به گزارش خبرنگار ایمنا، طرح‌های ترافیکی در نظر دارد تا با ساماندهی کالبد شهر، بار ترافیکی بر معابر و بافت شهر را کاهش دهد. این برنامه‌ها معمولاً زمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که طرح‌های از پیش تعیین شده شهری نتواند پاسخگوی نیازهای به روز جامعه شهری باشد البته طرح‌های جامع و تفصیلی این روزها کمتر در شهرهای توسعه یافته مورد تأیید است و مدیران و طراحان شهری سعی دارند برنامه‌هایی منعطف و قابل تغییر را در نظر بگیرند که بتواند خودش را با تغییرات گسترده شهرهای امروزی وفق دهد البته در نظر داشتن چنین طرح‌هایی نیز نیازمند اصلاحاتی در نظام برنامه‌ریزی شهری است زیرا در غیر این صورت اجرای همین برنامه‌های اصلاحی نیز با چالش‌هایی روبرو خواهد شد.
اصلاحات ترافیکی در شهرها سعی دارد تا برخی نواقص کالبدی شهر را رفع کرده و به روان‌سازی جریان ترافیک کمک کند اما انجام این اصلاحات با موانعی روبرو است. در این زمینه با «مجید عموچی»، کارشناس ارشد راه و ترابری گفت‌وگویی انجام داده‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید:
انجام اصلاحات ترافیکی چه ضرورتی دارد؟
معابر شهرها برای عبور خودروها طراحی شده است. معابر شهری ظرفیت مشخصی دارد با این حال ممکن است حتی بعد از طراحی شهر نیز مشکلاتی ایجاد شود که غالباً پیش بینی نشده هستند به عنوان مثال بارگذاری میزان جمعیت در یک منطقه شهری، از قبل مشخص است اما با تغییراتی که در طرح تفصیلی ایجاد می‌شود یا تغییر در میزان عرضه و تقاضا در استفاده از زمین و مسکن شهری میزان جمعیت در آن منطقه تغییر می‌کند. در چنین شرایطی استفاده از معابر منطقه بیشتر می‌شود در حالی که سطح معابر تغییری نکرده است و نیاز است اصلاحاتی شامل اصلاح هندسی، اصلاح حمل و نقل عمومی، روان‌سازی ترافیکی و یا حتی کاهش سرعت وسایل نقلیه انجام شود. به طور مثال ممکن است در معبری سرعت بالا باشد در حالی که با تعریف کاربری‌های جدید، نیاز به عبور عرضی از این معبر افزایش پیدا کرده است و همین مسئله موجب می‌شود برنامه ریز یا طراح شهر به ناچار چهارراه جدیدی ایجاد کند تا سرعت وسایل نقلیه را کاهش دهد. به طور کلی مسائل ایمنی، بارگذاری‌های پیش بینی نشده ناشی از افزایش جمعیت، ایجاد کاربری جدید در یک منطقه که نقش جاذب ترافیکی در مقیاس‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای را دارد موجب به وجود آمدن تقاضای پیش بینی نشده می‌شود که در نهایت باید برای رفع آن سیاست‌های اصلاحی در نظر گرفته شود.
اصلاح هندسی معابر شهری به چه نحو انجام می‌شود؟
انجام اصلاحات هندسی در شهرها طیف گسترده‌ای را شامل می‌شود. از جمله اقدامات در حوزه اصلاحات هندسی ایجاد تغییر در قوس خیابان است به طور مثال چنانچه معبری از قبل برای عبور اتوبوس پیش بینی نشده باشد، با انجام اصلاحات هندسی، عریض‌تر کردن معبر و تغییر در زاویه گردش معبر می‌توان بستر را برای عبور وسیله نقلیه جدید فراهم کرد. اصلاحات هندسی در قالب کاهش عرض معبر در یک نقطه مشخص، و با هدف کاهش سرعت خودروها نیز انجام می‌شود تا ایمنی ارتقا پیدا کند. انجام این اصلاحات در نزدیکی تقاطع‌ها و به منظور جداسازی خطی برای عبور وسایل حمل و نقل عمومی (خط پرش) نیز انجام می‌شود. ظرفیت میدان‌ها برای عبور خودرو کمتر از ظرفیت تقاطع‌ها است بنابراین به منظور کاهش بار ترافیکی فضاهای شهری که به صورت میدان هستند، در برخی موارد میدان تبدیل به چهارراه می‌شود. اصلاحات هندسی در جهت تسهیل حمل و نقل همگانی، بهبود وضعیت ایمنی، بهبود عبور و مرور، افزایش سرعت عبور و مرور یا رفع گلوگاه انجام می‌شود.
هدف از انجام اصلاحات هندسی چیست؟
انجام اصلاحات هندسی می‌تواند در جهت گسترش حمل و نقل عمومی یا حمل و نقل شخصی (خودرو محور) باشد به طور مثال زمانی که برنامه ریز یا طراح شهر با تعریض یک خیابان سعی در ایجاد خط ویژه اتوبوس، برخلاف تردد خودروها دارد یا با ایجاد قوس میان دو خیابان به گردش آسان اتوبوس کمک می‌کند، اصلاح هندسی در جهت گسترش حمل و نقل همگانی است. در پاره‌ای موارد نیز ممکن است این اصلاح هندسی در جهت روان‌سازی عبور خودروهای شخصی یا ایمن سازی عبور عابران پیاده انجام شود. اگرچه که به لحاظ عمرانی ممکن است اصلاحات هندسی مشابهی انجام شود اما اهداف در نظر گرفته شده برای انجام این اصلاحات متفاوت است.
اصلاحات ترافیکی در شهرها با چه چالش هایی رو به رو است؟
افزایش استفاده از خودروها در شهرهای بسیاری از کشورهای در حال توسعه از جمله چالش‌های شهری است و در تمامی این کشورها ترافیک شهرها مرتباً در حال افزایش است. در طراحی گذشته شهرهای کشورهای توسعه یافته از جمله شهرهای کشور ما این میزان افزایش تقاضا پیش بینی نشده و معابری به طور سنتی ساخته شده است که چندان نمی‌توانند بار ترافیکی را تحمل کنند، به خصوص در شهرهایی که عمده بافت شهری آنها تاریخی یا فرسوده است. از جمله راهکارهای معمول، تعریض معابر و افزایش ظرفیت آنها است. اولین چالش پیش روی مدیریت شهری تأمین منابع مالی برای انجام این اقدام است. مسئله بعدی این است که برخی از بافت‌های شهری که معابر کم عرض در آنها قرار گرفته‌اند، دارای ارزش تاریخی است و اصولاً نمی‌توان طرح‌های تعریض را در چنین بافت‌هایی پیاده سازی کرد. اجرای طرح‌های عمرانی در جهت انجام اصلاحات ترافیکی، ممکن است با نارضایتی شهروندان همراه باشد. به طور مثال بسیاری معتقد هستند یکی از جرقه‌های وقوع انقلاب اسلامی در تهران، احداث بزرگراه نواب بوده است که در پی آن بخشی از منازل مسکونی مردم تخریب شد. این ساکنان از اقشار ضعیف جامعه بودند و نمی‌توانستند به راحتی منزل دیگری را خریداری کنند. محدودیت منابع، مشکلات اجتماعی و آسیب به بافت تاریخی از جمله چالش‌ها و معضلات پیش روی انجام اصلاحات ترافیکی در شهرها است.
نظر شما