مطبوعات و رسانه‌های آزاد و شفاف در هر جامعه‌ای از ارکان توسعه و دموکراسی محسوب می‌شود، لذا خبرگزاری ایمنا مرور بر بخشی از عناوین مطبوعات کشور را به صورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه آرمان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «ایران در پیمان ابریشمی» به بررسی عضویت راهبردی ایران در پیمان شانگهای پرداخت و نوشت: روز گذشته وزیر امور خارجه در توئیتر اعلام کرد با عضویت کامل ایران در سازمان همکاری شانگهای موافقت شده است. او این عضویت را «راهبردی» و در راستای سیاست‌های نگاه به آسیا دانست. این نشست در بیستمین سال تشکیل سازمان روز گذشته در شهر دوشنبه، پایتخت تاجیکستان، با حضور سران ۱۲ کشور عضو و ناظر برگزار شد. این بار روسیه از عضویت دائم ایران در شانگهای حمایت کرد و اعلام کرد حامی مشارکت تمام عیار ایران در این سازمان است. ایران نیز همکاری ایران و روسیه در جنگ سوریه را الگویی موفق برای سایر شراکت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای دانست. با موافقت دیگر اعضا، ایران عضو نهم این پیمان شد. روسیه پیشتر اعلام کرده بود که ایران می‌تواند در صورت رفع تحریم‌های سازمان ملل متحد عضو اصلی این سازمان شود. از سال ۲۰۱۵ کشورهای ترکیه، نپال، سریلانکا، کامبوج، آذربایجان و ارمنستان خواستار عضویت در این سازمان هستند.
ایران پیشترسال ۱۳۸۵ به نشست شانگهای دعوت شد و از آن پس به عنوان عضو ناظر در این پیمان حضور داشت، این اقدام در همان زمان مورد انتقاد آمریکا قرار گرفت. نخستین رئیس جمهوری که از ایران به این سازمان رفت احمدی نژاد بود که در سخنرانی خود خواستار دگرگونی نظم جهانی شده بود. در سال ۱۳۹۵ اما درخواست ایران مبنی بر عضویت دائمی در این سازمان رد شد که تأثیر کمی بر اعتبار و وجهه تهران نداشت. شانگهای یکی از پیمان‌های مهم در جهان است که نشانی از غرب در آن نیست. این سازمان در سال ۲۰۰۱ در نتیجه ایجاد موازنه در برابر نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه توسط ۵ کشور چین، روسیه، قزاقستان، ازبکستان، تاجیکستان و قرقیزستان ایجاد شد که حالا به جز ایران دارای ۲ عضو دیگر است، پاکستان و هند که ۵ سال پس از تشکیل این سازمان به آن پیوستند.
رئیس جمهور روز گذشته طی سخنانی در جمع سران و مقام‌های شرکت کننده در بیست و یکمین اجلاس سران سازمان همکاری شانگهای، با بیان اینکه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران همواره مبتنی بر مشارکت فعال در سازمان‌های بین‌المللی، چندجانبه گرایی و مخالفت با یکجانبه گرایی بر پایه عدالت، همکاری، احترام متقابل و ضرورت ایفای نقش سازنده در مواجهه با چالش‌های بین‌المللی و منطقه‌ای بوده است، اظهار داشت: تقویت همکاری‌های دوجانبه به ویژه در عرصه اقتصادی، عامل مهمی در ارتقای نقش راهبردی سازمان همکاری شانگهای در اقتصاد جهانی است.
حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی گفت: سازمان همکاری شانگهای به خوبی نشان داده که می‌تواند با اتکای به ظرفیت‌های اقتصادی، سیاسی، ارزشی و جمعیتی خود به نیروی پیشران چندجانبه گرایی جهانی تبدیل شود و این امر نشان دهنده فراهم بودن بستر شکل‌دهی به جامعه‌ای بر پایه ارزش‌های مشترک کشورهای در حال توسعه است.
