به گزارش خبرنگار ایمنا، کرونا کودکان را خانه‌نشین کرده و تحرک آنها به شدت کاهش یافته است، تعطیلی مدارس و کلاس‌های ورزشی برای کنترل بیماری کووید _۱۹ نیز مزید بر علت شده و چاقی کودکان بیشتر از قبل به چشم می‌خورد، محققان معتقدند، داشتن رژیم غذایی ناسالم، موجب می‌شود که کودکان در اواخر دوره کودکی خود با مشکل چاقی و کاهش توده عضلانی بدون چربی مواجه شوند.
چاقی علاوه بر تأثیرات روانی عامل بسیاری از بیماری‌های مزمن است که تا پایان عمر همراه کودک خواهد بود، در این زمینه با محمدحسن انتظاری، متخصص تغذیه گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که شرح آن را در ادامه می‌خوانید.
مهمترین علل چاقی کودکان چیست؟
شیوع کرونا و در خانه ماندن کودکان باعث ایجاد اشتهای کاذب آنها می‌شود؛ کودکانی که در خانه ماندند سرگرمی نداشته و خود به خود به سمت غذا خوردن روی می‌آورند در این میان اگر یخچال و آشپزخانه نیز پر از میوه‌ها و سبزی‌های خوردنی باشد برای آنها بهتر است، اما اگر به جای میوه و سبزی انواع شیرینی و خوراکی‌های صنعتی در خانه باشد، قطعاً کودکان این نوع مواد غذایی را بیشتر مصرف می‌کنند و به همان میزان نیز بیشتر در خطر ابتلاء به چاقی قرار دارند.
زندگی صنعتی همه افراد جامعه از جمله کودکان را مستعد چاقی کرده و کرونا هم نمکی بر زخم چاقی کودکان شده است، کودکان از خانه بیرون نمی‌روند، فعالیت بدنی مناسب و کافی ندارند و این باعث شده که فعالیت آنها کم شود، علاوه‌بر این چون در خانه هستند بیشتر به دنبال غذا می‌گردند و غذا خوردن برای آنها یک تفریح است، تمام این موارد باعث اضافه وزن کودکان خواهد شد.
چاقی کودکان زمینه‌ساز چه بیماری‌هایی است؟
چاقی کودکان به جز کودکان برای والدین هم دشوار است و غیر از ظاهر نازیبای کودک، شانس بیماری‌هایی از جمله دیابت و بیماری‌های قلبی در آنها افزایش خواهد داد.
اضافه وزن کودکان در چه سنی طبیعی است؟
لازم است در درجه اول از چاقی کودکان پیشگیری و افزایش وزن آنها نیز باید کنترل شود؛ البته انجام این موضوع به ویژه برای کودکان کار ساده‌ای نیست، اما کودکی که در حال رشد است باید مقداری اضافه وزن داشته باشد و این موضوع به سن کودک بستگی دارد، به طور مثال کودکان از یک تا پنج سالگی ممکن است، حدود ۹ کیلو اضافه وزن داشته باشند، اما سن آنها که بیشتر می‌شود، باید این مقدار کمتر باشد.
برخی کودکان در سن بلوغ اضافه وزن و افزایش قد را تجربه خواهند کرد، اما تمام این موارد باعث نمی‌شود تا در مورد چاقی کودکان بی‌تفاوت باشیم.
راهکار کنترل وزن کودکان در دوران کرونا چیست؟
در دوران کرونا و در خصوص کودکان نباید رژیم سخت برای کاهش وزن در نظر گرفته شود؛ به طور مثال اگر قرار است در طول سال سه کیلو اضافه کنند، با انجام برنامه ریزی و زیر نظر پزشک تغذیه یک کیلو اضافه کنند و به جای کاهش وزن افزایش وزن آنها کنترل شود.
باید مراقب بود تا در دوران کرونا به سیستم ایمنی بدن کودکان آسیب وارد نشود و تنها برای کودکان با چاقی حاد رژیم غذایی در نظر گرفته شود و با سرعت کمی اضافه وزن آنها کنترل شود، نیاز است این اقدام زیر نظر متخصص تغذیه انجام شود و والدین خودسرانه عمل و رژیم‌های سخت را برای کودکان اجرا نکنند.
باید فعالیت فیزیکی مناسب را جایگزین بازی و سرگرمی‌های مجازی کرد، در آپارتمان‌ها هم می‌توان بازی‌های کم سر و صدا انجام داد.
آیا تنها تغذیه در چاقی کودکان مؤثر است؟
چاقی کودکان به دلیل عوامل تغذیه‌ای و غیرتغذیه‌ای اتفاق می‌افتد؛ به عنوان مثال وقتی کودکان شب تا دیر وقت بیدارند علاوه‌بر اینکه رشد قد آنها دچار مشکل می‌شود و از این نظر آسیب خواهند دید، دچار اضافه وزن نیز خواهند شد و کودکی که در شب خواب کافی نداشته، قطعاً دیر از خواب بیدار می‌شود، دیر صبحانه می‌خوردو به تدریج بدن آنها دچار کمبود غذایی خواهد شد.
