مطبوعات و رسانههای آزاد و شفاف در هر جامعهای، از ارکان توسعه و دموکراسی محسوب میشود، لذا خبرگزاری ایمنا، مرور بر بخشی از عناوین مطبوعات کشور را به صورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه آرمان ملی، در صفحه نخست خود با تیتر «پایان رویای انتخاباتی سردار جوان» به بررسی اظهارات اخیر سردار جوانی پرداخت و نوشت: شاید بسیاری تا همین چند روز اخیر، سردار سعید محمد، فرمانده سابق قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا را یکی از چهرههای اصلی و حاضر در انتخابات ریاستجمهوری معرفی میکردند و حتی برای وی شانس پیروزی قائل بودند اما پس از آنکه وی نامه استعفایش را به قصد فعالیتهای انتخاباتی منتشر کرد و به عبارتی از احتمال حضورش در انتخابات خبر داد حمیدرضا ترقی، عضو حزب موتلفه اظهاراتش را در مورد چرایی کنارهگیری سعید محمد تکذیب کرد و از وی عذرخواهی کرد. روز گذشته معاون سیاسی سپاه پاسداران در خصوص وی سخنانی گفت که حاکی از چرایی کنارهگیری سردار محمد از این قرارگاه بود. سردار یدالله جوانی در این خصوص میگوید: «اتفاقا منفک کردن سعید محمد از مسئولیت فرماندهی قرارگاه سازندگی خاتم به دلیل همین تخلف و رعایت نکردن مقررات از سوی ایشان بوده است.» این در حالی است که پیش از این محمد برکناری را تکذیب کرده و گفته بود که از مسئولیت قرارگاه خاتم استعفا داده است.
ماههای پایانی سال گذشته بود که در میان احساس تکلیف کردنهای برخی چهرههای اصولگرا برای حضور در انتخابات ریاستجمهوری ۱۴۰۰ و صحبت بر سرگزینههای حداکثری اصولگرایان نامی نهچندان آشنا سر زبانها افتاد و بسیاری او را نامزد اصولگرایان برای حضور در انتخابات قلمداد میکردند. سردار سعید محمد، فرمانده قرارگاه سازندگی خاتمالانبیا چهرهای بود که تا پیش از آن بسیاری او را صرفاً در قامت یک فرمانده نظامی حاضر در قرارگاه خاتم میشناختند؛ اما صحبتهای پیرامون وی باعث شده عدهای از او به عنوان کاندیدای جوان و انقلابی اصولگرایان نام ببرند.
با این حال هر چند بزرگان اصولگرایی درباره وی موضعگیری نکرده و حمایتی صورت ندادند؛ اما این امر باعث نشد تا سعید محمد از عزم خود برای کاندیداتوری عقبنشینی کند. از همینرو فرمانده قرارگاه خاتم که تا پیش از آن اظهارنظری در خصوص مباحث پیرامون کاندیداتوری خود نمیکرد، با انتشار بیانیهای از استعفای خود از ریاست قرارگاه خاتم به دلیل فعالیتهای انتخاباتی خبر داد. در بخشی از این بیانیه آمده بود: «از آنجا که احتمال دارد به دلیل حضور اینجانب در فضای انتخاباتی شائبههایی متوجه نهاد مقدس سپاه شود در راستای صیانت از سپاه و قرارگاه انقلابی- جهادی خاتمالانبیا، از سمت خود استعفا میدهم.» پس از آن بود که فعالیتهای انتخاباتی وی به صورت غیررسمی و در فضای مجازی گسترش یافت و حتی کلیپی از وی در مجاورت حرم حضرت علیابن موسیالرضا (ع) منتشر شد که در آن میگوید «راه سختی در پیش داریم ولی انشاءالله محکم جلو میرویم». انتشار این کلیپ اعلام رسمی حضور وی در انتخابات تلقی شد و بسیاری حتی ادعا کردند رئیس سابق قرارگاه خاتم ستادهای خود را نیز به طور غیررسمی دایر کرده است و ساخت کلیپ و سرود برای وی را در همین راستا قلمداد کردند.