وی افزود: در شرایط کنونی صلح و امنیت جهانی از ناحیه سلطه‌طلبی و چالش‌هایی همچون تروریسم، افراط‌گرایی و جدایی طلبی در معرض تهدید قرار دارد؛ تهدیدهایی که طیف وسیعی از کشورهای جهان و به‌ویژه اعضا و شرکای سازمان همکاری شانگهای را هدف قرار داده است و حفظ و تقویت صلح در این پهنه گسترده، نه یک انتخاب بلکه یک ضرورت است.
وی افزود: سازمان همکاری شانگهای و «روح حاکم بر آن» یعنی اعتماد متقابل، منافع مشترک، برابری، رایزنی مشترک، احترام به تنوع فرهنگی و توسعه مشترک، ابزاری کلیدی در راستای حفظ صلح در قرن ۲۱ است. توسعه فرهنگی، دستور کار اول همکاری بین کشورهای صاحب تمدن است. بخش عمده خزانه فرهنگ و معنویت جهان در آسیا قرار دارد. آسیا مهد تمدن بشری است و قلب تپنده آن در چین، هند، تاجیکستان و ایران فرهنگ‌ساز بوده است.
روزنامه ابتکار در صفحه نخست امروز خود با تیتر «چالش ثبات اقتصادی برای جذب دوباره سرمایه‌گذاری» به بررسی راهکارهای مؤثر در افزایش سرمایه‌گذاری پرداخت و نوشت: ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری شامگاه پنجشنبه در پایان اولین روز سفر به تاجیکستان با حضور در اجتماع ایرانیان مقیم در سفارت ایران، با بیان اینکه امروز بستر برای سرمایه‌گذاری ایرانیان خارج از کشور در بخش‌های مختلف مهیاست و امنیت سرمایه و سرمایه‌گذار کاملاً تضمین شده است، خاطرنشان کرد: «امنیت «سرمایه‌گذاری» در گرو امنیت «سرمایه» و امنیت «سرمایه‌گذار» است که هر دو در دولت سیزدهم تضمین شده است و زمینه سرمایه‌گذاری ایرانیان در داخل کشور را به طرق مختلف از جمله تسهیل و تسریع صدور مجوزها فراهم کرده و از فعالیت شرکت‌های ایرانی در خارج از کشور حمایت می‌کنیم.» صحبت‌های رئیس جمهور نشان‌دهنده اهمیت و نقش سرمایه‌گذاری در رونق اقتصادی است. اما با توجه به مشکلات و چالش‌ها بر سر راه اقتصاد این پرسش مطرح می‌شود که آیا دولت سیزدهم می‌تواند بسترهای لازم برای جذب سرمایه‌گذاری‌های بیشتر را فراهم کند یا خیر؟
سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی از جمله مسائل مهمی است که دولت‌ها باید به آن توجه داشته باشند چراکه افزایش سرمایه‌گذاری منجر به افزایش تولید، افزایش ارزش افزوده، افزایش درآمد، افزایش
رفاه، افزایش اشتغال، کاهش نرخ بیکاری و کاهش فقر می‌شود. بنابراین سرمایه و سرمایه‌گذاری در فرآیند توسعه اقتصادی از اهمیت ویژه برخوردار است. اما باید دید که افزایش سرمایه‌گذاری داخلی، افزایش سرمایه‌گذاری خارجی و همچنین بازگشت سرمایه ایرانیان خارج از کشور نیازمند چه اقداماتی است؟
تصمیمات سرمایه‌گذاری به ثبات اقتصادی وابسته است
در ادبیات اقتصادی تصمیمات سرمایه‌گذاری تا حد بسیار زیادی به ثبات اقتصادی وابسته است بنابراین ایجاد ثبات در اقتصاد یکی از عواملی است که ریسک سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف را کاهش می‌دهد. به عنوان مثال زمانیکه نرخ ارز دائماً نوسان داشته باشد، مشخص نباشد قیمت مواد اولیه تا چند ماه دیگر چگونه خواهد بود، تورم نرخ بالایی داشته باشد، سیاست‌ها در امور صادرات و واردات با چالش‌هایی روبه‌رو باشد و مسائلی از این دست، قطعاً انجام تصمیمات سرمایه‌گذاری با چالش همراه خواهد بود و در نهایت حجم سرمایه‌گذاری کاهش پیدا می‌کند. بنابراین بسیاری از کارشناسان معتقدند برای افزایش حجم سرمایه‌گذاری باید در ابتدا ثبات نسبی را در بخش‌های مختلف اقتصاد ایجاد کنیم.
