به گزارش ایمنا به نقل از پایگاه اطلاع رسانی رئیس جمهور، حجت الاسلام و المسلمین دکتر حسن روحانی در این نشست که عصر دوشنبه و در چارچوب دستورالعمل‌های مصوب ستاد ملی مقابله با کرونا، با شمار معدودی از خبرنگاران برگزار شد، تاکید کرد که دولت وقت پرداختن به حاشیه سازی ها را ندارد و وقت این دولت تا روز آخر به ارائه خدمت به مردم اختصاص دارد.
خبرنگاری در ابتدای نشست خبری پرسید که جنابعالی اول مرداد در مورد افزایش نظارت بر کنترل بازار و مهار گرانی‌ها گران‌فروشی‌ها تاکید کردید و دستور دادید، بعد هم چند بار دیگر از جمله در جلسه دیروز همین تاکید را داشتید، با این وجود مردم شاهد نوسانات قیمت کالاها در بازار هستند، چرا بعد از شش ماه از دستور شما اثر محسوسی دیده نمی‌شود و مشکل همچنان وجود دارد؟
رئیس جمهور پاسخ داد: اینکه مردم در زندگی و در تأمین کالاهای مورد نیاز روزمره خود دچار مشکل هستند، حرف کاملاً درست است. مردم عزیز باید توجه داشته باشند که امسال به خاطر کرونا در هشت ماهه اول حدود ۱۹ درصد و نزدیک به ۲۰ درصد تقریباً درآمد صادرات غیرنفتی کاهش یافت. این موضوع اول است
وی افزود: به دلیل اینکه منابع ارزی کشور در کشورهای خارج در بسیاری از موارد با مشکل برداشت مواجه است که رئیس بانک مرکزی درباره حتی کرونا هم توضیح دادند که می‌خواهیم از یک منبعی پولی را برداشت کنیم ولی دچار مشکل هستیم ولو برای یک مقدار کم برای تهیه واکسن و این مشکل دوم است. به این دلیل برخی از کالاهایی که گران شد بر مبنای این بوده که نهاده‌های دامی که به موقع می‌بایست وارد شود با تأخیر مواجه شد و این باعث شد که برخی از کالاها گران شد.
رئیس جمهور ادامه داد: اینکه تحریم و جنگ اقتصادی چقدر مؤثر است و مدیریت چقدر مؤثر است؟ الان نمی‌خواهم درباره این درصدها بحث کنم چون بی‌حساب و کتاب است و هر کسی یک عددی را می‌گوید، یکی می‌گوید ۸۰ درصد یکی می‌گوید ۷۰ درصد و یکی می‌گوید ۵۰ درصد، اینها همه بی حساب و کتاب است.
روحانی تاکید کرد: اگر کسی می‌خواهد محاسبه کند باید ببیند که درآمد نفتی در سال ۱۳۹۰، ۱۱۹ میلیارد دلار بوده ولی در سال گذشته اگر آن ۱۰۰ تا را هم از ۱۱۹ میلیارد دلار برداریم، باز هم کمتر می‌شود لذا باید شرایط کشور را در نظر بگیریم. در عین حال در سال ۹۱ بحران در کالاهای اساسی و صف‌های طولانی وجود داشت اما امروز صف طولانی و کمبود کالا نداریم، البته مشکل گرانی کالا وجود دارد و یک بخش این گرانی به جنگ اقتصادی مربوط می‌شود و بخشی هم به مدیریت غیرصحیح و عدم برخورد قاطع با متخلفین مربوط می‌شود، یعنی این هر سه با هم است.
وی با بیان اینکه در بعضی از موارد مدیریت اشکال داشته، در بعضی از موارد به خاطر جنگ اقتصادی به موقع نهاده وارد کشور نشده و با تأخیر وارد کشور شده است، گفت: در بعضی از موارد هم تنبیهات و برخورد با آنهایی که کالاها را احتکار کردند و به موقع در اختیار نگذاشتند، انجام نشده است و این هر سه دست به دست هم داده است.
رئیس جمهور گفت: یکی از مصوبات بسیار مهم در رابطه با دولت الکترونیک که در هفته‌های گذشته به ۱۳۹۹.۹.۹ معروف شد مربوط به سامانه جامع تجارت بود، سامانه جامع تجارت را راه‌اندازی کردیم و ببینید آنهایی که به هر دری متوسل می‌شوند که این سامانه کامل اجرا نشود، چه کار می‌کنند. دادگاه‌های مختلف و شکایت‌های مختلف انجام می‌شود تا انبارها فاش نشود و مردم به حقوق خود دست پیدا نکنند. انشاالله این سامانه تجارت را به خوبی پیش خواهیم برد، مرحله دوم و سوم آن را هم انجام خواهیم داد تا کامل کنیم.
روحانی تصریح کرد: این سامانه تجارت اگر درست و کامل شود که الان بخش بزرگی، ۷۰ درصد این سامانه راه افتاده و بقیه آن هم در دی ماه و بخش بعدی آن در اسفند ماه راه می‌افتد. برای اینکه بدانیم کالا از کجا آمده، چه وقت وارد کشور شده و در کدام انبار است تا بتوانیم اینها را کنترل کنیم و این بسیار تأثیرگذار خواهد بود.
وی افزود: بنابراین تلاش دولت بر این است که قیمت‌ها در حدی باشد که برای مردم قابل تحمل باشد. در چند کالا نوسان‌های بسیار شدیدی داشتیم که آن کالاها همان‌هایی است که می‌بایست نهاده‌های لازم را در زمان مشخص دریافت می‌کردند البته اشکالات مدیریتی هم در این زمینه وجود دارد که منکر آن نیستم و به همین دلیل هم به وزرا و مسؤولین مربوطه هم تذکر شفاهی و کتبی دادم و هم دنبال می‌کنم که انشاالله این مشکلات کمتر شود. پیش‌بینی من این است که در ماه‌های آینده شرایط باثبات‌تر و بهتری خواهیم داشت.
خبرنگار دیگری پرسید که فارغ از حاشیه‌هایی که ارائه و دریافت لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ داشت، امروز نمایندگان مجلس انتقادات جدی به این لایحه دارند مثلاً معتقدند که منابع بودجه حقیقی در نظر گرفته نشده و یا منابع نفتی و نرخ ارز در آن خیلی حقیقی نیستند و به تعبیر دیگر معتقدند که لایحه بودجه ۱۴۰۰ می‌تواند برای دولت آتی دردسرساز باشد. نظر شما به عنوان رئیس دولت دوازدهم در مورد این اظهارنظرها چیست و نقاط قوت و ضعف بودجه ۱۴۰۰ را در چه می‌دانید؟
رئیس جمهور پاسخ داد: ما نقطه ضعف برای لایحه بودجه ۱۴۰۰ قائل نیستیم و آنهایی که نقطه ضعف قائل هستند، نقطه ضعف را بگویند. ما برای بودجه نقطه قوت قائل هستیم و بودجه ۱۴۰۰ به بهترین صورت تنظیم شده است که البته طرح اشکالات حق آنها است.
روحانی ادامه داد: ما نفت را در این بودجه دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه با میعانات در نظر گرفتیم و این نفت و میعانات تولید و تأمین خواهد شد. در جلسه دولت به صراحت یک بار دیگر هم گفتم و الان هم به مردم می‌گویم که ما سال آینده به طور متوسط تا پایان سال روزی دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت و میعانات گازی تولید و به فروش خواهیم رساند؛ بنابراین هیچ مشکلی در این زمینه نداریم و پیش‌بینی کردیم دریافتی و حقوق حقوق‌بگیران ثابت همانند کارمند و یا بازنشسته را ۲۵ درصد اضافه می‌کنیم و معتقدیم این کار برای سال آینده امکان پذیر است و اگر عده‌ای می‌گویند که امکان پذیر نیست، کاهش دهند.
وی افزود: به هر حال آن چیزی که در نظر گرفتیم بر مبنای محاسباتی است که انجام گرفته و ماه‌ها روی این لایحه بودجه کار شده است. این بودجه علیرغم اینکه در ظاهر آن، نفت بیشتری مشاهده می‌شود اما بودجه جاری به نفت متکی نیست و آن مقداری که از درآمد نفت حاصل خواهد شد، در راه توسعه کشور و توانمندسازی اقشار محروم مصرف می‌شود. بنابراین مشکلی در بودجه نمی‌بینیم.