با این حال با گذشت زمان اظهارنظری از سوی حمیدرضا ترقی، عضو شورای مرکزی حزب موتلفه در مورد علت کنارهگیری سعید محمد از قرارگاه خاتم حاشیههایی ایجاد کرد. چنانکه ترقی در گفتوگو با ایسنا گفت: «به دلیل تخلفات از قرارگاه خاتم برکنار شده بود». اما پس از چندی خود سعید محمد این مساله را تکذیب کرد و گفت: «هیچ تخلفی هم از سوی من صورت نگرفته است.» ترقی نیز اظهارات خود را تکذیب کرد و از سعید محمد عذرخواهی کرد. با این حال طی چند روز گذشته باز هم خبرهایی پیرامون سعید محمد منتشر شده که به اعتقاد برخی بر کاندیداتوری وی تاثیرگذار خواهد بود. حال باید به انتظار نشست و دید رویکرد سعید محمد نسبت به حواشی و حضور در انتخابات ریاستجمهوری چگونه است. در انتخابات حضور خواهد یافت یا عطای آن را به لقایش خواهد بخشید.
روزنامه ابتکار، در صفحه نخست خود با تیتر «حرکت شانه به شانه بازارها با دیپلماسی» به بررسی تاثیر به نتیجه رسیدن برجام بر اقتصاد کشور پرداخت و نوشت: یک کارشناس اقتصادی درخصوص توافق ایران و آمریکا برای احیای برجام گفت: «برجام آخرین مرحله موفقیت ایران نخواهد بود و قطعاً در کنار برجام ما نیازمند سیاستگذاریهای مناسب در داخل کشور هستیم. ما نمیتوانیم با سیاستهای غلط درونمرزی انتظار پیشرفت در عرصه بینالمللی را داشته باشیم. هنگامی که ایران یک ارتباط درست با بیرون از مرزها داشته باشد به یک کشور عادی تبدیل میشود و از آن پس دیگر باید به نسبت توانایی و ظرفیتهای خود از فرصت پیش آمده استفاده کنیم.»
روز جمعه کمیسیون مشترک برجام بدون حضور نماینده آمریکا جلسهای برگزار کرد و در این جلسه اعضا درباره نحوه بازگشت به توافق هستهای مشورت کردند. در این جلسه مقرر شد تا نشست دیگری در وین برگزار شود آنطور که گفته میشود قرار است در این نشست نماینده آمریکا نیز حضور داشته باشد، اتفاقی که به منزله برداشته شدن اولین قدم برای بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریمهاست. کمیسیون مشترک برجام قرار است روز سهشنبه، ۱۷ فروردین با حضور نماینده همه کشورهای عضو برجام در سطح کارشناسی نشستی برگزار کند البته مقامهای ایران گفتهاند در این جلسه خبری از مذاکرات مستقیم نخواهد بود و قرار است با حضور میانجیگران، گفتوگوهای غیرمستقیمی میان تهران و واشنگتن برگزار شود. طبق بررسی رسانهها در نشست روز سهشنبه «مقامهای ارشد آمریکایی» حضور خواهند داشت، اما بر اساس گزارش روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال، میان نمایندگان ایران و آمریکا گفتوگوی مستقیم انجام نخواهد شد. توافق ایران و امریکا برای احیای برجام با واکنشهای متفاوتی روبهرو شد. علی اکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی در شبکه اجتماعی کلاب هاوس ضمن اعلام محورهای اصلی جلسه ۱+۵ در روز سه شنبه هفته جاری مورخ ۱۷ فروردین که در وین اتریش برگزار میشود، اعلام کرده است که مذاکرات برجام از کشمکشهای اولیه عبود کرده و وارد مرحله فنی شده است که موضوعی نوید بخش بوده و به معنای شکسته شدن بن بستهای مربوط به آغازکننده اقدامات است.
از سوی دیگر حشمتالله فلاحتپیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دهم نیز در این خصوص گفته است: «اگر گامهای آمریکا برای احیای برجام، اساسی و راهبردی بوده و به معنای شکستن شاکله تحریم باشد احتمال موافقت ایران زیاد است ولی اگر گامهای کوچک برای رسیدن به گامهای بزرگ باشد ایران قطعاً موافقت نخواهد کرد.»
