چگونه ورودی‌های شهر هویت‌سازی می‌کند؟

در گذشته نخستین نشانه بصری که از شهر در ذهن هر مسافر و رهگذری نقش می‌بست، ورودی یا به عبارتی همان دروازه‌های شهر بود؛ اما به مرور با توسعه شهر دروازه‌ها در محدوده شهری قرار گرفت. این در حالی است که لازمه وجود نشانه‌های شهری به عنوان هویت در یک شهر پدید آوردن تصویر واضح ذهنی در ذهن بازدیدکنندگان است.

به گزارش خبرنگار ایمنا، امروزه با گسترش نسنجیده شهرها، مبادی ورودی از جمله فضاهای فراموش شده شهرها بوده که با مشکلات و نابسامانی‌های متنوعی رو به رو هستند. تصاویری که امروزه در غالب مبادی ورودی شهرها به چشم می‌خورد، نشان از کیفیت پایین این عرصه‌های فضای شهری است. کیفیت ساخت و سازهای حاشیه مبادی ورودی که به صورت مجتمع‌های پراکنده و منفصل ظهور یافته‌اند، بر فقدان برنامه‌ریزی، خودرو بودن جریان توسعه و نیز نبود نظارت در مبادی ورودی تاکید می‌کند.

امروزه ورودی‌های شهرها به سطحی از کیفیت تنزل پیدا کرده‌اند که در فضاسازی آنها غالباً تنها عناصر مشهود برنامه‌ریزی شده جهت یادآوری مفهوم ورود، تعبیه یک تابلو خوش آمدگویی است که ورود به شهر را متذکر می‌شود.

در این راستا مدیریت شهرها باید در برابر این چالش‌ها راهبردهای مؤثری را در پیش گیرند که از آن جمله می‌توان به بهره گیری از دستاوردهای دانش‌های معماری و شهرسازی در احداث سازه‌های شهری و نیز ضرورت توجه به رفع بسترهای آسیب پذیر در ورودی شهرها است. در واقع ورودی هر شهر باید طبق ضوابط شهری به گونه‌ای طراحی شود که با جذابیت تمام نشان دهنده ویژگی‌های آن شهر باشد چرا که ورودی‌ها نقش مهم و اثرگذاری در معرفی مناسب آن شهر، جاذبه‌های گردشگری و شناسایی مفاخر و مشاهیر آن دارد.

در همین خصوص و برای بررسی وضعیت چگونگی طراحی ورودی شهرها با گیتی اعتماد، کارشناس شهرسازی و معماری گفت و گویی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

ابتدا در خصوص ورودی شهرها و اهمیت پرداختن مدیریت شهری به آن صحبت کنید، به نظر شما این ورودی‌ها چقدر حائز اهمیت هستند؟

مطمئناً مدیریت شهری باید جایگاه ویژه‌ای را به این مورد اختصاص دهد. بحث ورودی شهرها دارای مؤلفه‌های مختلف است، باید ببینیم از کدام طرف وارد شهر می‌شویم، شمال، جنوب، شرق یا غرب همگی دارای ویژگی‌های منحصر به خود هستند، ورودی باید با توجه به طبیعت آن و افرادی که در آن منطقه زندگی می‌کنند و بافت‌های پیرامون آن طراحی شود.

به طور مثال اگر منطقه‌ای بیشتر مربوط به قسمت‌های تاریخی و گذشتگان است بالطبع باید بافت تاریخی به عنوان هویت شهر در ورودی‌ها حفظ شود یا اگر ورودی شهر دارای جاذبه‌های طبیعی است باید این اماکن حفظ شده و در راستای جذب میهمانان به شهر استفاده شود در واقع بر اساس اقلیم شهرها باید ورودی‌های متناسب با آنان را در نظر گرفت، نمی‌توان قانون جامعی را برای همه شهرها طراحی کرد و گفت که همه مدیران شهری باید از آن تبعیت کنند البته مؤلفه‌های دیگری مثل تاریخ، هویت و فرهنگ را برای شهرها باید لحاظ کرد.