رئیس جمهور گفت: ما یک بودجه خوب تهیه کردیم که ما نیمی از این بودجه را اجرا می‌کنیم و نیمی از بودجه را دولت بعدی اجرا می‌کند یعنی تا مرداد ما مجری این بودجه هستیم و تقریباً ۵ ماه و کمی کمتر از آن را دولت بعدی اجرا می‌کند.
روحانی تصریح کرد: به نظر من بودجه دارای نقاط قوت هم برای حمایت از اقشار کم درآمد و هم برای توسعه کشور است و هم تکیه کافی بر مالیات دارد و در کوچک شدن دولت و فروش سهام دولت در بازار که یک رقم قابل ملاحظه در بودجه است به نظر من بودجه بسیار خوبی تهیه شده است و بقیه امور به عهده مجلس شورای اسلامی است که آنها اقدامات و بررسی‌های خودشان را نسبت به بودجه انجام دهند.
خبرنگار یکی از شبکه‌های خارجی زیبان از روحانی پرسید که گفتید اجازه نخواهید داد هیچ کس برداشته شدن تحریم از ایران را به تعویق بیندازد؛ آیا این صحبت شما پیامی برای مجلس ایران است؟ چون به تازگی مجلس طرح راهبردی را تصویب کرده و باید این طرح تا کمتر از ۲ ماه آینده اجرا شود و سوال این است که آیا دولت این طرح را اجرا خواهد کرد و با توجه به اینکه متضمن توقف پروتکل الحاقی و افزایش سطح غنی‌سازی به ۲۰ درصد است و آن هم در شرایطی که موعد اجرای این طرح با روی کار آمدن آقای بایدن در واشنگتن هم‌زمان است، آیا آقای بایدن همان طوری که در اظهارنظرهایش مطرح کرده اگر تحریم‌ها را لغو کند و به تحریم‌های هسته‌ای برگردد، این احتمال وجود دارد که شما با او چه در قالب دوجانبه و یا ورود به گفتگوها در قالب ۱+۵ دیدار کنید؟
رئیس جمهور در پاسخ گفت: دولت همه تلاش خود را انجام می‌دهد که در اولین فرصت ممکن تحریم غلط و ظالمانه را از دوش مردم بردارد و این یکی از وظایف مهم دولت است و حتی اگر همین ساعت هم امکان‌پذیر باشد، به ساعت بعد موکول نخواهم کرد.
روحانی ادامه داد: اگر هر روزی که ۱+۴ و یا ۱+۵ که فرق نمی‌کند، به تمام تعهدات‌شان عمل کنند، دولت بلافاصله به تمام تعهدات خود عمل خواهد کرد بنابراین همه آنچه که در توافق برجام مطرح شده است، دو مرتبه از لحاظ اقتصادی، فروش نفت و سایر مواردی را که به ناروا و غلط در این مدت دولت ترامپ تحریم کرده است، برداشته خواهد شد.
روحانی با بیان اینکه عنوان آنچه مجلس تصویب کرده است، اقدام راهبردی برای رفع تحریم است و نه برای ادامه تحریم، گفت: مجلس به دنبال این است که تحریم برداشته شود و اصولی را تصویب کند که باعث شود تا تحریم از دوش مردم برداشته شود. حال آیا این قانون به آن هدفی که دارد منطبق است یا نیست، بحث دیگری است.
وی افزود: هر زمانی که ۱+۴ و یا ۱+۵ به کلیه تعهدات‌شان عمل کنند، ما هم کاملاً به تعهدات‌مان برمی‌گردیم و هیچ چیزی مانع اقدام متقابل ما برای اجرای کامل تعهدات نخواهد بود البته از بیش از یک سال پیش در ۵ مرحله از اردیبهشت سال ۹۸ کاهش تعهدات را آغاز و به طرف مقابل اعلام کردیم که جمهوری اسلامی ایران دیگر برای فعالیت هسته‌ای خود هیچ‌گونه محدودیتی قائل نیست.
رئیس جمهور تصریح کرد: در مرحله پنجم که اعلام کردم، کاهش تعهدات داریم صریحاً اعلام کردم که ما دیگر هیچ تعهدی برای غنی‌سازی نخواهیم داشت و همچنین برای R&D و هم چنین سایر مواردی که برنامه هسته‌ای ما است، هیچ محدودیتی قائل نیستیم.
روحانی تاکید کرد: آنچه الان اجرا می‌شود، مبنی بر فعال شدن IR2M و یا آن چیزی که مجلس اعلام کرده برای اینکه برخی دیگر از فعالیت‌های هسته‌ای انجام بگیرد، همه در قالب آن چیزی است که در سال گذشته به دنیا اعلام کردم و گفتم که هیچ تعهدی را در اجرای غنی‌سازی نداریم بنابراین الان مشکلی نخواهیم داشت اگر آمریکا برگردد و اشتباهات گذشته را جبران کند و دولت آینده آقای بایدن برگردد به شرایط ۲۰۱۷ کاملاً به تعهدات‌مان برمی‌گردیم و مشکلی نخواهیم داشت.
خبرنگاری پرسید که شما فرمودید اگر طرف مقابل به تعهداتش برگردد ما هم برمی‌گردیم. سوال ما درباره شیوه اجبار طرف مقابل برای اجرای تعهداتش است. طرح مجلس که اخیراً تصویب شد و شما به آن اشاره کردید به اعتقاد بسیاری از کارشناسان می‌تواند مؤثر و مفید باشد؛ ضمن اینکه این مسأله هم‌اکنون قانون است و جنابعالی بارها بر اجرای قانون تأکید کردید و ان‌شاء الله آن را عملیاتی خواهید کرد.
کارشناسان معتقدند تأثیر این طرح برای اعمال فشار به طرف غربی برای لغو تحریم‌ها بستگی به اجرای دقیق و مؤثر آن توسط دولت دارد و اگر دولت با آن به صورت سمبلیک برخورد کند و آن را سهل بگیرد نه تنها تحریمی برداشته نمی‌شود و شاید حفظ و یا تشدید شود. جناب آقای روحانی شما بارها گفته‌اید که دوست دارید تحریم‌ها ترک بردارد و همچنین دولت شما تجربه‌های بسیاری دارد که طرف مقابل نه در مقابل لبخندها بلکه در مقابل قدرت ملت ایران کرنش می‌کند. دولت در اجرای این قانون چقدر جدی خواهد بود و این قول را به مردم می‌دهید که به قانون مجلس عمل خواهید کرد یا خیر؟
رئیس جمهور پاسخ داد: البته قبلاً دولت موضع خود را نسبت به این قانون اعلام کرده است. این قانون را مفید نمی‌داند و قبل از اینکه به تصویب نهایی برسد نظرم را صریحاً اعلام کردم. این نظر شخص من نیست و در دولت اتفاق آرا وجود دارد. دولت به اتفاق آرا این قانون را برای کشور مفید نمی‌داند.
روحانی ادامه داد: اینکه به طرف مقابل فشار بیاوریم، همه اقدامات را سال گذشته انجام دادیم یعنی همه مراحل تعهدات‌مان را در ۵ مرحله یکی پس از دیگری کنار گذاشتیم، به وزرای مربوطه و معاونین مربوطه دستور دادم که آئین‌نامه اجرایی این قانون را فراهم کنند. امیدوارم تا پایان این هفته و احتمالاً در چهارشنبه و یا یکشنبه آینده در دولت مطرح و آیین‌نامه‌اش تصویب شود و وقتی تصویب شد در چارچوب آئین‌نامه اجرا خواهد شد تفسیری که ما از این قانون برای اجرا داریم و آیین‌نامه‌اش را بر همان مبنا خواهیم نوشت در چارچوب آن عنوان است یعنی قانونی که می‌خواهد تحریم را بردارد، نه قانونی که تحریم را تأخیر بیندازد.
وی تاکید کرد: بعید می‌دانم نمایندگان مجلس دنبال این باشند آنها هم آنچه که بیان کردند این بوده که تحریم زودتر شکسته شود، البته عامل اصلی شکستن تحریم مقاومت ملت ایران است جای هیچ تردیدی نیست اگر مردم ما در این سه سال این همه مشکلات را تحمل نمی‌کردند، قطعاً باعث خوشحالی دولت ترامپ بوده و آنها همین را می‌خواستند که مردم ما تحمل نکنند به این معنا که مردم ما در برابر بیگانه تسلیم شوند.
