محبوبه ذوالفقاری نژاد در گفت و گو با خبرنگار ایمنا اظهار کرد: محمود کیانوش متولد سال ۱۳۱۳ در شهر مشهد بود. او معلم بود و تحصیلات خود را در حوزه ادبیات انگلیسی به اتمام رساند. شعرهای او دارای موسیقی، عمیق و زیبا بود و زبانی صمیمی و عاطفی داشت. کودکان با موسیقی عجین هستند و او کلمات را آهنگین کنار یکدیگر می چید. نام محمود کیانوش همیشه ماندگار می‌ماند.
وی افزود: بسیاری از نویسندگان ما کار خود را از ادبیات کودک و نوجوان شروع کردند و بعدها راهی برای ورود به ادبیات بزرگسالان پیدا کردند. مصطفی رحمان دوست و هوشنگ مرادی کرمانی دو نمونه از همین نویسندگان هستند. کیانوش نیز از نویسندگانی است که ابتدا کار خود را با ادبیات کودک شروع کرد و بعد در حوزه ادبیات بزرگسال آثاری چون "مرد گرفتار" را نوشت.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه "آثار کیانوش در حوزه ادبیات بزرگسال همچون فعالیتش در حوزه کودک و نوجوان چندان برجسته نشد" تصریح کرد: او کار خود در حوزه ادبیات کودک و نوجوان را با نقد آغاز کرد. نقد کار تازه‌ای است و هنوز هم در ادبیات ما چندان پیشرفت نکرده است، چرا که همیشه یکسویه است. من فکر می‌کنم کار کسی که سنگ بنای چیزی را می‌گذارد به حدی ارزشمند است که همیشه به عنوان آوانگارد از او یاد شود.
ذوالفقاری نژاد اضافه کرد: کیانوش در دهه ۴۰ مجله پیک را به وجود آورد و فعالیت‌های خود را با توجه به تجربه‌ای که در شعر بزرگسال داشت، به شعر کودک و نوجوان معطوف کرد. کسانی که در حوزه کودک و نوجوان کار می‌کنند باید ارتباط بسیاری با کودکان داشته باشند و یا دست کم برای اینکه با تفکر، رفتارها و نیازها و دغدغه‌های آنها آشنا شوند یک دوره با کودکان سر و کار داشته باشند. کیانوش به سبب معلم بودن آشنایی خوبی با کودکان داشت.
وی افزود: بسیاری ادعا می‌کنند که در زمینه ادبیات کودک و نوجوان فعال هستند اما هنوز با چند و چون ذهنیت کودکان آشنا نیستند و آثاری که خلق می‌کنند بر اساس رویکردهای گذشته است. کیانوش در آثاری که برای کودکان نوشت ادبیات تعلیمی را کنار گذاشت.
این استاد دانشگاه خاطر نشان کرد: امروزه اگر قصه‌ای را برای کودکی بخوانیم که پایان آن به گونه‌ای مستقیم به باید و نباید ختم شود، کودک دیگر به قصه گوش نمی‌کند. کیانوش به نقد این کار پرداخت و به عناصر فنی شعر توجه بسیاری کرد.
ذوالفقاری نژاد با بیان اینکه "کیانوش یک حلقه اتصال بود " ادامه داد: حلقه اتصال به این معنی که افراد بسیاری در پیوند با او موفق شدند راه تازه‌ای برای خود باز کنند که اهمیت بسیار زیادی دارد. او به شعر کودک نگاه عملی و نظری داشت و تحول اساسی در آن ایجاد کرد و این بسیار ارزشمند است.
وی افزود: نیما را در نظر بگیرید، او گامی برداشت که ایراداتی نیز داشت، اما هنوز هم شاعران بسیاری سعی می‌کنند مانند او شعر بگویند یا فروغ را در نظر بگیرید او رفتاری تابوشکنانه در شعر داشت. اگر به جوان‌هایی که هم اکنون شعر می‌گویند، توجه شود، می‌بینیم که نگاه آنها مبتنی بر نگاه فروغ است. این یعنی تأثیر و کیانوش توانست این تأثیر را در شعر بگذارد.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: یکی از خصلت‌های ادبیات کودک و نوجوان این است که کودک بتواند با کودکانی که در فضاهای دیگر رشد کرده و بالیده‌اند آشنا شود و کیانوش در این زمینه نیز موفق بود.
ذوالفقاری نژاد با بیان اینکه از شنیدن خبر درگذشت کیانوش متأسف شدم و حق نبود که در غربت و گمنامی فوت کند، گفت: او کسی بود که راه تازه‌ای را برای کودکان ما باز کرد. در کشور ما نه تنها نامی از کیانوش برده نمی‌شود، بلکه نویسندگانی که پای خود را روی دوش او گذاشته و بالا رفتند موقعیت او را تخطئه می‌کنند و این برای فرهنگ و ادبیات ما جای تأسف دارد.
وی اضافه کرد: کیانوش ناشناخته بود و هنوز که هنوز است ادبیات و بزرگان ما نگاه تحسین برانگیز به او ندارند. کسانی که با کودک و نوجوان کار می‌کنند، هنوز کارهای لازم را انجام نداده‌اند و گام‌هایی که از آغاز برداشته شده را نگاه نمی‌کنند. آنها قصد دارند از نیمه راه به قله برسند. ای کاش کسانی چون مرحوم کیانوش مهجور واقع نشوند.
نظر شما