مطبوعات و رسانههای آزاد و شفاف در هر جامعهای، از ارکان توسعه و دموکراسی محسوب میشود، لذا خبرگزاری ایمنا، مرور بر بخشی از عناوین مطبوعات کشور را به صورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه آرمان ملی، در صفحه نخست خود با تیتر «حمایت از گاندو مهمتر از معیشت» به بررسی بیانیه ۱۶۰ نماینده مجلس در حمایت از سریال گاندو پرداخت و نوشت: کرونا، تحریم، بیکاری، فقر و… سرفصلهای مشکلات کلان ایران در سال گذشته بود. با این حال برخی نمایندگان مجلس دغدغههایی را دنبال میکنند که نه تنها در راستای رفع مشکلات مردم نیست، بلکه با ایجاد مانع در مسیر تحقق تعامل قوا، مشکلات کشور را افزون خواهد کرد. حمایت از سریال گاندو ۲ اقدام اخیر نمایندگان بود.
میزان نارضایتی مردم در سال گذشته به دلایل متعددی افزایش یافت. مردم در زمینههای گوناگون اعم از سرفصلهای اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و اجتماعی دست و پنجه نرم میکنند. آذر سال ۹۸ حسین سلاحورزی نایبرئیس اتاق ایران، در پنجمین نشست هیأت نمایندگان اتاق ایران، بر اساس گزارش جهانی مربوط به مقایسه کشورهای جهان در چارچوب ۹ شاخص فرصتهای کسبوکار، آموزش، بهداشت، امنیت، آزادیهای فردی، کیفیت حاکمیت و مواردی از این دست، رتبه ایران را در بین سایر کشورهای جهان ۱۱۹ اعلام کرد و گفت: «این شاخصها هر ساله بررسی و با هم مقایسه میشوند که بر این اساس رتبه ایران با نزول دو پلهای نسبت به سال گذشته به ۱۱۹ رسیده است.» تنزل رتبه ایران نشان میدهد که وضعیت کشور در موارد فوق با وضعیت بسیار آشفتهای مواجه است.
روزنامه ابتکار، در صفحه نخست خود با تیتر «اقتصاد روی موج دیپلماسی» به بررسی تأثیر گفتوگوهای سیاسی بر فعالیتهای اقتصادی پرداخت و نوشت: دور نخست جلسه حضوری هجدهمین نشست کمیسیون مشترک برجام در حالی روز سه شنبه در وین پایان یافت که اعضای حاضر آن را موفقیتآمیز و سازنده ارزیابی کردند. آنطور که گفته میشود دو طرف با لحنی خوشبینانه نسبت به مذاکرات سخن گفتند، این در حالی است که هیچیک از طرفها انتظار یک توافق فوری را ندارد.
روز جمعه سیزدهم فروردینماه کمیسیون مشترک برجام بدون حضور نماینده آمریکا جلسهای برگزار کرد و در این جلسه اعضا درباره نحوه بازگشت به توافق هستهای مشورت کردند. در این جلسه مقرر شد تا نشست دیگری هفدهم فروردینماه در وین برگزار شود. روز سهشنبه هفدهم فروردین مذاکرات دیپلماتیک با حضور اتحادیه اروپا، چین، روسیه و ایران در وین برگزار شد. ایران و آمریکا در دو هتل جداگانه از طریق میانجی گران اروپایی به تبادل نظر پرداختند و نتیجه این نشست تشکیل دو کارگروه برای تهیه یک نقشه راه برای بازگشت طرفین به برجام بود.
