به گزارش خبرنگار ایمنا، «نوشتن» انرژی ذهنی بسیاری از حافظه انسان می‌گیرد با این حال برخورداری از زاویه دید خاص و دقیق برای نگریستن و دیدن هر چیز، همچنین فراهم بودن شرایط به منظور بیان همان نوع نگرش خاص، موضوعی است که هر نویسنده‌ای باید بر آن اشراف داشته باشد. گاه مشکلاتی بر سر راه نوشتن قرار می‌گیرد که شاید انگیزه یک نویسنده را برای خلق اثری مطلوب، تحت‌الشعاع قرار دهد. یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که نویسندگان با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند این است که نمی‌توانند به عنوان یک شغل حرفه‌ای روی نوشتن خود حساب کنند و این امر به تمرکز فرد در نوشتن آثارِ بیشتر صدمه می‌زند. چاپ و نشر کتاب و ارائه آن به مخاطب، موضوع دیگری است که نویسندگان به ویژه کسانی که تازه کار و نوقلم هستند با آن دست و پنجه نرم می‌کنند. موضوع اقتصادی و سانسور نیز جزو مسائل در خور توجهی است که بر انگیزه نویسندگان اثری بسزا می‌گذارد زیرا گاهی مواقع نویسنده مجبور است بنا به الزام‌هایی برخی مطالب خود را حذف کند که این موضوع برای کسی که انرژی فراوانی برای خلق یک اثر صرف کرده است بسیار گران تمام می‌شود. نقش جشنواره‌های ادبی در تربیت و معرفی نویسندگان نو قلم را نیز نمی‌توان نادیده گرفت.
سارا خسروی، نویسنده در گفت و گو با خبرنگار ایمنا درباره نقش جشنواره‌ها در تحویل دادن نویسنده به جامعه ادبی، می‌گوید: جشنواره‌ها تأثیر بسزایی در پرورش نویسندگان دارد. به جز مسائل مالی که تشویق خوبی برای حضور نویسندگان در جشنواره‌ها محسوب می‌شود حضور در رویدادهای جوایز ادبی در شناخته شدن نویسندگان نوقلم بسیار مؤثر است چرا که در شرایط فعلی به خصوص در شهرهای کوچک، برخی از نویسندگانی که تازه قلم به دست می‌گیرند اسم و رسمی ندارند بنابراین جشنواره‌ها نقش شایانی در معرفی کردن و بها دادن به آنها ایفا می‌کند.
وی با اشاره به عوامل تداوم برگزاری جشنواره‌ها، می‌افزاید: جشنواره‌ها از نظر منابع مالی و فرهنگی نیاز به حمایت بسیاری دارد. شاید جشنواره‌هایی که از طرف شهرداری‌ها و منابع دولتی حمایت می‌شود مشکل مالی کمتری داشته باشد اما این مسئله در جشنواره‌های خصوصی بیشتر است. از دید من افرادی که در رأس چنین اموری هستند باید با موضوع نوشتن، ادبیات و هنر درگیر باشند یعنی این موضوع‌ها جزو دغدغه فکری آنها باشد تا بتوانند بهتر و بیشتر لزوم جشنواره‌ها را درک کنند.
مشکلات نویسندگی برای زنان دو برابر است
این نویسنده در پاسخ به این پرسش که در دوران فعلی، چه آسیب‌هایی به جشنواره‌های ادبی وارد شده است، تصریح می‌کند: در این زمینه امور مختلفی ازجمله مسائل مالی و فرهنگی وجود دارد اما جشنواره‌های داستان‌نویسی تلاش می‌کنند تا به‌رغم تمام مشکلاتی که وجود دارد به هر طریقی این برنامه‌ها را تداوم دهند. مانند هر موضوع دیگری، این جشنواره‌ها نیز به حمایت نیاز دارد و باید از طرف مردم، دولت، پرسنل و نویسندگان به آن بها داده شود. در شرایط کنونی بخش عظیم مشکل جشنواره‌ها مسائل و دغدغه‌های مالی است که اگر تأمین باشد، دست مسئولان بازتر است و راحت‌تر می‌توانند برای بهتر شدن پروژه مورد نظر خود اقدام کنند.
