سناریوی بودجه ۱۴۰۰؛ پیش ‌فروش نفت​​​​​​​

حضور نظامیان در انتخابات ریاست جمهوری و واکنش بازار های داخلی به ترور شهید فخری زاده  از مهمترین عناوین روزنامه‌های امروز _یکشنبه نهم آذرماه_ است.

مطبوعات و رسانه‌های آزاد و شفاف در هر جامعه‌ای از ارکان توسعه و دموکراسی محسوب می‌شود، لذا خبرگزاری ایمنا مرور بر بخشی از عناوین مطبوعات کشور را به صورت روزانه در دستور کار خود دارد.

روزنامه اعتماد در صفحه نخست امروز خود با تیتر «رقابت کهنه‌کار و تازه‌وارد انتخابات؟» به بررسی حضور نظامیان در انتخابات ریاست جمهوری پرداخت و نوشت: جریانات سیاسی و احزاب مختلف می‌گویند هنوز زود است که درباره گزینه‌های نهایی‌شان برای انتخابات ۱۴۰۰ صحبت کنند ولی کم‌کم پازل رقابتی سال آینده در حال تکمیل است و شاید نکته جالب در این انتخابات نسبت به ادوار گذشته آن است که این‌بار چهره‌هایی با سابقه حضور در نهادهای نظامی و فعالیت نظامی بیش از پیش فعال شده‌اند.

تا جایی که بحث درباره کاندیداهایی با سابقه نظامی حتی به موضوعی محوری در شبکه‌های اجتماعی و البته فضای رسمی مطبوعات تبدیل شده و برخی با صف‌آرایی مخالف و موافق به نقد و بررسی آن می‌پردازند. جدای از این، محافل سیاسی نیز با نگاهی جدی در حال بحث درباره این موضوع‌اند و آن گونه که برخی سیاسیون می‌گویند بعضی جریانات سیاسی به طور جدی تلاش می‌کنند تا بتوانند فردی را با سابقه نظامی به عرصه رقابت بیاورند و از آن حمایت کنند.

بحث‌هایی که با اعلام کاندیداتوری حسین دهقان بیش از پیش داغ شد و البته هنوز بخش قابل‌توجهی از مباحث رسانه‌ای نشده است. به‌خصوص اصولگرایان به عنوان جریان اصلی حامی این ایده، در راهبرد انتخاباتی‌شان سعی می‌کنند صحبت از کاندیداهای نهایی را فعلاً علنی نکنند و این در حالی است که بررسی‌های «اعتماد» از این حکایت دارد که یکی از مهم‌ترین گزینه‌های این جریان سیاسی -که از قضا سابقه نظامی هم دارد- این روزها به‌شدت فعال و در تلاش برای جلب حمایت احزاب و اشخاص متنفذ اصولگراست.

روزنامه آرمان ملی در صفحه نخست امروز خود با تیتر «ایران پاسخ آتش‌افروزی رژیم صهیونیستی را می‌دهد» به بررسی نحوه انتقام ترور شهید فخری زاده پرداخت و نوشت: رئیس‌جمهور در جلسه ستاد ملی مدیریت ویروس کرونا، با اشاره به ترور شهید محسن فخری‌زاده تاکید کرد: مردم کشور ما و مردم جهان در جریان یک اقدام تروریستی بودند که دشمنان ایران علیه یک پژوهشگر و دانشمند ایرانی که ماه‌های اخیر وقت خود را صرف مطالعات کرونا و پژوهش و ساخت کیت‌ها در این زمینه کرده بود، انجام دادند. ایشان برای خودکفایی کشور در دارو و تجهیزات در بخش پژوهشی در وزارت دفاع که مسئول آن بود، کار زیادی را انجام داد و این بخش توانست بخشی از نیازهای مردم را در زمینه مقابله با کرونا تأمین کند. اهم اظهارات حسن روحانی از این قرار است:

