به گزارش خبرنگار ایمنا، آمارهای منتشرشده از آژانس بین‌المللی تحقیقات سرطان نیز نشان می‌دهد که سرطان پروستات دومین سرطان شایع مردان در جهان است (با نرخ بروز ۲۹.۳ و مرگ ۷.۶ در هر صد هزار نفر). سرطان‌های ریه و روده بزرگ نیز به ترتیب در رتبه‌های اول و سوم قرار دارند. در حالت طبیعی اندازه غده پروستات با سن، افزایش می‌یابد در نتیجه با افزایش سن، خطر ابتلاء به سرطان پروستات بیشتر می‌شود. این سرطان در مردان جوان‌تر از ۵۰ سال، نادر است.
سرطان پروستات، یعنی بعضی از سلول‌های طبیعی این غده، توانایی کنترل رشد و تقسیم را از دست داده‌اند و دیگر همانند سلول‌های سالم عمل نمی‌کنند. سرطان پروستات با شش هزار و چهار مورد جدید در جایگاه دوم شایع‌ترین سرطان‌ها در ایران بعد از سرطان معده قرار دارد. تعداد موارد مرگ‌ومیر این سرطان سه هزار و ۷۱ مورد است که بعد از سرطان‌های معده و ریه در جایگاه سوم قرار دارد. نسبت نرخ مرگ‌ومیر به نرخ بروز این سرطان در ایران ۰.۵۱ است.
سرطان پروستات در پروستات یک مرد اتفاق می‌افتد، پروستات غده‌ای است به اندازه گردو که زیر مثانه قرار دارد و مقداری از مایع منی را تولید می‌کند. بعد از سرطان پوست رایج‌ترین نوع سرطان است. این سرطان به آرامی رشد می‌کند و شاید آسیب جدی وارد نکند. اما بعضی گونه‌های این سرطان تهاجمی هستند و در صورت مراقبت نکردن به سرعت پخش می‌شوند.
نشانه‌های سرطان پروستات
در اولین مراحل هیچ نشانه‌ای در مردان مشاهده نمی‌شود. در مراحل بعدی نشانه‌ها شامل موارد زیر می‌شوند:
- تکرر ادرار، مخصوصاً هنگام خواب در شب
- مشکل در شروع به ادرار کردن و جلوی ادرار را گرفتن
- جریان ضعیف یا با وقفه ادرار
- درد و سوزش هنگام ادرار یا نغوذ
- مشاهده خون در ادرار یا منی
- سرطان پیشرفته موجب درد در ناحیه پایین کمر، باسن و بالای ران‌ها می‌شود.
سرطان پروستات یا سرطان متورم و بزرگ شده؟
با افزایش سن، پروستات هم ممکن است بزرگ‌تر شود و به مثانه و مجرای ادرار فشار وارد کند و نشانه‌هایی شبیه سرطان پروستات به وجود بیاورد که به آن بزرگی خوش خیم پروستات می‌گویند. این بیماری سرطان نیست و در صورت ناراحت کننده بودن علائم آن، می‌توان از درمان‌های موجود استفاده کرد. مسئله سوم که ممکن است موجب مشکلاتی در دفع ادرار شود التهاب پروستات است. این التهاب یا عفونت ممکن است تب ایجاد کند و در بیشتر موارد با دارو درمان می‌شود.
عواملی که تحت کنترل شما نیستند
بالا رفتن سن مخصوصاً تا سنین بالای ۵۰ سال، مهمترین عامل در سرطان پروستات است. بعد از ۷۰ سالگی بیشتر مردان با گونه‌ای از سرطان پروستات روبرو هستند حتی اگر نشانه بیرونی نداشته باشد. سابقه خانوادگی ریسک ابتلاء به این بیماری را افزایش می‌دهد. داشتن برادر یا پدری که سرطان پروستات داشته ریسک ابتلاء به این بیماری را دو برابر می‌کند. آفریقایی-آمریکایی‌ها بیشتر از همه به این بیماری مبتلا می‌شوند.
