به گزارش خبرنگار ایمنا، مناسب‌سازی شهری برای معلولان، خواهان بسیاری دارد و با مناسبت و بی‌مناسب بر زبان مدیران جاری می‌شود اما به نظر نمی‌رسد که این حرف تا حد مورد قبولی به عمل تبدیل شده باشد به ویژه در شهرهای کوچک‌تر که شرایط مالی اجازه دوراندیشی و حرکت بر مدار استانداری را به مدیران شهر نمی‌دهد.
نگاه منصفانه این است که ناهنجاری‌های شهری یک روزه ایجاد نشده است بنابراین اصلاح آن نیز یک روزه ممکن نبوده و برنامه‌ای مدون می‌خواهد؛ برنامه‌ای که انسان‌محوری و نقش پیاده‌روی در شهرها را به فراموشی نسپرده باشد.
در این رابطه حمیدرضا نیلی، کارشناس معماری و طراحی شهری می‌گوید که برای مناسب‌سازی شهر باید خودرو محوری از ذهن مدیریت شهری پاک شود. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید:
میان توجه به مناسب‌سازی و دستیابی به توسعه پایدار چه ارتباطی وجود دارد؟
شهرها باید پذیرای شهروند باشد؛ شهر از چندین فضا تشکیل شده است که یکی از آن، فضاهای عمومی شهر است به طور مستقیم وظیفه ایجاد، هدایت و راهبری آن به عهده مدیریت شهری است.
در اولویت اول به فضاهای عمومی شهر می‌پردازیم؛ یکی از نکاتی که در حال حاضر زیاد به چشم می‌آید و مدیریت شهری باید به آن بپردازد تا نواقص آن کمتر شود، مناسب کردن فضاهای عمومی برای حضور تمامی شهروندان است.
شهروندان باید بتوانند بدون هیچ مانع و محدودیتی در شهر حضور پیدا کنند و اگر فضای شهری ما پذیرای تمامی اقشار جامعه باشد، قشری که حمایت نیاز دارد را هم شامل شده و می‌توان گفت به سمت توسعه پایدار حرکت کردیم.
آیا مناسب‌سازی صرفاً برای معلولان است؟
مدت‌هاست که در سطح جهان مردم را اینگونه تقسیم‌بندی نمی‌کنند و برای دستیابی افراد به حقوق شهروندی، معلولیت آن‌ها مدنظر قرار نمی‌گیرد تا تمایز موجود در این موضوع در برنامه‌ریزی‌ها دخیل نشود.
بخشی از معلولان نوپا و نونهال هستند بنابراین در برنامه‌ریزی برای کودکان شهر نیازمند است که فضا برای کودکان دارای معلولیت نیز مناسب باشد. همچنین تمام ما نیز در کهنسالی نیازمند مناسب بودن شهر هستیم تا بتوانیم به آسانی در شهر حرکت کنیم بنابراین مناسب‌سازی شهر صرفاً برای بخشی از شهروندان نیست.
مهم‌ترین اقدام برای مناسب‌سازی شهر چیست؟
مدیریت شهری برای تمام اقشاری که نیازمند حمایت هستند باید فضایی را فراهم کند تا هر زمانی از شبانه‌روز، هر شهروندی که اقدام به حرکت در شهر کرد، مشکلی برای حرکت نداشته باشد.
مدیریت شهری باید با عینک مناسب‌سازی به شهر نگاه کرده و معلولان را دسته‌بندی کند؛ برای کم‌بینایان و نابینایان موضوع رنگ و مسیر مناسب باید مورد توجه قرار گیرد، برای افرادی که با صندلی چرخ‌دار حرکت می‌کنند باید در تمامی معابر شهری از مبدأ به مقصد، شرایطی فراهم شود که بتواند نقل مکان کرده و سفر شهری خود را انجام دهد.
اگر موانعی در این زمینه داریم مدیریت شهری باید این موانع را برطرف کند تا مناسب‌سازی شهر معنای حقیقی به خود بگیرد.