رئیس جمهور گفت: آنچه باعث موفقیت و پیروزی ما شده مقاومت و ایستادگی و صبر مردم بوده است و اگر هر روزی تحریم را بشکنیم کاری است که مردم انجام دادند و ما به نمایندگی از طرف مردم این کار را انجام دادیم.
روحانی تصریح کرد: امیدوارم همه ما، یعنی دولت، مجلس و همه قوا دست به دست هم دهیم، شکستن تحریم، تجارت آزاد با دنیا و فروش نفت حق مردم ایران است و همه آنهایی که تحریم ناروا علیه ملت ما شده و تضییع حقوق مردم ماست امیدوارم دولت و مجلس با کمک همدیگر هر چه سریع‌تر اجرا کنند آن ثمر و نتیجه‌ای که در سایه مقاومت و ایستادگی مردم حاصل شده است.
خبرنگاری دیگری گفت که آقای رئیس جمهور، شما و معاون پارلمانی، پیش‌تر تأکید کردید که لوایح دولت در مجلس بررسی شود، نکته قابل توجه اینکه مجلسی‌ها بدون توجه به این لوایح اغلب موازی‌کاری می‌کنند و مشخصاً طرح اصلاح قانون انتخابات ریاست جمهوری را آماده کردند و همچنین گفته شده طرح مدیریت تعارض منافع هم در دست تهیه است. این در حالی است که دولت در این دو مورد لایحه دارد و همینطور در مورد شفافیت. با این وجود مجلسی‌ها مدعی هستند که لوایح ارسالی دولت معطوف به حل مشکلات مردم نیست. پاسخ و موضع شما در این زمینه چیست؟
رئیس جمهور در پاسخ به این سوال هم گفت: دولت یک لایحه بسیار مهم درباره انتخابات به مجلس فرستاده است. متأسفانه آن لایحه اصلاً در دستور کار قرار نگرفت. لایحه دولت درباره انتخابات، لایحه جامع انتخابات لایحه بسیار خوبی است که ماه‌ها در دولت برای آن تلاش و زحمت کشیده شد و در جلسات متعدد بحث شد تا این لایحه به تصویب برسد. متأسفانه مجلس قبلی آن را کنار گذاشت.
روحانی افزود: در همین مجلس، لوایحی که در مجلس قبلی تصویب نشده بود دوباره برای مجلس فرستادیم، اما متأسفانه هیچ‌کدام امروز در دستور کار نیست. مبارزه با فساد اولویت مردم است، شفافیت اولویت مردم است و تعارض منافع؛ این سه لایحه مادر و مهم، اولویت مردم است. مجلس متأسفانه به طرح‌های خودش اهمیت می‌دهد، به لوایح دولت اهمیت نمی‌دهد که این به نفع ما و کشور نیست.
وی ادامه داد: دولت یک بدنه کارشناسی عظیم و بزرگی دارد. این بدنه کارشناسی را نمی‌شود با کمیسیون‌های مجلس مقایسه کرد. یا مثلاً مجلس مرکز پژوهش دارد که یک عده کارشناس در آن مشغول فعالیت هستند اما اینها قابل مقایسه با کار دولت نیست.
رئیس جمهور تصریح کرد: دولت مجموعه کارشناسی عظیم و بزرگی را در کنار خودش دارد. لایحه‌ای که تهیه می‌شود، پخته است، بررسی شده است. طبق قانون اساسی مجلس می‌تواند طرح داشته باشد، ولی اصل داستان لایحه است. لوایح باید اصل باشد. مواردی هم که مجلس لازم می‌داند به صورت طرح تهیه می‌کند. عدم تناسب یعنی خواباندن لوایح دولت و پشت سر هم به طرح‌های نمایندگان رسیدگی کردن که نمی‌تواند خیلی مفید باشد. اینجا بحث مجلس و دولت مطرح نیست، بحث این است که چه چیزی به نفع مردم است. الان سوالی که صدا و سیما در آغاز این جلسه مطرح کرد، مسأله گرانی بود که در بعضی جنس‌ها بی‌ثباتی است، برای اینکه در دولت وزیری که حامی مصرف‌کننده باشد، نداریم.
روحانی با بیان اینکه وزیر حامی مردم نداریم، گفت: وزیر صنعت داریم که دنبال صنعت است، یا وزیر کشاورزی داریم که دنبال کشاورزی است. در مجلس قبلی پیشنهاد دادیم، وزارت بازرگانی تشکیل شود. با دو فوریت آن لایحه را در دولت یازدهم دادیم. آن مجلس تصویب نکرد و در نهایت در روزهای آخر تصویب کرد که یک جمله آن ایراد داشت. این جمله را مجلس یازدهم می‌توانست در یک جلسه اصلاح کند، اما متأسفانه رفت در بایگانی، یعنی کاری که در ۲ دقیقه می‌شود انجام داد تا وزارت بازرگانی تشکیل شود. موضوع وزارت بازرگانی را اولین بار که در دولت یازدهم با هیأت دولت خدمت مقام معظم رهبری رفتیم، ایشان این اشکال را مطرح کرد.
وی خاطرنشان کرد: ایشان در جلسه خطاب به وزرا و هیأت دولت گفتند ۴ وزارتخانه را یک وزیر اداره می‌کند. صنایع، صنایع سنگین، معادن و بازرگانی. ۴ وزارتخانه را یک وزیر اداره می‌کند.
رئیس جمهور گفت: خود مقام معظم رهبری در جلسه هیأت دولت که خدمت ایشان بودیم، اشکال کردند. بعد رفتیم لایحه را تهیه کردیم و به مجلس فرستادیم. می‌خواهم بگویم یکسری امور است که واقعاً به نفع مردم است که ما و مجلس کنار هم باشیم.
روحانی ادامه داد: بعضی‌ها فکر می‌کنند مجلس نماینده ملت است و دولت از آسمان آمده است. دولت هم نماینده مردم است. مردم هستند که پای صندوق آمدند و دولت و رئیس جمهور را انتخاب کردند. چه کسی به وزرا رأی اعتماد داده است؟ همین مجلس رأی اعتماد به آنها داده است؛ آنها هم نماینده مردم هستند ما هم نماینده مردم هستیم. فرقی نمی‌کند. این وکیل‌الدوله از آن حرف‌های بی‌معنای دنیای امروز است.
وی تصریح کرد: بله یک زمانی، زمان رژیم گذشته مفهوم داشت. آن وقتی که دولت کاری به مردم نداشت. البته آن وقت مجلس هم کاری به مردم نداشت جز یکی دو مجلس اول که انتخاباتی بود. الان که همه چیز در اختیار مردم است، هم دولت و هم مجلس را مردم انتخاب می‌کند. بنابراین باید همدیگر را یاری کنیم در آنچه که به نفع مردم است. هر طرحی هم که نماینده‌ها بدهند اگر به نفع مردم باشد و اصلاح امور جامعه باشد و اگر به کمک مردم باشد، حتماً حمایت می‌کنیم و پشت سر آن هستیم.
رئیس جمهور ادامه داد: حتی همین طرحی که نماینده‌ها دادند برای مسأله هسته‌ای که مخالفیم، ولی چون مجلس تصویب کرده و شورای نگهبان تأیید کرده، علیرغم اینکه مخالفیم، ولی چون تصویب شده داریم آئین‌نامه اجرایی آن را می‌نویسیم. بنابراین باید همدیگر را در اموری که به منافع ملی و همه مردم مربوط می‌شود یاری و کمک کنیم.