روزنامه اعتماد در صفحه نخست امروز خود با تیتر «اتصال به بازارهای ۶۵ درصد جمعیت جهان» به بررسی عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای پرداخت و نوشت: ۱۵ سال پس از اولین تلاش‌ها برای عضویت غیرناظر و دائم در سازمان همکاری شانگهای، روز گذشته سرانجام این اتفاق رخ داد و از حالا به بعد ایران هم جز ۹ کشور عضو دائم این سازمان هستند. سازمانی که اصلی‌ترین اعضای آن، دو عضو دائم شورای امنیت یعنی روسیه و چین بوده‌اند و نقش اصلی و تعیین کننده‌ای در آن دارند.
ایران با عضویت دائم در این سازمان، به بازارهای گسترده کشورهای عضو سازمان شانگهای نیز متصل می‌شود و در حوزه‌های مختلف تجاری، ترانزیت و انرژی به عنوان یک قدرت منطقه‌ای می‌تواند با این کشورها تعاملات اقتصادی مثبتی را داشته باشد و با توجه به اینکه اخیراً ایران عضو ناظر اتحادیه اوراسیا شده، حضور در سازمان همکاری شانگهای می‌تواند این روند را تکمیل کند که ایران از ظرفیت‌های اقتصادی کشورهای این حوزه که ۶۵ درصد جمعیت جهان و همچنین منابع جهان را در خود جای داده نیز استفاده کند.
کارنامه ۵ ماهه نخست سال ۱۴۰۰ در تجارت ایران با ۱۱ عضو دیگر سازمان شانگهای، حکایت از تجارت ۱۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلاری دارد؛ چین بیشترین حجم تجارت در میان اعضا و مغولستان کمترین حجم تجارت را با ایران دارد. آمارهای گمرک ایران نشان می‌دهد سال گذشته میزان تجارت ایران با کشورهای شانگهای، ۲۸ میلیارد دلار بوده که از این میزان، صادرات ایران ۱۴ میلیارد و ۶۰۰ میلیون دلار و واردات ایران از این کشورها ۱۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار بوده است. در این میان کارشناسان معتقدند تنها عضویت در این پیمان برای جهش روابط دیپلماسی اقتصادی کشور کافی نیست و برای ایجاد فرصت‌های بزرگ اقتصادی لازم است که با هر یک از کشورهای عضو نیز روابط دوجانبه قوی برقرار شود که انعقاد موافقتنامه‌های تجارت ترجیحی، کاهش منطقی نرخ‌های تعرفه‌ای به ویژه از سوی ایران و همگرایی در نرخ‌های تعرفه کالایی، شناخت دقیق بازارهای هدف به منظور گسترش صادرات غیرنفتی حائز اهمیت است.
موسی احمدزاده، عضو اتاق بازرگانی ایران در مورد عضویت ایران در سازمان همکاری شانگهای معتقد است پیوستن ایران به عنوان عضو اصلی در سازمان همکاری شانگهای برای ایران می‌تواند اتحادی استراتژیک با اعضای اصلی این سازمان به همراه داشته باشد که نه تنها در بخش‌هایی از آسیای مرکزی حائز اهمیت است بلکه می‌تواند کمکی در فرآیند پیچیده مذاکرات هسته‌ای که سالیان سال به طول انجامیده، باشد. این عضو اتاق بازرگانی ایران در ادامه به «اعتماد» گفت: اتحاد استراتژیک در این سازمان منجر به تعهد اعضای آن با یکدیگر خواهد شد که در فرآیند پیچیده مذاکرات با غرب و دیپلماسی اقتصادی و سیاسی تأثیرگذار است و شرکای اصلی ما (چین و روسیه) با توجه به قدرتی که در جهان دارند، می‌توانند چانه‌زنی ایران را در مقابل سیاست‌های غرب بیشتر کنند.
