به گزارش ایمنا و بر اساس یادداشتی از «محمدمهدی توکلی هرندی» رئیس گروه برنامه‌ریزی و ارزیابی عملکرد شهرداری اصفهان، تنظیم برنامه‌ای بلندمدت و ساخت آینده‌ای روشن برای اصفهان، بخشی از وظایف جدی مدیران شهری به حساب می‌آید.
با این رویکرد نیز شهرداری اصفهان از ۲۵ سال قبل فرایند برنامه ریزی را در شهر اصفهان آغاز و با تدوین برنامه اصفهان +۲۲ آغازگر راهی بود که تحولاتی را در کالبد شهر اصفهان ایجاد کرد.
برنامه‌های اصفهان ۸۵ و اصفهان ۹۰ ادامه دهنده این راه بود؛ در سال ۸۹ و با تدوین چشم انداز شهر اصفهان و در ادامه برنامه اصفهان ۹۵ رویکرد برنامه ریزان شهری دچار تحول زیادی شد و از برنامه عملیاتی به سمت برنامه راهبردی رفتند و فرایند برنامه‌ریزی بیش از قبل در ادبیات مدیریت شهری قرار گرفت.
در ادامه نیز برنامه اصفهان ۱۴۰۰ این فرایند را ادامه داد و با حرکت از سمت بخشی نگری به نتیجه محوری سعی کرد تا بهره‌وری برنامه‌های اجرایی را افزایش دهد و نتایج مورد انتظار در شهر را مشخص و دستیابی آن را ممکن سازد.
با آغاز سال چهارم برنامه پنجم توسعه شهر اصفهان، شهرداری اصفهان فرایند تدوین برنامه ششم توسعه اصفهان تحت عنوان برنامه راهبردی «اصفهان ۱۴۰۵» را آغاز کرد و سه ویژگی «نتیجه محوری»، «سنجش پذیری» و «مشارکت حداکثری ذی‌نفعان» را به عنوان ویژگی‌های اصلی برنامه در نظر گرفت. برنامه اصفهان ۱۴۰۵ در ابتدای سال ۹۸ با آسیب شناسی پنج برنامه پیشین شهرداری اصفهان، مشکلات فرایندی و محتوایی این برنامه‌ها را شناسایی کرده و در تدوین فرایند برنامه ریزی در رفع مشکلات برنامه‌های قبلی تلاش کرد. در ادامه ذی‌نفعان شهرداری اصفهان شناسایی شده و در فرایند تدوین مشارکت آنها جلب شد.
تحقق مردم سالاری با در نظر گرفتن نظرات شهروندان در برنامه ریزی
فرایند تدوین برنامه اصفهان ۱۴۰۵ به سه فاز توصیف، تحلیل و تجویز تقسیم و در دو فاز توصیف و تحلیل مشارکت ذی‌نفعان دریافت و سعی شد جلساتی با شهروندان، اقشار مختلف جامعه، متخصصان و مدیران اجرایی سابق شهرداری و استانداری اصفهان، معاونان، مدیران و کارشناسان معاونت‌ها، سازمان‌ها و مناطق برگزار شده و مسائل و مشکلات در سطح شهر و شهرداری احصا شوند.
از سوی دیگر، به دلیل وجود برخی از مسائل فرا سازمانی، تلاش شد تا ارگان‌های اجرایی دیگر در سطح شهر را درگیر کرده تا مسائل و مشکلات به طور دقیق ارزیابی شوند. افزون بر آن به این نکته نیز توجه شد که برخی از مسائل و مشکلات شهر اصفهان مرتب با شهرهای همجوار نیز هست و به همین دلیل این مسئله در فرایند شناسایی، توصیف و تحلیل نیز در نظر گرفته شده است.
یکی از مهم‌ترین ورودی‌های برنامه اصفهان ۱۴۰۵ نظرات شهروندان در شناسایی مشکلات شهر اصفهان است که در این راستا نیز جلساتی با اقشار مختلف شهروندان برگزار شد و مشکلات شهر اصفهان از منظر آنها مورد شناسایی قرار گرفت.
از طرفی در طول برنامه پیشین شهرداری نیز به صورت دو سال یک بار پروژه‌ای تحت عنوان نیازسنجی شهر اصفهان انجام شده که نیازهای احصا شده در این پروژه نیز مورد بررسی و تحلیل روند قرار گرفته و نتایج آن به عنوان یک ورودی در نظر گرفته شده است.
در سه سال گذشته مدیریت شهری ضمن احترام به نظرات متخصصان سعی کرده تا فرایند مستمری را ایجاد کند که متخصصان حوزه‌های مختلف نظرات، مسائل و مشکلات خود را به مدیریت شهری منتقل کنند.
در فرایند تدوین برنامه اصفهان ۱۴۰۵ نظرات این متخصصان مورد تحلیل محتوا قرار گرفته و نظرات متخصصان در حوزه‌های مختلف تلفیق و بر مبنای آن مهم‌ترین مشکلات شهر شناسایی شد.