خبرنگار شبکه تلویزیون ملی چین نیز پرسید که آقای رئیس جمهور با توجه به پویش فشار حداکثری آمریکا و اخیراً ترور شهید فخری‌زاده، به نظر می‌رسد که میزان تنش‌ها در این منطقه رو به افزایش پیدا کرده و نیازمند همکاری‌های بیشتر برای برقراری ثبات در منطقه هستیم. ایران چگونه نقش خودش را در این موضوع بازی خواهد کرد و چگونه با سایر بازیگران در جامعه بین‌المللی از جمله چین همکاری خواهد کرد تا تنش‌زدایی در منطقه اتفاق بیفتد و همچنین بتوانیم برجام را زنده نگه داریم؟
رئیس جمهور پاسخ داد: هر دو نکته یعنی زنده ماندن برجام و همکاری همه کشورهای مهم برای ثبات جهان و منطقه مهم است. شما می‌دانید که علت اینکه ترامپ علیه ایران در مجامع بین‌المللی ناموفق بود، همکاری و هماهنگی بین ایران و سایر کشورها بویژه بین ایران و ۱+۴ بود. لذا هر موضوعی که ترامپ در مجمع عمومی سازمان ملل برد، ناموفق بود و نتوانست چیزی را به تصویب برساند بنابراین همچنان دنبال آن هستیم که با همه کشورهای جهان بویژه با کشورهایی مثل روسیه و چین در رابطه نزدیک باشیم، همچنان که همکاری‌های بسیار نزدیک و خوبی هم داشتیم همچنین می‌خواهیم با اتحادیه اروپا و همسایگان روابط نزدیک داشته باشیم.
روحانی افزود: ترور شهید فخری‌زاده کار آنهایی بود که می‌خواستند در روزهای پایانی حکومت منحوس ترامپ، منطقه را به جنگ بکشانند، این هدف اصلی آنها بوده است. هدف اصلی رژیم صهیونیستی از ترور شهید فخری زاده ایجاد یک بی ثباتی و جنگ در روزهای پایانی دولت ترامپ بود.
وی گفت: جمهوری اسلامی ایران علیرغم اینکه شهید فخری زاده را یک دانشمند بنام می‌داند و برای خود حق قائل است که انتقام خونش را بگیرد و به موقع مناسب و در جای مناسب این انتقام را خواهد گرفت منتها اجازه نخواهیم داد که زمان و مکان آن را دیگران برای ما تعیین کنند در عین حال ثبات منطقه برای ما بسیار حائز اهمیت است.
رئیس جمهور ادامه داد: می‌دانید که طرح صلح هرمز را برای منطقه خلیج فارس ارائه دادیم. طرح صلح هرمز در مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال گذشته مطرح شد و بعد هم برای همه رؤسای کشورهای منطقه، شش کشور حوزه جنوبی خلیج فارس و همچنین عراق فرستاده شد و همچنان این طرح صلح روی میز است و ما باز آماده هستیم که روی این طرح صلح با هم گفت‌وگو کنیم.
خبرنگار دیگری پرسید که کمی بیش از دو فرصت صد روزه به پایان ریاست شما بر جمهوری اسلامی باقیمانده و دولتی که در آغاز شعار رونق اقتصاد را بر راهبرد مذاکره استوار کرده بود و در نهایت با برجام تقریباً هیچ که به تعبیر رئیس وقت بانک مرکزی گفته شد و دلار ۲۵ هزار تومانی، پراید ۱۰۰ میلیون تومانی و حتی مرغ ۳۰ هزار تومانی به پایان راه خود نزدیک می‌شود، با این حال بسیاری از دلسوزان انقلاب معتقد هستند که دولت‌های انقلاب اسلامی باید با پایان خوش بدرقه شوند؛ البته این مهم بیش از هر چیز نیازمند عزم و خواست خود دولت است و بارها از شما و بعضی از معاونان و وزرا در توجیه وضع موجود مطرح شده که موضوعات مطرح شده مثل شیوه دولت قبل و سیاست‌های ترامپ و اخیراً هم قوانین مجلس شورای اسلامی به میان آمد که واقعاً این سوال پیش می‌آید که آیا برای عواملی مثل سو مدیریت و ناکارآمدی در بین برخی از مدیران دولت و به وجود آمدن وضع فعلی به کشور نقشی قائل هستید و اگر نقشی قائل هستید برای زمان باقیمانده چه تدبیری برای اصلاح مدیریت در نظر گرفتید؟
رئیس جمهور پاسخ داد: اولاً مشکلات در کشور عوامل متعددی دارد. برخی از مشکلات ساختاری است مثلاً مربوط به این دولت و دولت قبلی نیست بلکه برای سال‌ها پیش است و این مشکلات ساختاری است که باید حل و فصل شود.
وی افزود: همین مدیریت که فرق نکرده و همان مدیریتی است که سال ۹۵ و ۹۶ بود و الان هم هست. چطور در ۹۴ و ۹۵ ثبات داشتیم و قیمت ارزی که شما اشاره می‌کنید ثباتی داشت و چرا تغییر کرد؟ مگر همین دولت نبود؟ اگر مدیریت اشکال داشت پس در ۹۳ چطور تورم و رکود را شکستیم و همین دولت یعنی همان کسی که مدیر دولت و رئیس دولت است، آن روز هم رئیس دولت بود و امروز هم رئیس دولت است و فرقی نکرد.
رئیس جمهور توضیح داد: ما در جنگ بزرگ تمام عیار اقتصادی هستیم و چنین جنگ بزرگ اقتصادی در دنیا کم نظیر است و در تاریخ ما هم نظیری برای آن پیدا نمی‌کنید یعنی تمام قدرت بیاید روبروی ایران برای اینکه نفت نفروشد اگر یک کشتی خواست حرکت کند همه از رژیم‌های ارتجاع منطقه گرفته تا رژیم صهیونیستی تا آمریکا تا همه بیایند و نگذارند که چنین چیزی سابقه نداشته است.
روحانی ادامه داد: پس تحریم نیست و ما تکرار نکنیم. ما در ۹۳ هم که بودیم، تحریم هم بود، ۹۲ هم تحریم بود، ۹۴ و هم نزدیک اواخر آن تقریباً تا دی ماه تحریم بود، ولی مشکل نداشتیم و کشور را اداره می‌کردیم و ۹۷ در جنگ تمام عیار اقتصادی رفتیم که بعضی‌ها قبول ندارند و می‌گویند جنگ نیست و چاره‌ای نیست.
وی افزود: مقام معظم رهبری بارها فرمودند که ما در جنگ اقتصادی هستیم و در جلسه سران در چند نوبت فرمودند که فرمانده این جنگ رئیس جمهور است و وقتی رئیس جمهور فرمانده جنگ است و افسران ارشد آن یعنی وزرا و معاونین در خط مقدم هستند به جای اینکه در میدان جنگ ما را یاری و کمک کنند، عده‌ای مداوم دنبال این هستند که مشکل ایجاد کنند.
رئیس جمهور تصریح کرد: یک چیزی یادتان نرود که غیر از مشکلات ساختاری و غیر از جنگ اقتصادی به مدیریت حالا می‌رسم که یک مشکل دیگر داریم و آن همسویی مخالفین دولت با مخالفان جهانی علیه نظام است. آنجاهایی که همسویی می‌شود به هر حال چه می‌گوئید؟ آنجایی که آمریکا هم این دولت را تضعیف می‌کند و عده‌ای بدخواه هم این دولت و نظام را تضعیف می‌کنند، هم‌صدایی خیلی بد است.
روحانی ادامه داد: می‌گویند مدیریت چقدر نقش دارد؟ تحریم و جنگ اقتصادی چقدر نقش دارد؟ مخالفین دولت چقدر نقش دارند؟ چرا این را نمی‌گویید؟ آن چند درصد است؟ درصد آن کجا رفت؟ شما می‌گوئید مدیریت که مدیریت حتماً نقص دارد و بی ایراد نیست. مگر می‌شود در این شرایطی که هستیم در وسط میدان جنگ، نقص و عیبی نداشته باشیم؟ حتماً نقص و مشکل داریم. باید همه ما را یاری کنند، باید خبرگزاری‌ها ما را یاری کنند، باید روزنامه‌ها ما را یاری کنند، باید مجلس و قوه قضائیه و نیروهای مسلح ما را یاری کنند و همه مردم و همه باید کنار هم باشیم و تنهایی نمی‌توانیم.
وی با بیان اینکه بارها گفته‌ایم در میدان جنگ به تنهایی نمی‌شود جنگ را اداره کرد، گفت: ما هشت سال جنگ تحمیلی داشتیم؛ نیروهای مسلح به تنهایی توانستند آن را اداره کنند؟ نتوانستند؛ بلکه همه مردم آمدند، همه کمک کردند، بسیج آمد و مردم آمدند فداکاری کردند و ما در جنگ موفق شدیم والا موفق نمی‌شدیم و شکست می‌خوردیم.
