مطبوعات و رسانه‌های آزاد و شفاف در هر جامعه‌ای از ارکان توسعه و دموکراسی محسوب می‌شود، لذا خبرگزاری ایمنا مرور بر بخشی از عناوین مطبوعات کشور را به صورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه ابتکار در صفحه نخست امروز خود با تیتر «حریم گسترده سلاطین اقتصادی» به بررسی دلایل به وجود آمدن سلطان‌ها در اقتصاد ایران پرداخت و نوشت: اقتصاد ایران از گذشته محلی مناسب برای حکمرانی سلاطین بوده و واقعیت این است که در این مدت با حذف یکی دو سلطان هم چیزی تغییر نکرده است.
بنابراین یک روز سلطان سکه به میان می‌آید، روز بعد سلطان خانه‌های خالی تیتر خبرها را از آن خود می‌کند و پس از آن خبر دستگیری سلطان خودرو بر سر زبان‌ها می‌افتد. البته این پایان ماجرا نبوده و در روزهای اخیر نیز سلطان سیمان نظرها را به خود جلب کرده است و آنطور که به نظر می‌رسد پایانی برای حکمرانی سلاطین دیده نمی‌شود.
اخیراً عوامل مختلفی دست به دست هم داده‌اند تا قیمت سیمان چندین برابر نرخ فروش درب کارخانه، به دست سازندگان مسکن برسد. در این میان عده‌ای معتقدند که وجود سلطان در بازار، وضعیت را آشفته کرده است، البته واسطه‌ها وجود مافیا در بازار سیمان را رد می‌کنند و این در حالی است که سازندگان وجود مافیا را تأیید می‌کنند. فرشید پورحاجت، دبیر کانون انبوه‌سازان در خصوص وضعیت به وجود آمده در بازار سیمان به ایسنا گفته است: «ظاهرا از سلطان شکر و سکه به سلطان سیمان رسیده‌ایم.»
روزنامه آرمان ملی در صفحه نخست امروز خود با تیتر «حرف‌های دقیقه ۹۰ روحانی؛ از حوادث آبان ٩٧ تا تحریم» به بررسی اظهارات اخیر رئیس جمهور در مورد دلایل رفع نشدن تحریم‌ها پرداخت و نوشت: رئیس‌جمهور با قدردانی از اقدامات و برنامه‌های پولی و بانکی بانک مرکزی در طول هشت سال گذشته اظهار کرد: با اقدامات و سیاستگذاری‌های بانک مرکزی و اجرای برنامه‌های اقتصادی تا حدود زیادی توانستیم فشارهای جنگ اقتصادی را از روی مردم کم کنیم. اهم اظهارات حسن روحانی از این قرار است: بر اساس آمار و ارقام وقتی در سال ۹۲ دولت یازدهم شروع به کار کرد رشد اقتصادی منفی ۷.۷ بود و در سال ۹۴ نیز با معضل و شوک قیمت نفت مواجه شدیم و قیمت نفت که در آغاز کار دولت یازدهم بشکه‌ای ۱۰۴ دلار بود، در مقطعی حتی به ۳۰ دلار رسید لذا با شرایط خاصی مواجه بودیم.
بعد از این که در سال ۹۴ توانستیم از تحریم عبور کنیم آثار اقتصادی مثبت آن در سال ۹۵ مشاهده شد به‌طوری که در این سال از رشد اقتصادی ۵.۱۲ درصد برخوردار شدیم و از آغاز دولت یازدهم تا اوایل سال ۹۷ شرایط باثباتی در اقتصاد کشور را شاهد بودیم. از ابتدای دولت یازدهم تا اوایل سال ۹۷ فراز و نشیب آن‌چنانی در اقتصاد و به‌خصوص قیمت ارز نداشتیم و از لحاظ تورم، رشد اقتصادی، قیمت ارز و اشتغال دارای ثبات بودیم که ثبات اقتصادی برای داشتن شرایط مطلوب در سال‌های آینده برای کشور اهمیت دارد.
