جلال خوشچهره در گفتوگو با خبرنگار ایمنا در مورد سیاست آمریکا در مقابل ایران در دوران پسا ترامپ اظهار کرد: یکی از مهمترین پیامدهای حادثه ششم ژانویه ۲۰۲۱ در ساختمان کنگره ایالات متحده و سقوط اعتبار «دونالد ترامپ» در واپسین روزهای حضورش در کاخ سفید، دور شدن خطر جنگ از منطقه خلیجفارس است. این خطر اگرچه هنوز خیلی دور نیست، اما از کاهش فشارهای روانی مربوط به احتمال بروز آن کاسته میشود؛ البته آرامش روانی ایجاد شده نیز به معنای کم شدن فشارهایی نیست که ایران در سهسال گذشته آن را به دلیل تحریمها تحمل میکند.
وی افزود: سیاست تهران در همه سالهایی که دولت ترامپ کوشید بر ایران بتازد «صبر استراتژیک» بود. شاید بتوان یکی از محصولات این سیاست راهبردی را همان فرسودگی اقتدار ترامپ دانست که میشد دامنه آن را تا درون خاک ایالاتمتحده پیشبینی کرد. با اینحال، اوضاع آنگونه نیست که سایه ترامپ را بر آینده رویکرد کاخ سفید در قبال جمهوری اسلامی نادیده گرفت.
این تحلیلگر مسائل بینالملل ادامه داد: بایدن میراثدار آن چیزیست که ترامپ در خاورمیانه و بهویژه منطقه خلیجفارس از خود به جا میگذارد. سیاست دولتآینده ایالاتمتحده ادامه تیم «باراکاوباما» هم نخواهد بود؛ اگرچه چهرههای کلیدی دولت وی از رأس تا بدنه در آن حضور دارند. «جیک سالیوان» نامزد مشاور امنیت ملی بایدن که در توافق جامع هستهای سال ۲۰۱۵ میلادی نقش فعالی داشت، درباره چگونگی بازگشت واشنگتن به برجام گفته است که بایدن گفته که اگر ایران به تعهدات خود در توافق هستهای عمل کند، بهصورتی که برنامه هستهای آن محدود و زیر کنترل باشد، ما هم به توافق بازخواهیم گشت، اما چنین گامی باید مبنای مذاکرات بعدی باشد.
خوشچهره یادآور شد: نمیتوان رغبت بایدن برای بازگشت به برجام را بدون پیش شرط دانست؛ همانگونه که اروپاییها در ماههای اخیر چنین نشان دادهاند که به رغم انتقادهایشان به ترامپ، مایلند نتایج «سیاست فشار حداکثری» وی را ابزاری برای چانهزنی با تهران کنند.
وی ادامه داد: مهمترین ایراد تیم بایدن و دولتهای اروپایی به سیاستهای ترامپ، ناتوانیاش در تسلیم کردن تهران در برابر خواستههای واشنگتن بود؛ از اینرو پیشبینی میشود که دولت آینده ایالات متحده که حالا کنترل مجالس نمایندگان و سنای این کشور را به همراه حمایت شریکان اروپایی با خود دارد، شرایط سختتری را در مقابل تهران بگذارد. این شرایط از آن رو سخت هستند که با افزودن موارد اختلافی با تهران از جمله برنامه موشکی، نفوذ منطقهای و حقوق بشر، اهمیت توافق هستهای (برجام) را در مرتبهای پایینتر از دیگر اختلافات قرار دهد.
این کارشناس مسائل بینالملل افزود: آرایش جدید ژئوپلیتیک منطقه، امکان افزایش فشارها به تهران را افزایش میدهد. این در حالی است که ایران نیز به تناسب پیچیدهتر شدن اوضاع، قوانینی را در مجلس تصویب کرده کهبازگشت به برجام را مشروط میکند. این قوانین حاوی ضربالاجلهایی است که دولت را موظف به اقدام واکنشی در برابر استمرار تحریمها میکند.
خوشچهره خاطرنشان کرد: ترتیب اوضاع بهگونهای آرایش یافته که نمیتوان برون رفت از آن را در آینده نزدیک پیشبینی کرد، مگر با ایجاد بستری که قادر باشد زمینه توافق برای گفتوگوهای آینده را فراهم کند. حادثه اشغال کاخ کنگره آمریکا و سقوط اعتبار ترامپ اگرچه خطر فوری جنگ و یا بالا گرفتن غیر قابل کنترل تنشها را از منطقه دور کرد، اما تنشزدایی از روابط ایران و آمریکا و به تبع آن اروپا هنوز دور از دسترس است.
نظر شما