رئیس جمهور ادامه داد: در جنگ اقتصادی هم همین است و همه باید همدیگر را یاری کنند. شما می‌گوئید من قبول دارم که در مدیریت نقص داریم و حتماً نقص داریم. من در جلسه دولت اگر روزی نوار را بیاورید و این نوار را پخش کنید، ببینید چقدر در دولت با مدیری دعوا می‌کنم و می‌گویم چرا اینجا این‌طور شد و چرا آنجا آن کار را کردید و چرا اینگونه نشد؟ وقتی می‌گوئیم دولت همه فکر می‌کنند یعنی یک فرد به نام رئیس جمهور و میلیون‌ها نفر به نام دولت کار می‌کنند که یا وزیر یا معاون وزیر یا مدیرکل یا کارمند یا استاندار است و در سراسر کشور میلیون‌ها نفر با هم کار می‌کنند که می‌شود دولت و دولت یک نفر نیست.
روحانی تصریح کرد: شما می‌گوئید نقص دارید؛ بله، حتماً نقص و اشکال دارد که باید رفع کنید؛ بله، حتماً باید رفع کنیم. همانطور که من می‌گویم اگر شکستن تحریم امکان پذیر باشد که یک دقیقه تأخیر آن گناه و جرم است، نقص مدیریت هم همنیطور است و اگر بتوانیم نقص مدیریت را یک دقیقه زودتر رفع کنیم، وظیفه ما است و اگر تأخیر بیندازیم گناه و جرم است؛ بله ممکن است فردی در یک رده‌ای حتماً اشکال داشته باشد. مگر قوه قضائیه و قوه مقننه ما بی اشکال است؟ مگر نیروهای مسلح ما بی اشکال هستند؟ اصلاً شما یک نهاد بی اشکال پیدا کنید. نهاد بی اشکال نداریم، همه آنها اشکال دارند و همه هم باید به هم کمک کنیم. همه باید مشکل را رفع کنیم و چاره‌ای جز این نداریم.
وی با انتقاد از این موضوع که چرا فقط به دولت حمله می‌کنید، گفت: به دولتی که وسط میدان جنگ است حمله می‌کنیم و چرا به بقیه حمله نمی‌کنیم؟ اگر کسی به دولت توهین و فحاشی کرد و تهمت زد چرا تشویق می‌شود؟ الان کسی جرأت می‌کند در این کشور به غیر از دولت به کس دیگری توهین کند؟ مثلاً به قوه قضائیه و نیروی مسلح توهین کند؟ جرأت می‌کند؟ اگر جرأت می‌کند، بفرمائید فردا این کار را می‌کند پس فردا ببینید چه می‌شود؟ بعد از ۲۴ ساعت ببینید چند نفر احضار می‌شوند؟ اما به دولت هر چه فحاشی بکنند باز آنها را تشویق می‌کنند؛ برخی مقام بالاترهم پیدا می‌کنند و محبوب‌تر می‌شوند.
رئیس جمهور تاکید کرد: نکته شما درست است؛ یعنی نقص وجود دارد. نقص باید برطرف شود اما همه گناه را به گردن نقص انداختن، چهار عامل دارد که این چهار تا را باید با هم بگوییم که مشکل ساختاری یک بخش است، جنگ اقتصادی یک بخش است، همکاری مخالفان دولت با آنهایی که در بعضی از زمینه‌ها مخالف نظام هستند یک نقص هست و نواقصی هم در مدیریت وجود دارد که این چهار با هم است و همه اینها باید مدنظر قرار بگیرند.
خبرنگار دیگری پرسید که دولت در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ فروش روزانه دو میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت را پیش بینی کرده که به نظر کارشناسان تعهد چنین امری مستلزم رفع تحریم‌ها و انجام مذاکرات در چارچوب برجام است. با توجه به اینکه در مصوبه اخیر مجلس، کسی که اقدام به کنار نگذاشتن پروتکل‌های الحاقی کند، اقدام به جرم کرده است. جناب رئیس جمهور چگونه می‌شود امید داشت که مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم که روزگار را برایشان سخت کرده با چنین درآمدی برطرف شود؟
رئیس جمهور در پاسخ گفت: اولاً معتقدم که دوران جنگ اقتصادی به سر آمده است. این جنگ نمی‌تواند ادامه داشته باشد، نه به خاطر اینکه ترامپ شکست خورده و آقای بایدن پیروز شده، حتی اگر در شرایطی ترامپ هم پیروز می‌شد ناچار بود تحریم را کنار بگذارد هم دنیا بیش از این اجازه نمی‌دهد، هم به نفع منطقه نیست، هم به نفع خودشان نیست و به نفع آمریکا هم نیست و هم شکست خورد.
وی افزود: طرحی بود که یک ماه یا دو ماه امتحان می‌کند، سه سال است این تحریم را ادامه دادند و شکست خوردند بنابراین باز هم معتقدم ما ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت تولید می‌کنیم و می‌فروشیم و من به وزارت نفت دستور دادم که تولید را اضافه کند نه ۲ و ۳۰۰، ما باید برویم به صادرات ۲ و ۸۰۰، ۲ و ۹۰۰ و این دستور را به وزارت نفت دادم که انجام بدهد. باید چاه‌های خود را برای این کار آماده کنیم.
رئیس جمهور در مورد رفع تحریم‌ها توسط دولت جدید آمریکا گفت: دنیا در شرایطی نیست که بخواهد این جنگ اقتصادی و تحریم ادامه پیدا کند؛ بنابراین ما بر مبنای خوش بینی این بودجه را تنظیم نکردیم، بلکه بر مبنای واقع‌نگری تنظیم شد. وزارت نفت می‌گوید قدرت تولید ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت را دارم، می‌توانم تولید کنم و قدرت فروش دارم؛ حال این فروش ممکن است در شرایط تحریم باشد و همه آن صادر نشود و بخشی از آن در داخل فروش برود که اشکالی ندارد. ما که نگفتیم همه آن در بازار خارجی به فروش برسد، ممکن است از این ۲ میلیون و ۳۰۰، یک میلیون و ۸۰۰ آن فروش خارجی باشد و ۵۰۰ تا آن در داخل به فروش برود.
ما می‌گوئیم ۲ و ۳۰۰ تولید می‌کنیم و می‌فروشیم و بودجه را بر این مبنا برنامه‌ریزی کردیم؛ بنابر این مشکل نداریم. حتی اگر تحریم باشد ۲ و۳۰۰ را تولید کنیم و بفروشیم و هم اینکه عمر تحریم به نظر من به سر آمده است.
خبرگزاری رویترز از روحانی پرسید که تا چه اندازه امیدوار هستید دولت آقای بایدن سیاست‌های خصمانه ترامپ درباره ایران را اصلاح کند و اینکه برای بهبود روابط مشخصاً پیام خاصی تبادل شده، سیگنال خاصی بین دو دولت رد و بدل شده است؟
رئیس جمهور در پاسخ گفت: تقریباً این بحث قبلاً هم مطرح شد. معتقدیم شرایط در دولت آینده آمریکا تغییر خواهد یافت. آن شرایط قبلی باقی نمی‌ماند. حتی اگر ترامپ هم می‌ماند تغییر می‌کرد، حالا که آقای بایدن پیروز این انتخابات شده، تغییر خواهد کرد. علاقمند هستیم روابط را با کشورهای اروپایی و غربی و با همسایگان‌مان گسترش دهیم و بر این مبنا تلاش می‌کنیم. همانطور که قبلاً هم گفتم رسیدن به این مساله ساده و آسان است. اگر طرف مقابل، ۱+۵ آماده باشد به سال ۲۰۱۷ برگردد، ما هم آماده هستیم و این کار در یک زمان کوتاهی عملیاتی و اجرایی خواهد شد.
خبرنگار دیگری پرسید که شما و دیگر اعضای شورای عالی هماهنگی اقتصادی حدود ۲۰ روز پیش دیدار حضوری با مقام معظم رهبری داشتید. ایشان در آن دیدار بر لزوم تشکیل منظم جلسات شورای عالی و تشکیل دبیرخانه فعال برای این شورا تاکید کردند و حتی فرمودند که جلسات باید پی در پی تشکیل شود؛ علت اینکه هنوز جلسات برگزار نشده چیست و از چه زمانی آغاز خواهد شد؟
رئیس جمهور پاسخ داد: خیلی زود. بله مقام معظم رهبری تاکید فرمودند که جلسات شورای عالی هماهنگی اقتصادی تشکیل شود و ما بلافاصله بعد از بیانات ایشان که خدمت‌شان بودیم به کمیته‌ای که کارِ کارشناسی می‌کند گفتیم که جلسات خودشان را بگذارند. تا الان هم چند جلسه گذاشتند و درباره آنچه باید در دستور کار شورای عالی قرار بگیرد، بحث و بررسی می‌کنند. به نظر من یا در هفته آینده یا هفته بعد از آن حتماً جلسه را تشکیل می‌دهیم و این جلسات را هم ادامه خواهیم داد. هم دستور کار داریم و هم می‌توانیم با هماهنگی هم برخی از مشکلات اقتصادی را حل کنیم.
