به گزارش خبرنگار ایمنا، امروزه هوشمندسازی شهرها و ایجاد شهر الکترونیک به عنوان راهکار بی‌بدیل رفع معضلات شهری مورد توجه شهرسازان و مدیران شهری واقع شده است؛ در دوره مدیریت شهری ششم اصفهان نیز در راستای ارتقا کیفیت زندگی در شهر، هوشمندسازی از سه مسیر از جمله ساده‌سازی فرآیندها و حذف فرایندهای دستی، خودکارسازی و هوشمندسازی مورد توجه قرار گرفته است.
در این زمینه برای اطلاع از برنامه شهرداری برای تحقق هوشمندسازی، همچنین راهکارهای دستیابی به مؤلفه‌های شهر دوستدار کودک و سالمند و تحقق شهرسازی ایرانی و اسلامی با «وحید مهدویان، معاون شهرسازی و معماری شهردار اصفهان» به گفت و گو نشستیم؛ مشروح این گفت و گو را در ادامه می‌خوانید:
یکی از شعارهای این دوره مدیریت شهری «ارتقای کیفیت زندگی و تحقق شهر زندگی» است، برای تحقق این دو شعار در حوزه شهرسازی چه برنامه‌ای پیش‌بینی شده است؟
پایه برنامه‌ریزی در حوزه شهرسازی و معماری برای کیفیت زندگی به حوزه شهرسازی و معماری باز می‌گردد؛ وقتی به کالبد شهر و فضاهای شهری همچنین ارتقای کیفیت به زندگی در فضاهای شهری می‌نگریم، درمی‌یابیم که به برنامه‌ریزی و طراحی و سپس نظارت به این حوزه باز می‌گردد تا بتوانیم کیفیت فضاهای شهری و معماری را افزایش داده و در ادامه کیفیت زندگی را داشته باشیم.
کیفیت زندگی یک چشم‌انداز است و معتقدیم باید برای ارتقای کیفیت فضاهای معماری و شهرسازی تلاش کرد، از این رو استراتژی ما در حوزه معاونت شهرسازی، افزایش کیفیت فضای زندگی با نگاه به اصول شهرسازی و معماری ایرانی و اسلامی با چشم‌انداز یک شهر انسان محور و انسان گرا است.
راهبردی که برای ارتقای کیفیت زندگی داریم، می‌طلبد که در حوزه ضوابط، استانداردسازی و تعریف پروژه‌های پژوهشی سعی کنیم تمام استانداردهای شهری از جمله مناسب‌سازی و تحقق راهکارهای رسیدن به شهری برای همگان را رعایت کنیم.
در حال حاضر ۲۵ درصد جامعه شهری را کودکان تشکیل می‌دهند، بنابراین باید استانداردها و فضاهایی را خلق کنیم که کودکان بتوانند به خوبی از آنها استفاده کنند؛ وقتی طلایه‌دار شهر دوستدار سالمند هستیم باید استانداردها، طراحی‌ها و برنامه‌ریزی ها حول این محور باشد، یعنی همه اقشار و نیازهای جامعه به فراخور رده سنی و جنسیت، مورد توجه قرار گیرد.
شهر دوستدار کودک با استراتژی ملی حرکت می‌کند از این رو باید با تقویت دبیرخانه شهر دوستدار کودک و حرکت به سمت پروژه‌های اجرایی همچون پارک‌های ویژه کودکان و فضاهای مطلوب برای آنها و تعریف پروژه‌هایی برای آنها، از فضای پژوهش و شعار به اقدامات عملیاتی نزدیک شویم که بی‌شک اگر در این زمینه فعالیت کنیم، کیفیت زندگی ۲۵ درصد جامعه شهری را افزایش داده‌ایم.
در بخش مناسب‌سازی شهر برای معلولان با توجه به معرفی ۱۸ هزار معلول ناتوان جسمی که نیاز به خدمات برای زندگی بهتر در شهر دارند، از سال ۹۰ تاکنون با ورود مشاور مناسب‌سازی به معاونت شهرسازی و معماری شهرداری، پروژه‌های خوبی اجرا شده، اما همه آنها به نتیجه نرسیده است. در مذاکره‌ای با شهردار اصفهان با توجه به برنامه ارائه شده، تجهیز ناوگان حمل و نقل با ون‌های ویژه معلولان که مغفول مانده بود را به جریان انداختیم؛ معتقدیم باید به صورت کلان و گروهی به فضاهای شهری استاندارد فکر کنیم، دانه‌های پازل را کنار هم بچینیم تا کیفیت زندگی برای شهروندان ارتقا یابد.
