به گزارش ایمنا، در جامعه ایرانی، به عنوان یک مصرف کننده، باید مراقب باشیم تا مبادا سرمان کلاه برود. دامنه مشکلات مصرف کنندگان بسیار و متنوع است؛ یکی از مشکلات اساسی، وجود اجناس نامرغوب و باکیفیت بسیار نازل است که در بسته بندی‌ها و تبلیغات فریبنده برای مشتریان عرضه می‌شود.
۹ اسفند؛ روز ملی حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان
در تقویم رسمی جمهوری اسلامی ایران روز ۹ اسفندماه با عنوان "روز ملی حمایت از حقوق مصرف کنندگان" نامگذاری شده است. نامگذاری یک روز خاص در تقویم جمهوری اسلامی با عنوان "روز ملی حمایت از حقوق مصرف کنندگان" نشان از دغدغه‌مندی مسئولان نسبت به این موضوع است.
حقوق مصرف‌کنندگان چیست؟
حقوق مصرف کننده یعنی مجموعه اختیارات و امتیازاتی که مصرف کننده در قبال عمل خرید یک کالا یا خدمات از فروشنده دریافت می‌کند تا در صورت بروز اشکال، معلوم شدن عیب و نقص، احراز ضرر و زیان، عدم کارآیی و ثمر بخشی و یا ایراد خسارت، برای جبران ضرر خود از آن استفاده کند.
تاریخچه حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان در ایران
جمهوری اسلامی بعد از طرح مفهوم مصرف‌کننده و ضرورت حمایت از مصرف کنندگان قوانینی در این رابطه به تصویب رساند. مهم‌ترین قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان در چهارشنبه ۱۵ مهرماه ۸۸ به تصویب رسید. قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان در ۲۳ مهرماه ۸۸ به تصویب شورای نگهبان رسید تا در نهایت طی نامه‌ای ۲ آبانماه ۸۸ به دولت‌وقت (دولت دهم) ابلاغ شود.
فلسفه قانون حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان
حمایت از حقوق مصرف کنندگان باید به عنوان یک اصل در زنجیره تولید تا مصرف مد نظر قرار گیرد تا فرایند تولید تا مصرف با یک تحول همراه شود. در شرایط حاکم بر اقتصاد کشور لازم است تا مصرف کننده به این موضوع توجه کند که باید از تولید ملی و صنعت کشور حمایت کند و تولید کننده هم باید این موضوع را بداند که بقای تولید در جهت توانمندی مصرف کنندگان است.
سامانه حمایت از حقوق مصرف کنندگان
بنگاه‌های اقتصادی حامی حقوق مصرف کنندگان در تلاش هستند تا فرایندی قانونمند بر بازار کشور حاکم شود؛ و بواسطه این فرایند قانونمند از نابسامانی‌هایی که بعضاً شاهد آن هستیم جلوگیری شود.
برای تمامی ارکان نظارتی، وظایف خاصی در نظر گرفته شده است؛ سامانه‌های تلفنی شبانه روزی امکان دریافت شکایت مردم را دارند. اپراتورهای سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان از طریق خط ۱۲۴ آماده دریافت شکایت مردم هستند.
مردم باید این اطمینان خاطر را داشته باشند که سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان بنا به وظایف ذاتی و قانونی خود در این شرایط خاص که جنگی تمام عیار علیه نظام اقتصادی کشور شکل گرفته است وظیفه نظارت خود را به انجام می‌رساند.
انجمن حمایت از حقوق مصرف کنندگان
فصل سوم از قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان در رابطه با تشکیل انجمن‌های حمایت از حقوق مصرف کنندگان بحث‌هایی را به میان آورده است.
در ماده ۹ قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان گفته شده است که: "به منظور ساماندهی مشارکت مردمی در اجرای سیاست‌ها و برنامه‌های حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان، به موجب این قانون انجمن‌های حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان تأسیس می‌شود و در این قانون «انجمن» خوانده خواهد شد. "
سه تبصره تشکیل انجمن حمایت از حقوق مصرف کنندگان را تشریح می‌کنند:
تبصره ۱- انجمن تشکل غیر انتفاعی، غیر دولتی و دارای شخصیت حقوقی مستقل می‌باشد که پس از ثبت در وزارت بازرگانی رسمیت می‌یابد.
تبصره ۲- در مرکز استان‌ها و شهرستان‌ها انجمن استان و شهرستان و در تهران علاوه بر انجمن شهرستان و استان انجمن ملی حمایت از حقوق مصرف‌کنندگان نیز تشکیل می‌گردد.
تبصره ۳- حوزه فعالیت انجمن‌های استان و شهرستان تابع حوزه جغرافیایی تعیین شده در قانون تقسیمات کشوری است.
رعایت حقوق مصرف کننده
مصرف، آخرین حلقه از فرآیند تولید است و جایی است که محصول نهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در چرخه تولید، توزیع تا مصرف، حقوق زیادی برای مصرف کنندگان قابل تصور است که کشورهای مختلف با توجه به درجه‌ی توسعه‌یافتگی‌شان به برخی از این حقوق اشاره می‌کنند.
مهم‌ترین حق مصرف کننده که حق طبیعی اوست و در تمامی کشورها مورد اتفاق نظر همگان قرار گرفته است، حق برخورداری از کالا یا خدمات سالم و معادل ارزش پولی است که مصرف کننده پرداخت کرده است.
حق انتخاب، حق اطلاع‌یابی، حق ایمنی، حق شنیده‌شدن، حق مشارکت در تدوین استانداردها، حق برخورداری از حمایت در قبال کالا و خدمات زیان آور، حق برخورداری از حمایت در برابر رویه‌های فریب‌کارانه قسمتی از حقوق مصرف کنندگان است.
حق برخورداری از سلامتی ایمنی و دریافت کالا و خدمات سالم، حق برخورداری از اطلاع‌رسانی صحیح و کامل نسبت به کالا و خدماتی که مصرف می‌کنند شامل نوع، کیفیت، آگاهی از تاریخ تولید، تاریخ انقضای مصرف و درج قیمت جز حقوق مهم دیگری است که مصرف کنندگان باید از آن برخوردار باشند.
حق برخورداری از بازار رقابتی و ضد انحصار، حق لحاظ شدن تأمین نیازهای اساسی در تصمیم‌گیری‌ها، حق برخورداری از جبران خسارات وارده ناشی از مصرف کالا و خدمات و … جز حقوق مصرف کنندگان است.
نظر شما