در این مذاکرات تمامی طرفهای مذاکرهکننده بر سر ایجاد یک گروه کاری برای بررسی بازگشت ایالات متحده به توافق هستهای از طریق برداشتن تحریمهای سنگین علیه ایران موافقت کردند و از سوی دیگر کارگروهی نیز بر چگونگی اجرای تعهدات ایران بر اساس توافق محدودسازی ذخایر اورانیوم غنیشده نظارت خواهد داشت. البته در میان گفتوگوها به کرات به نامعلوم بودن زمان رفع مشکلات از سوی مذاکرهکنندگان اشاره شد و به نظر میرسد که طرفین مذاکرهکننده سعی در پایین نگه داشتن سطح توقع عموم نسبت به این جلسه را دارند؛ بنابراین با توجه به گفتوگوها در خصوص نامعلوم بودن زمان حل مشکلات این پرسش مطرح میشود که آیا نشست روز سهشنبه در وین سیگنالی را به اقتصاد ایران مخابره خواهد کرد یا خیر؟ بر اساس گزارش نیویورکتایمز، گروههای کاری در پی آن هستند تا بتوانند نقشه راهی برای همزمانی بازگشت هر دو کشور به تعهدات خود بیابند.
اگر آنها به توافق هم برسند چون هیچکدام از دو طرف به هم اعتماد ندارند، مدتی طول خواهد کشید که اثبات شود هر دو کشور از نظر فنی به تعهدات خود عمل میکنند. این صحبتها در خصوص زمان اعتماد دو طرف به یکدیگر شاید به معنای این است که حتی در صورت عادی پیش رفتن روال مذاکرات نباید انتظار تغییرات در مدت زمان کوتاه را داشت، البته برخی کارشناسان و تحلیلگران معتقدند حتی با وجود مشخص نبودن نتیجه و زمانبر بودن طی کردن مراحل، بازارهای داخلی میتوانند برای مدتزمان کوتاهی تحت تأثیر جو روانی ناشی از نشست روز سهشنبه قرار بگیرند و شاهد نوسانات جزئی باشند.
مرتضی افقه استاد دانشگاه و اقتصاددان در این خصوص به «ابتکار» میگوید: به دلیل سیاستزدگی شدید اقتصاد ایران و وابستگی آن به تجارت خارجی هر اتفاق، صحبت و تصمیمی که به روابط سیاسی و تجاری ایران با کشورهای دیگر مربوط شود بدون شک بر متغیرهای اقتصادی کشور به سرعت تأثیر میگذارد، به خصوص که تشدید تحریمهای سال ۹۷ به این سو رابطه بین تحولات سیاسی با مسائل اقتصادی را عمیقتر از هر زمان دیگری کرده است. به عبارتی دیگر هر تصمیم و گفتوگویی که باعث کاهش و یا افزایش تنش سیاسی شود اثر خود را بر مسائل اقتصادی کشور خواهد گذاشت.
روزنامه شرق، در صفحه نخست خود با تیتر «هیئترئیسه مجلس در سودای پاستور» به بررسی رقابت نیکزاد، قالیباف و قاضیزاده برای ریاستجمهوری پرداخت و نوشت: سه نماینده مجلس که در مظان خروج از بهارستان به سمت پاستور قرار دارند، دو نفرشان عضو هیئت رئیسهاند. ازاینرو مشخص شد آن میثاقنامهای که زمانی در آستانه انتخاب رئیس مجلس میان اصولگرایان گل کرده بود در حد یک مانور تبلیغاتی بود. مطابق آن میثاقنامه قرار بود آنها که میخواهند نامزد ریاست مجلس شوند تعهد بدهند تحت هیچ شرایطی به رأی مردم پشت نکنند و از پارلمان خارج نشوند. مشخص نیست از میان اصولگرایان عضو مجلس، بهویژه آنها که عزم ریاست پارلمان کرده بودند کدام یک به این میثاقنامه تن دادند و کدام ندادند.
آنطور که مشخص است، حداقل قالیباف و قاضیزاده هیچ کدام پای این میثاقنامه را امضا نکردهاند. قالیباف که از زمان طرح بحث چنین میثاقنامهای که پشت آن جبهه پایداری بود، اصلاً دیگر در جلسات اصولگرایان شرکت نکرد، چه برسد به امضا کردن میثاقنامه مربوط به سمتهایی که او به نوعی رسیدن به آنها را حق خود میدانست. نکته جالبتر اما این است که امیرحسین قاضیزاده که خودش عضو جبههای است که آن میثاقنامه را تهیه کرده بود و حالا در هیئترئیسه حضور دارد نیز میخواهد به رأی مردم پشت کند و عازم پاستور شود. مشخص است آن میثاقنامه صرفاً و کاملاً با هدف پشتیبانی قالیباف نوشته شده بود، نه با هدف ایجاد یک تعهد اخلاقی برای نمایندگان مجلس؛ چون به هدفش نرسید و کارگر نیفتاد، پس دیگر مسئله پشتکردن یا پشتنکردن به رأی مردم اهمیتی ندارد.
