مطبوعات و رسانه‌های آزاد و شفاف در هر جامعه‌ای از ارکان توسعه و دموکراسی محسوب می‌شود، لذا خبرگزاری ایمنا مرور بر بخشی از عناوین مطبوعات کشور را به صورت روزانه در دستور کار خود دارد.
روزنامه اعتماد در صفحه نخست امروز خود با تیتر «واکنش مجلس به ترور» به بررسی موافقت نمایندگان با دو فوریت طرحی به نام لغو تحریم‌ها پرداخت و نوشت: روز گذشته و ۴۸ ساعت پس از اعلام خبر ترور محسن فخری‌زاده و شهادت او در آبسرد دماوند، نمایندگان یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی که در روزهای گذشته یکی پس از دیگری با اظهاراتی مدعی نقش برجام در ترور این دانشمند موشکی ایران شده بودند و بیش از هر فرد و نهاد، حسن روحانی و دولت دوازدهم را مورد انتقاد قرار دادند، گرد هم آمدند. طبیعی بود که حضور حدود ۲۵۰ اصولگرا کنار هم موجبات انتقاداتی تند و تیزتر به دولتی‌ها و سبک و سیاق پیگیری امور در سیاست خارجی را فراهم آورد ولی شاید کمتر کسی تصور می‌کرد که نمایندگان مجلس یازدهم به سراغ دو فوریت طرحی بروند که در صورت تصویب و تأیید نهایی آن نه تنها تمام اقدامات دولت‌های یازدهم و دوازدهم برای بهبود روابط با جهان و رسیدن به توافق هسته‌ای، موسوم به برجام بی‌نتیجه خواهد ماند بلکه عملاً خلاف نام این طرح و ادعای نمایندگان مبنی بر لغو تحریم‌ها در صورت تصویب ممکن است ایران علاوه بر تحریم‌های یکجانبه ایالات‌متحده آمریکا با تحریم‌های اتحادیه اروپا و همراهی روسیه و چین و حتی شورای امنیت سازمان ملل متحد نیز مواجه شود. اصولگرایان پارلمان یازدهم روز گذشته ابتدا نشستی غیرعلنی را برای بررسی موضوع و چند و چون ترور محسن فخری‌زاده برگزار کردند.
نشستی که احتمالاً بی‌تاثیر در اقدامات رخ داده در جلسه علنی مجلس نبود و از قرار معلوم در همان نشست علنی بود که خواست محمدباقر قالیباف و همراهی سایر نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اتحاد میان آنان را برای تصویب دو فوریت طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌های ایالات‌متحده آمریکا ایجاد کرد. جالب آنکه اظهارات محمدباقر قالیباف در قامت قدرتمندترین فرد مجلس نیز خود گواه این مدعاست. او حاضر به ارائه توضیح درباره نشست غیرعلنی نمایندگان نشد ولی گفت که «ان‌شاءالله مصوبات و توافقاتی که در این جلسه انجام شد در جلسات علنی هفته جاری به اطلاع مردم عزیز خواهد رسید» از این رو چندان منطقی نیست که اتفاقات رخ داده در جلسه روز گذشته مجلس را تنها و تنها به اعضای جبهه پایداری و حامیان‌شان در مجلس نسبت داد.
روزنامه آرمان ملی در صفحه نخست امروز خود با تیتر «قصدی برای کاندیداتوری ۱۴۰۰ ندارم» به بررسی اظهارات محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه پرداخت و نوشت: وزیر امور خارجه کشورمان در خصوص مناسبات شخصی‌اش با جو بایدن و تأثیر در بهبود تنش‌زدایی اظهار کرد: ضروری است به این نکته توجه داشته باشم، روابط میان یک کارگزار جمهوری اسلامی ایران با یک سناتور آمریکایی دوستانه نیست و بیشتر می‌توان عنوان روابط کاری را بر آن اطلاق کرد. حتی این روابط را نمی‌توان شخصی و حسنه نیز نامید، بلکه می‌توان آن را به عنوان روابط کاری بر اساس احترام متقابل ارزیابی کرد.
