر آن انجام شده و اکنون توسط شرکت ساخت به طور متمرکز مدیریت می‌شود.
تاکنون در بخش زیرساخت‌های این پروژه اقداماتی انجام شده است. در صورتی که قرارداد ۲۵ ساله ایران و چین اجرایی شود، این پروژه با قدرت بیشتری پیش می‌رود. تکنولوژی این پروژه برای نخستین‌بار به کشور وارد شده و نیازمند تمرکز خاصی در وزارتخانه و دولت است؛ به طوری که حواشی آن برطرف شود و بر ریل انجام کار قرار گیرد.
افت و خیز در انجام این پروژه تاکنون مشکلاتی برای آن ایجاد کرده و سرانجام آن را مبهم ساخته است. این پروژه اکنون در وضعیت میانه قرار گرفته و کل قرارداد این پروژه به صورت مشارکتی با کشور چین تعریف شده است.
آخرین وضعیت پروژه کنار گذر شرق چیست؟
بخش عمده‌ای از کنارگذر شرق تا پایان سال ۹۹ انجام شد. سال‌ها این پروژه بلاتکلیف و متوقف بود. ادامه این پروژه در حدود ۳۰ کیلومتر بر مدار اجرا است و در سال ۱۴۰۱ برای بهره‌برداری آماده خواهد شد. برای اتصال استان به کریدور شمال جنوب هنوز به احداث ۱۰۰ کیلومتر جاده نیاز است. در استان فارس، بزرگراه اصفهان-شیراز آماده است و فقط یک حلقه ۱۰۰ کیلومتری در این بین باقی مانده که امید است مدیریت استان به طور جدی برای تأمین منابع مالی آن اقدام کند.
نظر شما