به گزارش ایمنا از دفتر شعر جوان، جایزه کتاب سال شعر دفتر جوان از سال ۸۵ آغاز به کار کرد و از سال ۸۷ این جایزه با نام گذشته و به یاد قیصر امین‌پور (۱۳۳۸ تا ۱۳۸۶) به کار خود ادامه داد ولی یک سال بعد به دلیل تغییر مدیر عامل وقت دفتر شعر جوان (محمدرضا عبدالملکیان) برگزاری آن متوقف شد و از سال ۹۶ با مدیریت جدید برگزار می‌شود.
شاعران متولد سال ۶۸ و ۶۸ به بعد که در سال ۹۸ کتاب چاپ کرده‌اند، از روز پنج‌شنبه (۳۰ مرداد ۹۹) تا ۱۰ مهر ۹۹ وقت داشتند با ارسال آثار خود (از هر کتاب چهار جلد) به دفتر شعر جوان به نشانی: تهران، خیابان شریعتی، خیابان شهید کلاهدوز، نبش خیابان نعمتی، خانه شاعران ایران، دفتر شعر جوان در این جایزه شرکت کنند. داوری این دوره از جایزه را در مرحله اول خانم‌ها سمانه کهربائیان و راضیه بهرامی و در مرحله دوم، آقایان محمدباقر کلاهی اهری، سیدعلی میرافضلی و خانم فاطمه سالاروند برعهده داشتند.
هدف دفتر شعر جوان از برگزاری این جایزه معرفی شعر خوب و شاعر خوب به جامعه است و آثار ارسالی محدودیتی از نظر موضوع و قالب شعری ندارند. همه کتابهای شعر چه در قالب‌های کهن و چه قالب‌های نوین، نیمایی و سپید در این داوری بررسی می‌شوند.
با پایان روند داوری، هیات داوران با انتشار بیانیه‌ای نظر خود را در مورد برگزیدگان و منتخبان این دوره به این شرح اعلام کردند: در این چند ماه که ویروس کرونا انسان را به ابعاد دیگری از وجود خویش یعنی ضعف و قدرت، و آگاهی و ناآگاهی توامان واقف کرد، نقش ادبیات و تاثیر کلمه نیز به گونه‌ای عمیق‌تر جلوه گر شد.
فقدان فرم و ساختار محکم، غلبه عاشقانه‌سرایی زیر سایه تکراری و کلیشه‌ای
چهارمین دوره از سری جدیدِ جایزه کتاب سال شعر جوان -که به اسم قیصر- متبرک شده است امسال نیز به لطف خداوند و علیرغم محدودیت‌های کرونایی انجام شد و کار داوری‌ها به پایان رسید و نتایج از میان ۱۵ عنوان کتاب راه یافته به مرحله دوم مشخص شد. ضمن اعلام اسامی برندگان، چند نکته مهم به عنوان موارد قابل توجه در داوری این دوره ذکر کردنی است:
۱. اغلب شعرها نکته‌های در خور توجهی داشتند، اما هیچکدام حادثه‌ای ویژه در شعر ما نبودند. در برخی شعرها، سطرها و بیت‌های درخشان، همچون آذرخشی، فضای شعر را به صورت کوتاه و گذرا روشن کرده است؛ اما باعث جلی شدن کل شعر نشده است.
۲. مشکل اغلب شعرها، نداشتن فُُرم و ساختاری محکم و ایجازی درخور است. حتی در شعرهای کوتاه هم گاه زیاده گویی دیده می‌شود. رسیدن به فرم دلخواه، یکی از سخت‌ترین کارهایی است که شاعران با آن دست و پنجه نرم می‌کنند و نیاز به تمرکز و مهارت ذهنی بالا دارد.
۳. یکی از نکات بارز، نمود دغدغه اجتماعی در برخی مجموعه هاست که امر مبارکی است و از حساسیت شاعر نسبت به جهان پیرامون خبر می‌دهد؛ اما در بسیاری شعرهای اجتماعی، شاعران به صورت هیجانی و شعاری به امر اجتماعی نگریسته‌اند و از پرداخت شاعرانه آن غافل شده‌اند. این گونه شعرها ممکن است در محافل مورد توجه قرار گیرد اما ماندگاری کمی دارند.
۴. شعر عاشقانه، وجه غالب در این مجموعه هاست اما عاشقانه سرایی، در این روزگار، بسیار دشوار شده است. تمایز بخشیدن به شعر عاشقانه سخت است و توصیف‌ها و فضاها، اغلب قابل پیش بینی، تکراری و کلیشه‌ای است و اعتلایی ندارد. به همین نسبت کمتر شعر عاشقانه متمایزی در این دفترها به چشم می‌خورد.
۵. در مجموعه رباعی‌های راه یافته به مرحله نهایی، مشکلی که اغلب رباعیات امروز دارند، کاملاً مشهود است و آن زبان فانتزیک، طنز سطحی (و البته مطلوب محافل و مجالس) و محتوای لاغر و دغدغه‌های کوچک است. آسانگیری در پرداخت رباعی، به این مجموعه‌ها محدود نیست. گویا شاعران باور ندارند که اجرای رباعی به اندازه یک غزل نیاز به حوصله و دقت و ظرافت دارد و صرف پیدا کردن سوژه تازه و ترتیب دادن یک مصراع چهارم دهن پر کن، کافی نیست.
این دوره رتبه نخست نداشت
نتایج داوری به این ترتیب اعلام می‌شود: هیچکدام از مجموعه‌های منتخب را شایسته احراز رتبه نخست ندانستند. زیرا تقریباً در همه کتاب‌ها خطاهای بارز و غیرقابل چشم پوشی وجود داشت. رتبه دوم (با جایزه دو و نیم میلیون‌تومان) به کتاب دهاندره، اثر علی ارجمند از نشر نزدیک تر تعلق می‌گیرد. رتبه سوم (با جایزه دو میلیون تومان) به کتاب زاویه اثر رحمت الله رسولی مقدم نشر ایهام تعلق می‌گیرد.
کتابهای قابل تقدیر
- این موسیقی قطعی نیست اثر شکوفه رضایی نشر شانی
- چندسال بعد اثر سعید صاحب علم نشر فصل پنجم
- ردیف کرکس‌های مرده اثر محمدقلی نسب نشرفصل پنجم
- مرتاضه عصر ۲۰۲۰ اثر شیدا آیت اللهی از نشرفصل پنجم
به هر کدام از صاحبان کتابهای قابل تقدیر نیز، جایزه‌ای به مبلغ یک میلیون تومان تعلق می‌گیرد.
قیصر امین‌پور از شناخته‌شده‌ترین شاعران معاصر است که آثار زیادی از جمله آینه‌های ناگهان، تنفس صبح، دستور زبان عشق، گل‌ها همه آفتابگردان اند طی بیش از سه دهه فعالیت شاعری از او به جا مانده است. وی علاوه بر سرودن شعر و نویسندگی استاد دانشگاه نیز بود و جلسات مختلف ادبی را از ابتدا در حوزه هنری و بعد دفتر شعر جوان راه انداخت و اداره کرد. توجه به شاعران جوان و نوجوانان علاقه‌مند به شعر و هدایت آثار آنان از عمده فعالیت‌های زنده‌یاد امین‌پور بود.
نظر شما