عواملی که می‌توانید کنترل کنید
رژیم غذایی نقش مهمی در سرطان پروستات ایجاد می‌کند، کشورهایی که غذای های آنها بیشتر گوشت و لبنیات پرچرب است بیشتر با مشکل سرطان پروستات مواجه هستند. دلیل تأثیر این غذاها در ایجاد سرطان مشخص نیست. چربی‌ها مخصوصاً چربی‌هایی که همراه گوشت قرمز هستند سطح هورمون مردانه را بالا می‌برند. این هورمون مانند سوختی برای رشد سلول‌های سرطانی پروستات عمل می‌کند. رژیم غذایی که مقادیر کم میوه و سبزیجات در خود دارد هم نقش مهمی دارد.
تصورات اشتباه در مورد سرطان پروستات
رابطه جنسی زیاد، عمل قطع مجرای بیضه و خودارضایی نقشی در ایجاد سرطان پروستات ندارند، اگر پروستات شما بزرگ شود، ریسک ابتلاء به سرطان پروستات بالاتر نمی‌رود. پژوهشگران در حال مطالعه تأثیر الکل، بیماری‌های مقاربتی و التهاب پروستات بر ایجاد سرطان پروستات هستند.
آیا امکان تشخیص زود هنگام سرطان پروستات وجود دارد؟
تست‌های غربالگری برای تشخیص زودهنگام سرطان وجود دارند اما تست‌های منظم در هر سنی توصیه نمی‌شود. ممکن است این تست‌ها سرطان‌هایی را بیابند که رشد بسیار کندی دارند و درمان‌های پزشکی هیچ سودی نداشته باشند. این درمان‌ها هم شاید اثرات جانبی خطرناکی داشته باشند. انجمن سرطان آمریکا توصیه می‌کند با پزشک اورولوژیست خود در مورد تست‌های غربالگری مشورت کنید. این انجمن توصیه می‌کند:
- مردانی که تحت ریسک متوسط هستند از ۵۰ سالگی این تست‌ها را انجام دهند
- مردانی که تحت ریسک بالا هستند از ۴۵ سالگی این تست‌ها را انجام دهند. این دسته شامل آمریکایی-آفریقایی‌هایی می‌شود که پدر، برادر یا پسر آنها قبل از سن ۶۵ سالگی دچار این بیماری شده باشد
- مردانی که بیشتر از یک نفر از اعضای درجه یک خانواده آنها در سنین پایین‌تر دچار این بیماری شده اند از ۴۰ سالگی این تست‌ها را انجام دهند
مراحل سرطان پروستات
مشخص کردن مراحل سرطان پروستات برای تعیین میزان انتشار سرطان به بافت‌های دیگر و کمک به مشخص کردن بهترین درمان استفاده می‌شود.
مرحله ۱: سرطان در مرحله ابتدایی است و از پروستات خارج نشده است.
مرحله ۲: سرطان پیشرفته‌تر است اما هنوز محدود به پروستات است.
مرحله ۳: سرطان به بافت‌های اطراف و لوله‌های مایع منی منتشر شده است.
مرحله ۴: سرطان به غدد لنفاوی، ارگان‌های نزدیک یا بافت‌هایی مانند مثانه و روده یا ارگان‌های دورتر مانند شش‌ها یا استخوان‌ها سرایت کرده است.
شناسایی راهکاری جدید برای مقابله با پروستات مقام در برابر درمان
داروهای مورد استفاده برای درمان سرطان پروستات مؤثر هستند ولی بعد از یک یا دو سال بیماران دچار مقاومت دارویی می‌شوند و این داروها کارکرد خود را از دست می‌دهند.