محمدجواد ظریف گفت: زمانی که در سازمان ملل متحد، نمایندگی ایران را برعهده داشتم در سطحی تخصصی، چندین جلسه با جو بایدن داشته‌ام. بایدن به‌طور حتم نسبت‌به دونالد ترامپ، تفاوت زیادی در نگاه به سیاست خارجی دارد؛ وی از دهه ۱۹۷۰ تاکنون در عرصه سیاست خارجی آمریکا نقش‌آفرینی داشته و بیشتر از ترامپ با حوزه سیاست خارجی آشناست اما این بدین معنا نیست که مواضع او قابل‌قبول است. باید توجه داشته باشیم که در هر صورت مواضع او، نمایانگر رویکرد دولت آمریکاست.
وی افزود: در دوران بایدن نیز به‌طور حتم دولت آمریکا با جمهوری اسلامی ایران مشکلاتی اساسی خواهد داشت. اما در دوران باراک اوباما نیز چنین بود. در دوران ریاست‌جمهوری اوباما نیز روابط میان تهران و واشنگتن دوستانه نبود و سطحی از اختلاف میان طرفین وجود داشت؛ اما مقداری از تنش و تشنج غیرضروری میان دو طرف کم شده بود.
وزیر امور خارجه ادامه داد: روابط شخصی در سطح مناسبات دو کشور همانند ایران و آمریکا چندان تأثیری ندارد.
رئیس دستگاه دیپلماسی در مورد احتمال بازگشت دولت بایدن به برجام در دولت دوازدهم اظهار کرد: اصولاً سیاست خارجی را جناحی نمی‌بینم؛ یعنی سیاست خارجی باید بر قاعده فراجناحی طرح‌ریزی شود، اما متأسفانه این امر در کشور ما از سوی برخی جناح‌ها نادیده گرفته می‌شود. ما باید در پی منافع ملی باشیم؛ حال چه در دولت دوازدهم باشد چه در دولت سیزدهم.
ظریف تصریح کرد: بر این باور هستم که حملات جناحی به عرصه سیاست خارجی، حملاتی بی‌جهت و نادرست هستند. سیاست خارجی در چارچوب کل نظام اتخاذ و اجرا می‌شود؛ لذا اینکه بخواهند از سیاست خارجی دعوایی جناحی بسازند، حتماً به ضرر منافع ملی کشورمان خواهد بود.
وی در ارتباط با نامزدی در انتخابات ۱۴۰۰ اظهار کرد: من بارها گفته‌ام نه چنین قصدی دارم، و نه برای خودم چنین موقعیتی قائل بوده‌ام.
ظریف افزود: آقای روحانی در این زمینه با من هیچ‌گونه صحبتی نداشته است؛ ولی خیلی‌ها با من در این رابطه صحبت کرده‌اند. بنده عرضم به همه اینها یکی بوده است. من از ابتدا به امر تخصص باور داشته و هیچ‌گاه کاری خارج از زمینه تخصص خود انجام نداده‌ام. من همه زمینه درسی و تدریسم در همین رشته یعنی رشته روابط بین‌الملل و حقوق بین‌الملل بوده است؛ در همین رشته هم در ۴۰ سال گذشته کار کرده‌ام و در رشته دیگری هم تخصص ندارم.
روزنامه ابتکار در صفحه نخست امروز خود با تیتر «مجلس علیه برجام» به بررسی طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها پرداخت و نوشت: نمایندگان مجلس شورای اسلامی دو فوریت طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها را تصویب کردند. طرحی که میزان غنی سازی ایران را افزایش می‌دهد و همچنین درنهایت موجب توقف اجرای پروتکل الحاقی و همکاری ایران با آژانس انرژی اتمی می‌شود. برخی معتقدند تصویب این طرح می‌تواند تغییری مهم در سیاست هسته‌ای ایران تلقی شود. پیش از جلسه علنی مجلس نمایندگان در جلسه‌ای غیر علنی این موضوع را بررسی کرده بودند.