این ترور وحشیانه (ترور شهید محسن فخری‌زاده) نشان می‌دهد که دشمنان ما در هفته‌های پراضطرابی هستند، هفته‌هایی که احساس می‌کنند دوران فشار آنها کم می‌شود و شرایط جهانی تغییر می‌کند و برای آنها این چند هفته مهم است که حداکثر استفاده را از این روزها ببرند تا هم بتوانند شرایط نامطمئنی را در منطقه به وجود بیاورند و هم توجهات جهانی از ترور و ارعابی که در مناطق اشغالی این روزها به وجود آورده بودند، به مشکلات و مسائل دیگر معطوف شود. آنها در فکر ایجاد یک آشوب و بلوا هستند بدانند ما دست آنها را از پیش خواندیم و آنها موفق نخواهند شد به اهداف خبیثانه خودشان دست یابند.

هم رژیم‌صهیونیستی و هم آنها که ضد ایران هستند، بدانند مسیر توسعه کشور و مسیر تحقیقات کشور با سرعت ادامه خواهد یافت. با ازدست‌رفتن شهید فخری‌زاده، فخری‌زاده‌های فراوان کمر همت خواهند بست و در این صحنه وجود او که الان در جمع ما نیست جبران خواهند کرد. همه اتاق‌های فکر و همه دشمنان ایران به‌خوبی بدانند ملت ایران و مسئولان کشور شجاع‌تر و غیورتر از آن هستند که این اقدام جنایتکارانه را بی‌پاسخ بگذارند. به‌موقع و مناسب، مسئولان مربوطه پاسخ این جنایت را خواهند داد.

ما به‌خوبی می‌دانیم که محدودیت راهکار اصلی نیست، محدودیت یک علامت و یک هشدار بزرگ است و پشت سر آن باید اقدامات زیادی انجام گیرد تا ما به هدف برسیم. تقریباً از اوایل آبان یعنی از یک‌ماه پیش، این محدودیت‌ها ابتدا در ۴۳ شهرستان سپس در ۴۶ شهرستان آغاز شد که نتایج این محدودیت‌ها در آمار امروز نمایان بود که بسیار تأثیرگذار و مؤثر بوده است. همچنین از اول آذر در ۱۵۰ شهری که در آنها اعمال محدودیت شدید صورت گرفت در آن شهرها هم ما علائم مثبت را بعد از یک هفته مشاهده می‌کنیم و امیدواریم تا پایان هفته جاری شاهد تحولات مثبت بیشتری باشیم. علاقه ما این است با همکاری مردم مخصوصاً در این هفته شهرهای قرمز به شرایط نارنجی یا شرایط زرد برگردند این باعث می‌شود هم مردم بتوانند فعالیت اقتصادی داشته باشند و هم ما بتوانیم این بیماری را به‌خوبی کنترل کنیم.

روزنامه ابتکار در صفحه نخست امروز خود با تیتر «اقتصاد مصون از شوک‌های سیاسی» به بررسی واکنش بازارهای داخلی به ترور شهید فخری زاده پرداخت و نوشت: روز جمعه عوامل تروریستی، محسن فخری‌زاده یکی از دانشمندان و محققان برجسته کشور را به شهادت رساندند. این ترور خبر اول رسانه‌های جهان شده است و با واکنش‌های داخلی و خارجی بسیاری همراه بود. قطعاً این اتفاق جنبه‌های سیاسی و بین‌المللی بسیاری دارد، اما باید دید که اقتصاد ایران چه واکنشی نسبت به ترور شهید فخری‌زاده از خود نشان می‌دهد.