کیفیت زندگی فقط ارتقای فضای شهری و معماری نیست، یکی از رسالت‌های ما در حوزه شهرسازی و معماری ارائه خدمات خوب به مردم است و هر چه خدمات خوب بیشتر به مردم ارائه شود، کیفیت زندگی شهروندان افزایش یافته و آرامش و اعتماد آنها را به همراه خواهد داشت.
بیش از نیمی از فعالیت‌های شهرسازی به موضوع الکترونیکی کردن و هوشمندسازی شهرسازی باز می‌گردد، اگر شهروند بتواند از منزل یا محل کار، در هنگام مسافرت در هر نقطه از کشور خدمات مورد نیاز حوزه شهرسازی را بدون واسطه دریافت کند، بدان معناست که کیفیت مطلوب زندگی برای او فراهم شده است.
بنابراین معتقدم هر چه فضای معماری شهر را خوب فراهم کنیم، اما به لحاظ روحی شهروند را به آرامش نرسانیم عملاً کاری که انجام شده نتیجه بخش نیست؛ از این رو باید تصمیم‌سازی‌ها را به دست هوش مصنوعی بسپاریم، زیرا تکنولوژی و نیروی انسانی مورد نیاز تحقق این هدف را در اختیار داریم.
اگر در حال حاضر که صدور پروانه ساختمانی ۲۳۹ روز زمان نیاز دارد، پس از یک بازه مشخص یک ساله این زمان را به یک چهارم کاهش دهیم، توانسته‌ایم از اتلاف سه چهارم وقت مردم جلوگیری کرده و به آنها آرامش روحی دهیم؛ البته چنانچه در برنامه بلند مدت ۱۸ ماهه فرایند صدور پروانه را به یک ماه کاهش دهیم، قطعاً موفق عمل کرده‌ایم. در این راستا باید کالبد را ارتقا داده و در عین حال به عوامل تأثیرگذار غیر کالبدی نیز توجه کنیم تا مردم با مجموع این موارد کیفیت زندگی خود را افزایش دهند.
برای تحقق شهرسازی الکترونیک چه زیرساخت‌هایی پیش‌بینی کرده‌اید؟
در زمینه ارائه خدمات دو استراتژی کلی داریم، ابتدا ساده‌سازی و چابکسازی است، بدان معنا که فرآیندها را با نگرش الکترونیکی اصلاح کنیم؛ وقتی سخن از الکترونیکی کردن به میان می‌آید، تکنولوژی به نام «هوش مصنوعی» این قابلیت را می‌دهد که بسیاری از فرایندهای سنتی که سال‌ها در شهرسازی مورد استفاده بوده را نقد کرده و در بستر الکترونیک و هوشمند با قابلیت بالا ارائه کند.
در حوزه هوشمندسازی سه مسیر از جمله ساده‌سازی فرآیندها و حذف فرایندهای دستی، خودکارسازی و هوشمندسازی را پیش می‌بریم. در واقع با حذف فرایندهای دستی باید فرآیندها را با نگاه الکترونیکی ساده کرده و همزمان با این موضوع خودکارسازی فرآیندها را آغاز خواهیم کرد، یعنی بسیاری از فرایندهایی که در حال حاضر وابسته به شخص است، توسط ربات‌های هوشمند انجام شود؛ البته باید ابتدا الکترونیکی کردن فرآیندها را کامل و سپس خودکارسازی را ارائه و هوشمندسازی را محقق کنیم.
بسیاری از تصمیمات ما در حوزه شهرسازی شهرداری و در دستگاه‌های مرتبط از جمله راه و شهرسازی بر اساس سلیقه‌های شخصی است و این روال به شهر آسیب می‌زند. در این راستا در حوزه هوشمندسازی می‌خواهیم تصمیم‌سازی‌ها را نیز به هوش مصنوعی واگذار کنیم تا تصمیمات حاکمیتی به واقعیت نزدیک شود.
در چه بازه زمانی این اقدامات انجام می‌شود؟
خودکارسازی و هوشمندسازی موضوعات مختلف بر اساس برنامه زمان‌بندی انجام می‌شود؛ هوشمندسازی در برنامه‌ای ۱۸ ماهه محقق خواهد شد، البته بخش‌های داخلی همچون ماده صد زودتر و حوزه‌های بیرونی دیرتر خروجی خواهد داشت.
