به گزارش خبرنگار ایمنا، انتشار تصاویر صحبت‌های مأمور راهور که از نماینده مجلس سیلی خورده است، در فضای مجازی واکنش‌های مختلفی را به همراه داشته است. این سرباز در فیلمی که منتشر شده است، می‌گوید: "راننده یک نماینده مجلس که بدون مجوز تردد در مسیر ویژه، قصد ورود به این مسیر را داشت به من اهانت کرد و خود نماینده هم از خودرو پیاده شد و یک سیلی به صورت من زد. "
توهین و سیلی زدن نماینده مجلس به سرباز راهنمایی و رانندگی که از ورود وی به خط ویژه خودداری کرد، به بحث داغی تبدیل شده، سیلی که واکنش افراد بسیاری از جمله مسئولان، کارشناسان و مردم را در پی داشت، تا آنجا که سردار حسین اشتری، فرمانده نیروی انتظامی نیز دستور ویژه‌ای برای حمایت از حقوق سرباز وظیفه راهور و پیگیری موضوع از طریق معاونت حقوقی و بازرسی نیروی انتظامی صادر کرده است.
محمدباقر قالیباف، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز در واکنش به این اقدام در صفحه توئیتر خود نوشت: "در برابر قانون همه مساوی هستند، مجلس به کسانی که به وظیفه قانونی خود عمل می‌کنند افتخار می‌کند و اولین مدافع حقوق آن‌ها است. "
همچنین سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی، رئیس هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان مجلس نیز به تشریح نحوه رسیدگی به موضوع برخورد فیزیکی یکی از نمایندگان مجلس با مأمور راهنمایی و رانندگی پرداخت و تاکید کرده که حادثه درگیری نماینده مجلس شورای اسلامی با مأمور راهور در هیئت نظارت بر رفتار نمایندگان در حال بررسی است.
یک نماینده مجلس باید الگوی دیگران باشد
مسعود سهیلی، روانشناس در خصوص سیلی زدن نماینده مجلس به مأمور راهور به خبرنگار ایمنا، می‌گوید: نمایندگان مردم در مجلس باید برای سایرین در هر زمینه‌ای الگو باشند، جای تأسف دارد که یک نماینده مجلس که هزاران چشم به دنبال رفتارهای فردی و اجتماعی وی است، چنین رفتاری از خود بروز دهد و برای چند دقیقه زودتر رسیدن قانون را زیر پا بگذارد و با ایجاد ترافیکی سنگین وقت و حقوق شهروندان را ضایع کند و به مأمور راهور سیلی بزند.
وی می‌افزاید: مسئولان جامعه باید در رفتارهای خود دقت فراوانی به خرج دهند و خود را برتر از مردم ندانند، اگر یک مسئول در مسئله‌ای به این سادگی نتواند قانون را رعایت کند، احتمال دارد در مسائل دیگر نیز کوتاهی کند و با دغدغه‌مندی به حل مشکلات نپردازد، البته نمایندگان و مسئولان بسیاری هستند که دلسوزانه برای مردم کار می‌کنند و اقدام در لحظه یک نماینده نمی‌تواند به طور کامل رفتار همه نمایندگان و مسئولان را زیر سوال ببرد، اما سایر نمایندگان نیز باید برای حمایت از قانون به دنبال بررسی رفتار این نماینده باشند.
این روانشناس خاطرنشان می‌کند: همان طور که از واژه "نماینده" پیدا است، هر نماینده در مجلس، نماینده یک شهر و یا استان است و باید مراقب رفتار خود باشد، چرا که اگر اقدامی ناشایست از وی سر بزند، تنها متوجه خود شخص نیست و باعث خدشه‌دار شدن شأن مردم آن شهر و یا استان نیز خواهد شد، پس مهم است که یک نماینده با صبر و حوصله به حل مسائل بپردازد تا مشکلاتی این چنینی پیش نیاید، همچنین رفتارهای ناهنجار برخی مسئولان علاوه بر واکنش‌های گسترده‌ای که به دنبال دارد، اعتماد مردم را نیز خدشه‌دار می‌کند.
رعایت حقوق شهروندی وظیفه همه افراد جامعه است
وی رعایت حقوق شهروندی را حق و وظیفه تمام افراد دانست و می‌گوید: جایگاه اجتماعی، نژاد، قومیت افراد و بسیاری از مسائل دیگر نمی‌تواند باعث برتری شود تا به سبب آن حقوق شهروندی را زیر پا گذاشت و حقوق دیگران را ضایع کرد، یک فرد نماینده می‌شود تا برخورداری از تساوی حقوق را به اجرا درآورد، نه اینکه خود حتی برای یک بار و یا لحظه‌ای حقوق دیگران را زیر پا بگذارد، این نماینده با انجام این رفتار ناهنجار به همه نشان داد، صلاحیت کامل و تمام و کمال را ندارد، شاید مأمور هم اشتباهاتی داشته است، اما کسی که در این موضوع باید مسئله را به درستی حل می‌کرده، نماینده مجلس بوده است نه یک سرباز جوان که تجربه چندانی هم ندارد.