بازار بورس همانند روزهای گذشته هفته را با چراغ سبز آغاز کرد اما شرایط برای بازار سکه و ارز کمی متفاوت بود، سکه و ارز که این روزها در مسیر کاهش قیمت قرار گرفته‌اند روز گذشته تا حدودی با افزایش قیمت روبه‌رو شدند. طبق بررسی‌ها قیمت دلار در صرافی ملی ثابت ماند، اما نرخ خرید و فروش دلار در بازار متشکل ارزی، سامانه سنا، سامانه نیما و بازار آزاد افزایشی بود. از سوی دیگر سکه امامی صبح روز گذشته با قیمت ۱۱ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان فروخته شد و هر گرم طلای ۱۸ عیار به یک میلیون و ۴۶ هزار تومان رسید. برخی از تحلیلگران علت این افزایش را ترور محسن فخری‌زاده عنوان کردند.

این در حالی است که برخی دیگر از کارشناسان معتقدند اقتصاد تا کنون واکنشی که حاکی از یک شوک باشد از خود نشان نداده است. در این راستا علی مروی، استاد دانشگاه و کارشناس مسائل اقتصادی صداوسیما با بیان این نکته که ایران یکی از چهره‌های تأثیرگذار را از دست داده است و امیدواریم از این پس برای مراقبت از سرمایه‌های انسانی‌مان تلاش بیشتری شود، به تأثیر این ترور بر اقتصاد ایران اشاره کرد و در این خصوص به روزنامه «ابتکار» گفت: یک‌سری اتفاقات خواسته و ناخواسته بر اقتصاد تأثیر خواهد گذاشت اما این اتفاق اگر می‌خواست تأثیری بگذارد و بازارها را با شوک، استرس و ناامنی همراه کند باید روز گذشته تأثیر خود را نشان می‌داد، البته باید منتظر بمانیم چراکه ممکن است طی روزها آتی شاهد واکنش‌هایی باشیم.

کارشناس اقتصادی صداوسیما ادامه داد: متأسفانه تجربه‌ای مشابه را برای شهید سردار سلیمانی داشتیم، بر اساس آن تجربه ممکن است ایران واکنشی کنترل شده نسبت به این اتفاق داشته باشد. در صورت واکنش کنترلی بعید است که اقتصاد در کوتاه‌مدت تحت تأثیر هیجان قرار بگیرد، اما اگر تصمیم بر این باشد که واکنش‌های تندی به اتفاق ناگوار ترور شهید فخری‌زاده نشان داد شود، پیش‌بینی‌ها به این سمت می‌رود که شاید برخوردهای نظامی رخ دهد، در آن شرایط استرس‌ها به فاکتورهای اقتصادی تبدیل می‌شود. اما همانطور که اشاره کردم در کوتاه‌مدت ما شاهد واکنش‌های غیرمنتظره در اقتصاد نخواهیم بود.

روزنامه شرق در صفحه نخست امروز خود با تیتر «سناریوی بودجه ۱۴۰۰؛ پیش‌فروش نفت» به وجود پیش فروش نفت در پیش‌نویس لایحه بودجه ۱۴۰۰ پرداخت و نوشت: دولت بار دیگر بختش را در بودجه ۱۴۰۰ آزموده است تا شاید بتواند طرحی را که قبلاً در جلسه سران سه قوه با آن مخالفت شده، زنده کند. دولت قصد داشت نفت را در قالب اوراقی با سررسید دوساله به اشخاص حقیقی و حقوقی بفروشد و مسئولان دولتی می‌گفتند که اگر میزان اوراق خریداری‌شده در حد صادرات باشد، حتی افراد می‌توانند نسبت به صدور محموله‌های خود اقدام کنند.

آخرین باری که از پتانسیل بخش خصوصی در صدور نفت استفاده شد، منجر به ظهور بابک زنجانی شد، آیا بازهم باید شاهد ظهور بابک زنجانی‌ها در اقتصاد ایران باشیم؟ اگرچه پیشنهاد دولت در لایحه بودجه نیاز به تصویب مجلس دارد و هنوز در ابتدای راه هستیم اما کارشناسان هم به تصویب این مصوبه خوش‌بین نیستند. هادی حق‌شناس، کارشناس اقتصادی، بر این باور است که وقتی دولت نمی‌تواند نفت بفروشد، بخش خصوصی هم نمی‌تواند اقدام به فروش نفت کند. اسفندیار جهانگرد، دیگر کارشناس اقتصادی نیز بر این باور است که دولت در شرایط اضطراری از روی ناچاری به پیش‌فروش نفت روی آورده است و اگر در هفت‌ماهه باقی‌مانده از دوره دولت روحانی، تلاش شود که تحریم‌ها برداشته شود، در شرایط عادی تصمیمات بهتری می‌توان گرفت.