روحانی افزود: در مجلس قبلی شرایط به گونه‌ای بود که جلسات شورای عالی هماهنگی به خوبی تشکیل می‌شد اما بعداً در عمل و اجرا دیدیم که نمی‌تواند خیلی فعال باشد یعنی تصمیمات خیلی کُند و دیر گرفته می‌شد. دو قوه دیگر هم همین نظر را دارند که این جلسات را به طور منظم تشکیل بدهیم و مواردی که باید در دستور کار قرار بگیرد ان‌شاء الله در دستور قرار گرفته و حل کنیم و این کار را حتماً انجام می‌دهیم.
خبرنگار دیگری پرسید که شما قبلاً گفته بودید آمریکا با یک کاغذ خوب و امضا می‌تواند به برجام برگردد و چیز دیگری لازم نیست، ولی مشاوران و نزدیکان شما بارها و بارها گفتند که هزینه هر روز تأخیر اجرای برجام حدود ۱۰۰ میلیون دلار است. با توجه به شرایطی که این هزینه تأخیر در اجرای برجام توسط مشاوران شما اینقدر تخمین زده شده و از طرفی خودتان مشکلات کشور را آمریکا می‌دانستید و می‌گفتید مردم باید لعن و نفرین‌شان را خطاب به این کشور سر دهند، نباید الان برای بازگشت واشنگتن به برجام، پیش‌شرط تعیین شود و با توجه به میلیاردها دلار خسارتی که به کشور وارد شده از دولت آمریکا تقاضای خسارت کرد؟
رئیس جمهور پاسخ داد: اگر بخواهیم طلب را از آمریکا بگیریم، خیلی زیاد است. از اول انقلاب و حتی قبل انقلاب و کودتای سال ۱۹۵۳ تاکنون و قبل از آن هم داشتیم. حداقل در این دوران طولانی خسارت‌های زیادی از آمریکا داریم و محاسبه آن باید خیلی سخت باشد اما اینکه برای بازگشت به برجام پیش‌شرط بگذاریم، یک وقتی است که ما برمی‌گردیم به برجام و به تعهدات‌مان و در ضمن مطالبات را مطرح می‌کنیم آن خوب است و باید این کار را بکنیم ولی پیش شرط مثلاً چه بگوییم چقدر خسارت دیدیم چه کسی باید بدهد و چگونه باید بدهد و در کدام کنگره این خسارت تصویب شود، به معنای ادامه تحریم است و معنی دیگری ندارد.
وی افزود: اگر این حرف را زدیم، معنی‌اش این است که پنج سال دیگر تحریم ادامه پیدا کند و بعضی‌ها هم گفتند که پنج سال دیگر هم خوب است که تحریم ادامه پیدا کند و آن چیزی که امروز می‌گوئیم، این است که اگر ۱+۵ فردا صبح به تمام تعهدات عمل کند، ما هم بلافاصله به تمام تعهدات‌مان برمی‌گردیم اما اینکه مطالباتی داریم، بله از کشورهای مختلف و از آمریکا بیش از دیگر کشورها مطالبات داریم.
رئیس جمهور ادامه داد: اینکه شما می‌گوئید در سال ۹۴ آن وقتی که برجام اجرا و پیاده شد، مقصود این نیست که ۱+۵ کامل به تمام تعهدات‌شان عمل کردند و الان در این سه سال که آمریکا نبود و ۱+۴ بود، به چه مقدار به تعهدات‌شان عمل کردند و آنها که به تعهدات‌شان عمل نکردند چه کار باید کرد و از آنها هم باید خسارت بگیریم آنها هم متعهد بودند و نکردند.
روحانی تصریح گرد: باید جنگ جهانی با دنیا راه بیندازیم و هر کسی می‌خواهد با ما حرف بزند، بگوییم شما به ما خسارت زدید اول خسارت‌ها را محاسبه کنید و ببینیم چگونه به ما پرداخت می‌کنید و بعد با هم صحبت کنیم بنابراین آنچه مهم است امروز در این مقطع این است که کامل به تعهدات‌شان برگردند آمریکا عملاً به دنیا اعلام کند که اشتباه و خطا کرده و به تعهد خود برگردد اما اینکه به تعهد برگشت چه مسائل و مطالبات و مواردی داریم که البته که به ما هم در این دوره ۳ ساله و هم در قبل از آن خسارت بزرگ خورده است و در تحریم‌های قبلی هم همینطور بود که خسارت‌های زیادی دیدیم و باید برای مسیر جبران فکر و بحث کنیم.
شبکه ان بی سی آمریکا پرسید که جو بایدن اعلام کرده مایل است مجدداً به برجام بازگردد، اما این‌بار به دنبال یک توافقنامه قدرتمندتر است که شامل برنامه موشکی و نفوذ منطقه‌ای ایران خواهد بود و در این راستا کشورهایی مثل آلمان، فرانسه و بریتانیا با آن هم‌صدا هستند. با توجه به الحاقاتی که مد نظر آقای بایدن است، به نظر شما، بازگشت کامل به تعهدات برجام توسط همه طرف‌ها، منطقی و واقع‌بینانه به نظر می‌رسد و آیا به نظر شما این امر تا زمان پایان کار دولت شما محقق خواهد شد؟ مورد دوم اینکه آیا تماسی از طرف آقای بایدن با شما وجود داشته یا خیر؟
رئیس جمهوردر پاسخ به این سوال گفت: آن تعبیری که شما نقل کردید از آقای بایدن من نشنیدم که بگوید که اگر بخواهم برگردم باید یک توافق دیگر و قوی‌تری داشته باشیم. این حرف ترامپ است و حرف بایدن نیست. ترامپ همین را می‌گفت، می‌گفت این توافق را قبول نداریم و باید برگردیم به یک توافق قوی‌تر.
رئیس جمهور ادامه داد: بر فرض هر کس این حرف را بزند، آلمان بگوید یا هر کس. هیچ پیش شرطی را نخواهیم پذیرفت از هیچ‌کس. نه برجام قابل مذاکره است و نه اینکه بخواهیم برجام را از نو پهن کنیم روی میز مذاکره و ماده به ماده بحث کنیم. یک برجام است قبلاً مذاکره شده و توافق شده است. عین این برجام را همه اجرا می‌کنند یا اجرا نمی‌کنند، اگر اجرا کردند ما هم اجرا می‌کنیم.
روحانی افزود: مسائل دیگری که نام بردید مسائل موشکی و منطقه‌ای هیچ ارتباطی به مساله هسته‌ای ندارد. اینها را قبلاً با ما صحبت کرده بودند، همان موقع که ۱+۵ با ما صحبت می‌کرد در برجام همه اینها را بحث کردند، ماه‌ها آمریکا بحث می‌کرد که مسأله موشکی را وارد کند رد کردیم و گفتیم قابل مذاکره نیست. ماه‌ها بحث می‌کردند که مسائل منطقه هم وارد شود، همه اینها بحث شده و رد شده است.
وی تصریح کرد: ترامپ از همه چیز بی‌خبر بوده و اصلاً نمی‌دانست، اما آقای بایدن به خوبی می‌داند چه مذاکراتی انجام شده و چه شده است. اینها قابل طرح و مذاکره نیست. آن چیزی که می‌تواند روی میز باشد همین‌که همه به تعهدات کامل خودشان برگردند.