روزنامه شرق، در صفحه نخست خود با تیتر «تهران_واشنگتن در ایستگاه سهشنبه» به بررسی اظهارات مقامات ایران و آمریکا پرداخت و نوشت: انتظارات و ایدهها در حال مطرحشدن هستند. پس از اعلام دیروز درباره حضور آمریکا برای نشست سهشنبه کمیسیون مشترک برجام در وین، مقامات ایران، آمریکا و دیگر بازیگران برجام درباره این جلسه به تبیین توقعات و تصورات خود از اتفاقات احتمالی در این جلسه پرداختند، جلسهای که البته با تأکید ایران قرار است بدون دیدار و رایزنی مستقیم بین ایران و آمریکا برگزار شود و دیگر اعضا نقش میانجی را در میان دو طرف ایفا کنند. از طرفی، مقامات هر دو بازیگر اصلی این تقابل تأکید دارند که خواستار احیای توافق هستهای هستند، اما مشخص نیست نکته اصلی اختلاف دو طرف تا چه حد قابل حل باشد. مشخصاً تا اینجای کار ایالات متحده نشان داده است حاضر نیست قدم اول را برای حل اختلاف بردارد و همچنان سیاست فشار حداکثری را ادامه میدهد، در حالی که ایران نیز تأکید دارد با توجه به اینکه هنوز در توافق است و اقداماتی که انجام داده بر اساس متن توافق و در قالب اقدام واکنشی انجام شدهاند، تنها زمانی حاضر به توقف آنها خواهد بود که آمریکا به تعهداتش در توافق عمل کرده باشد. البته رابرت مالی، نماینده ویژه امور ایران در دولت آمریکا، در مصاحبهای نشانههایی از نرمش در موضع آمریکا را نشان داد، اما با توجه به اینکه مالی از ابتدای کار در حمایت از بازگشت فوری به توافق در میان تصمیمگیران سیاست خارجی آمریکا دست پایین را داشته و در اقلیت بوده است، نمیتوان مطمئن بود گفتههای او همخوانی کاملی با سیاست عملی واشنگتن داشته باشد. محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران و سیدعباس عراقچی، معاون او در موضعگیریهای خود مواضع ایران را تکرار کردند. اظهارات مقامات دیگر بازیگران برجام در دو روز گذشته، حاکی از استقبال از خبری است که اولین نشانه مثبت در زمینه برجام پس از ورود جو بایدن به کاخ سفید بوده است. مقامات چین، روسیه، آلمان و اتحادیه اروپا نیز در دو روز گذشته همزمان با ابراز نگرانی از وضعیت فعلی و زمان ازدسترفته از ایده فعلی برای جلسه سهشنبه استقبال کردهاند.
رابرت مالی اما در مصاحبه اخیرش حرفهایی زد که به نظر همزمان با مخاطبان مصاحبه، خطاب به مخالفان موضعش در قبال برجام در واشنگتن نیز بود. نماینده ویژه دولت آمریکا در امور ایران در گفتوگو با شبکه «پیبیاس» درباره وضعیت فعلی چالش برجام گفت: «میخواهیم ایران به پایبندی کامل به توافق هستهای بازگردد. ایالات متحده نیز میداند که باید به پایبندی بازگردد که آن، برداشتن تحریمهایی است که با توافقی که با ایران و سایر کشورهای حاضر در آن به دست آمد، ناسازگار است». او در پاسخ به این سؤال که آیا دولت بایدن آماده برداشتن هزارو ۵۰۰ تحریمی است که رئیسجمهور ترامپ وضع کرد، باز به خط محتاطانه این روزهای واشنگتن بازگشت و گفت: «آنچه رئیسجمهور بایدن گفت، این است که آماده بازگشت به توافق هستهای در صورتی است که ایران آماده بازگشت به پایبندی به توافق باشد». مالی افزود: «بنابراین ما مجبوریم کاری سخت و جدی را دنبال کنیم، این تحریمها را بررسی کنیم و ببینیم چه کاری باید انجام دهیم تا ایران از مزایایی که قرار بود تحت این توافق داشته باشد، برخوردار شود». وی در ادامه تصریح کرد: «ازاینرو، ما مجبوریم تحریمهایی را که با توافق مغایرت دارد، برداریم به شرط آنکه ایران آماده باشد اقدامات هستهای را که در مغایرت با تعهدات برجامیاش انجام داده است، معکوس کند و به مسیر سابق بازگردد».