پروتئین اصلی که عامل سرطان پروستات است، گیرنده اندروژن نام دارد و با تستسترون پیوند برقرار می‌کند و به این ترتیب موجب تحریک رشد تومور می‌شود. محققان با تجزیه و تحلیل کد دی ان ای گیرنده اندروژن دریافتند نوعی مولکول ریبو نوکلئیک اسید (آر ان ای) که با عنوان آر ان ای بلند غیر کد کننده (LncRNA) شناخته می‌شود توسط دی ان ای در مجاورت گیرنده اندروژن در ژنوم ساخته می‌شود و در تنظیم عملکرد این گیرنده نقش کلیدی دارد.
محققان دانشگاه واشینگتن آمریکا دریافتند گیرنده اندروژن با سرکوب مولکول‌های LncRNA امکان رشد تومور را فراهم می‌کنند. آنها با ایمپلنت نمونه‌هایی از تومور پروستات به موش‌ها نشان دادند با فعال سازی مولکول‌های LncRNA، اندازه تومور به سرعت کاهش می‌یابد. این محققان امیدوارند با استفاده از مولکول‌های LncRNA و داروهای فعال‌کننده این مولکول‌ها در روش‌های درمانی جدید بتوانند تومورهای مقاوم در برابر دارو را درمان کنند.
انجمن سرطان آمریکا (ACS) اعلام کرد سرطان پروستات دومین سرطان شایع در مردان و دومین عامل مرگ و میر ناشی از سرطان است. گرچه میانگین سنی ابتلاء بیش از ۶۰ سال است؛ ولی بروز آن در سنین قبل از ۴۰ سالگی نیز دیده شده است؛ بنابراین پزشکان معتقدند که مردان بالای ۴۰ سال باید سالی دوبار تحت غربالگری سرطان قرار گیرند.
خط مشی‌های کنونی، سن ۵۰ سالگی را زمان مناسب برای آغاز غربالگری سرطان پروستات تعیین کرده‌اند، اما بر اساس نتایج این تحقیقات افرادی که برادر، پدر یا فرزند آنها به این بیماری مبتلا شده است، تا ۱۲ سال قبل از رسیدن به این سن باید غربالگری را آغاز کنند. در حال حاضر برای تشخیص سرطان پروستات از تست دیجیتال رکتوم، آزمایش خون، MRI، نمونه‌برداری و آنتی ژن ویژه پروستات، PSA، استفاده می‌شود.
شانس زنده ماندن در سرطان پروستات
خوشبختانه معمولاً سرطان پروستات رشد آهسته ای دارد. ۹ مورد از هر ۱۰ مورد این سرطان در مراحل اولیه شناسایی می‌شوند. نرخ زنده ماندن به مدت ۵ سال در کسانی که سرطان محدود به پروستات و بافت‌های نزدیک آن دارند ۱۰۰ درصد است. بیشتر مردان خیلی بیشتر از این زنده می‌مانند. اما وقتی سرطان به بافت‌های دورتر سرایت می‌کند شانس زنده مانند به ۲۸ درصد کاهش می‌یابد. اما این عددها بر پایه تشخیص‌های ۵ سال گذشته است. دورنمای مردانی که امروز بیماری آنها تشخیص و درمان می‌شود بسیار بهتر است.
عوامل خطر سرطان پروستات
عواملی هستند که احتمال ابتلاء به این سرطان را افزایش می‌دهند:
سن: با افزایش سن احتمال ابتلاء به سرطان افزایش می‌یابد. با افزایش سن بیش از ۵۰ احتمال سرطان پروستات به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌یابد.
نژاد: دیده‌شده‌است که به دلایل نامشخص احتمال ابتلاء به این بیماری در مردان سیاه‌پوست بیش از سایر مردان است.
سابقه خانوادگی: اگر در خانواده مردی مبتلا به سرطان پروستات شود، خطر ابتلاء در سایر مردان خانواده افزایش می‌یابد. همچنین سابقه خانوادگی وجود ژن‌هایی که احتمال سرطان سینه را افزایش می‌دهند (BRCA۱ یا BRCA۲) یا سابقه خانوادگی نزدیک سرطان سینه، احتمال ابتلاء به سرطان پروستات را افزایش می‌دهد.
