به گزارش خبرنگار ایمنا، پس گرفتن پیش‌نویس قطعنامه ضد ایرانی تروئیکای اروپایی در شورای حکام، در حالی بود که پیشتر ژان ایو لودریان، وزیر امور خارجه فرانسه گفته بود که «کشورهای اروپایی قطعنامه‌ای را علیه ایران در شورای حکام آژانس طرح خواهند کرد که از خروج تهران از پروتکل الحاقی ابراز تأسف خواهد کرد.» وی گفته بود که «ایالات متحده آمریکا نیز از این تصمیم تروئیکای اروپایی حمایت خواهد کرد.»
با این حال هفته گذشته سه کشور اروپایی تصمیم خود را تغییر داده و طرح خود در خصوص صدور قطعنامه علیه اقدامات ایران را پس گرفته‌اند. این کشورها در روزهای گذشته در ادعاهایی تکراری و نادرست، از اقدامات ایران درباره کاهش تعهدات برجامی و به ویژه پایان دادن به اجرای پروتکل الحاقی ابراز نگرانی کرده بودند.
البته ایران در پاسخ به این ادعاها اعلام کرد که اگر شورای حکام قطعنامه‌ای تخریبی علیه تهران صادر کند با واکنش جدی روبه‌رو خواهد شد؛ در همین راستا، رؤسای جمهور ایران و فرانسه روز سه‌شنبه، در یک گفت‌وگوی تلفنی، در خصوص آخرین وضعیت بازگشت به برجام و اجرای توافق هسته‌ای صحبت کردند.
امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه در این تماس تلفنی، خواهان بازگشت ایران به تعهدات خود در برجام شده و از اقدامات تهران در خصوص کاهش سطح تعهدات برجامی، ابراز نگرانی کرده بود.
ایالات متحده آمریکا نیز در واکنش به عدم صدور قطعنامه علیه ایران در نشست شورای حکام، حمایت خود را از تصمیم اروپایی‌ها برای پس گرفتن قطعنامه خود علیه ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام و ابراز امیدواری کرد که تهران با گفت‌وگو با واشنگتن موافقت کند. ند پرایس، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا دراین‌باره گفت که «ما قویاً امیدواریم که ایرانیان گفت‌وگو را بپذیرند تا به پیشرفتی ملموس و معتبر برسیم.»
پرایس در ادامه گفته است که «کشورهای اروپایی با حمایت کامل ایالات متحده به این نتیجه رسیدند که بهترین راه برای پیشبرد امور در این موضوع، خودداری از ارائه پیش‌نویس قطعنامه است. ما از نتیجه نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای رضایت داریم.»
البته این عقب نشینی در مورد مواضع اتخاذ شده علیه ایران مسبوق به سابقه بوده است؛ مشخص نیست که بحث و جدل‌ها بر سر برنامه هسته‌ای ایران و همینطور توافق هسته‌ای یا برجام تا چه زمانی ادامه خواهد داشت، اما تنها نقطه روشن در این راه، این است که هیچ کدام از طرفین بدون دیدن سیگنال مثبتی از طرف مقابل، قدمی برای نجات برجام بر نخواهد داشت.
آینده برجام مثبت است
علی امیدی، کارشناس روابط بین‌الملل دراین‌باره به خبرنگار ایمنا می‌گوید: عقب‌نشینی کشورهای اروپایی از صدور قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام از چندین زاویه قابل بررسی است؛ زیرا تهدید ایران مبنی بر صدور قطعنامه را جدی گرفته و پیش‌نویس آن را پس گرفتند.
به گفته وی، بر اساس قوانین بین‌المللی، اعضای اصلی شورای حکام، حق وتوی قطعنامه را ندارند و به همین دلیل اگر قطعنامه‌ای ضد ایرانی در این شورا مصوب می‌شد، کشورهای روسیه و چین نمی‌توانستند آن را رد کنند؛ بنابراین ارائه پیش‌نویس این قطعنامه با واکنش شدید وزیر امور خارجه کشورمان مواجه شد که در پاسخ به آن، کشورهای اروپایی تصمیم گرفتند پنجره دیپلماسی با ایران را حفظ کنند.
به گفته این کارشناس روابط بین‌الملل، با توجه به توئیت اخیر محمد جواد ظریف، وزیر امورخارجه مبنی بر ارائه طرح دیپلماتیک ایران به کشورهای عضو برجام، مشخص است که تهران قصد دارد سیگنال مثبتی را برای آمریکا ارسال کرده و گشایشی در راه دیپلماسی ایجاد کند.
امیدی معتقد است که سیگنال‌های مثبتی از سوی آمریکا در راستای کاهش تحریم‌ها علیه ایران ارسال شده که در این راستا می‌توان به خبر آزاد سازی پول‌های بلوکه شده ایران در کره جنوبی اشاره کرد؛ همچنین اعضای اتاق بازرگانی مشترک ایران و عراق نیز از آزادسازی اعتبارهای بلوک شده تهران در بانک‌های عراق خبر دادند.
وی خاطرنشان می‌کند: لابی‌های قدرتمند ضد ایرانی در مسیر کاهش تحریم‌ها و بازگشت بایدن به برجام سنگ اندازی می‌کنند و شرایط سیاسی درون کنگره و مجلس سنا نیز برای بازگشت بایدن به برجام مساعد نیست؛ البته با توجه به روزنه‌های دیپلماسی و سیگنال‌های مثبت ایالات متحده، آینده برجام مثبت است و تا پیش از انتخابات ۱۴۰۰ برای احیای برجام گشایش‌هایی خواهد شد.
آمریکا دنبال امتیازگیری بیشتر است
حسن بهشتی پور، کارشناس مسائل هسته‌ای به خبرنگار ایمنا می‌گوید: باید به این نکته توجه کرد که پس گرفتن پیش‌نویس علیه ایران در شورای حکام توسط کشورهای غربی، با مدیریت ایالات متحده انجام شده است؛ البته دلیل اصلی این اقدام، هشدارهایی بود که مقامات ایرانی داده بودند. این هشدار به این گونه بود که توافق اخیر با آژانس ملغی شده و ترتیبات اجرایی پادمان هسته‌ای که مربوط به NPT است، اجرایی شده و پروتکل الحاقی از دستور کار خارج خواهد شد. این هشدار باعث شد که غربی‌ها در صدور قطعنامه تأمل کرده و به دنبال راه‌حلی باشند تا بتوانند ایران را راضی کنند.
به گفته وی، ایالات متحده و دولت جو بایدن یک سیاست گام به گام را در پیش گرفته و قصد دارد با خونسردی به کارها ادامه داده و به خود تلقین کند که هیچ عجله‌ای برای انجام اقدامات بیشتر ندارد. دولت بایدن به این شکل عمل می‌کند که یک تحریم را لغو کرده و یا یک فشار را از روی ایران بر می‌دارد و در مقابل، تهران نیز باید به یکی از تعهدات خود عمل کند.
به گفته این کارشناس مسائل هسته‌ای، آمریکایی‌ها هنوز دنبال این هستند که از راه‌های مختلف ایران را مرعوب کرده یا مجبور کنند تا مسیر فعلی و مقاومت خود را کنار بگذارد. آنها به راحتی می‌توانند گره‌ها را باز کرده و تحریم‌ها به ویژه در بخش نفتی و بانکی را تعلیق کنند تا دریچه گفت‌وگو و مذاکرات برای چگونگی بازگشت دو طرف به تعهدات توافق هسته‌ای فراهم شود، اما همچنان دنبال امتیاز گیری بیشتر هستند.
نظر شما