امیرحسین قاضیزادههاشمی روز گذشته در حاشیه جلسه علنی مجلس در جمع خبرنگاران با اشاره به خبرهای مربوط به اعلام نامزدیاش در انتخابات ریاستجمهوری گفت: من در انتخابات ثبتنام خواهم کرد و نامزدی من در انتخابات به تأیید صلاحیت شورای نگهبان بستگی دارد. او در واکنش به این سوال که آیا خودش را رجل سیاسی میداند، گفته است: جریانی در حال ایجاد است که شورای نگهبان را با جوسازی و هوچیگری تحت فشار قرار دهد؛ درحالیکه ویژگیهای رجل سیاسی و مذهبی در قانون مشخص شده است. او درباره احتمال کاندیداتوری قالیباف و رئیسی در انتخابات ریاستجمهوری سال ۱۴۰۰ گفت: من به این پرسش پاسخ نمیدهم، زیرا ما بر اساس اما و اگرها عمل نمیکنیم و رهبری هم در سخنرانی اخیرشان فرمودند همه ببینید که نسبت به موضوعها صلاحیت دارید یا نه.
روزنامه اعتماد، در صفحه نخست خود با تیتر «در انتظار وین» به بررسی سرانجام لوایح مبارزه با پولشویی در مجمع پرداخت و نوشت: عمر مجلس دهم با تمام نمایندگان اصلاحطلب و اعتدالگرا و اصولگرایش به پایان رسید و دوازدهمین دولت جمهوری اسلامی نیز روزهای واپسین خود را طی میکند اما هنوز تکلیف ۲ لایحه یکسر تخصصی و اقتصادی در مجمع تشخیص مصلحت نظام مشخص نشده است. ۲ لایحهای که اگر قرار بر اعلام نظر نمایندگان مردم درباره آنها باشد، مهر تأیید را گرفتهاند و اگر نبود مخالفت شورای نگهبان و البته هیاتعالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام، احتمالاً امروز تعیین تکلیف شده و به اجرا در آمده بودند ولی همه این اقدامات کنار سلسله اقدامات پیدا و پنهان اصولگرایان درون و بیرون ساختار قدرت جمهوری اسلامی مانع تحقق این مهم شد. مانعی که از قرار معلوم همچنان پس از گذشت حدود ۳ سال نهتنها رفع نشده، بلکه همچنان پابرجاست منتها اینبار در شکل و شمایلی متفاوت ظاهر میشود تا اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام این نوبت، بهدلیل آنچه شیوع ویروس کرونا در ایران و مخالفت ستاد ملی مقابله با این ویروس عنوان شد، از تشکیل جلسه در صحن مجمع صرفنظر کنند تا خواهناخواه تئوری تصویب این لوایح در صورت تفاهم تهران واشنگتن تقویت شود.