از سال ۹۳ اشتغال خالص مناسبی را در کشور شاهد بودیم و تا سال ۹۶ به طور متوسط ۵۵۰ هزار شغل ثابت در هر سال داشتیم. تورم نیز از اواخر سال ۹۴ تا اوایل سال ۹۷ یک رقمی بود؛ اما با شروع جنگ اقتصادی شرایط تغییر کرد. دولت در طول چهار سال اول از انضباط مالی بسیار خوبی برخوردار بود و در هیچ شرایطی حتی در دوره جنگ اقتصادی نیز حاضر به استقراض از بانک مرکزی نشدیم. همواره سعی کردیم انضباط مالی دولت را رعایت کنیم که این موضوع در تورم و پایه پولی بسیار مهم است.
از سال ۹۶ بانک مرکزی ناچار شد برای مؤسسات اعتباری غیرمجاز و نیز ادغام بانک‌های نیروهای مسلح از پایه پولی استفاده کند اما استفاده از پایه پولی از طرف دولت هیچ‌گاه بر مبنای بدهی و استقراض دولت نبوده است ولی در عین حال سال ۹۸ نسبت به ۹۷ و سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸ بدهی دولت به بانک مرکزی کاهش یافته است. از مدیران و اقتصاددانان خواهش می‌کنم شرایط اقتصادی سال ۹۷ به بعد را بر مبنای واقعیت‌های موجود برای مردم تشریح کنند.
حوادثی که پس از این سال اتفاق افتاد ارتباطی به دولت نداشت؛ چرا که دولت بر مبنای روال گذشته خود پیش می‌رفت و چنانچه جنگ اقتصادی سال ۹۷ و کرونا نبود، همین روند ادامه پیدا می‌کرد و بر اساس محاسباتی که اقتصاددانان انجام دادند امروز قیمت دلار حدود پنج هزار تومان بود.
روزنامه اعتماد در صفحه نخست امروز خود با تیتر «گره تحریم در گیرودار انتقال قدرت» به بررسی مصوبه ضد برجامی مجلس پرداخت و نوشت: «مصوبه یازدهم آذرماه سال گذشته مجلس دست و پای دولت را در رفع تحریم بست.» این را حسن روحانی پیش از ظهر دیروز و در شرایطی گفت که طی روزها و هفته‌های گذشته نیز بر این نکته انگشت گذاشته و تلویحاً تاکید کرده بود که از مصوبه آذرماه ۹۹ مجلس یکدست اصولگرای یازدهم ناراضی و ناخرسند است.
جالب آنکه حدود ۲۴ ساعت پیش از آنکه رئیس‌جمهوری برای چندمین‌بار گلایه خود از مجلس و مصوبه‌ای که همان زمان به مصوبه «ضد برجامی» معروف شد را رسانه‌ای کند، مجتبی ذوالنوری یعنی همان کسی که ریاست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس را در آن مقطع زمانی خاص - یعنی آذرماه ۹۹- برعهده داشت، نه‌تنها دیپلماسی دولت حسن روحانی را «دیپلماسی التماس» توصیف کرده و گفته بود که «پالس‌هایی که از سوی دولت فعلی داده می‌شد، مانع امتیازگیری در برجام شد»، بلکه مشخصاً همین گلایه‌های حسن روحانی را هدف قرار داده و در انتقاد و رد آن، گفته بود: «بنده به ملت ایران می‌گویم که بعد از انتخابات آمریکا تا الان، تنها فردی که مانع رفع تحریم‌ها شد، خود آقای روحانی است!»
این نماینده نزدیک به جبهه پایداری قم در مجلس که با خبرگزاری تسنیم گفت‌وگو می‌کرد، در توجیه ادعایش، این طور استدلال کرده بود که آنچه «موضوع التماس و سازش در دیپلماسی دولت» می‌خواند، «باعث لغو نشدن تحریم‌ها شد» و مدعی شده بود: «اگر فردی الفبای مسائل سیاسی را بداند، به‌خوبی می‌داند که شخص رئیس‌جمهور باعث لغو نشدن تحریم‌هاست.»
