خروج برجام از بن‌بست؟

حواشی‌ طرح‌ همه‌پرسی‌ قانون‌ اساسی و بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای از مهمترین عناوین روزنامه‌های امروز _شنبه ۱۴ فروردین ماه_ است.

مطبوعات و رسانه‌های آزاد و شفاف در هر جامعه‌ای، از ارکان توسعه و دموکراسی محسوب می‌شود، لذا خبرگزاری ایمنا، مرور بر بخشی از عناوین مطبوعات کشور را به صورت روزانه در دستور کار خود دارد.

روزنامه آرمان ملی، در صفحه نخست خود با تیتر «مخالفان رفراندوم؛ طرفداران فیلترینگ» به بررسی حواشی‌طرح‌ همه‌پرسی‌ قانون‌ اساسی پرداخت و نوشت: ۳۲ سال از آخرین اصلاحات قانون اساسی می‌گذرد و مطالباتی برای لزوم رفراندوم این قانون شکل گرفته است. اخیراً رئیس جمهور بر اهمیت برگزاری رفراندوم تاکید کرد و بسیاری از چهره‌های سیاسی، انتقاداتی را در این راستا مطرح کردند. محسن رضایی، مجتبی ذوالنوری و سید امیر سیاح تعدادی از این افراد هستند این در حالی است که اصل ۵۹ قانون اساسی مسیر را برای این امر باز گذاشته است. معصومه ابتکار نیز بر اهمیت برگزاری رفراندوم تاکید کرد. آنهایی که با رفراندوم مخالفند همان‌هایی هستند که یک زمان مخالف برجام بوده و کاسبان تحریم و طرفدار فیلترینگ بودند و از دیوار سفارت عربستان بالا رفتند و هر از گاهی سخنانی در محدودیت‌های قانونی هم بیان می‌کنند.

قانون اساسی به عنوان قانون مادر، گسترده‌ترین تاثیر را بر روند اداره کشور دارد. پس از برگزاری رفراندوم در ۱۲ فروردین سال ۱۳۵۸ و رای مردم به جمهوری اسلامی با مشارکت حدود ۵۴ درصدی، قانون اساسی بار دیگر در سال ۱۳۶۸ و به فرمان امام خمینی (ره) مورد بازنگری قرار گرفت. در کتاب «مبانی نظری قانون اساسی» اثر شهید سیدمحمد بهشتی متفکر صاحب‌نام انقلاب اسلامی، آمده است: «قانون اساسی قانون تعیین‌ کننده نظام حاکم است قانونی که مشخص می‌کند قدرت در کجا متمرکز است، روابط این قدرت حاکم با آزادی‌ها و حقوق افراد ملت چگونه است و این قوای حاکمه اعم از قوه‌ مجریه، قوه‌ مقننه و قوه‌ قضائیه چه اقتدارات و مسئولیت‌هایی در برابر ملت دارند علاوه بر این قانون اساسی مضامینی مانند پرچم ملی، سرود ملی، نشان ملی، پایتخت کشور و اصول حاکم بر سیاست‌های اقتصادی، برنامه‌های فرهنگی و روابط خارجی کشور را مورد توجه قرار می‌دهد. قانون اساسی عالی‌ترین سند حقوقی یک کشور و راهنمایی برای تنظیم قوانین دیگر است. هیچ قانون و مقرراتی نباید با قانون اساسی مغایرت داشته باشد.» این تعریف مبین اهمیت و تاثیر قانون اساسی در اداره کشور است.

خروج برجام از بن‌بست؟

روزنامه ابتکار، در صفحه نخست خود با تیتر «تعدد نامزدها در پازل انتخاباتی اصولگرایان» به بررسی آرایش انتخاباتی جریان اصولگرا پرداخت و نوشت: کمتر از سه ماه به زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری باقی مانده است و هنوز آرایش انتخاباتی گروه‌ها و جریان‌های سیاسی به درستی معلوم نشده است اما به نظر می‌رسد تعدد نامزدهای احتمالی در جناح اصولگرا که امید زیادی به پیروزی در انتخابات دارد به مسئله دردسرسازی تبدیل شود.

با این همه اما اکثریت احزاب اصولگرا از نامزدی آیت الله رئیسی در انتخابات حمایت می‌کنند و در آن سو محمدباقر قالیباف با توجه به تحرکات انتخاباتی‌اش احتمال حضورش تقویت شده است. هر چند ابراهیم رئیسی و محمدباقر قالیباف هر دو اعلام کرده‌اند که قصدی برای حضور در انتخابات ریاست جمهوری ندارند اما روسای دو قوه قضائیه و مقننه رقابتی نه چندان پنهان را برای نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری آغاز کرده‌اند رقابتی که البته به نظر می‌رسد حضور ابراهیم رئیسی را کمرنگ‌تر از قالیباف در این کارزار نشان می‌دهد. با این همه اما به نظر می‌رسد معادلات انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۴۰۰ به همین سادگی قابل پیش‌بینی نباشد. چنانکه حضور افرادی جدید مانند عزت‌الله ضرغامی، رستم قاسمی، امیرحسین قاضی زاده هاشمی، سعید محمد، حسین دهقان و همچنین حضور متفاوت محسن رضایی بتواند پیش بینی‌ها را در اردوگاه اصولگرایی تغییر دهد.