با توجه به اینکه در معماری و شهرسازی دارای سبک هستیم، اما مردم رغبت زیادی به استفاده از نماهای دیگر از جمله نماهای رومی در ساختمان های خود دارند، لزوم بازتعریف سبک اصفهان در معماری و شهرسازی را چقدر ضروری می‌دانید و به نظر شما چه اقداماتی باید انجام شود، آیا می‌توانیم برای تحقق شهر اسلامی برنامه زمان‌بندی داشته باشیم یا رسیدن به این هدف فرایند طولانی نیاز دارد؟
نمی‌توان گفت در یک بازه زمانی کوتاه به نتیجه مطلوب می‌رسیم، اما می‌توان جریانی ایجاد کرد که در یک زمان مشخص به نتایج مورد نیاز دست یافت و این یک استراتژی اجرایی‌پذیر است.
مکتب معماری و شهرسازی ایران به دوران صفوی باز می‌گردد و پس از آن دوره خیلی اتفاق یا مکتب خاصی نداشتیم؛ در معماری معاصر شعار زیاد داده شده، اما اقدامات اجرایی انجام نشده است.
شهر زندگی با ۴۰۰ سال پیش متفاوت شده و نمی‌توان گفت که همان سبک را دوباره اجرا می‌کنیم، زیرا تکنولوژی فعلی در ساخت و ساز با تکنولوژی‌های گذشته بسیار تفاوت دارد.
دبیرخانه شهر ایرانی و اسلامی در معاونت شهرسازی وجود دارد و یکی از برنامه‌ها و محورهای اجرایی ما تحقق شهرسازی ایرانی و اسلامی است که نخستین اقدام در این راستا تقویت دبیرخانه و تبدیل پروژه‌های مطالعاتی آن به پروژه اجرایی خواهد بود.
باید این تفکر به وجود آوریم که نمای اصفهان چیست؟؛ چیزی به نام نمای اصفهان نداریم بلکه باید اصول نمای اسلامی و ایرانی به سبک اصفهان را استخراج و الگویی را برای نمای اصفهان از نظر تناسب، رنگ و جزئیات اجرایی تعریف کرد و به معماران اجازه دهیم بر اساس آن اصول و تناسبات طراحی انجام دهند تا به الگوی نمای اصفهان دست یابیم.
باید بتوانیم با توجه به قوانین ابلاغ شده از جمله قانون جهش تولید مسکن، ایجاد شهرک‌های جدید مسکونی را به سمت و سویی ببریم که اگر قرار است شهرک جدید یا الحاقی با مجموعه‌سازی اتفاق افتد، در چارچوب معماری اسلامی و ایرانی اجرا شود.
تخلفات ساخت و ساز، سیما و منظر شهری را تحت‌الشعاع قرار داده است. با توجه به افزایش سه برابری نرخ جرایم ساخت و ساز، تخلفات ساخت و ساز تا چه میزان کاهش یافته است؟
اگر نرخ جرایم تخلفات ساخت و ساز تا ۱۰ برابر هم افزایش پیدا کند باز هم برای مالک صرفه اقتصادی دارد، زیرا تورم در حوزه ساختمان به قدری زیاد است که به عنوان مثال ۱۰ درصد کل ارزش ملک مشمول تخلف می‌شود و با توجه به وضعیت کنونی مسکن برای مالک صرفه اقتصادی دارد.
مشکل آنجاست که ضوابط شهرسازی و معماری با قوانین بالادستی مغایرت دارد یا مبتنی بر خواسته‌های مردم نیست اگر این موضوع را اصلاح کنیم که در برنامه معاونت شهرسازی هم قرار دارد، تخلفات ساخت و ساز کاهش خواهد یافت.
به عنوان مثال بالکن و پیش آمدگی ساختمان در قوانین بالادستی وجود دارد، اما ما این موضوع را در ضوابط شهرسازی حذف کردیم؛ گاهی تخلفات ساخت و ساز به دلیل سخت‌گیری‌های بیش از حد انجام می‌شود و اینکه ضوابط ما مبتنی با نیازهای جامعه و مردم نیست، بنابراین باید ضوابط را اصلاح و منطبق با قوانین بالا دست کرده سپس با تخلفات ساخت و ساز برخورد قانونی داشته باشیم.
پیچیده‌ترین و سخت‌ترین ضوابط شهرسازی را اصفهان دارد؛ باید ضوابط را اصلاح، ساده‌سازی و مبتنی بر نیازهای مردم کنیم، زیرا بسیاری از تخلفات با اصلاح ضوابط حل می‌شود.
گفت و گو از: راضیه کشاورز- خبرنگار سرویس کلانشهرهای خبرگزاری ایمنا
نظر شما