روزنامه شرق در صفحه نخست امروز خود با تیتر «تداوم استراتژی نگاه به شرق» نوشت: پس از یک دهه و نیم، سازمان همکاری‌های شانگهای با عضویت دائم ایران موافقت کرد. در پی اولین سفر خارجی سیدابراهیم رئیسی در جایگاه ریاست‌جمهوری، اعضای سازمان همکاری‌های شانگهای با تأیید همه اعضا با تغییر عضویت ایران از عضو ناظر به عضو دائم موافقت کردند. عضویت دائم در این سازمان از اوایل قرن جاری میلادی خواست ایران بود اما سرانجام این دولت رئیسی است که توانست کسب تأییدیه اعضای این سازمان را در اولین هفته‌های کاری‌اش به کارنامه خود اضافه کند. البته اعضای سازمان همکاری‌های شانگهای با عضویت ایران موافقت کردند اما این موافقت به معنای آغاز روند عضویت دائم ایران در سازمان شانگهای است. درواقع در همین نشست، سند آغاز این روند نیز به امضا درآمد. هند و پاکستان که هفتمین و هشتمین عضو دائم این سازمان شدند، در سال ۲۰۱۵ تأییدیه اعضا برای عضویت دائم را گرفتند ولی روند عضویت آنها بعد از کسب این موافقت تا سال ۲۰۱۷ به طول انجامید.
سازمان همکاری‌های شانگهای در سال ۱۹۹۶ با نام اولیه «شانگهای ۵» توسط کشورهای چین، روسیه، قرقیزستان، قزاقستان و تاجیکستان به‌عنوان اتحادی شکل گرفت تا تلاشی برای برقراری تعادل باشد در مقابل نفوذ آمریکا و ناتو در منطقه؛ هرچند برخلاف ناتو، شانگهای یک پیمان همکاری نظامی نیست. اعضای اصلی و تعیین‌کننده این سازمان، چین و روسیه هستند. در دهه اول قرن حاضر میلادی، ازبکستان به عنوان عضو دائم و مغولستان، هند، پاکستان، افغانستان، ایران و بلاروس به‌عنوان اعضای ناظر به این نهاد پیوستند و حدود یک دهه بعد، هند و پاکستان موافقت اعضا برای عضویت دائم را گرفتند.
اما این سازمان درواقع چه جایگاه و قابلیتی در صحنه بین‌المللی دارد و عضویت ایران چه دریچه‌هایی را به روی کشور خواهد گشود؟ بهرام امیراحمدیان، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل روسیه و قفقاز در گفت‌وگو با «شرق» توضیح می‌دهد که سازمان شانگهای سازمان همکاری جامعی است که در حوزه‌های مختلف، اعم از اقتصادی و تجاری، مبارزه با افراط‌گرایی، مسائل امنیتی، در اختیار گذاشتن زیرساخت‌های حمل‌ونقل و ارتباط، مقابله با تجزیه‌طلبی و مسائل دیگر فعالیت می‌کند و «سازمان فراگیری در تمام زمینه‌ها» و پروژه‌ای «چندمنظوره» است.
او توضیح می‌دهد که «تأثیر عمده این عضویت این است که سبب می‌شود جایگاه ایران در محیط بین‌الملل افزایش پیدا کند. اهمیت سیاسی و ژئوپلیتیکی ایران را بالا می‌برد». او با اشاره به حضور چین، روسیه و هند در این سازمان می‌افزاید: «سه قدرت بزرگ اقتصادی و نظامی و سیاسی در این سازمان حضور دارند که دو تایشان عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل هستند. وقتی سازمانی ۹ عضو دائم دارد و دو عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل هستند، مفهومش این است که اینها در آنجا لابی دارند».