شهرها دارای ورودی‌های مختلف هستند مگر آنکه شهری کوچک بوده و یک ورودی داشته باشد، حتی مشاهده می‌شود که در شهرها نیز بر اساس جایگذاری منابع طبیعی ورودی‌های مختلفی را باید برای آنها در نظر گرفت. این یعنی به طور مثال در شهری ورودی شمالی آن به منطقه کوهستانی مربوط می‌شود و در اصل باید نسبت به این ورودی فعالیت‌های شهر را در آغاز شهر برنامه‌ریزی کرد و در ورودی دیگر با منطقه بیابانی روبرو هستیم که آن هم برنامه‌ریزی متناسبی را می‌خواهد.

نظر شما در مورد اثر گذاری ورودی‌ها در جذب مسافران و میهمانان شهرها چیست؟

این مورد بسیار حائز اهمیت است، وقتی فردی وارد یک شهر می‌شود اولین تصویر شهر ورودی آن خواهد بود. حتی در گذشته این مورد بسیار مورد توجه قرار می‌گرفته است، به طور مثال شهر شیراز و دروازه قرآن منظره بسیار زیبایی را به شهر می‌داده است و مسافران هنگام ورود حس خوبی را از این المان و منظره پشت دروازه دریافت می‌کردند.

وضعیت ورودی شهرها را در کشورمان چگونه ارزیابی می‌کنید؟

متأسفانه ورودی بسیاری از شهرهای ایران وضعیت متناسبی ندارد، در واقع در بیشتر ورودی‌ها شاهد وجود کارگاه‌ها و کسب و کارهای صنعتی هستیم و حس زننده و بدی را در مهمانان ایجاد می‌کند به طور مثال در شهرهای شمال کشور همانطور که شاهد هستیم کارگاه‌های ناتمام ایجاد شده‌اند و به نوعی آنها از سوی صاحبانشان رها شده و بافت بدی را به مسیر ورودی‌ها داده‌اند. در حالی که با این طبیعت زیبایی که در این شهرها مواجه هستیم باید ورودی‌ها از زیبایی این طبیعت استفاده کند در اصل باید از مؤلفه اقلیم استفاده کرده و منظر زیبایی را به آن شهرها بدهیم.

به نظر شما برای آسیب شناسی در حیطه ساماندهی ورودی شهرها باید به چه مواردی توجه کرد؟

ورودی‌های شهرها اغلب بیرون از شهر است و شهرداری‌ها و مدیران شهری کمتر به ساماندهی آن‌ها توجه می‌کنند، توجه به این مناطق بر اساس دریافت مالیات و اعطای جواز به خریداران آن مناطق است، حتی دیده می‌شود که کارخانه‌هایی در ورودی شهرها دارای مجوز هستند و مدیران شهری مجوز آنها را به دلیل کسب مالیات واقع شدن در حریم شهر عنوان می‌کنند و متأسفانه بحث حفظ سیمای شهری برای آنان مهم نیستبه عبارتی دیگر باید جلوی ساخت و سازهای بی مورد گرفته شود و کسب و کارهایی که جواز می‌گیرند تحت ضوابطی به فعالیت شأن در ورودی شهرها بپردازند.

از سیمای شهری بیشتر بگویید، فکر می‌کنید این موضوع در دیگر شهرهای جهان در نظر گرفته می‌شود؟

سیمای شهری موضوع گسترده‌ای است که این سال‌ها فراموش شده است، بسیاری از شهرهای دنیا را دیده‌ام و فکر می‌کنم از زمان صفوی به موضوع سیمای شهری در کشورمان نیز توجه شده است به طور مثال در شهر اصفهان و میدان نقش جهان شاهد یکی از بی‌نظیرترین سیماهای شهری هستیم، اما در دهه‌های اخیر بیشتر به دو طرف طیف پرداخته شده است و یا ورودی‌ها خیلی لوکس هستند یا خیلی زننده هستند. در شهرهای مثل پراگ یا سن پترزبورگ کار مشکلی در این خصوص صورت نگرفته تنها هماهنگی‌هایی در خط آسمان و رنگ‌ها ایجاد شده است و شهرداری‌های این شهرها با نظارت و هدایت ساخت و سازها سیمای شهری خوبی را رقم زده است. امیدوارم در سال‌های آتی به موضوع سیمای شهری شهرهای کشورمان توجه ویژه‌ای شود، در همین زمینه بودجه زیادی را نباید در نظر گرفت، در حالی که با نظارت صحیح بر اعطای مجوزها می‌توان ورودی‌های شهر را سر و سامان داد.

کد خبر 485739

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.