خبرنگار دیگری پرسید که در شرایط سخت تحریم و کرونا، مردم توقع آرامش و تعامل قوا با یکدیگر را دارند چیزی که نه تنها شاهد آن نیستیم بلکه شاهد تقابل قوا با یکدیگر هستیم. شما ماه‌های قبل بعد از اینکه نمایندگان مجلس برخوردهای نادرست را با اعضای دولت و وزرا داشتند، دولت را به در پیش گرفتن تعامل با قوه مقننه و قوه قضائیه دعوت کردید، چیزی که حالا نهایتاً منجر به توهین به شخص خود شما شد تا جایی که مجلس در همان ماه‌های ابتدایی، دومین اخطار را از رهبری گرفت. آیا سیاست دولت مبنی بر تعامل قوا با یکدیگر منجر به شکست شده و اینکه شما اخیراً مطرح کردید بیشتر از اینکه دولتی باشید مجلسی هستید؟ آیا طی این سال‌ها این حجم از تقابل قوا با یکدیگر سابقه داشته به این صورت که برای عدم اجرای یک طرح، حکم زندان تعیین شود؟
رئیس جمهور پاسخ داد: ما که در تقابل با قوه دیگر نیستیم. وظیفه همه ما را قانون اساسی مشخص کرده، وظایف دولت هم معلوم است. مبنای و معیار ما فقط قانون اساسی است. تعامل می‌کنیم با دو قوه دیگر در چارچوب قانون اساسی. از آنها هم توقع داریم با ما تعامل کنند در چارچوب قانون اساسی، چیزی فرای قانون اساسی نمی‌خواهیم از قوای دیگر منتها یک اهداف مهمی داریم آن اهداف مهم باید مد نظر همه ما قرار بگیرد، اهدافی که مردم ما را انتخاب کردند برای آن اهداف انتخاب کردند برای اینکه آن مسائل را حل و فصل کنیم همان چیزهایی که خود ما، چه رئیس جمهور و چه نمایندگان مجلس فرقی نمی‌کند، در بحث‌ها و تبلیغات انتخاباتی‌شان مرتب همین‌ها را مطرح کردند که می‌خواهیم به نفع مردم این کارها را بکنیم. و بر آن مبنا رأی گرفتند؛ پس رأی مردم چه مجلس و چه دولت بر این مبناست که همه آنها بر مبنای منافع ملی خودشان حرکت کنند.
روحانی افزود: دنبال تعامل هستیم با قوای دیگر با مجلس، با قوه قضائیه، شرایط کشور هم شرایط تعامل است و باز هم این نکته را تأکید می‌کنم که ما در شرایط جنگ هستیم و همه باید به فرمانده میدان کمک کنند برای حل مشکلات و نباید فرماندهی میدان تضعیف شود.
خبرنگار دیگری با بیان اینکه شما در سوالات قبلی اعلام کردید که ما ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت و میعانات گازی خواهیم فروخت، پرسید: از آنجا که بودجه به عنوان برنامه خرج و درآمد کشور بر اساس مسائل قطعی و نه مسائل انتزاعی و تحلیلی طرح‌ریزی می‌شود، دو دوراهی در مقابل ما می‌ماند؛ یا اینکه در مورد برداشته شدن تحریم‌ها و برقراری معافیت‌های تحریمی در قالب برجام و اتفاقی که قرار است بیفتد، قطعیت داریم و یا عکس آن می‌شود عدم فروش این مقدار نفت و آوار شدن حجم زیادی کسری بودجه بر روی دولتی که قرار است بعد از دولت شما در سال ۱۴۰۰ سکان امور را در دست بگیرد. صرف نظر از اینکه متعلق به هر جناح سیاسی باشد، بر سر این دو راهی انتخاب دولت شما چیست؟ آیا شما خبر قطعی دارید؟ زیرا تقریباً در تمام سوالاتی که دوستان مطرح کردند شما پاسخ قطعی در مقابل راه اول ندادید و صرفاً به بیان تحلیل و دریافت خودتان از شرایط آمریکا و شرایط بین‌المللی دنیا پرداختید.
رئیس جمهور در پاسخ به این خبرنگار گفت: بودجه‌ای که دولت به مجلس ارائه می‌کند، برای کسب مجوز است، یعنی از مجلس می‌خواهد اجازه بگیرد برای اینکه ۲ میلیون و ۳۰۰ الی ۵۰۰ هزار بشکه نفت بفروشد، بر مبنای تحلیل بودجه نمی‌نویسیم، بر مبنای واقعیات بودجه می‌نویسم و بر مبنای اینکه صادرات نفت پارسال چقدر بوده امسال چقدر است. پارسال چه کار می‌کردیم امسال چه کار می‌کنیم. راه‌حل‌هایی که امسال داریم و پارسال نداشتیم. البته همه چیز را نمی‌توانیم پشت بلندگو توضیح دهیم که چه اقداماتی می‌کنیم.
وی افزود: اصلاً حتی تحریم هم برداشته نشود و انجام نشود ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه نفت می‌فروشیم و مبنای ما این است. ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه در بازار بین‌المللی و داخلی می‌فروشیم قطعی است. ۲ میلیون و ۳۰۰ هزار بشکه که می‌گویم بر مبنای توان فعلیمان است اگر توان ما ۲ میلیون ۸۰۰ هزار بشکه بود در بودجه ۲.۸۰۰ می‌نوشتیم.
رئیس جمهور گفت: ۲ میلیون و ۳۰۰ بر مبنای این است که وزارت نفت به من می‌گوید که در ماه‌های اولیه سال اگر بخواهم تولید کنم و چاه‌هایم را فعال کنم ۲ میلیون و ۳۰۰ می‌توانم صادر کنم. اگر وزیر نفت به من بگوید ۲ میلیون و۵۰۰ من می‌نوشتم ۲ میلیون و۵۰۰ نه ۲ میلیون و ۳۰۰ بنابراین تحلیلی بحث نمی‌کنیم.
روحانی تصریح کرد: اینکه برای دولت بعد مشکل درست کردیم یا نه، این تفکر را کاملاً از ذهن پاک کنیم. من آدمی نیستم که در نظام نبوده باشم و ۷ سال آمدم و می‌خواهم حکومت کنم و بعد هم بروم یک جایی و مرتب مصاحبه کنم. چنین آدمی نیستم. من از اول نظام بوده‌ام و همیشه مسئولیت داشتم. از سال ۴۱ در نهضت انقلاب بودم و پس از پیروزی نیز همیشه مسئول بودم؛ بنابراین به فکر این نیستم که این دولت یا آن دولت. برای من نظام و کشور مطرح است. این دولت از سال آینده هست یا نیست دولت بعدی می‌آید.
وی افزود: اگر تحریم برداشته شود صادرات نفت ما ۲.۳۰۰ نیست، صادرات ما ۲.۸۰۰، ۲.۹۰۰ خواهد بود. اگر تحریم‌ها برداشته شود، همان حقی که در اپک قبلاً داشتیم یعنی هر مقداری که ۹۵ می‌فروختیم دو مرتبه همان قدر نفت را می‌فروشیم. ۶ ماهه دوم ۹۵ نفت را چقدر می‌فروختیم حالا همان‌قدر می‌فروشیم بنابراین بر مبنای تحلیل نیست بر مبنای محاسبه دقیق و واقعی است.
*
خبرنگار دیگری پرسید: با توجه به جنگ اخیر قره‌باغ شاهد آن هستیم که برخی از کشورها به دنبال برداشت منافع و اغراض خودشان در قفقاز و آذربایجان هستند و با توجه به شعرخوانی اخیر آقای اردوغان در آذربایجان فکر می‌کنید آینده روابط ایران و ترکیه به چه سمت و سویی سوق پیدا خواهد کرد؟
رئیس جمهور پاسخ داد: روابط ایران و ترکیه یک روابط بسیار مهم است و دو همسایه‌ای هستیم که روابط سیاسی و اقتصادی داریم، در مسائل منطقه با هم بحث می‌کنیم و در روند آستانه با هم هستیم و فعالیت می‌کنیم. روابط ما بسیار مهم است البته مسأله تمامیت ارضی و ایران و جایگاه ایران هم اهمیت ویژه‌ای دارد و حق مردم ما است که به یک جمله‌ای حساسیت به خرج دهند و نظرشان را اعلام کنند و تمامیت ارضی برای ما مهم است.
وی افزود: آنچه برای من مهم بود این بود که وزیر خارجه ترکیه به وزیر خارجه ما در تلفن به صراحت گفت که آقای اردوغان یک همچون قصدی را اصلاً نداشته و بعد خود سخنگوی ریاست جمهوری ترکیه هم باز همین را تأکید کرد و سفیر هم همین را تأکید کرد. این شعر چند پهلو است و بسته به این است که کجا بایستی بخوانی که اگر این شعر را در ایران بخوانی و در بیرون ایران بخوانی، به گونه‌ای دیگر معنی می‌شود و چند پهلو است.