توجه به موضوع مناسب‌سازی شهر در چه زمینه‌هایی تأثیر می‌گذارد؟
دلیل اصلی مناسب‌سازی شهری رضایت شهروندان است؛ شهروند با رأی خود اعضای شورای اسلامی شهر را انتخاب می‌کند تا شورا به نمایندگی آن، تیم مدیریت شهر را انتخاب کرده تا با اقدامات انجام شده از زندگی در شهر رضایت داشته باشد. این رضایت شهروندان به کیفیت فضای شهر مربوط است که در حال حاضر بسیار جای کار دارد.
محیط شهری ما فاقد کیفیت لازم است و شهروند متناسب با بستر فرهنگی که در آن رشد یافته انتظار دارد که مدیریت شهری به هویت شهر بپردازد پس به عنوان مثال در کیفیت‌بخشی به فضا، زابل و اصفهان متفاوت هستند.
مدیریت شهری نباید از الگوهای رایج در شهرهای غیرهمسان استفاده کند بلکه باید مدیریت شهری هوشمندانه عمل کرده و در برنامه‌ریزی شهری صرفاً کپی‌برداری انجام ندهد.
به نظر شما شهرها با چه اقدامات دیگری به حد مطلوبی از مناسب‌سازی می‌رسند؟
تا حدی که شهروند از فضای شهری احساس رضایت داشته باشد باید این اقدامات انجام شود؛ به عبارت دیگر معیار و مقیاس آن رضایت شهروندان است.
چه اقداماتی باید انجام شود تا مدیریت شهری رضایت کامل شهروندان را محقق کند؟
باید برای توسعه آتی شهر سازوکار و دستورالعمل کافی در نظر گرفته شود اما نباید شهر امروز را فراموش کنیم و تنها به فکر مناسب‌سازی برای آینده باشیم؛ باید به وضع موجود بپردازیم و بلافاصله تدوین مجموعه‌ای از دستورالعمل‌ها در دستور کار قرار گیرد تا از آن زمان به بعد مدنظر باشد؛ ما نمی‌توانیم امروز قسمتی را برای عبور صندلی چرخ‌دار مناسب‌سازی کنیم اما در مکان دیگری از شهر در یک پیاده‌رو این اصول را رعایت نکنیم.
لازم است فرآیندها یکپارچه شوند و مدیریت شهری از هم‌اکنون سطوح را مناسب‌سازی کند و در هر ساختمان جدیدی موضوع مناسب‌سازی کنترل شود. همچنین مدیریت شهری می‌تواند مناسب‌سازی را دسته‌بندی کند؛ به عنوان مثال دستوری برای سازمان پارک‌ها و فضای سبز صادر کند که تمامی بوستان‌ها و فضاهای سبز در سطح شهر تا چند ماه آینده برای تمامی اقشار مناسب‌سازی شده باشد. اینگونه سازمان‌ها و بخش‌های شهرداری را مکلف کرده و سپس آن را پایش می‌کند.
شورای اسلامی شهر باید همانگونه که از مردم رأی دریافت کرده است، پاسخگوی این موضوع باشد که چه اقداماتی در دستور کار قرار گرفته است و گزارش کار را به استحضار مردم برساند. با این روش مردم اقدامات شده در زمینه مناسب‌سازی را ارزیابی می‌کنند.
تأثیر اجرای سیستم حمل و نقل یکپارچه شهری در رسیدن به مناسب‌سازی چگونه است؟
شرایط شهر باید به گونه‌ای برای حرکت شهروندان از مبدأ به مقصد مناسب‌سازی شده باشد تا زمانی که شهروند علاقمند به پیاده‌روی است، به‌راحتی در مسیرهای پیاده‌رو قدم بردارد؛ اگر این شرایط فراهم شود، تردد برای شهروندان دارای معلولیت نیز تسهیل می‌شودبنابراین این مسیرها نباید منقطع شده و جای خود را به خودرو دهد. در حالی که اکنون مدیریت شهری برای حرکت خودروها به حدی ارزش قائل است که پیاده‌روی اهمیت خود را ازدست می‌دهد لذا خودرو محوری باید از ذهن مدیریت شهری پاک شده و به عنوان وسیله‌ای برای آسودگی شهروندان به آن نگاه شود.
نظر شما