خسروی در خصوص مشکلات زنان نویسنده اضافه می‌کند: همیشه مشکلاتی برای آقایان و بانوان نویسنده وجود دارد، اما مشکلات زنان در حوزه نویسندگی دو برابر است. وقتی انسان وارد خط نویسندگی می‌شود نگاه وی به زندگی و اطرافیان تفاوت می‌یابد و این موضوع، آرام آرام بر زندگی شخصی فرد هم تأثیر می‌گذارد چرا که نوشتن و آفرینش اثر ادبی، مانند یک زایمان است که نیروی بالای جسمی و روحی می‌طلبد. با توجه به شرایط فعلی جامعه، این توان دچار آسیب شده است. وقتی یک نویسنده، به ویژه یک زن دست به نوشتن می‌زند باید از نظر فکر و مسئولیتی که در خانواده و حرفه خود دارد آزاد باشد. از طرفی برای زنان تابوهایی وجود دارد که گذشتن و شکستن آنها بسیار سنگین است.
وی در مورد ظرفیت زنان نویسنده ایران، می‌گوید: در سال‌های اخیر مشارکت زنان در حوزه نویسندگی بسیار خوب بوده است. در تمام مجالس و جلسات داستان‌نویسی، انجمن‌ها، کانون‌های داستان‌نویسی و داستان‌خوانی معمولاً تعداد آنها بیش از مردان است. در حوزه نشر نیز طی سال‌های اخیر، تعداد زنان بسیار زیاد بوده است.
نویسنده‌ای در ایران نیست که از طریق چاپ کتاب درآمدزایی کند
این نویسنده درباره موضوع سانسور و اثرگذاری آن بر جریان داستان‌نویسی و روحیه نویسندگان، توضیح می‌دهد: موضوع سانسور در روند نوشتن بسیار اثرگذار است. به نظر من دو نوع سانسور داریم. سانسور اول که گذشتن از آن بسیار سخت است خودسانسوری نام دارد که همه به آن دچار هستیم و در زنان بیشتر است. عبور کردن از سانسور دولتی دست نویسنده نیست اما می‌توان از خود سانسوری عبور کرد و اگر بتوان از این مرحله رد شد سانسور دولتی اهمیت چندانی ندارد.
خسروی خاطر نشان کرد: سانسور بدون شک آسیب می‌رساند، اما اگر کسی قصد نوشتن داشته باشد این موضوع مانع وی نمی‌شود. شاید نویسنده نتواند کار خود را چاپ کند و به دست خواننده برساند اما او باید بنویسد. ممکن است در همان زمان کار او خوانده نشود اما شاید چند سال دیگر دیده شود. نویسنده آماتور ممکن است نتواند به سادگی موضوع سانسور را بپذیرد و حتی سرخورده شود اما این مسئله به نویسنده حرفه‌ای کمتر آسیب می‌زند و شاید آسیب آن بیشتر بیرونی باشد تا درونی.
وی درباره تأثیر آثار ترجمه شده بر روند داستان‌نویسی ایران می‌گوید: وقتی ترجمه‌های خوب بسیاری وجود داشته باشد، اثر زیادی بر طیف کتابخوان دارد. در چند سال اخیر مترجمان خوبی داریم که متأسفانه حمایت نمی‌شوند و بعضاً شرایط اقتصادی خوبی هم ندارند اما کتاب‌های خوبی ترجمه شده و این امر تأثیر بسیار زیادی خواهد داشت.
این نویسنده در خصوص تغییر ذائقه مخاطبان کتابخوان، تصریح می‌کند: ناشرِ خوب و معروف، در این زمینه بسیار مهم است. اگر اثری از یک ناشر معتبر باشد بیشتر از انتشار آن توسط نشرهای کوچک‌تر مورد استقبال قرار می‌گیرد. نکته مهم‌تر این که بسیاری از اوقات کتابی که چاپ شده و مدت‌ها از چاپ آن گذشته، در بازار موجود نیست.
خسروی درباره مشکلات حوزه نشر، می‌افزاید: این مساله در اصفهان خیلی پر رنگ است. نویسنده‌هایی داریم که درآمد آنها صرفاً از داستان‌نویسی و چاپ و نشر کتاب است و متأسفانه هیچ وقت نمی‌توانند از راه فروش کتاب‌های خود یا چاپ مجدد آن درآمد کسب کنند. این موضوع به نویسنده آسیب می‌زند؛ نویسنده‌ای که می‌تواند تمام وقت خود را روی نوشتن بگذارد و منبع درآمد وی هم همان باشد ناچار است وقت خود را کم کند تا بتواند منبع درآمدی داشته باشد. فکر می‌کنم نویسنده‌ای در ایران وجود نداشته باشد که از طریق چاپ کتاب درآمدزایی کند. با شرایط اجتماعی و اقتصادی امروزه نمی‌توان توصیه کرد که کسی کتاب بخرد ولی امیدوارم کمی شرایط بهتر شود تا بتوان راحت کتاب خرید.
نظر شما