این حملات که البته بیراه نیست اگر بگوییم از همان روزهای دولت یازدهم و ریاست‌جمهوری حسن روحانی آغاز شد، در روزهای گذشته و در شرایطی که چند صباحی بیشتر تا پایان عمر ۸ ساله دولت روحانی نمانده، با قدرت و شدت بیشتری دنبال شده و همین دیروز هم سید احمد خاتمی، عضو فقهای شورای نگهبان و یکی از اعضای مجلس خبرگان رهبری در سخنانی که از قضا آن را هم خبرگزاری اصولگرای تسنیم منتشر کرده، با نگاهی بسیار نزدیک و شبیه به ذوالنوری نسبت به دولت و مشخصاً عملکرد دولت در حوزه سیاست خارجی و دیپلماسی، در شرایطی که از محرم و فرهنگ عاشورا می‌گفت، «ذلت‌پذیری» را «ضد فرهنگ عاشورا» عنوان کرد و گفت: «ذلت‌پذیری یعنی این که همه مسائل کشور را به مذاکره با آمریکا ربط دهند؛ حتی آب خوردن را به مذاکره با آمریکا ربط می‌دهند؛ این فرهنگ کاملاً با فرهنگ شهادت متضاد است.»
او گفت: «رسانه‌ها و روزنامه‌های حامی آنها مدعی شدند اگر مذاکرات انجام شود، تحریم‌ها برداشته می‌شود و نفس راحتی می‌کشیم ولی پس از هشت سال دیدیم که نه‌تنها تحریم‌ها برداشته نشد، بلکه به مصیبت مردم افزوده شد.» خطیب موقت نماز جمعه تهران اما به همین میزان بسنده نکرد و خطاب به دولت گفت: «اعتراف کنید که ناکام بودید و اعتراف کنید که این کار را خودتان کردید و اینقدر تقصیرها را گردن این و آن نیندازید.»
روزنامه شرق در صفحه نخست امروز خود با تیتر «دشنه بر دیپلماسی» به بررسی چالش‌های دستگاه دیپلماسی دولت حسن روحانی پرداخت و نوشت: هشت سال کار دولت حسن روحانی و وزارت خارجه محمدجواد ظریف، رو به پایان است؛ اما نمی‌توان تصور کرد برجام و تبعاتش یا همه آنچه در این دوران رخ داد، با رفتن ظریف از وزارت خارجه به پایان برسد. درعین‌حال دورانی که دستگاه دیپلماسی طی کرد، بدون اغراق دوره‌ای خاص و برجسته در تاریخ دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران است. به این بهانه به مهمترین اقدامات وزارت خارجه در دوره محمدجواد ظریف و بزرگ‌ترین مشکلات و چالش‌ها و دستاوردهایی که دستگاه دیپلماسی در این هشت سال داشت، پرداختیم. در بخش اول به دردسرهای داخلی ظریف می‌پردازیم.
وزارت خارجه کشورها طبق قاعده با مشکلات بیرونی دست‌وپنجه نرم می‌کند. وزارت خارجه ایران در هر دولتی، برخی مسائل را به طور مداوم پیش‌رو دارد، از تنش‌ها و درگیری‌های مختلف در کشورهای همسایه و منطقه، چالش‌ها با عربستان سعودی و متحدانش، تنش‌ها با ایالات متحده و اسرائیل، روابط با روسیه یا چین و البته پرونده هسته‌ای. علاوه بر پرونده‌های مداوم این‌چنینی، به طور مقطعی نیز اتفاقاتی بر سر راه دستگاه دیپلماسی ایران قرار می‌گیرند مثل ماجرای قره‌باغ در این دولت. این پرونده‌ها به طور معمول مسائلی است که تیم دیپلماسی ایران باید پیگیری و رسیدگی به آنها و چالش‌های مربوط به آنها را در دستور کار داشته باشد.
