به گزارش خبرنگار ایمنا، اوایل مردادماه بود که حسین سلاح ورزی، عضو شورای عالی بورس از ارائه کارت اعتباری دارندگان سهام عدالت خبر داد؛ وی در حساب کاربری خود در توئیتر نوشته بود که با حمایت و موافقت دولت و بانک مرکزی، از هفته دوم مردادماه کارت اعتباری در اختیار دارندگان سهام عدالت قرار می‌گیرد تا سهامداران مجبور به فروش زودهنگام سهام باارزش خود نشوند و بورس هم از تلاطم و نوسان در امان بماند.
بر این اساس قرار شد که مشمولان سهام عدالت بتوانند از طریق نظام بانکی تا سقف ۵۰ تا ۶۰ درصد از ارزش دارایی سهام عدالت خود، کارت اعتباری دریافت کنند و با استفاده از آن با مراجعه به مراکز خرید، به‌صورت اعتباری خرید کنند. بر اساس طرح ابتدایی که رسانه‌ای شد به دارندگان این کارت‌های اعتباری یک سال فرصت داده می‌شد که وجه دریافتی را با بانک تسویه کنند.
مدتی بعد هم اخباری مبنی بر ارائه وام به دارندگان سهام عدالت منتشر شد این‌چنین که ۳۰ میلیون نفر از مشمولان سهام عدالت که روش غیرمستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کرده‌اند می‌توانند از ابتدای دی‌ماه از بانک‌های دولتی وام خرد دریافت یا اقدام به خرید کالا کنند. که باگذشت چند روز از دی‌ماه خبری هم از دادن این وام نیست.
حالا دارندگان سهام عدالت در این ابهام قرارگرفته‌اند که آیا تفاوتی میان کارت‌های اعتباری وعده داده شده با وام سهام عدالت وجود دارد یا خیر؟ و در چه زمان و با چه شرایطی می‌توانند این تسهیلات را دریافت کنند؟
سهامداران، بلاتکلیف مانده‌اند
همان‌طور که اشاره شد باگذشت ۱۰ روز از آغاز دی‌ماه خبری از پرداخت وام سهام عدالت نیست ضمن آنکه مباحثی هم مبنی بر اعطای کارت‌های وعده داده شده در مردادماه وجود ندارد.
محمود حسنلو، مدیر فنی سهام عدالت دراین‌باره توضیح می‌دهد: آنچه از آن به عنوان وام نام برده می‌شود در واقع کارت اعتباری است که از ابتدا زمان معینی برای ارائه آن اعلام نشده بود.
وی اضافه می‌کند: ارائه کارت اعتباری به کسانی که روش مستقیم را انتخاب کرده‌اند در دست بانک‌هاست و ما سرویس‌هایش را هم به بانک‌ها داده‌ایم؛ برای روش غیرمستقیم هم به زودی عملیاتی می‌شود و منتظر عقد قرارداد هستیم؛ یعنی مسائل اداری مانده و کارهای فنی آن انجام شده است.
مدیر فنی سهام عدالت در پاسخ به این سوال که آیا برای ارائه این وام در قالب کارت اعتباری از سوی بانک‌ها مشکلی وجود دارد، تأکید می‌کند: مشکلی از سمت بانک‌ها وجود ندارد و باید برخی کارهای اداری انجام شود.
حسنلو در واکنش به اخباری که زمان ارائه وام سهام عدالت را اول دی‌ماه اعلام کرده بودند، اظهار می‌کند: هیچ منبعی خبر اینکه کارت‌های اعتباری از اول دی‌ماه به سهامداران داده می‌شود را اعلام نکرده بود؛ چون پیاده‌سازی‌های فنی برای بانک‌ها و عقد قرارداد حقوقی زمان می‌برد؛ بنابراین بعید است کسی زمان تعیین کرده باشد و به نظر می‌رسد این‌ها شایعات فضای مجازی بوده است.
وی اضافه می‌کند: برای این که کارت اعتباری به دارندگان سهام عدالت تا پایان دی‌ماه ارائه شود باید چند ارگان و سازمان مختلف همکاری کنند ولی بانک‌های بزرگ‌تر حتماً تا پایان دی‌ماه این کار را به پایان خواهند رساند.
سهام عدالت وثیقه مناسبی است؟
محمدرضا جمشیدی، دبیر کانون بانک‌های خصوصی با تأکید بر اینکه اخذ وثیقه مناسب برای اعطای تسهیلات از وظایف بانک است اظهار می‌کند: سهام عدالت نمی‌تواند وثیقه مناسبی برای تسهیلات باشد چون اگر قیمت آن در بورس کاهش پیدا کند در اصل وثیقه بانک در برابر تسهیلات اعطا شده، کاهش می‌یابد و بانک با کسری وثیقه مواجه می‌شود.
وی ادامه می‌دهد: اگر سهام عدالت ملاک برای وثیقه باشد رقم تسهیلات محدود به مبلغ اسمی سهام عدالت می‌شود.