روحانی ادامه داد: واقعیت این است که مقامات ترکیه صریحاً به ما می‌گویند که آقای اردوغان چنین قصدی را نداشته و در همان سخنرانی هم وی تأکید بر اینکه نکته کرده که باید در مسائل منطقه، چند جانبه با هم کار کنیم. باید قبل و بعد صحبت را کنار هم قرار دهیم، یعنی کل سخنرانی را کنار هم قرار دهیم. با سابقه‌ای که با آقای اردوغان طی ۷ سال دارم و با هم رفت و آمد و مذاکرات بسیار زیادی را داشتیم، بسیار بعید می‌دانم چنین قصدی داشته باشد که به ملت ایران یا تمامیت ارضی ما توهین کند.
وی تصریح کرد: البته حق آنهایی که معترض شدند، طبیعی است و حق آنها است که حساسیت خودشان را نسبت به میهن‌دوستی و میهن‌پرستی خودشان نشان دهند. معمولاً آقای اردوغان شعر زیاد می‌خواندو با توضیحاتی که داد، می‌توانیم از این مسأله عبور کنیم، اما حساسیت مردم بسیار مهم است و همه دنیا باید بدانند میلیمتر میلیمتر سرزمین ما برای همه اهمیت دارد و همه مقامات دنیا باید در سخنرانی‌ها و در بیانات‌شان به این حساسیت و اهمیت مسأله تمامیت ارضی توجه کنند.
خبرگزاری فرانسه نیز از رئیس جمهور پرسید که کشورهای اروپایی بارها و به صورت مرتب در خصوص مجازات اعدام در ایران اعلام نارضایتی کردند و اعدام اخیر آقای روح‌الله زم نیز باعث تنش‌های بیشتر بین ۳ کشور اروپایی و جمهوری اسلامی ایران شده است، تا جایی که موجبات لغو نشست بازرگانی بین این کشورها در ایران را رقم زد. تهران هم بارها نارضایتی خود را از عدم پایبندی کشورهای اروپایی به تعهدات برجامی به زبان آورده‌اند. آیا احساس نمی‌کنید در شرایط کنونی، چنین اقداماتی باعث به خطر افتادن برجام خواهد شد؟
رئیس جمهور در پاسخ گفت: قوه قضائیه در جمهوری اسلامی ایران مستقل است و بر اساس دادگاه‌هایش حکم صادر می‌کند. اینکه یک حکمی باعث خشنودی و ناراحتی گروهی باشد، برای ما ملاک نیست. در این کشور طبق مقررات حکم اعدام انجام می‌شود. چرا برای یک فرد این همه حساسیت به خرج می‌دهند؟ این خودش معنای خوبی نداشته و معنی مداخله‌جویانه دارد. آنها می‌گویند این فرد، کسی بوده برای منافع ما کار می‌کرده و زمانی که اینگونه حساسیت به خرج می‌دهند، یک همچون چیزی استنباط می‌شود. این به نفع آنها و کسی نیست.
روحانی افزود: همیشه اروپایی‌ها در بعضی مسائل حساس بودند و ما هم در بعضی اقداماتی که انجام می‌شود حساس هستیم و اعلام نظر می‌کنیم.
وی ادامه داد: در فرانسه حوادثی رخ می‌دهد که باعث حساسیت می‌شود؛ در آلمان ممکن است حادثه‌ای رخ دهد که در واونش به آن اعلام نظر کنیم؛ ما از کارهایی که حکومت‌های اروپایی انجام می‌دهند ناخشنودی‌هایی داریم؛ بنابراین همه ما در چارچوب حقوقی که داریم، باید تعهدات و روابط‌مان را مد نظر قرار دهیم. این فرد (روح الله زم) بدون حکم دادگاه اعدام نشده است. دادگاهی رسیدگی و حکم صادر کرده و بر این مبنا بوده است.
در انتهای جلسه نیز خبرنگاری پرسید: جناح رقیب و منتقدان دولت به خصوص در یک سال اخیر همیشه معتقد بودند که شما بیش از معمول از اختیارات یک رئیس جمهور و حمایت‌های مقام رهبری برخوردار هستید. اخیراً هم یکی از اعضای دفتر رهبری در فضای مجازی اظهارنظری داشتند. جلوگیری از استیضاح شما در مجلس هم می‌تواند نمونه‌ای برای این ادعا باشد، اما آیا این اختیارات در مسائل سیاسی و اجتماعی هم به شما داده شده بود و اینکه اگر شما در این حوزه‌ها اختیاراتی بیش از یک رئیس جمهور داشتید، چرا به موضوعاتی که برای مردم خیلی مهم بود و در یک سال گذشته اعتماد آنها به حاکمیت را تحت تأثیر قرار داد، شخصاً ورود نکردید؟ در مسائلی مثل بازداشت‌ها، اعدام یا حتی زندان‌های طویل‌المدت برای معترضانآبان ماه، فضای امنیتی دانشگاه‌ها یا حتی ادعاهایی که از طرف فعالان محیط زیستی مبنی بر شکنجه در زندان مطرح بود، ورود نکردید و حتی از حداقلی‌هایی مثل اخطار قانون اساسی به عنوان ظرفیتی که وجود دارد، استفاده نکردید.
رئیس جمهور در پاسخ به این سال گفت: رهبری طبق وظایف شرعی و قانونی که دارد از دولت حمایت می‌کند، این سر جای خود محفوظ است. اینکه اختیارات رئیس جمهور چه مقدار است و از اختیارات خود چه مقدار استفاده می‌کند، در قانون اساسی آمده است. شما می‌گوئید قوه قضائیه کسی را زندان کرده یا کسی را محاکمه کرده و دولت چرا در برابر آن از اختیارات خود یا از قدرت خود استفاده نکرده است. در خیلی از موارد نامه‌هایی به من می‌رسد و شکایت‌هایی مطرح می‌شود که از طریق وزیر دادگستری اقدام می‌کنم.
روحانی افزود: این بدان معنی نیست که هر نامه‌ای را منتشر و اعلام کنیم و بگوییم چه اقدامی انجام دادیم. معمولاً وقتی شکایتی به دست من می‌رسد، اگر ببینم نکته قابل ملاحظه‌ای دارد آن را به وزیر دادگستری ارجاع می‌دهم. وزیر دادگستری هم با قوه قضائیه، گاهی با خودِ شخص رئیس قوه قضائیه صحبت کرده و آن را دنبال می‌کند، اما در عین حال وظایف رئیس جمهور مشخص و روشن است. رئیس جمهور در جایی می‌تواند طبق اصل ۱۱۳ قانون اساسی به قوه قضائیه تذکر یا اخطار بدهد که ببیند قانون اساسی نقض می‌شود؛ البته با تفسیری که در سال ۹۱ شورای نگهبان کرده این اصل کم اثر و بی اثر شده است.
وی تصریح کرد: قبلاً مواردی بوده که رئیس جمهور به قوه قضائیه تذکر داده و این قوه هم به شورای نگهبان نامه نوشته و شورا گفته حق با رئیس جمهور است. طبق اصل ۱۱۳ حق رئیس جمهور است که تذکر و اخطار قانون اساسی بدهد، ولی اخیراً و در سال ۹۱ نظر شورای نگهبان طور دیگری شده و تفسیری کرده و بر مبنای آن این اصل را بی اثر کرده است.
رئیس جمهور یادآور شد: وقتی مردم به رئیس جمهور رأی می‌دهند، بر مبنای اصول قانون اساسی است. چیزی که روشن و واضح است و در سال‌هایی به آنها عمل شده، باید بازهم به آن عمل شود؛ بنابراین در هر موردی که دیده‌ام برخلاف قانون اساسی عمل شده، علیرغم این تفسیر، باز هم کتباً تذکر داده‌ام. البته قوا معمولاً جواب می‌دهند. وقتی تذکر می‌دهم، می‌گویند تفسیر اخیر شورای نگهبان یک طور دیگر است. به خودِ شورای نگهبان هم طبق اصل ۱۱۳ تذکر می‌دهم و آنها هم همین جواب را می‌دهند.
نظر شما