اما وزارت امور خارجه ایران در دوران صدارت محمدجواد ظریف، علاوه بر همه چالش‌های خارجی و اغلب مواقع در راستای آنها، با چالش‌های متعدد داخلی نیز مواجه بوده و هست. از همان ابتدای کار دولت حسن روحانی که کار را از دولت اصولگرای محمود احمدی‌نژاد تحویل گرفته بود اصولگرایانی که دولت را از دست داده بودند آماده انتقاد و حمله به دولت جدید بودند و مهمترین پرونده آن روزهای دولت روحانی که از عوامل اصلی پیروزی‌اش بود هم در صدر فهرست گزینه‌ها بود. اساساً هم رویکرد به سیاست خارجی از مسائل اختلافی اصلی بین جریان اصولگرا با اصلاح‌طلبان بود و اعتدالگرایان که عملاً از همان سال ۹۲ در صحنه سیاست ایران بروز یافته بودند، در این زمینه به مواضع اصلاح‌طلبان نزدیک‌تر بودند.
رویکرد اصولگرایان تقابل را ترجیح می‌داد و غیر اصولگرایان منافع ملی را در تلاش برای تعامل و بازی در زمین قواعد بین‌المللی می‌دیدند؛ اما رویکرد اصولگرایان در دوران احمدی‌نژاد به شکست سنگینی منجر شده بود. ایران در وضعیت تحریم شدید قرار داشت، سایه فصل هفتم منشور سازمان ملل و سایه جنگ و درگیری نظامی بالای سر ایران بود و وضعیت داخلی، به‌ویژه وضعیت اقتصادی نیز زیر فشار نتیجه عملکرد دولت اصولگرا شرایطی بحرانی را می‌گذراند.
در چنین شرایطی البته اصولگرایان نگران این بودند که رویکرد تعاملی غیر اصولگرایان که از نگاه آنها سازش به حساب می‌آمد، به نتیجه برسد و به‌این‌ترتیب دست بالا را پیدا کند. آنها ابزار ابراز این نگرانی را نیز داشتند. از طرفی مجلس نهم در اختیار اصولگرایان بود، از طرفی رسانه‌های متعدد با بودجه‌های دولتی و غیردولتی در خدمت مخالفت با این روند بودند. حتی سازمان صداوسیما که رسانه‌ای ملی از بودجه عمومی است، به روال همیشگی خود در این زمینه نیز با اصولگرایان همراه بود. روزنامه کیهان نیز البته در صف اول حاضر بود.
روزنامه کیهان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «رئیسی: مردم باید حرف واحد از دولت بشنوند» به سخنان روز گذشته رئیس جمهور منتخب در جلسه بررسی مسائل صنعت برق کشور پرداخت و نوشت: رئیسی در نشست ویژه «بررسی مسائل صنعت برق کشور» با حضور مدیران و کارشناسان تراز اول صنعت برق با اشاره به این که تأمین آب و برق مردم، از آن دسته اقداماتی است که شب و روز نمی‌شناسد و باید با یک روحیه و مدیریت جهادی در این زمینه عمل کرد، گفت: امروز به لحاظ تأمین انرژی در وضعیت خاصی قرار داریم و این جلسه برای بررسی اقدامات فوری و کوتاه‌مدتی است که می‌توان برای برون‌رفت از وضعیت فعلی تمهید کرد.
رئیسی در ادامه این نشست پس از شنیدن نظرات و راهکارهای مدیران و کارشناسان حاضر در جلسه اظهار کرد: بر اساس جمع‌بندی نظرات کارشناسان اولین نکته قابل برداشت این است که باید با فوریت نسبت به ارتقای بهره‌وری نیروگاه‌های موجود و افزایش ظرفیت تولید آنها برای رفع ناترازی در تولید و مصرف برق اقدام شود.
وی با اشاره به مباحث مطرح شده مبنی بر وجود استرس تابستانی و زمستانی تأمین برق مورد نیاز کشور، خاطرنشان کرد: وقتی این استرس هر سال در تابستان و زمستان تکرار شود به این معناست که ساز و کار مناسب برای برطرف کردن کمبود برق اندیشیده نشده است. عدم پیش‌بینی و لحاظ احتمالات در برنامه‌ریزی‌ها و تصمیمات مدیریتی، قابل قبول نیست. افزایش مصرف و دمای هوا در تابستان و نیاز نیروگاه‌ها به تعمیر و نگهداری از مسائل قابل پیش‌بینی است.
نظر شما