دولت در تبصره ۵ پیش‌نویس لایحه بودجه ۱۴۰۰ بندی را آورده است که به او اجازه می‌دهد برای تأمین مالی مصارف این قانون تا مبلغ دو میلیون و ۵۰ هزار میلیارد ریال (۲۰۵ هزار میلیارد تومان)، پیش‌فروش نفت (ریالی-ارزی) اقدام کند. این یعنی دولت یک بار دیگر بختش را آزموده است تا طرحی را که در جلسه سران سه قوه رد شده است، به قانون تبدیل کند. چندی پیش ایده پیش‌فروش نفت توسط قوه مجریه مطرح شد که جنجال زیادی بر پا کرد.

قرار بود اوراقی با سررسید دوساله منتشر شود که نرخ سود آن معادل افزایش نرخ ارز و افزایش قیمت نفت باشد و حداقل نرخ سود بلندمدت بانکی نیز برای خریداران این اوراق تضمین شود. در صورت گشایش در صادرات نفت یا افزایش ظرفیت پالایشگاهی کشور در دو سال آتی این اوراق با تحویل نفت تسویه می‌شد و در غیر این صورت دولت متعهد بود معادل ریالی ارزش روز نفت را به دارندگان اوراق پرداخت کند.

در آن زمان مسئولان دولتی در دفاع از این طرح اعلام می‌کردند که دولت در ازای این اوراق نفت تحویل خواهد داد و اگر میزان حواله‌های نفت افراد به اندازه صادرات باشد، اشخاص می‌توانند نسبت به صادرات این محموله‌ها اقدام کنند. در آن مقطع این‌گونه استنباط می‌شد که بار دیگر قرار است با این اوراق پای بخش خصوصی به صادرات نفت باز شود؛ روشی که در گذشته هم آزموده شده بود و پای بابک زنجانی‌ها را به اقتصاد ایران باز کرده بود. شاید دل‌نگرانی از تبعات ورود چنین افرادی به مقوله صادرات نفت و فساد ناشی از آن بود که باعث شد سران سه قوه دست رد به سینه این پیشنهاد دولت بزنند.

روزنامه کیهان در صفحه نخست امروز خود با تیتر «مجازات قطعی عاملان و آمران جنایت و پیگیری تلاش علمی و فنی شهید فخری‌زاده» به بررسی پیام رهبر انقلاب به مناسب ترور شهید فخری زاده پرداخت و نوشت: دانشمند برجسته و ممتاز هسته‌ای و دفاعی کشور جناب آقای محسن فخری‌زاده به دست مزدوران جنایتکار و شقاوت‌پیشه به شهادت رسید. این عنصر علمی کم‌نظیر جان عزیز و گرانبها را به‌خاطر تلاش‌های علمی بزرگ و ماندگار خود، در راه خدا مبذول کرد و مقام والای شهادت، پاداش الهی اوست. دو موضوع مهم را همه دست‌اندرکاران باید به جِد در دستور کار قرار دهند، نخست پیگیری این جنایت و مجازات قطعی عاملان و آمران آن، و دیگر پیگیری تلاش علمی و فنی شهید در همه‌ی بخش‌هایی که وی بدان‌ها اشتغال داشت. اینجانب به خاندان مکرم او و به جامعه علمی کشور و به همکاران و شاگردان او در بخش‌های گوناگون، شهادت او را تبریک و فقدان او را تسلیت می‌گویم و علو درجات او را از خداوند مسالت می‌کنم.

کد خبر 458276

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.