سهیلی با توضیح اینکه مهم است که حقوق شهروندی از طرف تمام افراد جامعه در هر جایگاهی رعایت شود، می‌افزاید: حقوق شهروندی شامل حفظ کرامت انسانی نیز می‌شود و بسیار حائز اهمیت است که حفظ کرامت انسانی دیگران از طرف افرادی که الگوی دیگران هستند بیش از سایرین صورت بگیرد، حقوق شهروندی می‌گوید، مردم ایران از هر قوم و قبیله که باشند از حقوق مساوی برخوردارند، پس تمام افراد باید تساوی حقوق شهروندی را همیشه و همه جا رعایت کنند.
رعایت حقوق شهروندی نباید تحت تأثیر هیچ موضوعی قرار بگیرد
مرتضی پدریان آسیب‌شناس اجتماعی و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با خبرنگار ایمنا، در خصوص لزوم توجه به حقوق شهروندی، اظهار می‌کند: هر انسانی در هر جامعه‌ای زندگی می‌کند، نسبت به آن جامعه وظایف و تکالیفی دارد که باید به آن‌ها عمل کند، در مقابل نیز حاکمیت و نظام اجتماعی نیز باید نسبت به شهروندان حق و حقوقی را ادا کند، به طور مثال یکی از حقوق شهروندی این است که مقررات قانونی برای همه یکسان باشد و یا اینکه زندگی در شهر باید به گونه‌ای باشد که حقوق دیگران را زیر پا نگذاریم، رعایت حقوق شهروندی نباید تحت تأثیر نژاد، سن، جنسیت، فرهنگ، جایگاه و شغل افراد قرار گیرد، در این موضوع نماینده خود را برتر دانست و به مأمور راهور سیلی زد.
وی می‌افزاید: اگر حقوق شهروندی در یک حوزه برابر و بدون تبعیض اجرا شود، شغل‌ها و ویژگی‌های اکتسابی و انتسابی در رعایت حق و حقوق شهروندی هیچ گونه نقش و دخالتی ندارند، همه افراد یک جامعه تا پائین‌ترین رده اجتماعی باید در برابر حقوق شهروندی برابر باشند و هیچ فردی در هیچ مقام و جایگاهی نمی‌تواند حقوق شهروندی را زیر پا بگذارد، البته این شرایط کاملاً آرمانی است و قطعاً شرایط موجود با شرایط آرمانی بسیار متفاوت است تا آنجایی که یک نماینده مجلس به خود اجازه می‌دهد که به مأمور قانون سیلی بزند.
این آسیب‌شناس اجتماعی با اشاره به اینکه برخی افراد حقوق شهروندی را به دلیل جایگاه اجتماعی که دارند، زیر پا می‌گذارند، می‌گوید: گاهی افراد به دلیل جایگاه اجتماعی خود را برتر از دیگر شهروندان می‌دانند و در مقابل قانون و رعایت آن یک پدیده خودی و غیر خودی را به وجود می‌آورند، بنابراین فردی که در یک مقام و جایگاه اجتماعی قرار دارد، خود را از دیگران برتر می‌داند و با زیر پا گذاشتن حقوق شهروندی، تخطی از قانونی ظلم کردن، کتک زدن و نادیده گرفتن هنجارها را حق خود می‌داند و همیشه از جامعه طلبکار خواهد بود.
اگر فضای مجازی نبود، بسیاری از پرونده‌های نقض حقوق شهروندی بسته می‌ماند
وی با تاکید بر اینکه فراتر دانستن خود در هر جایگاهی با قوانین شهروندی کاملاً متضاد است، تصریح می‌کند: در حقوق شهروندی تمام اعضای جامعه بدون در نظر گرفتن تمام خصوصیات و ویژگی‌های اکتسابی و انتسابی در برابر قوانین، قواعد و هنجارها یکسان باید عمل کنند، اما زمانی که جامعه و افراد برخلاف این قاعده پیش می‌روند، قطعاً شرایطی به وجود خواهد آمد که قوانین را زیر پا بگذارند و به خود اجازه دهند که دیگران را بزنند، زندانی و یا تهدید کنند.
پدریان با اشاره به آمار بالای زیر پا گذاشتن حقوق شهروندی در جامعه، می‌افزاید: اگر فضای مجازی نبود، همچنان پرونده‌ها و موارد بسیاری از ضایع کردن حقوق شهروندی بسته می‌ماند، فضای مجازی در باز نشر زیر پا گذاشتن حقوق شهروندی بسیار مؤثر است و قطعاً باید با مواردی مانند کتک زدن مأمور راهنمایی و رانندگی توسط یک نماینده مجلس که می‌خواهد قوانین را وضع کند، مورد توجه قرار بگیرد و این نماینده باید مجازات کار خود را پس دهد تا همه بدانند رعایت حقوق شهروندی برای همه یکسان است و هیچ فردی در هیچ جایگاهی نمی‌تواند آن را نادیده بگیرد و به دیگران ظلم کند.