روزنامه اعتماد، در صفحه نخست خود با تیتر «گاندو، چرا هوا شد» به بررسی دلیل توقف پخش سریال «گاندو ۲» پرداخت و نوشت: گذر زمان تاثیری بر معنای واژهها نخواهد گذاشت، مگر آنکه عوامل بیرونی با سلسله حوادث موجبات این تغییر را در معنا و مفهوم واژهها فراهم آورند. وقتی در چارچوب ادبیات سیاسی با واژگان طرفیم، یکی از این عوامل بیرونی بدون شک موضوعات و مسائل سیاسی است. کلیدواژه «گاندو» هم اگرچه در معنای نخست، ارتباطی به سیاست ندارد اما در چارچوب ادبیات سیاسی، از آن دست واژگان است که معنایش در گذر زمان میان افکار عمومی با تغییر و تحولاتی مواجه شد. تا پیش از خرداد ۹۸، گاندو تنها و تنها یادآور تمساح پوزه کوتاه بومی ایرانی بود که زیستگاهش سیستان و بلوچستان است و گاه و بیگاه اخباری نه چندان خوشایند دربارهاش منتشر میشود ولی از آن تاریخ به بعد، «گاندو» شد اسم رمز حمله به دولت تحت مدیریت حسن روحانی. ۱۵ خرداد ۹۸ نخستین قسمت سریال «گاندو» که ازسوی موافقان و حامیانش به عنوان «امنیتیترین سریال ایرانی» توصیف میشود، از شبکه سوم صداوسیمای جمهوری اسلامی پخش شد و اتهاماتی جدی را به دولت دوازدهم وارد کرد. اتهاماتی که دولتیها یکصدا آن را «دروغ» خواندند ولی صداوسیما و مخالفان دولت قصد کوتاه آمدن نداشتند و با پخش سری دوم این سریال، آن هم در تعطیلات نوروز، اختلافات «جامجم» و «پاستور» را به اوج خود رساندند؛ اختلافاتی که سرانجام سیزدهم فروردینماه با توقف پخش این سریال، حداقل تا پس از انتخابات ریاستجمهوری، بهظاهر فروکش کرده است.
جمعه شب و درست در لحظاتی که مخاطبان سریال تلویزیونی «گاندو» سرگرم تماشای آن بودند، ناگهان پخش آن متوقف شد توقفی که ۱۵ دقیقه به طول انجامید و سرانجام دقایق پایانی آن از صداوسیما پخش شد اما این آخرین قسمت این سریال لقب گرفت. مهدی آذرپندار، مدیر گروه فیلم و سریال شبکه سوم سیما در همین راستا به خبرگزاری اصولگرای فارس گفت که «با ورود کاراکتر شارلوت که از ابتدای سریال مخاطب با شخصیت او آشنا شده به ایران برای جاسوسی انگلیس، فصل دوم گاندو ویژه نوروز در شب پایانی تعطیلات موقتاً به پایان میرسد. انشاءالله ادامه سریال بعد از انتخابات روی آنتن خواهد رفت و امیدواریم که مورد پسند مردم قرار گیرد.» تقریباً همزمان با این اظهارات، مشاور مدیر شبکه ۳ از «اعمال فشارهای گسترده بر صداوسیما» بابت پخش سریال «گاندو ۲» خبر داد اما نگفت این فشارها از سوی کدام فرد و نهاد است. نوع اظهارات و رفتار مسوولان صداوسیما اما به گونهای بود که عامل «فشارها» در ذهن مخاطب، دولت دوازدهم برداشت میشد و احتمالاً به همین دلیل بود که فعالان سیاسی و رسانهای اصولگرا یکی پس از دیگری انگشت اتهام را به سمت دولتیها و شخص حسن روحانی به عنوان رییسجمهوری نشانه رفته و در شرایطی آنان را متهم به «سانسور» منتقدان خود کردند که حداقل در طول ۸ سال حضور روحانی در کاخ ریاستجمهوری، حامیان او بیشتر طعم احضار و زندان را چشیدند تا منتقدان و مخالفانش.
روزنامه کیهان در صفحه نخست خود با تیتر «کلید حل مشکلات اقتصادی در پاستور است نه وین» نوشت: مقامات کشور پیش از این تأکید کردند که شرط بازگشت ایران به اجرای کامل تعهدات برجامی این است که آمریکا تمامی تحریمها را بهصورت کامل لغو کند؛ آن هم نه به زبان و روی کاغذ، بلکه در عمل تحریمها را لغو کند و این اقدام از سوی ایران راستیآزمایی و تایید شود.