در آن سو البته اصلاح طلبان همچنان بر سر گزینه‌های احتمالی خود مردد هستند. حضور گزینه‌هایی مانند سید حسن خمینی، اسحاق جهانگیری، مسعود پزشکیان، محمدرضا عارف همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد اما همچنان رقابت درون گروهی اصولگرایان در نوع خود برای تعیین رقیب از سوی اصلاح طلبان می‌تواند اهمیت پیدا کند.

خروج برجام از بن‌بست؟

روزنامه شرق، در صفحه نخست خود با تیتر «استقبال از رفراندوم با تغییر نظام ریاستی» نوشت: اصولگرایان اگرچه همواره به طرح ایده برگزاری رفراندوم از سوی روحانی واکنش تند نشان می‌دهند اما این بار یکی از نمایندگان مجلس از این ایده استقبال کرده است.

احمد نادری، نماینده مجلس در توییتر نوشت: «‏شروع ایده رفراندوم آقای روحانی می‌تواند رفراندوم برای برگرداندن پست نخست‌وزیری و تشریفاتی‌ شدن ریاست‌جمهوری باشد تا بتوان خطاهای آشکار قوه مجریه را با کنار گذاشتن نخست‌وزیر و دولتش اصلاح کرد تا برخی از حضرات در آستانه هر انتخاباتی به فرافکنی ضعف‌هایشان از طریق دوقطبی‌سازی‌ها نپردازند». سال گذشته هم مدیرمسئول روزنامه جوان در توییتر نوشته بود: «‌از آسیب نظام‌های ریاستی این است که رئیس دولت شعارهایی می‌دهد و رأی می‌آورد. نمایندگان پارلمان هم شعارهایی می‌دهند و رأی می‌آورند. اگر همسو نباشند رئیس دولت می‌خواهد شعارهایش را عملی کند، مجلس نگاه دیگری دارد. هر دو هم می‌گویند منتخب مردم‌اند. هر دو هم درست می‌گویند؛ راه‌حل نظام پارلمانی است».

طرح بحث تغییر نظام ریاستی به پارلمانی به سفر مقام معظم رهبری در سال ۱۳۹۰ به کرمانشاه بازمی‌گردد که گفته بودند: «امروز نظام ما نظام ریاستی است؛ یعنی مردم با رأی مستقیم خودشان رئیس‌جمهور را انتخاب می‌کنند؛ تا الان هم شیوه بسیار خوب و تجربه‌ شده‌ای بوده است. اگر یک‌روزی در آینده‌های دور یا نزدیک احساس شود به جای نظام ریاستی مثلاً نظام پارلمانی مطلوب است هیچ اشکالی ندارد نظام جمهوری اسلامی می‌تواند این خط هندسی را به این خط دیگر هندسی تبدیل کند تفاوتی نمی‌کند». چندی بعد یعنی در دی‌ماه ۱۳۹۲، علاءالدین بروجردی، رئیس وقت کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، تغییر نظام از ریاستی به پارلمانی را ایده رهبر انقلاب توصیف کرد و گفت: قرار شد در این زمینه کار کارشناسی بشود تیم‌هایی کار خود را شروع کردند که نمی‌دانم به کجا رسیدند. این ایده مقام رهبری باید دقیق بررسی شده و ابعاد مختلف آن به معظم‌له گزارش شود».

خروج برجام از بن‌بست؟

روزنامه اعتماد، در صفحه نخست خود با تیتر «خروج برجام از بن‌بست؟» به بررسی بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای پرداخت و نوشت: پرونده توافق هسته‌ای میان ایران و ۱+۴ (بریتانیا، فرانسه، آلمان، چین و روسیه) از بن‌بست خارج شد. بیش از دو ماه از تغییر دولت در ایالات متحده آمریکا می‌گذرد و جو بایدن، رییس‌جمهور دموکرات این کشور چه در رقابت‌های انتخاباتی و چه پس از راهیابی به کاخ سفید بر بازگشت به توافق هسته‌ای با ایران تاکید کرده بود، اما عملاً پافشاری تهران و واشنگتن بر لزوم برداشته شدن گام نخست از سوی دیگری به قفلی بر این پرونده تبدیل شد با این همه مجموعه‌ای از تحولات در چند روز گذشته نشان از حرکت قطار مذاکرات دارد.