همچنین وقتی هوا سرد باشد بدن انسان خود را گرم می‌کند و با تولید گرما انرژی می‌سوزاند و در هوای گرم نیز بدن با تعریق خودش را سرد می‌کند؛ بنابراین لازم نیست به کودکان آنقدر لباس پوشاند و خانه را گرم کرد که سیستم تولید گرمای بدن از کار بیافتد یا برعکس در تابستان هم نباید خانه را خیلی خنک کرد، آنقدر که کودک اصلاً غرق نکند، چرا که تعریق و خنک نگه داشتن بدن توسط تعریق باعث سوزاندن کالری می‌شود و به کنترل وزن کمک می‌کند.
کدام مواد غذایی باید در برنامه غذایی کودکان باشد؟
چیپس، پفک و فست‌فودها چاق‌کننده هستند، اما برعکس غذاهای مقوی مانند تخم مرغ، مغزیجات و میوه علاوه‌بر اینکه به رشد کودکان کمک می‌کند، اشتهای کاذب نیز ایجاد نمی‌کند؛ زیرا یکی از علل چاقی کمبود مواد غذایی سالم است؛ به طور مثال وقتی کودکان چیپس می‌خورند با توجه به اینکه ارزش غذایی کمی دارد؛ اما کالری بالایی دارد و بدن بعد از نیم ساعت دوبار نیاز به مواد غذایی خواهد داشت و مغز فرمان گرسنگی را صادر می‌کند، این در حالی است که اگر کودکان معادل همان چیپس، تخم مرغ بخورد، یک ماده غذایی با ارزش غذایی بالا خورده و بدن احساس کمبود نمی‌کند.
برای کودکان باید از لبنیات کم چرب استفاده شود و در برنامه غذایی کودکان باید غذاهایی که ارزش بالایی دارند، گنجانده شود، دمای خانه متعادل و بین ۱۸ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد باشد و کودکان خواب کافی داشته باشند و وقتی می‌خوابند محیط باید تاریک باشد تا بدن آنها احساس روز بودن نکند.
در کودکان اضافه وزن و چاقی چگونه محاسبه می‌شود؟
هر اضافه وزنی الزاماً چاقی نیست در انسان‌های بالغ شاخص bmi بدن اگر بین ۲۵ تا ۳۰ باشد اضافه وزن و ۳۰ به بعد چاقی محسوب می‌شود، اما در کودکان اگر وزن در مقایسه با هم سن و سالانش محاسبه می‌شود و اگر وزن کودک حدود ۹۰ درصد بیشتر از وزن هم سن‌های وی باشد چاق محسوب می‌شود. رژیم‌هایی که برای کودکان در نظر گرفته می‌شود باید متناسب با سن آنها باشد و به هیچ عنوان کاهش وزن سریع به ویژه در کودکان توصیه نمی‌شود، چرا که مشکلات بزرگی را به بار خواهد آورد.
کدام مواد غذایی از چاقی کودکان پیشگیری می‌کند؟
سبزی‌هایی مانند هویج، گوجه فرنگی، تربچه و میوه‌ها باید در دسترس کودکان باشد و خانواده‌هایی که حیاط دارند می‌توانند روزانه نیم ساعت تا یک ساعت کودکان را برای بازی کردن و جنب و جوش به داخل حیاط بفرستند تا احتمال چاق شدن آنها کاهش یابد.
خوردن میان وعده‌های سالم که سیستم ایمنی بدن کودکان را افزایش دهد نیز لازم است، در برنامه غذایی کودکان استفاده از میوه‌ها، ساندویچ تخم‌مرغ و مرغ با سبزیجات، استفاده از غذاهای خانگی فانتزی مانند خوراک حبوبات همراه با ادویه‌جات و سبزیجات هم توصیه می‌شود، چرا که این مواد غذایی علاوه‌بر اینکه ارزش غذایی بالایی دارد از اشتهای کاذب پیشگیری می‌کند و باعث تقویت سیستم ایمنی و تأمین نیازهای غذایی بدن خواهد شد.
آیا داشتن رژیم غذایی برای کاهش وزن کودکان چاق کافی است؟
همیشه رژیم لاغری کافی نیست و کنترل وزن نوجوان را باید مد نظر داشته باشیم، چراکه خود به خود کاهش وزن اتفاق می‌افتد و نیازی به گرفتن رژیم سخت لاغری نیست به دلیل اینکه مقاومت بدن در مقابل بیماری‌های عفونی فصل پاییز و زمستان افزایش می‌یابد. علاوه‌بر رژیم غذایی باید نوجوانان در حیاط و بیرون از فضای ساختمان تحرک بدنی داشته باشند و حرکات نرمشی و کششی را در منزل انجام دهند.
نظر شما