احمد امیرآبادی فراهانی، عضو هیئت رئیسه مجلس شورای اسلامی - در جلسه علنی صبح یکشنبه در این رابطه گفت: پیش از این یک فوریت طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها تصویب شده بود که نمایندگان با حدود ۲۰۰ امضا درخواستی را مطرح کردند که به موجب آن این طرح به صورت دو فوریتی مورد بررسی قرار گیرد این درخواست طبق ماده ۱۵۵ آئین‌نامه مطرح شده است.
مجتبی ذوالنوری رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی به عنوان متقاضی بررسی طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها به صورت دو فوریت گفت: «برجام با دو طرف یکی ۱+۵ و دیگری جمهوری اسلامی است که ایران تمام تعهدات برجامی خود را از صفر تا ۱۰۰ انجام داده، این موضوع در گزارش‌های متعدد و مکرر مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی آمده که ایران تمام تعهدات خود را اجرا کرده است.»
وی افزود: «در این شرایط آمریکا به عنوان یکی از طرف‌های مقابل روی کاغذ تحریم‌های بانکی را لغو کرد اما سایه سنگین تهدید و تحریم بر روی نظام بانکداری ماند و در عمل هیچ تحریمی برداشته نشد، درنهایت هم آمریکا از برجام خارج شد.»
ذوالنوری یادآور شد: «آن زمان آقای رئیس جمهوری گفتند ۱+۵ از این به بعد ۱+۴ است، از کرامات شیخ ما چه عجب شیره را خورد و گفت شیرین است! هر دانش‌آموز دبستانی هم می‌داند ۱+۵ منهای ۱ می‌شود ۱+۴ ولی آیا مزاحمی رفت که برجام راه خود را ادامه دهد یا زمانی که موقع بهره برداری ما بود از برجام خارج شد تا به تعهدات عمل نکند و ایجاد مزاحمت کند تا تعهدات بقیه شرکا نیز اجرا نشود. در واقع سهم ما در برجام قفل شد و ما به سهم و حق خود نرسیدیم. طرف‌های دیگر به وظیفه شأن عمل نکرده و اتحادیه اروپا حاضر به پرداخت هزینه نشد پس طبق عرف، شرع و قوانین و تکلیف، جمهوری اسلامی نیز باید از مسیر رفته بازگردد.»
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست داخلی مجلس شورای اسلامی توضیح داد: با این نگاه طرح تجدیدنظر در این مسیر تدوین شد و ۸ طرح مدنظر سایر نمایندگان مربوط به خروج از NPT و اصلاحات در برجام تجمیع شد. برای بررسی این طرح جلسات متعدد کارشناسی با حضور نمایندگانی از مرکز پژوهش‌ها، سازمان انرژی اتمی، وزارت امور خارجه، سپاه، ستاد کل نیروهای مسلح، وزارت اطلاعات و دستگاه‌های مختلف تشکیل و طرح ۹ ماده‌ای تدوین شد. در این طرح مسیری برای تعطیل کردن تعهداتی که تاکنون اجرا کرده ایم، پیش بینی شده و در ماده ۹ آن هم جرم انگاری شده تا این قانون ضمانت اجرایی داشته باشد.
روزنامه شرق در صفحه نخست امروز خود با تیتر «رویارویی کرباسچی و مصباحی‌مقدم» به بررسی آماری انتخابات ریاست‌جمهوری ۸۴ در رد ادعاهای جنجالی مصباحی‌مقدم در مورد انتخابات‌های گذشته پرداخت و نوشت: چند روز پیش غلامرضا مصباحی‌مقدم با رد این پیش‌فرض که هرچه اقبال مردم در انتخابات بالا باشد به نفع اصلاح‌طلبان است، گفته بود: «اینکه می‌گویند هرچه مشارکت بیشتر شود جریان چپ برنده انتخابات می‌شود، القاست. احمدی‌نژاد در انتخابات‌های سال‌های ۸۴ و ۸۸ با بالاترین نرخ مشارکت انتخاب شد. چرا دائم القا می‌کنند که اصولگرایان در پی مشارکت کمتر هستند؟ این خلاف واقع است؛ البته تأثیر خود را روی افکار عمومی جامعه هم گذاشته. مگر مردم همه تابع یک جریان سیاسی هستند؟ البته تعبیر راست و چپ را مناسب نمی‌دانم، ولی تقریباً جا افتاده است.»