روز پنجشنبه، خبرگزاری ژاپنی کیودو در خبری اختصاصی از برگزاری نشست مقام‌های ارشد ایران و اروپا در دوشنبه گذشته در آلمان خبر داد. به گزارش این خبرگزاری، در این دیدار مقام‌های ایران و اروپا درباره ایده‌های احیای مجدد توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ (برجام) گفت‌وگو کردند. یک منبع خبری نیز به کیودو گفت که ایران ایده‌های جدید سازنده‌ای در نشست فرانکفورت با امید نجات فوری توافق هسته‌ای پیش از بسته شدن «پنجره کوچک فرصت» پیشنهاد داده است.

همزمان با اعلام این خبر، وزارت خارجه فرانسه هم اعلام کرد: «در تلاش تنگاتنگ با شرکای اروپایی به همراه مسکو و پکن بوده و مصمم هستیم تا راه‌حل دیپلماتیکی پیدا کنیم که به ایران اجازه دهد به پایبندی به تعهدات هسته‌ای بازگردد و همچنین بازگشت آمریکا به توافق در سریع‌ترین زمان ممکن را فراهم سازد و در حال انجام مذاکراتی با تهران و واشنگتن در این زمینه هستیم. این گفت‌وگوها در حالی بیشتر ضروری می‌شود که ایران با ارتباط مستقیم با اعضای برجام و آمریکا که یک ماه و نیم پیش پیشنهاد شد موافقت نکرده است. به لطف تلاش‌های مان، ما و شرکای‌مان امیدواریم تا قالب‌های جایگزین موثری ایجاد کنیم.»

خروج برجام از بن‌بست؟

روزنامه کیهان در صفحه نخست خود با تیتر «آمریکا سیلی خورده شما چرا گریه می‌کنید؟!» در رابطه با نظر مدیر مسئول این رسانه درمورد فضاسازی‌ها علیه همکاری راهبردی ایران و چین نوشت: رابطه اقتصادی و سیاسی و همکاری چندجانبه با کشورهای دیگر یک اصل پذیرفته‌ شده در عرف بین‌المللی است و هیچ کشوری از برقراری این رابطه بی‌نیاز نیست و البته بدیهی است در برقراری این روابط هر یک از طرفین سود و زیان خود را به محاسبه می‌نشینند. این گزاره به‌اندازه‌ای بدیهی و ضروری است که نفی آن با هیچ منطقی سازگار نیست.

شریعتمداری در پاسخ به این که برخی مخالفان این توافق راهبردی را با سیاست نه شرقی و نه غربی اعلام‌ شده از سوی حضرت امام (ره) مغایر می‌دانند، گفته است که در این‌باره اشاره به چند نکته ضروری است. اول آن‌که منظور مبارک حضرت امام (ره) از سیاست نه شرقی و نه غربی عدم وابستگی به شرق و غرب است نه انزوای سیاسی. حضرت امام می‌فرمایند: «ما می‌خواهیم روابط حسنه با احترام متقابل نسبت به همه داشته باشیم و اگر چنانچه ما احتیاج به یک‌چیز داشته باشیم و آنها احتیاج به یک‌چیز داشته باشند تبادل کنیم مگر این‌که دولت‌هایی باشند که با ما خلاف رفتار کنند» و تأکید می‌فرمایند آمریکا شیطان بزرگ است و لایق رابطه نیست.

دوم اینکه منظور حضرت امام (ره) شرق و غرب عقیدتی است نه جغرافیایی و این بلوک‌بندی با فروپاشی شوروی سابق که اردوگاه شرق بود از بین رفته است یعنی دقیقاً همان‌که امام راحلمان پیش‌بینی کرده بودند. حضرت امام در همان مصاحبه، از کسانی که نه شرقی و نه غربی را به عدم رابطه با کشورهای دیگر معنی می‌کنند با عنوان افراد جاهل و یا مغرض یاد کرده و می‌فرمایند: «این معنا که گاهی اهل غرض و جهال آن را بیان می‌کنند؛ یا نمی‌فهمند یا غرضی دارند زیرا تا انسان جاهل یا مخالف با اصل نظام نباشد نمی‌تواند بگوید یک نظام باید از دنیا منعزل باشد. ما با هیچ ملتی بد نیستیم. ما به‌حسب طبع اولیه می‌خواهیم با همه دولت‌ها دوست باشیم». البته حضرت امام (ره) اسرائیل را به دلیل جعلی بودن و آمریکا را به علت سلطه‌گری و دشمنی با ایران اسلامی از این قاعده مستثنا کردند.

مدیرمسئول کیهان گفته است که این نکته هم قابل‌ توجه است که در همان دوران حضرت امام، با شوروی سابق رابطه داشتیم و در همان حال اشغال افغانستان توسط شوروی را به‌شدت محکوم می‌کردیم و حزب توده را که در حرکتی خیانت‌آمیز، اهداف شوروی را دنبال می‌کرد قلع‌وقمع کردیم.

خروج برجام از بن‌بست؟

کد خبر 484406

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.