رژیم غذایی: با وجودی‌که علت این ارتباط نامشخص است دیده شده‌است که سرطان در کشورهایی که مصرف گوشت و لبنیات پرچرب بالاست بیشتر دیده می‌شود. همچنین رژیم غذایی که میوه و سبزیجات کمی داشته باشد خطر ابتلاء را افزایش می‌دهد.
چاقی: مردان چاقی که سرطان پروستات در آنها تشخیص داده می‌شود با احتمال بیشتری دچار انواع پیشرفته هستند که به درمان به سختی پاسخ می‌دهند.
برخی عوامل از جمله سیگار کشیدن، التهاب پروستات، بیماری‌های منتقله از راه جنسی، وازکتومی و مواجهه با برخی مواد شیمیایی، نیز به عنوان عوامل خطر ابتلاء به سرطان مطرح هستند اما هنوز تأثیر آنها به طور دقیق مشخص نشده‌است.
رژیم غذایی مناسب جهت پیشگیری از سرطان پروستات
برخی مواد غذایی یا مکمل‌های غذایی هستند که باعث می‌شوند سرعت رشد سرطان پروستات یا ریسک ابتلای مجدد به آن پس از درمان کاهش پیدا کند و به این صورت از بروز این سرطان جلوگیری می‌کنند، این غذاها و مکمل‌ها عبارتند از:
قهوه:
نتایج حاکی از بررسی ۱۰۵ مطالعه توسط محققان در مورد تأثیرات قهوه بر خطر ابتلاء به سرطان منتشر شد نشان می‌داد که قهوه و قابلیت آنتی اکسیدانی آن می‌تواند خطر ابتلاء به سرطان پروستات و برخی دیگر از انواع بیماری را کاهش دهد.
گوجه فرنگی و دیگر میوه‌های قرمز:
گوجه‌فرنگی، هندوانه و سایر خوراکی‌های قرمز، دارای آنتی‌اکسیدان قدرتمندی به‌نام لیکوپن (Lycopene) است. این ترکیب شیمیایی به مدت طولانی در بدن ذخیره نمی‌شود پس باید یک ماده غذایی لیکوپن دار به طور منظم مصرف شود تا کمبود آن در بدن جبران شود. جذب لیکوپن از گوجه فرنگی پخته شده راحت تر است. همچنین لیکوپن با رسیدن گوجه، در آن انباشته می‌شود پس گوجه‌فرنگی هرقدر قرمزتر باشد، بهتر است.
خانواده کلم:
سبزیجات خانواده کلم شامل کلم بروکلی، گل کلم، کلم بروکسل، اسفناج و کلم پیچ است که می‌توانند روند پیشرفت سرطان پروستات را کند نمایند و ریسک بروز نوع بدخیم ان را کاهش دهند.
ویتامین D:
ویتامین دی می‌تواند از شما در برابر سرطان پروستات و سایر انواع بیماری‌ها محافظت کند. مصرف غذاهای حاوی ویتامین دی از قبیل روغن جگر ماهی کاد، ماهی سالمون و یک نوع قارچ خشک شده می‌تواند بسیار کارآمد باشد. اما باید به این توجه کرد که نور آفتاب یک منبع عالی برای ساخت ویتامین دی است. روزانه حدود ۱۰ دقیقه بدون ضد آفتاب در مقابل نور آفتاب قرار بگیرید.
مصرف دانه‌های سویا:
سویا به یک گروه خاص از گیاهان تعلق دارد و برخی از مواد شیمیایی موجود در آن در سایر گیاهان از قبیل نخود و لوبیا و عدس یافت می‌شود همچنین منبع غنی دیگری که می‌توان نام برد محصولاتی از قبیل شیر سویا، ماست، توفو، نان سویا و موارد دیگر هستند.
نظر شما