دبیر کانون بانک‌های خصوصی خاطرنشان می‌کند: این وام از نظر منابع، فشار زیادی بر بانک‌ها وارد می‌کند؛ چراکه پیش از این هم با شیوع کرونا وام‌های متعددی برای آنها تکلیف شد که فشار زیادی بر منابعشان آورد، حالا هم منابعشان به‌قدری نیست که بتوانند همه موارد را باهم پیش ببرند.
مهدی حقی، کارشناس بانکی در رابطه با ارائه تسهیلات با پشتوانه سهام عدالت به خبرنگار ایمنا می‌گوید: مباحث مختلفی در این ماه‌های گذشته در رابطه با اعطای کارت اعتباری یا پرداخت وام با ضمانت سهام عدالت منتشر شده است اما هنوز از سوی بانک مرکزی ابلاغیه‌ای اجرایی برای بانک‌ها صادر نشده است؛ بنابراین آنچه گفته می‌شود احتمالاتی است که ممکن است اجرایی شود و یا تغییراتی در آن صورت پذیرد.
وی اضافه می‌کند: فعلاً آنچه وجود دارد و پس از ابلاغ ممکن است اجرا شود این است که دارندگان سهام عدالت ۵۰۰ هزار تومانی تا حدود ۶ میلیون و دارندگان سهام عدالت یک میلیونی حدود ۱۲ میلیون وام با پشتوانه سهام‌های خود دریافت می‌کنند که البته هنوز ابلاغی رسمی نشده است.
این کارشناس اظهار می‌کند: چگونگی دریافت این تسهیلات در قالب کارت‌های اعتباری است افرادی می‌توانند این کارت‌های اعتباری را دریافت کنند که روش غیرمستقیم را برای مدیریت سهام خود انتخاب کرده‌اند و تعداد آنها حدود ۳۰ میلیون نفر تخمین زده می‌شود.
حقی می‌افزاید: دارندگان این نوع کارت‌ها می‌توانند به جای خرید کالا از بانک‌های معرفی شده درخواست وام خرد داشته باشند؛ وامی است با مبلغ ذکرشده که با سود ۱۸ درصدی برای بازپرداخت تعریف شده و امکان دارد به دلیل سود بالای بازپرداخت، با چندان استقبالی مواجه نشود اما مزیتی که دارد آنکه فرد درخواست کننده دردسرهای یافتن ضامن را ندارد و سهام شخص به‌جای ضامن وام وثیقه می‌شود.
وی با تأکید بر مشخص نبودن سازوکارهای دقیق اجرایی پرداخت این وام تصریح می‌کند: دیر یا زود تسهیلاتی به دارندگان سهام عدالت اختصاص می‌گیرد و توصیه می‌شود این سهامداران صبوری کنند و تا حد امکان از فروش سهام خود اجتناب نمایند.
هنوز ابلاغیه‌ای به بانک‌ها صادر نشده است
محمدرضا شهنام پور، کارشناس اقتصادی به خبرنگار ایمنا می‌گوید: اعطای تسهیلات به دارندگان سهام عدالت به تصویب رسیده است اما هنوز ابلاغیه‌ای به بانک‌ها صادر نشده که امکان ارائه این وام را داشته باشند؛ زیرا بانک‌ها بر اساس شرایطی که بانک مرکزی به آنها ابلاغ می‌کند به مراجعه کنندگان تسهیلات پرداخت می‌کنند.
وی در رابطه با منافع این تسهیلات می‌گوید: به‌هرحال سهام عدالت پشتوانه‌ای است که می‌توان از آن برای دریافت وام استفاده کرد به‌خصوص برای سهامدارانی که نیاز ضروری دارند بسیار مفید خواهد بود اما مشکلاتی را هم موجب می‌شود.
این کارشناس اقتصادی ادامه می‌دهد: در وهله نخست با افرادی روبرو هستیم که بخشی از آنها از روند سهامداری شناختی ندارند؛ بر این اساس لازم است قبل از هر اقدامی بدنه کارشناسی قوی فراهم شود تا با اجرای این مصوبه، پاسخگوی این سهامداران باشند؛ همچنین این وام برافزایش نقدینگی و تورم مؤثر است چون هر وام، کم یا زیاد تورم‌زا خواهد بود.
شهنام پور در پاسخ به این سوال که آیا چنین تسهیلاتی در روند بورس هم تأثیرگذار خواهد بود اظهار می‌کند: افرادی که این وام را دریافت کنند تا عدم تسویه‌حساب کامل وام، امکان خرید و فروش در بورس را نخواهند داشت بنابراین به نظر نمی‌رسد این تسهیلات در شرایط بازار سرمایه تأثیرگذار باشد.
وی در ارتباط با تکلیف سهام عدالت افراد فوت شده اظهار می‌کند: لازم است وراث، انحصار وراثت کنند افرادی که وراث حقیقی باشند نسبت سهم آنها از ارث فوت شده مشخص شود و اینگونه سهم این وارثان از سهام عدالت شخص فوت شده نیز مشخص می‌شود؛ سپس اقدام به دریافت کد بورسی کنند و در نهایت امکان اعطای سود سهام عدالت و یا هر نوع تسهیلاتی به آنها وجود خواهد داشت.
گزارش از: نفیسه زمانی نژاد، خبرنگار اقتصادی ایمنا
نظر شما