تجربه خبرگان شهری، چراغ راه برنامه‌ریزی
در کشورهای توسعه یافته معمولاً تجارب کسب شده توسط مدیران در یک سیستم به فراموشی سپرده نمی‌شود و از نظرات آنها در فرایندهای کاری استفاده می‌شود. در برنامه اصفهان «۱۴۰۵» نیز سعی شده فارغ از هرگونه مسائل سیاسی، از تجارب افراد مختلف در تدوین برنامه استفاده شود.
به همین دلیل نیز جلسات مصاحبه‌ای با مدیران سابق شهرداری در دوره‌های مختلف با تفکرات مختلف و همچنین مدیران سابق استان ترتیب داده شد و ضمن اخذ نظرات آنها، در مراحل مختلف تدوین برنامه بهبودهایی را ایجاد کرد.
یکی از مشکلات عدم اجرای برنامه‌های پیشین شهرداری اصفهان، تعارض با برنامه‌ها و قوانین سایر ارگان بوده که در این راستا در برنامه اصفهان ۱۴۰۵ سعی شده در تمام مراحل این برنامه از شناسایی خواسته‌های ارگان‌های شهری و همچنین بررسی و ارائه راهکارها، از نظرات کارشناسان این ارگان‌ها همچون اداره کل محیط زیست، اداره کل راه و شهرسازی، اداره کل میراث فرهنگی نیروی انتظامی و پلیس راهور استفاده شود.
دانشگاه، شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها بازوی شهرداری در برنامه‌ریزی
از نکات شاخص تدوین برنامه اصفهان ۱۴۰۵ استفاده از نظرات دانشگاهیان، شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ ها در تدوین برنامه است.
در این برنامه سعی شده برای اولین بار جلساتی تحت عنوان هم اندیشی برنامه اصفهان ۱۴۰۵ برگزار شود و علاوه بر کارشناسان شهرداری و ارگان‌های شهر، متخصصان مختلفی از دانشگاه‌های مختلف کشور، شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ ها با تخصص‌های متفاوت مباحث را مورد بررسی و تحلیل قرار دهند که باعث می‌شود نقاط نهفته این مباحث بیشتر شناخته شود و همچنین ایده‌های جدید و خلاقانه ای نیز مطرح گردد که باعث ارتقا کیفیت برنامه خواهد شد.
همچنین در برنامه اصفهان ۱۴۰۵ سعی شده است از طریق اصلاح ساختاری و فرایندی در تدوین برنامه، مشارکت ذی‌نفعان مختلف برنامه را بیشتر از قبل جلب کرد و از این طریق با افزایش نقش شهروندان، متخصصان، نخبگان، دانشگاهیان و… در تدوین برنامه، بتوان برنامه‌هایی را که تدوین می‌شود، به مطالبات عمومی جامعه تبدیل کرد و به این صورت امید بیشتری به اجرایی شدن برنامه اصفهان ۱۴۰۵ داشت.
جلسات هم‌اندیشی، خاستگاهی علمی اجرایی برای حل مشکلات اصفهان
برنامه اصفهان ۱۴۰۵ علاوه بر فرایندهای مشارکتی ذکر شده، برای شناسایی نقاط تمرکز شهرداری اصفهان در پنج سال آینده برخی اقدامات دیگر را نیز برای نخستین بار در فرایند برنامه‌ریزی شهرداری اصفهان و حتی کلانشهرها اجرایی کرد که از آن جمله می‌توان به برگزاری جلسات هم اندیشی برای نقاط تمرکز برنامه که با مشارکت ذی‌نفعان به دست آمد، اشاره کرد.
در جلساتی با حضور متخصصان دانشگاهی، نمایندگان دستگاه‌های اجرایی، نمایندگان بخش خصوصی، شرکت‌های دانش بنیان و استارتاپ‌ها به بررسی نقاط تمرکز شناسایی شده و تحلیل راهکارهای مختلف پرداختند و در ادامه در جلساتی تخصصی این راهکارها به بحث گذاشته شد و در نهایت به تدوین سطوح مختلف برنامه شامل اهداف، راهبردها و برنامه عملیاتی توجه شد.
برنامه اصفهان ۱۴۰۵ برای اولین بار داری یک شمار محوری برای چشم انداز خود شامل «اصفهان شهری زیست پذیر و رقابت پذیر» است و در ذیل آن سه هدف کلان دارد که دو هدف آن به توسعه شهر اصفهان و یک هدف آن بر تحول شهرداری متمرکز است.
همچنین در راستای سنجش‌پذیری برنامه نیز در تمام سطوح برنامه از چشم انداز تا اهداف کلان، اهداف خرد و برنامه عملیاتی شاخص‌های مناسبی تعریف و مورد سنجش و هدف‌گذاری قرار گرفت.
از مهم‌ترین ویژگی‌هایی که می‌توان برای برنامه اصفهان ۱۴۰۵ ترسیم کرد این است که در سطح راهبردی متوقف نشده و در ذیل این اهداف و راهبردها، با رویکرد مدیریت پورتفولیو، به تعریف طرح، پروژه و اقدامات مناسب هم راستا با برنامه پرداخته است؛ به گونه‌ای که در ذیل تمام اهداف برنامه عملیاتی تدوین و برآورد بودجه مورد نیاز برای آنها نیز انجام گرفت.
نظر شما