او درباره فضای رقابت انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ و احتمال رقابت درون‌جریانی اصولگرایان در غیاب اصلاح‌طلبان گفت: «از جریان اصلاح‌طلب به دلیل رعایت‌نکردن مصالح ملی واقعاً گلایه دارم. آنها با القائات خود از رد صلاحیت نامزدهای خود سخن می‌گویند. آخر نه به دار است و نه به بار، چرا چنین حرفی می‌زنید و مرتب می‌گوئید و واگویی می‌کنید. خود این از نظر مصالح ملی غلط است. نامزدی را معرفی کنید که صلاحیت لازم را برای مدیریت کشور داشته و پیشینه منفی نداشته باشد. دائماً می‌روند سراغ کسانی که از گذشته زخم خورده‌اند و می‌گویند اگر فلانی نامزد شود، رأی می‌آورد. چرا کادر و افراد مناسبی را تربیت نکردید؟ ضمناً افرادی دارید که شورای نگهبان آنان را تأیید می‌کند. مگر دور قبل اسحاق جهانگیری را شورای نگهبان تأیید نکرد و کسانی که شورای نگهبان برای انتخابات ریاست‌جمهوری تأیید کرد از جریان اصلاح‌طلب نبودند؟ اگر محمدرضا عارف نامزد شود، تأیید نمی‌شود؟»
مصباحی‌مقدم ادامه داد: «وقتی فردی را به‌عنوان نامزد معرفی می‌کنید، ببینید سابقه منفی نداشته یا قبلاً رد صلاحیت نشده باشد. بعد می‌گوئید آقا ما همین را می‌خواهیم و شورای نگهبان هم بگوید که تأیید نمی‌کنیم، [بعد بگویید] چون نامزد ما رد شد، شرکت نمی‌کنیم. این نوع برخورد غلط است. معتقدم انتخابات آینده رقابتی میان دو جریان سیاسی کشور خواهد بود. سیدمحمد خاتمی در چه شرایطی انتخاب شد؟ سال ۷۶ همه تصور می‌کردند علی‌اکبر ناطق‌نوری رأی می‌آورد، ولی این‌گونه نشد. حسن روحانی در چه شرایطی با همراهی اصلاح‌طلبان رأی آورد؟ وقتی چنین تجربه‌هایی داریم، آن را ادامه دهیم نه اینکه القا کنیم که انتخابات آینده، انتخابات با مشارکت پایین، یک‌سویه و یک‌قطبی است؛ البته تعبیر دوقطبی مناسب نیست، چون جامعه را دوقطبی می‌کند. آمریکا در انتخابات دوقطبی دچار خسارت شد. معتقدم انتخابات ۱۴۰۰ می‌تواند رقابتی میان دو جریان باشد.»
غلامحسین کرباسچی، دبیر کل حزب کارگزاران سازندگی نیز به این سخنان واکنش نشان داد و گفت: «ابتدا باید آزموده شود؛ چراکه حرف‌هایی که گفته می‌شود، حرف و تحلیل است که قابل اعتنا نیست. ممکن است بنده بگویم می‌تواند چنین اتفاقی رخ دهد، اما ممکن است دیگری بگوید نمی‌شود. این‌گونه نظرات آن‌چنان معتبر نیست؛ از این‌رو مصباحی‌مقدم باید آمار و ارقامی بدهند، گذشته را روشن کنند، بگویند در کدام انتخابات مردم چه میزان شرکت کرده‌اند، چه کسی برنده شده و در کدام انتخابات مردم کمتر شرکت کرده‌اند و چه کسی برنده شده است. به بیانی یا مردم را وادار کنیم که یک اراده سیاسی در آنها شکل بگیرد و وارد صحنه شوند یا نه، کاری کنیم که مردم بی‌تفاوت شوند و بگوییم هرکسی که شما انتخاب کنید؛ این‌گونه، سخنان مصباحی‌مقدم عملی می‌شود. طبیعی است اگر چنین القایی به مردم صورت گیرد، مشخص است که مردم برای چه چیزی باید در انتخابات شرکت کنند.»
