به گزارش خبرنگار ایمنا، آثار باقی‌مانده از گذشتگان اعم از آثار ملموس چونان بناهای باستانی و آثار غیرملموس همچون آداب و رسوم از مواریث فرهنگی محسوب می‌شود که منحصربه‌فرد و غیرقابل جایگزین بودن، در میان نسل‌ها از ارزش و احترام زیادی برخوردار است. باید دانست که کشورهای مختلف در میزان دارا بودن این میراث متفاوت هستند و در این میان ایران با داشتن تمدنی کهن، از ثروت عظیم فرهنگی برخوردار است؛ از این رو حفاظت از این میراث فرهنگی وظیفه هر یک از شهروندان است.
این روزها با منتشر شدن فیلم‌هایی از جوانان، نوجوانان و کودکانی که در محوطه‌های آثار تاریخی چون سی و سه پل، تخت جمشید و قصر شیرین در حال ورزش یا بازی هستند نشان می‌دهد که نه تنها برخی از شهروندان از آثار باقی مانده از گذشتگان حفاظت نمی‌کنند، بلکه دیگر ارزشی برای آنها قائل نیستند. این تصاویر بیانگر چیزی جز زوال پیشینه تاریخی و میراث فرهنگی نیست، زوالی به بهای از دست رفتن یک تمدن.
وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، همچنین وزارت آموزش و پرورش و حتی نیروی‌های امنیتی در مظان اتهام کم‌کاری قرار گرفته‌اند. بسیاری از صاحب‌نظران کم‌کاری چنین ارگان‌هایی در آموزش ارزش‌های میراث فرهنگی و همچنین حفاظت از آنها را دلیل زوال ارزش‌های تاریخی می‌دانند. نادیده گرفتن میراث فرهنگی در مدارس ضمن فضا ندادن به سازمان‌های مردم نهاد برای فعالیت‌های آموزشی و ترویجی نیز در بی اهمیت شدن ارزش آثار تاریخی و میراث فرهنگی بین اقشار جوان‌تر تأثیرگذار است.
در همین رابطه الیار عاصمی‌زاده، رئیس شورای هماهنگی سازمان‌های غیردولتی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه اهمیت میراث فرهنگی به درستی تبیین نشده است، می‌گوید: از زمانی که معاونتی با نام آموزش و ترویج در وزارت میراث فرهنگی از بین رفت، برای معرفی، محافظت و ترویج فرهنگ محافظت از میراث فرهنگی مرجعی نداریم. به دلیل نبود نگاه ترویجی و آموزشی در وزارت میراث فرهنگی و سازمان سابق اکنون در جامعه شاهد برخی رفتارهای نادرست هستیم که از نبود فرهنگ‌سازی نشأت گرفته است.
نهادی متخصص برای فرهنگ‌سازی فعالیت نمی‌کند
عاصمی‌زاده با اشاره به نقش مدارس و سازمان‌های غیردولتی برای ترویج فرهنگ حفاظت از آثار تاریخی، توضیح می‌دهد: نقش سازمان‌های غیردولتی و مردم نهاد یک نقش مشارکتی است و با اینکه تشکل‌ها و نهادهای مدنی باید در حوزه فرهنگ‌سازی فعال باشند، اما نمی‌توانیم تمام این کار را بر عهده آنها بگذاریم چرا که از سویی باید ببینیم که وزارت آموزش و پرورش چقدر فضا به سازمان‌های مردم نهاد می‌دهد تا آموزش‌های لازم را بدهد و از سوی دیگر باید بدانیم که چقدر این سازمان‌ها در حوزه آموزش به کودکان توانمند هستند.
وی می‌افزاید: ورود تشکل‌ها در آموزش و پرورش کار بسیار سختی است، علاوه بر اینکه درهای آموزش و پرورش بر روی نهادها بسته است ما تشکلی که به طور تخصصی در حوزه آموزش و فرهنگ‌سازی به کودکان فعالیت کند را هم نداریم.
در هویت سازی با مشکل روبرو هستیم
عاصمی‌زاده اظهار می‌کند: در حال از دست دادن هویت ملی خود هستیم، وقتی کسی هویتش را از دست بدهد می‌تواند آن را بازیچه قرار دهد و این نشان می‌دهد که در هویت سازی با مشکل روبرو هستیم و برای نسل جدیدمان هویت ملی را درست تعریف نکرده‌ایم.
وی با بیان اینکه اتفاقاتی که در سی و سه پل، تخت جمشید و سایر مکان‌های تاریخی رخ داده است بیانگر این است که ما در حوزه هویت سازی فعال نیستیم، ادامه می‌دهد: اگر بر کتاب‌های درسی که بالاترین سطح آموزش عالی است مروری داشته باشیم می‌بینیم که روی هویت سازی ملی کار نشده است که البته خروجی آن را اکنون در جامعه می‌بینیم.
نمی‌توان وزارت میراث فرهنگی را مقصر دانست
همچنین شهریار ناسخیان، عضو هیأت علمی دانشکده حفاظت و مرمت دانشگاه هنر اصفهان در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا با بیان اینکه آثار تاریخی ارزش‌ها و تاریخ کشور ما است، می‌گوید: انجام بعضی از حرکت‌های ورزشی و بازی در مکان‌ها تاریخی نه تنها نشان دهنده بی ارزش کردن این آثار است بلکه به آنها آسیب نیز می‌رساند.
این استاد دانشگاه با اشاره به اتفاقات اخیر سی و سه پل و دیگر نقاط تاریخی، ادامه می‌دهد: این حرکات یک نوع وندالیسم است، تخریب گرایی تنها یادگاری نوشتن روی آثار تاریخی نیست، بلکه این حرکات نیز به نوعی تخریب کردن این آثار است.
وی با اشاره به اینکه با فرهنگ سازی می‌توان از بروز این اتفاقات جلوگیری کرد، توضیح می‌دهد: ریشه این گونه اتفاقات در نحوه تعلیم و آموزش و پرورشی است که انجام می‌شود؛ باید از کودکی افراد با مکان‌های تاریخی آشنا شوند و با آن ارتباط برقرار کنند.
ناسخیان با اشاره به نقش وزارت میراث فرهنگی در به وجود آمدن اینگونه اتفاقات، اظهار می‌کند: باید برای مردم فرهنگ‌سازی شود نمی‌توان که برای هر اثر تاریخی چند نفر را به عنوان نگهبان قرار داد تا به مردم تذکر دهند. باید ارگان‌های دیگر پیش قدم شوند و فرهنگ حفاظت از آثار تاریخی را ترویج کنند و نمی‌توان وزارت میراث فرهنگی در این قضیه مقصر دانست، بلکه باید به آن کمک کنند تا فرهنگ‌سازی انجام شود.
نظر شما