در حقیقت اگر تحریمها برداشته شد بازگشت آمریکا به برجام معنا خواهد داشت. بر همین اساس اظهارنظر مقامات آمریکایی درباره حضور در نشست کمیسیون مشترک برجام در روز سهشنبه هفته جاری کاملاً مغایر خواسته ایران است.
روزنامه آمریکایی والاستریتژورنال به نقل از منابع آگاه گزارش داده که حاضران در نشست وین در روز سهشنبه در تلاش برای حصول دو توافق جداگانه درخصوص برجام هستند. والاستریتژورنال در ادامه نوشت: مقامهای ارشد طرفهای توافق هستهای (شامل ایران، فرانسه، آلمان، انگلیس، روسیه، چین و اتحادیه اروپا) به همراه مقامهای ارشد آمریکا قرار است از روز سهشنبه برای بحث درباره برجام این نشست را در پایتخت اتریش برگزار کنند.
این روزنامه آمریکایی در ادامه نوشته است: ایران هرگونه گفتوگوی مستقیم با آمریکا درخصوص مسائل هستهای را منتفی دانسته است با این وجود، نمایندگان هر دو کشور در این جلسه حاضر خواهند بود.
جن ساکی، سخنگوی کاخ سفید شامگاه جمعه گفت که گفتوگوهای غیرمستقیم با ایران در وین بطور بالقوهای سازنده است. وی که در کنفرانس خبری روزانه کاخ سفید صحبت میکرد گفت که آمریکا آماده گفتوگوهای مستقیم با ایران بوده اما در حال حاضر انتظار نداریم که این گفتوگوها انجام شود.
ساکی در ادامه گفت: درباره گامهای که ایران باید برای پایبندی به توافق هستهای اتخاذ کند و همچنین کاهش تحریمها از سوی ما، بحث خواهیم کرد. اظهارات مقامات آمریکایی و اروپایی در کنار گزارشهای رسانههای منتسب به آمریکا و اروپا از تله غرب تحت عنوان «مذاکره غیرمستقیم» حکایت میکند.
اروپا و آمریکا در پی آن هستند تا هم ایران و هم آمریکا در نشست روز سهشنبه در وین حضور داشته اما بهصورت مستقیم با یکدیگر مذاکره نکنند. این اقدام در حقیقت پاک کردن صورت مسئله و به حاشیه بردن مطالبات ایران است. همانطور که پیش از این نیز ذکر شد، مطالبه ایران کاملاً مشخص است، لغو تمامی تحریمها و سپس راستیآزمایی آن توسط ایران، بنابراین اقداماتی همچون برگزاری نشست مشترک برجام با دستورالعمل گفتوگوی غیرمستقیم ایران و آمریکا، صرفاً اقدامی نمایشی و توهینآمیز با هدف به حاشیه رفتن مسئله «لغو تحریمها» است. هیچ انسان منصف و دلسوزی، اقدام ظالمانه و غیرانسانی آمریکا و اروپا در تحریم مردم ایران و نقش آن در فشار بر مردم کشورمان را انکار نمیکند. بنابراین مقامات کشورمان باید از تمام ظرفیتها برای لغو تحریمها بهره ببرند اما این مسئله نباید موضوع بسیار مهم «بیاثرکردن تحریمها» را به حاشیه ببرد.
رهبر معظم انقلاب در ۲۶ آذر ۹۹ فرمودند: «رفع تحریم دست دشمن است و خنثیکردن تحریم دست ما است، غیراز این است؟ ما که نمیتوانیم خودمان رفع تحریم کنیم، دشمن باید رفع تحریم کند اما خودمان میتوانیم این تحریم دشمن را خنثی کنیم. پس این مقدم است، این درست است، بیشتر دنبال این باشیم. البته نمیگویم دنبال رفع تحریم نباشیم؛ چرا، واقعاًً اگر بتوانیم تحریم را رفع کنیم یک ساعت هم نباید تأخیر کنیم. البتّه چهار سال است تأخیر شده [یعنی] از سال ۹۵ بنا بوده همه تحریمها یک باره برداشته بشود [امّا] تا الان نه فقط برداشته نشده، زیاد هم شده است».
نظر شما