روزنامه کیهان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «آقای ظریف! اقدام ضد منافع ملی خود را به دیگران نسبت ندهید» به بررسی صحبت‌های روز گذشته ظریف که گفته بود برخی در داخل به آمریکایی‌ها می‌گویند با دولت توافق نکنید پرداخت و نوشت: «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه اخیراً گفت‌وگویی با سایت خبری انتخاب که در رسانه‌ها به سایت «حق‌العمل کار» معروف است انجام داده و طبق معمول به جای پاسخگویی نسبت به پیامدهای عملکرد خود بر سیاست و اقتصاد کشور، به حمله و تخریب علیه منتقدان پرداخت.
او همچنین در این گفت‌وگو بار دیگر تلاش کرده ضمن مظلوم‌نمایی، نقش خود را در حد یک تکنسین مذاکره تقلیل دهد که البته این تخفیف و تنزل نقش معمولاً در شرایط شکست ایده مرکزی اجتناب‌ناپذیر است
اما نکته قابل تأمل در این گفت‌وگو آنجاست که آقای ظریف برای بار چندم از ضرورت پرهیز از نگاه جناحی به سیاست خارجی سخن گفته است. ظریف مدعی شده: «اصولا سیاست خارجی را جناحی نمی‌بینم؛ یعنی سیاست خارجی باید بر قاعده فراجناحی طرح‌ریزی شود. اما متأسفانه این امر در کشور ما از سوی برخی جناح‌ها نادیده گرفته می‌شود. ما باید در پی منافع ملی باشیم؛ حال چه در دولت دوازدهم باشد چه در دولت سیزدهم.»
ظریف در ادامه همچنین با نسبت دادن ادعای دیگری به منتقدان گفته است: «بعضی دوستان می‌روند و به آمریکا «گرا» می‌دهند که با ما بهتر می‌توانید کار کنید. ما که سکوت می‌کنیم، دلیل نمی‌شود که متوجه این گراها نیستیم. من کسی را متهم نمی‌کنم، ولی می‌دانم و خبرش را بهم می‌دهند که گفته‌اند اینها در قدرت نمی‌مانند و قدرت اینها چند روزه است. اینجاست که فکر می‌کنم سیاست خارجی نیاز به این دارد که منسجم باشد، اینجاست که فکر می‌کنم ما با خارجی که طرفیم، یک نفر واحد باید تلقی شویم.»
درباره ادعاهای مطرح شده از سوی وزیر امور خارجه سوال مهم این است که آقای ظریف و دوستان در این سال‌ها چقدر به ضرورت پرهیز از نگاه جناحی به سیاست خارجی پایبند بوده‌اند و دیگر آنکه چه کسانی در واقعیت به آمریکایی‌ها گرا دادند که با ما بهتر می‌توانید کار کنید؟! پاسخ این پرسش‌ها چندان سخت نیست و با اندکی جست‌وجو در سوابق کاری و مواضع وی به سهولت در دسترس است. پایبندی آقای ظریف به غیر جناحی شدن سیاست خارجی را می‌توان از کنشگری وی به‌عنوان عضو ارشد مذاکره‌کننده پرونده در دورانی که پرونده هسته‌ای در اختیار دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی و حسن روحانی بود سنجید و مشخص کرد که چه کسی به‌دنبال استفاده حزبی و سیاسی از مذاکرات هسته‌ای به قیمت هزینه کردن از منافع ملی بودند و البته به غربی‌ها گراهای معناداری می‌دادند.
وزیر امور خارجه دولت روحانی سال ۱۳۹۳ در اندیشکده شورای روابط خارجی آمریکا سخنرانی کرد و در این نشست هاله اسفندیاری، مدیر بخش مطالعات خاورمیانه اندیشکده «وودرو ویلسون» از ظریف پرسید: «لطفا درباره تأثیر گفت‌وگوها بر مسائل سیاسی داخلی ایران توضیح بفرمائید البته می‌دانم که این حوزه، مدنظر شما نیست.»
اگر با ما توافق نکنید مردم در انتخابات به ما رأی نمی‌دهند!
نظر شما