چند روز پیش بود که در گزارشی از ابهامات متعدد در روند برگزاری جلسه مجمع تشخیص مصلحت نظام در هفته جاری نوشتیم و اظهارات متناقض و متفاوت مجید انصاری و محسن مجتهد شبستری، ۲ عضو موافق و مخالف مجمع تشخیص را منتشر کردیم. پس از این گزارش، غلامرضا مصباحیمقدم از یکسو و احمد توکلی از سوی دیگر در گفتوگوهایی جداگانه با خبرگزاریهای تسنیم و ایسنا به قطعیت از برگزاری جلسه مجمع در روز چهارشنبه هفتهای گفتند که حالا به پایان رسیده و شاهد برگزاری جلسهای هم نبوده است. مصباحیمقدم که همچون توکلی نامش در زمره مخالفان لوایح در ارتباط با گروه ویژه اقدام مالی و الحاق ایران به کنوانسیونهای بینالمللی مقابله با تأمین مالی تروریسم و مقابله با جرایم سازمانیافته فراملی به چشم میخورد، همچنین تاکید کرده بود که FATF در دستورکار مجمع قرار دارد و این نهاد به بررسی این لوایح در صحن خود خواهد پرداخت. اظهارنظری که روز گذشته به طور کامل نقض شد و نهتنها نشست مجمع تشخیص در دقیقه ۹۰ لغو شد، بلکه زمان برگزاری جلسه جایگزین این نهاد نیز اعلام نشد. محسن مجتهد شبستری که خبر لغو جلسه مجمع را به خبرگزاری فارس داده، در همین راستا گفته است: «ستاد ملی مبارزه با کرونا مانع از برگزاری جلسه امروز مجمع تشخیص مصلحت نظام شده است.»
روزنامه کیهان، در صفحه نخست خود با تیتر «چه کسانی در ستاد کرونا افسار ویروس وحشی را رها کردند؟!» نوشت: در حالی که درباره تصمیمات ستاد ملی مبارزه با کرونا در ایام نوروز به ویژه آزاد گذاشتن مسافرتها انتقادهای زیادی مطرح است، معاون کل وزارت بهداشت گفت: برخی در ستاد کرونا مانع شدند تا از فرصت طلایی عید برای خاموش کردن شعلههای کرونا استفاده کنیم.
با اوجگیری و جولان شدید کرونا در روزهای اخیر و پس از تعطیلات نوروز نسبت به تصمیمات ستاد ملی کرونا به ویژه آزاد گذاشتن سفرهای نوروزی انتقادات زیادی مطرح شده است.
سال گذشته تعطیلات سراسری نوروز و همچنین ممنوعیت سفرهای نوروزی باعث کاهش چشمگیر مبتلایان و تلفات کرونا شد اما علیرغم وجود این تجربه، امسال و در زمان اوجگیری کرونای انگلیسی با وجود هشدارها و درخواستهای مکرر کارشناسان، وزارت بهداشت و رسانهها برای ممنوعیت سفر، در اقدامی عجیب با چراغ سبز ستاد ملی کرونا سفرهای نوروزی با گستردگی و بدون ممانعت انجام شد.
رونق سفرهای نوروزی در کنار بازارگردی قبل از عید و تجمعات و دید و بازدیدهای نوروزی باعث شده این روزها شاهد اوجگیری مجدد تعداد مبتلایان روزانه به کرونا و فوتیها باشیم. در شرایطی که در روزهای پایانی سال قبل تعداد فوتیهای روزانه زیر ۱۰۰ نفر و تعداد مبتلایان روزانه ۶ تا ۷ هزار بود اکنون تعداد فوتیها به حدود ۲۰۰ نفر و تعداد مبتلایان به حدود ۲۱ هزار نفر رسیده است. از سوی دیگر در آخرین اعلام ستاد ملی کرونا در ۲۵ اسفندماه گذشته تعداد شهرهای قرمز کرونایی در کشور ۹ شهر و تعداد شهرهای نارنجی ۳۱ مورد بود اما اکنون تمام مراکز استانها و در مجموع ۲۵۷ شهرستان در وضعیت قرمز و ۱۲۹ شهرستان در وضعیت نارنجی قرار دارند و به عبارتی ۸۵ درصد شهرهای کشور قرمز و نارنجی هستند.
سخنگوی وزارت بهداشت دیروز گفت: از ۱۷ تا ۱۸ فروردین ۱۴۰۰ و بر اساس معیارهای قطعی تشخیصی، ۲۰ هزار و ۹۵۴ بیمار جدید مبتلا به کووید ۱۹ در کشور شناسایی شد که دو هزار و ۳۱۹ نفر از آنها بستری شدند. در طول این مدت ۱۹۳ بیمار کووید ۱۹ جان خود را از دست دادند.
نظر شما