روزنامه کیهان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «محاصره لبنان در هم شکست / تحقیر اسرائیل و آمریکا زیر چرخ تانکرهای سوخت ایران» نوشت: ماجرا از آنجا شروع شد که «سید حسن نصرالله» در سخنرانی عاشورای خود از حرکت کشتی‌های سوخت خریده شده از ایران به سمت لبنان خبر داد و تهدید کرد هر تعرضی به این کشتی‌ها پاسخ خواهد گرفت. در پی این سخنان، بحثی داغ در لبنان و حتی سراسر جهان به راه افتاد تا جایی که یکی از کارشناسان شبکه فرانس ۲۴ از «طوفان ژئوپلتیک» در منطقه گفت. بالاخره محموله کشتی اول که چند روز پیش در سوریه پهلو گرفته بود، در میان شوق و شور مردم لبنان وارد خاک این کشور شد؛ ورودی که تمام محاسبات و سیاست‌های تحریم حداکثری آمریکا علیه ایران، سوریه و لبنان و تمام تهدیدات رژیم صهیونیستی را یکسره به هم زد و این دو رژیم را تحقیر کرد. این اقدام در همان ابتدا منجر به سقوط نرخ دلار در برابر پول ملی لبنان شد و هر دلار از ۱۹ هزار لیر به ۱۳ هزار و ۷۰۰ لیر کاهش پیدا کرد.
روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» پیرامون این مسئله در یادداشتی نوشت، حزب‌الله لبنان توانست در رقابت با آمریکا پیروز شود. در این یادداشت آمده است: «گروه شبه‌نظامی حزب‌الله لبنان روز پنجشنبه اعلام کرد یک میلیون گالن گازوئیل از طریق مرزهای سوریه به این کشور وارد کرده است.» نیویورک‌تایمز می‌نویسد، «لبنانی‌ها خشمگین کردن آمریکا از یک‌سو و تأمین نیازهای مبرم کشوری که به‌خاطر کمبود سوخت تقریباً فلج شده است را جشن گرفتند.»
در ادامه این یادداشت آمده است، در حالی که لبنان از یکی از بدترین فروپاشی‌های اقتصادی تاریخ معاصر رنج می‌برد، حزب‌الله توانسته است در نقش یک منجی ملی ظاهر شده و به میدانی گام بگذارد که دولت لبنان و حامیان غربی‌اش در آن شکست خورده بودند. علیرغم ابراز نگرانی و اظهارات مداخله‌جویانه مقام‌های رژیم صهیونیستی درباره واردات سوخت ایران به لبنان و تلاش برای امنیتی کردن این موضوع، تل‌آویو اما جرأت اقدام علیه این کاروان را نداشت. یک مقام ارشد نظامی رژیم صهیونیستی اذعان کرد که هرگونه اقدام علیه کاروان سوخت صادراتی ایران به لبنان، تنش‌زایی غیرضروری بوده و تل‌آویو هیچ تمایلی به انجام آن نداشت. به نوشته وبگاه «تایمز اسرائیل» این نظامی صهیونیست که خواست نامش فاش نشود در گفت‌وگو با شبکه ۱۲ تلویزیون این رژیم البته مدعی شد تل‌آویو این کار را انجام نداد تا به دلیل اقدام مستقیم علیه اقتصاد لبنان مورد انتقاد مردم این کشور و جامعه جهانی قرار نگیرد.
اِلی شارویت فرمانده تازه بازنشسته‌شده نیروی دریایی رژیم صهیونیستی نیز در مصاحبه با خبرگزاری «آسوشیتدپرس» این سیاست را تأیید کرد و گفت اسرائیل هیچ تمایلی به متوقف کردن کاروان‌های سوخت ارسالی به لبنان ندارد. «جروزالم پست» اسرائیل نیز اعلام کرد هدف ایران بیرون کردن آمریکا از ایران است.
منابع لبنانی، صبح روز پنجشنبه، از ورود کامل کاروان حامل سوخت ایران به خاک این کشور خبر دادند؛ شبکه «المنار» نیز ضمن تأیید این خبر، گزارش داد که ۲۰ تانکر حامل سوخت ایران وارد خاک لبنان شده است. تصاویر مختلف از شهرهای لبنان نشان از استقبال مردمی از این کاروان دارد، چنان‌که با ورود این کاروان مردم شهر بعلبک در میان جوی امنیتی و حفاظتی به شادی پرداخته و دور هم جمع شدند و در کل شهر شیرینی پخش کردند، در نقاط دیگر نیز این اتفاق افتاد. گفتنی است، این کاروان زمانی وارد لبنان شده است که بحران سوخت به اوج خود رسیده و قطعی‌های طولانی برق و درگیری بر سر سوخت در پمپ بنزین‌های لبنان، مردم این کشور را به ستوه آورده بود.
نظر شما