راهکار مقابله با عدم رعایت حقوق شهروندی
وی در خصوص راهکار مقابله با عدم رعایت حقوق شهروندی، می‌گوید: راهکار اصلی این است که از ذیل تا صدر به ویژه مسئولان رده بالا حقوق شهروندی را در هر شرایطی رعایت کنند تا سایر افراد جامعه نیز به حقوق شهروندی احترام بگذارند، اما زمانی که این رعایت‌ها از طرف مسئولان که موضع قانون هستند، دیده نمی‌شود، قطعاً نمی‌توان انتظار داشت که دیگران نیز با دیدن بی‌قانونی از طرف مسئولان قانون شهروندی را رعایت کنند.
این استاد دانشگاه اظهار می‌کند: خطای این نماینده باید بررسی شود تا همه بدانند افرادی که می‌خواهند قانون‌گذاری کنند باید در درجه اول قانون مدار باشند و حقوق دیگران را رعایت کنند، پرونده این نماینده باید با جدیت پیگیری شود، چرا که اگر به فرض مثال حتی مأمور راهنمایی و رانندگی متخلف باشد، نماینده مجلس نمی‌تواند، وی را تنبیه کند و از منظر قانونی هیچ فردی نمی‌تواند بدون محاکمه دیگری را مجازات و تنبیه کند، چه برسد به اینکه مأموری خواستار رعایت قانون باشد و برای این موضوع و تخطی از قانون توسط یک مسئول کتک بخورد.
رعایت حقوق هر دو طرف این ماجرا ضروری است
مجید شریفی‌فر، جامعه‌شناس و مدرس دانشگاه، اظهار می‌کند: حقوق شهروندی شامل مجموعه حقوق یا امتیازاتی است که یک شهروند فارغ از مذهب، نژاد و حتی ملیت در یک جامعه باید از آن برخوردار باشد، در مقابل، افراد یا نهادها وظایفی دارند که عمل به آن وظایف، منجر به احقاق حقوق دیگران می‌شود و اولین انحرافی که ممکن است در ذهن‌ها به وجود آید این است که شهروندان از آنجا که ساکن شهرهای دنیای مدرن هستند، حقوقشان صرفاً در تقابل با حاکمیت معنا شود و نه در قبال سایر شهروندان.
وی می‌افزاید: چنین تلقی از حقوق شهروندی، تقلیل دادن آن به بخشی از ارتباط انسانی است که همانا ارتباط مردم با حاکمیت است و غفلت از بخش عمده‌ای از روابط اجتماعی است که همان روابط بین فردی خواهد بود، در چنین رویکردی نقض حقوق شهروندی مردم (مانند حق احترام، اعتراض، اظهار نظر و …) اگر از جانب مسئولان باشد معنا می‌یابد، مهم و برجسته می‌شود و دوگانه مسئول ظالم و شهروند مظلوم سریعاً شکل می‌گیرد، اما اگر این نقض حقوق از جانب سایر مردم نسبت به یکدیگر باشد، کما اینکه روزانه صدها مورد از آن اتفاق می‌افتد، هرگز به این میزان که موضوع سیلی خوردن مأمور راهور از نماینده مجلس برجسته شده است، اهمیت و برجستگی نخواهد یافت.
بدون نیات خاص و سوگیری تحقیقات ادامه یابد
این مدرس دانشگاه خاطرنشان می‌کند: نکته مهم دیگری که در تبیین مفهوم حقوق شهروندی مغفول مانده، این است که شهروندان حتی زمانی که خطا می‌کنند یا مرتکب جرمی می‌شوند به عنوان یک خطاکار یا مجرم نیز حقوقی دارند که قانون و عرف باید از آن صیانت کند، در جریان رخ دادن خطاها یا جرایمی که عواطف عمومی را جریحه‌دار می‌کنند، برخورد افکار عمومی با مجرم، گاهی به گونه‌ای است که انگار تنها او در معرض خطا و نقض حق دیگران است و دیگران در تمام عمر بر مدار حق چرخیده‌اند.
وی با تاکید بر اینکه در تحلیل رخداد توهین نماینده مجلس به سرباز نیز رعایت حق شهروندی هر دو طرف ضروری است، تصریح می‌کند: احتمالاً تاکنون هزاران پیام در فضای مجازی در تقبیح رفتار نماینده مجلس منتشر شده و دیگر آبرویی برای وی و احیاناً اطرافیانش باقی نمانده است، این در حالی است که چون متهم جزئی از بدنه حاکمیت است، منتقدان با نیات و سوگیری‌های گوناگونی به وی تاخته‌اند، از طرفی هنوز تحقیقات ادامه دارد و اصل موضوع اثبات نشده و متهم فرصت دفاع از خود پیدا نکرده است.
شریفی‌فر در خصوص رعایت حقوق شهروندی، افزود: فراموش نکنیم که الزام به رعایت حق شهروندی دیگران، به معنای الزام به رعایت حقوق همه افراد جامعه است، افراد باید در هر طبقه اقتصادی و با هر منزلت اجتماعی به حقوق شهروندی احترام بگذارند.
نظر شما